بررسيهاي گياهپزشكي در كشور ما در سال 1302 هجری شمسی با تلاش شادروان جلال افشار آغاز گرديد. نامبرده در اين سال واحد كوچكي را بنام «اداره تشخيص محلي آفات و مبارزه با آن» بنيان نهاد و تحقيق و تدريس پيرامون حشرات، جانوران و آفات را شروع كرد. در سال 1306، اين اداره به «بنگاه دفع آفات» تغيير نام دادو دو نقش اطلاعاتی و اجرايی را تواما به عهده گرفت بطوری که در سالهای 1313 و 1314 اولين و موفق ترين مبارزه بيولوژيک را با واردکردن کفشدوزک Rodalia cardinalis در شمال کشور انجام داد.
در سال 1322 شادروان افشار آزمايشگاهي با نام «آزمايشگاه حشرهشناسي و دفع آفات نباتي» كه رياست آنرا شخصاً عهدهدار بود و زير نظر مستقيم وزير كشاروزي وقت انجام وظيفه ميكرد تشكيل داد. در سال 1324 با پيوستن چند متخصص روسي و تعدادي از فارغالتحصيلان دانشكده كشاورزي به اين آزمايشگاه، کار جمع آوری و مطالعه حشرات شتاب گرفت و سنگ بنای اوليه موزه حشرات که اينک بيش از 4 ميليون نمونه حشره را در برگرفته و تنها مرجع رسمی علمی کشور در زمينه شناسائی حشرات ايران است پی ريزی شد. در همين سال فعاليت در زمينه جمع آوری و مطالعه گياهان و قارچها نيز با شدت آغاز گرديد و در سال 1327 بنيان اوليه هرباريوم بسيار ارزشمند بخش تحقيقات رستنيها که امروز با شناسه IRAN در مجامع بين الملل ثبت شده و شهرت جهانی دارد بنا نهاده شد. آزمايشگاه حشره شناسی و دفع نباتی در سال 1328 به اداره بررسی آفات و سپس به اداره کل بررسی آفات ارتقاء و براساس مصوبه 18 فروردين 1341 هيئت وزيران به نام «انستيتو بررسي آفات و بيماريهاي گياهي» تغيير پيدا كرد.
مؤسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور كه در سال 1385 اين نام را به خود اختصاص داد هم اكنون با 367 عضو هيئت علمي و محقق و با دارا بودن 10 بخش ستادي و 32 بخش استاني در سرتاسر كشور ساليانه بيش از 700 پروژه و طرح تحقيقاتي را در سطح ملي- منطقهاي و بينالمللي اجرا ميكنند و به عنوان مؤسسه مادري تحقيقات گياهپزشكي كشور در عرصه ملي به فعاليت مي پردازد.
اهداف و وظايف موسسه تحقيقات گياهپزشکی کشور
هدف موسسه:
اتخاذ تدابير و شيوههاي مؤثر جهت حفظ و حمايت محصولات كشاورزي از مرحله توليد تا مصرف از طريق اجراي پروژهها و طرحهاي تحقيقاتي بر روي عوامل خسارتزا به محصولات كشاورزي، با تأكيد مسائل زيست محيطي در راستاي توسعه پايدار بخش كشاورزي.
اهم وظايف:
- اجراي برنامههاي كلان بلند مدت، ميان مدت و كوتاه مدت تحقيقات گياهپزشكي كشور با توجه به الويتهاي برنامههاي توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در بخش كشاورزي و نياز كشاورزان.
- اجراي پژوهشهاي بنيادي مسائل گياهپزشكي كشور با تاكيد بر بهرهگيري از روشهاي نوين و امكانات پيشرفته.
- تحقيق در زمينه شناخت، بيولوژي، اكولوژي و فيزولوژي عوامل زيانآور به محصولات كشاورزي در سطح آزمايشگاهي، منطقهاي و ملي.
- تحقيق در زمينه بيولوژي، كارائي و تكثير عوامل مفيد در مبارزه بيولوژيك و نگهداري منابع ژنتيكي آنها.
- تحقيق در زمينه شناخت منابع مقاومت، مكانيسمهاي دفاعي و ايجاد مقاومت القائي در گياهان در مقابل عوامل زيانآور و بررسي علل مقاوم شدن اين عوامل به سموم كشاورزي.
- تحقيق در زمينه روشهاي مختلف مديريت تلفيقي در مورد عوامل زيانآور به محصولات كشاورزي و تهيه مدلهاي پيش آگاهي.
- تحقيق در زمينه شناخت، بيولوژي، اكولوژي و عصارهگيري از گياهان به منظور استفاده در امور گياهپزشكي.
- تحقيق در زمينه ساخت، فرمولاسيون، تاثير و باقيمانده سموم كشاورزي و ارزيابي رقومي تكنيكهاي سمپاشي و آزمايش سموم جديد.
- تحقيق در زمينه توليد آنتي سرم ويروسهاي گياهي و ايجاد بانك آنتي سرم به منظور استفاده و پاسخگويي به نيازهاي علمي و تحقيقاتي كشور.
- جمعآوري، شناسايي و ردهبندي جانوران و گياهان ايران، توسعه مجموعههاي آنها و ايجاد نمايشگاه گياهپزشكي.
- انجام كليه مطالعات مرتبط با مقاومت عوامل خسارتزا به سموم كشاورزي.
- انجام تحقيقات در زمينه تاثير سموم بر دشمنان طبيعي و مكانيزمهاي كاهش حساسيت به سموم.
- بررسي اثرات تغييرات نظام كشت و تحولات دائمي اكوسيستمها.
- پيدايش و طغيان عوامل زيانآور به محصولات كشاورزي و مقايسه روشهاي مختلف پيشگيري و كنترل عوامل زيانآور.
- تحقيق در زمينه ساخت فرمونها، هورمونهاي و مواديكه در اعمال فيزيولوژيك و بيولوژيك بند پايان زيانآور ايجاد اختلال مينمايد به منظور استفاده در مبارزه غير شيميايي
استراتژی:
حفظ و بهبود كمي و كيفي فرآورده هاي كشاورزي با اتخاذ تدابير و شيوه هاي مناسب مديريت عوامل خسارتزا و اجراي تحقيقات پايه اي و كاربردي با نگاه ويژه به جنبه هاي زيست محيطي و توسعه پايدار
راستاي جهت گيريهاي تحقيقاتي:
- پاسخگويي به سوالات بي جواب امروز
- آمادگي براي مواجه شدن با مشكلات احتمالي آينده
- فراهم آوردن بستر مناسب براي عرصه هاي نويني كه در آينده ايجاد خواهد شد
معاونت پژوهشي و فن آور
اهداف و شرح وظايف:
- همکاري و پيگيري بمنظور سياستگذاري، برنامهريزي و تعيين خطمشي تحقيقات گياهپزشكي كشور در چارچوب راهبردها و سياستهاي كلان كشاورزي كشور.
- هدايت برنامههاي تحقيقاتي، فن آوري و توسعهاي موسسه و بخش هاي تحقيقاتي تابعه.
- هدايت برنامه ارزشيابي و نظارت بر اجراي برنامههاي تحقيقاتي مصوب موسسه.
- برنامهريزي به منظور آموزش و ارتقاي سطح علمي كارشناسان و محققان.
- همکاري در توزيع و اختصاص بودجه به برنامههاي تحقيقاتي و توسعهاي موسسه.
- هدايت بخشهاي ستادي و استاني در جهت اجراي برنامههاي تحقيقاتي پيش بيني شده.
- برنامهريزي در تهيه، تدوين و انعكاس دستاوردهاي حاصل از فعاليتهاي تحقيقاتي به نهادهاي اجرايي، تحقيقاتي و آموزشي كشور.
- هماهنگي و ارتباط با بخشهاي اجرايي دولتي و خصوصي در راستاي بررسي مسائل و مشكلات و نيازهاي تحقيقاتي.
- توسعه ارتباطات علمي تحقيقاتي با دانشگاهها و مراكز علمي تحقيقاتي داخل و خارج از كشور.
- مطالعه جنبه هاي اقتصادي تحقيقات گياهپزشكي و تعيين اثر بخشي آنها با همكاري محققين بخش هاي تحقيقاتي
- همكاري با بخش هاي تحقيقاتي در برآورد خسارت اقتصادي آفات،بيماريهاو علف هاي هرز
- همکاري و پيگيري براي سياست گذاري انتشاراتي و همچنين مستندسازي اطلاعات گياه پزشکي کشور، انتشار كتاب، تك نگاشت، گزارشها و ساير انتشارات مرتبط با تحقيقات گياهپزشكي.
- برنامهريزي و هدايت روند تجاريسازي و فروش دانش فني، ثبت مالکيت معنوي و حقوقي يافته هاي تحقيقاتي توسط ستاد موسسه و بخش هاي تحقيقاتي تابعه.
- نظارت و هماهنگي برنامههاي تكنولوژي اطلاعات ارتباطات.
- هدايت و نظارت بر كميتههاي علمي-فني، آموزشي و انتشارات موسسه.
- ساير امور ارجاعي از سوي رئيس موسسه
بخش های استانی موسسه تحقيقات گياه پزشکی کشور
کد:
بخش تحقيقات گياه پزشکی آذربايجان شرقی
http://eastazarbaijan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی آذربايجان غربی
http://westazarbaijan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی اردبیل (مغان)
http://ardebil.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی اصفهان
http://esfahan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی ایلام
http://ilam.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی بلوچستان (ايرانشهر)
http://balouchestan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی بوشهـر
http://bushehr.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی تهـران
http://tehran.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی جيـرفت
http://jiroft.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی چهارمحال و بختیاری
http://chaharmahal.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی خراسان رضوی
http://khorasan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی خراسان شمالی
http://nkhorasan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی خراسان جنوبی
http://skhorasan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی خوزستـان (اهواز)
http://ahvaz.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی زنجـان
http://zanjan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی سیستان (زابل)
http://sistan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی شـاهرود
http://shahrood.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی صفی آباد (دزفول)
http://safiabad.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی فارس
http://fars.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی قزوین
http://qazvin.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی قـم
http://qom.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی کردستان
http://kordestan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی کـرمان
http://kerman.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی کـرمانشاه
http://kermanshah.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی کهگيلويه و بويراحمد
http://kohgiluyeh.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی گلستـان
http://golestan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی گيلان
http://gilan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی لرستـان
http://lorestan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی مازندران
http://mazandaran.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی مرکزی
http://markazi.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی هرمزگان
http://hormozgan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی همـدان
http://hamedan.iripp.ir
بخش تحقيقات گياه پزشکی یـزد
http://yazd.iripp.ir
كتابخانه
كتابخانه از مرداد سال 1382 به محل كنوني ساختمان موزه واقع در طبقه همكف منتقل گرديد و از كتابخانه مركزي به مركز اسناد و مدارك علمي كشاورزي تغيير نام يافت.كليه منابع اطلاعاتي موجود در موسسه قابل جستجو در نرم افزار سيمرغ مي باشد
ليست منابع اطلاعاتي كتابخانه:
الف)كتابها
كتابهاي فارسي: 2725 عنوان
كتابهاي لاتين: 4654 عنوان
ب)نشريات
تعدادمجله هاي جاري فارسي: 80 عنوان
تعداد مجله هاي جاري غيرفارسي: 95 عنوان
تعداد مجله هاي غيرجاري فارسي(عنوان هاي موجود از سالهاي گذشته): 90 عنوان
تعداد مجله هاي غيرجاري لاتين(عنوان هاي موجود از سالهاي گذشته): 350 عنوان
ج)گزارشات و اسناد
گزارشات نهايي و پژوهشي: 7180 عنوان
د)ساير منابع اطلاعاتي
نشريات ترويجي: 160 عنوان
پايان نامه ها: 64 عنوان
گزارشات كارآموزي: 197 عنوان
سي دي آموزشي : 130 عنوان
كتابهاي به زبان ديگر: 75 عنوان
آدرس: تهران - بزرگراه چمران - خيابان يمن (تابناک) - پلاک1 - موسسه تحقيقات گياهپزشکی کشور - صندوق پستی 1454/19395
کد:
http://www.iripp.ir/indexfarsi.htm
سايت هاي مرتبط
انجمن بيماري شناسي گياهان ايرانانجمن بيماري شناسي گياهي ايران در سال 1341 تاسيس گرديد. اين انجمن كه در ابتدا با عده قليلي از اعضا كار خود را آغاز نموده بود (براي مثال اعضا انجمن در سال 1349 ، شصت و سه نفر بودند) در حال حاضر داراي 1247 عضو مي باشد. اعضا انجمن از متخصصان، محققان، استادان و دانشجويان رشته بيماري شناسي گياهي، قارچ شناسي و ساير رشته هاي وابسته همچنين مديران اجرايي و دست اندركاران مديريت بيماري هاي گياهي و صنايع مرتبط با گياه پزشكي ميباشند. اهداف اصلي تاسيس انجمن بيماري شناسي گياهي عبارتند از:
- ترقي پيشرفت و توسعه دانش بيماري هاي گياهي در كشور
- انتشار دانش بيماري هاي گياهي و مديريت آن در كشور
- افزيش ارتباط بين محققان و دست اندركاران بيماري هاي گياهي در كشور
انجمن بيماري شناسي گياهي ايران با برگزاري مجامع ساليانه، كنگره گياهپزشكي ايران، انتشار نشريه بيماري هاي گياهي و انتشار خبرنامه انجمن با اعضا خود در ارتباط مي باشد.
خلاصه مقالات كنگره گياهپزشكي ايران كه در ساليان اخير هر دو سال يك بار برگزار مي شود حاوي اطلاعات جامعي در خصوص نتايج تحقيقات انجام شده در زمينه گياهپزشكي در كل كشور مي باشد. داوري مقالات منتشر شده در كتاب خلاصه مقالات هر كنگره وسيله كميته بررسي مقالات كه مركب از چندين داور مجرب و متخصص مي باشد، اين خلاصه مقالات را به منبعي ارزشمند و قابل استناد تبديل نموده است. درج گزارش هاي متنوع در زمينه شناسايي و معرفي قارچ هاي ايران در خلاصه مقالات كنگره هاي اخير از يك طرف و عدم وجود نمايه جهت جستجو و دستيابي آسان و سريع به قارچ هاي گزارش شده در اين مجموعه ها از طرف ديگر علت اصلي تهيه و گردآوري فهرست قارچ-ميزبان حاضر مي باشد. با توجه به اينكه قارچ هاي گزارش شده در خلاصه مقالات كنگره گياهپزشكي ايران تا كنگره يازدهم در ويرايش دوم كتاب قارچ هاي ايران تاليف آقاي دكتر جعفر ارشاد درج گرديده است، لذا فهرست حاضر تنها در بردارنده گزارش هاي مربوط به قارچ ها در خلاصه مقالات دوازدهمين تا شانزدهمين كنگره گياهپزشكي طي سال هاي 1383-1374 مي باشد. اين فهرست به شكل جداولي با شش ستون تهيه و به صورت الفبايي براساس نام علمي قارچ هاي گزارش شده تنظيم شده است. ستون ها به ترتيب از راست به چپ حاوي اسم علمي قارچ، نام ميزبان، محل جمع آوري يا پراكنش قارچ گزارش شده، نام نويسنده يا نويسندگان خلاصه مقاله، تاريخ انتشار آن و نام كنگره به همراه شماره صفحه مقاله در كتاب خلاصه مقالات آن كنگره مي باشد.
Rund 10.000 Arten von Pflanzen wachsen im Iran, hunderte davon kommen nirgendwo sonst vor. Daher konnte nur ein Teil von Avicennas Rezepturen auch im Abendland zubereitet werden.
حدود 10000 گياهان دارويي در ايران سبز مي شوند كه صدها عدد ان در هيچ جايي وجود ندارند. به اين خاطر هم فقط قسمتي از نسخه هاي ابو علي سينا در كشورهاي مغرب زمين مي توانسته پيچيده و اماده شود.
Kein Wunder, dass man im Abendland die sagenhaften Heilkräuter aus dem Orient mit Gold aufwog. Mit Karawanen gelangten sie über Syrien nach Venedig und von dort ins Herz Europas
تعجبي ندارد كه در كشورهاي غربي گياهان دارويي اعجاب اوري را كه از شرق( ايران) مي امده هموزن طلا خريداري مي شده . اين گياهان دارويي در قديم بوسيله كاروانهايي از طريق سوريه و ونيز به مركز و قلب اروپا اورده ميشده است.
خبرگزاري فارس: موسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور اعلام كرد: با تلاش 65 ساله پژوهشگران گياهپزشكي هرباريوم گنجينه گياهان و ذخاير ژني رستنيهاي ايران تهيه شد.
موسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور به خبرنگار فارس اعلام كرد: با تلاش 65 ساله هرباريوم گنجينه گياهان و ذخاير ژني رستنيهاي ايران تهيه شد.هرباريوم وزارت جهاد كشاورزي جمهوري اسلامي ايران در سال 1324 تاسيس شده و قديميترين هرباريوم در تشكيلات وزارت محسوب ميشود.
اين مجموعه كم نظير علمي در طبقه سوم ساختمان موزه واقع در موسسه تحقيقات گياهپزشكي كشور مستقر است. هرباريوم فوق حاوي مجموعههايي غني از قارچها، شبه قارچها ، گلسنگها ، گياهان گلدار، بازدانگان، سرخسها، خزهها و جلبكها به ويژه گونههاي مرتبط با گياهپزشكي است.
اين هر باريوم تحت نام Herbarium Ministerii Agriculturae و با شناسه IRAN در مجامع بينالمللي و فهرست هر باريومهاي جهان به آدرسhttp://sweetgum.nybg.org/ih ثبت شده و شهرت جهاني دارد.
علاوه بر ثبت جهاني در بهمن ماه سال 1387 اين مجموعه ارزشمند با شماره 26 در فهرست آثار طبيعي كشور به عنوان اولين اثر طبيعي از اين دست ثبت شد.هر باريوم وزارت جهاد كشاورزي همچون كتابخانهاي مستند علاوه بر اينكه مخزن و بانك نگهداري اطلاعات تنوع زيستي و تاريخ طبيعي كشور است، به عنوان ضروريترين ابزار در جهت تحقيق و بررسي در زمينه ردهبندي رستنيها به ويژه آرايههايي كه به عنوان منابع ژنتيكي ، عوامل كنترل بيولوژيك، ميزبان هاي ثانويه و انتخابي، بيمارگرهاي گياهي و علفهاي هرز در گياهپزشكي حايز اهميت هستند، به شمار ميآيد.
مجموعه حاضر از شش قسمت مجموعه مرجع قارچها (شامل قارچهاي واقعي، شبه قارچها و گلسنگها) ، گياهان گلدار، علفهاي هرز ، گياهان بيگل، گياهان دارويي و آفت كش و كشت قارچهاي زنده به شرح زير تشكيل يافته است:
مجموعه مرجع قارچ هاي وزارت جهاد كشاورزي: اين مجموعه كه قديميترين مجموعه هرباريوم است در سالني بنام دكتر قوامالدين شريف جاي دارد. اين قسمت در واقع يك Plant Pathology Herbarium بوده و فعاليت خود را از سال 1324 شروع كرده است.
در اين مجموعه قريب به 15 هزار نمونه از قارچها، شبه قارچها و گلسنگها نگهداري ميشوند. مجموعه فوق علاوه بر نمونههاي ايراني بالغ بر11 هزارو500 نمونه، حاوي تعداد بسيار زيادي نمونه خارجي يعني3 هزارو500 نمونه نيز هست.
نمونههايي اين مجموعه عمدتا قارچهاي پاتوژن گياهي، گونههاي چوبزي و گلسنگها را شامل ميشوند. مجموعه مرجع قارچهاي وزارت جهاد كشاورزي تنها مجموعه ثبت شده قارچها در كشور محسوب ميشود و ابزار مهمي در مطالعات گياهپزشكي به شمار ميرود.
اين مجموعه با دارا بودن بيش از 2200 گونه از قارچهاي ايران بيش از 80 درصد قارچهاي گزارش شده در كشور را در خودجاي داده است. از ديگر ويژگيهاي اين مجموعه وجود كلكسيون نمونههاي تيپ يا پايه (type collection) با 280 نمونه تيپ است. از اين تعداد 122 نمونه به ايران و 158 نمونه به ساير كشورهاي جهان تعلق دارند. اين مجموعه با توجه به در برداشتن نمونههاي قارچي متعدد به عنوان گونههاي بيمارگر روي گياهان، بزرگترين هرباريوم بيماريشناسي گياهي (Plant Pathology Herbarium) در منطقه خاورميانه محسوب ميشود و در تحقيقات گياهپزشكي به ويژه گونههاي خسارتزا به گياهان، مطالعات ژنتيك جمعيت، اپيدميولوژي و تاكسونومي و فيلوژني مولكولي قارچها حايز اهميت است. به علاوه، اين مجموعه مكاني براي نگهداري گونههاي در معرض خطر انقراض يا منقرض شده مي باشد.
مجموعه قارچهاي زنده (Culture Collection of Fungi) : هدف از تشكيل اين مجموعه نگهداري آن دسته از قارچهايي است كه به دلايلي نميتوان آنها را به صورت خشك شده ضبط نمود. فعاليت اين قسمت از اواخر سال 1347 با انتقال تعداد زيادي جدايه قارچهاي مختلف از آلمان شروع گرديده است. قارچهاي موجود در اين قسمت بر حسب نوع آنها به صورت انجماد خشك، زير پارافين مايع، درون خاك، درون آب و روي محيطهاي كشت حاوي آگار نگهداري ميشوند.
اين مجموعه با بيش از 1100 جدايه از قارچهاي مهم از ديدگاه كشاورزي كه غالبا جدايههاي بومي كشور هستند، مهمترين كلكسيون از اين دست در كشور محسوب ميشود. اين مجموعه دربردارنده جدايههاي ارزشمند از قارچ هاي مهم در بيماري شناسي گياهي به ويژه قارچهاي بيمارگر روي گياهان و قارچهاي توكسينزا، قارچهاي بيمارگر حشرات و يدگر بندپايان و همچنين قارچهاي بيمارگر نماتدها ميباشد. جدايههاي اين مجموعه به 131 جنس و 389 گونه تعلق دارند.
قسمت گياهان گلدار و بازدانگان هرباريوم (herbarium for special research program) : اين قسمت در سالني به نام دكتر اسفنديار اسفندياري گياه شناس و قارچشناس ايراني و باني اين هرباريوم جاي دارد. اين قسمت بيشترين حجم هرباريوم را به خود اختصاص داده است. در اين قسمت گياهان يك تيره در كنار هم و بر حسب حروف الفباء تنظيم و مستقر شدهاند.
گرچه فعاليت قسمت گياهان گلدار با شروع جمعآوري اين نوع رستنيها در سال 1327 توسط دكتر اسفنديار اسفندياري به همراه پروفسور كارل هاينس رشينگر (گشاه شناس مشهور اتريشي)و پاول آلن (گياهشناس سويسي) آغاز گرديده ولي در اين قسمت نمونههاي معدودي ديگر مربوط به قبل از 1327 هم وجود دارد. مجموعه گياهان گلدار همچون كتابخانهاي مستند اطلاعات مربوط به گياهان كشور اعم از گونههاي بومي و كاشته شده شامل درختان، درختچهها، گياهان علفي، گياهان پيازي و گياهان آبزي را كه حاصل 60 سال اجراي طرحهاي تحقيقاتي است در خود جاي داده است .
اين مجموعه قديميترين هرباريوم در سيستم وزارت جهاد كشاورزي است و با توجه به تاسيس و فعاليت آن در موسسه تحقيقات گياهپزشكي علاوه بر آنكه يك هرباريوم عمومي است، مجموعهاي براي تحقيقات گياهپزشكي وغالبا دربردارنده ميزبانان آفات و عوامل بيماريزاي گياهان به ويژه قارچها است.به ديگر سخن اين مجموعه با دارا بودن بيش از 200 هزار نمونه به عنوان ابزاري در خدمت تحقيقات ردهبندي گياهان مرتبط با گياهپزشكي بوده و در مطالعات بوم شناختي روي آفات و بيماريها همچون بررسي دامنه ميزباني آفات و عوامل بيماريزا و تحقيقات كنترل بيولوژيك آفات و بيماريهاي گياهي و بررسيهاي قرنطينهاي كاربرد دارد.
نمونههاي مجموعه گياهان گلدار و بازدانگان وزارت جهاد كشاورزي به 175 تيره، 1100 جنس و قريب به 500 گونه تعلق دارند. طبق مطالعات انجام شده تعداد مجموع آرايههاي گياهي گزارش از ايران به 8 هزار آرايه ميرسد.
بر اين اساس مجموعه گياهان وزارت جهاد كشاورزي در حدود 66 درصد گياهان گزارش شده از كشور را در خود جاي داده است. از ديگر مجموعههاي ذيقيمت در هرباريوم گياهان،مجموعه نمونههاي تيپ يا پايه از گياهان ايران است. بيش از 300 نمونه تيپ از گياهان ايران در اين مجموعه نگهداري ميشود.
هرباريوم علفهاي هرز ( Weed herbarium) : اين مجموعه در سالني به نام مهندس عين الدله بهبودي بنيانگذار تحقيقات علف هرز در ايران جاي دارد.
هدف از ايجاد اين قسمت از هرباريوم تهيه مجموعهاي است كه به متخصصان خاصه متخصصان علوم علفهاي هرز در شناسايي علفهاي هرز محصولات مختلفي كمك كند.
بر اساس اين گزارش بدين جهت اساس ترتيب و تنظيم نمونههاي اين مجموعه بر نوع محصولات زراعي و باغي استوار شده است. اين قسمت از سال 1348 بنيانگذاري شده و مستمرا بر غناي آن افزوده گرديده است. اطلاعات ذيقيمتي در مورد فلور علفهاي هرز كشور و پراكنش آنها در اين مجموعه نگهداري ميشود. همچنين كلكسيون بذور علفهاي هرز در دل اين مجموعه نقش به سزايي در شناسايي بذور علفهاي هرز به ويژه گونههاي مهاجم، قرنطينه و سمي در محصولات كشاورزي خاصه بذور وارداتي دارد.
در حال حاضر مجموعه علفهاي هرز وزارت جهاد كشاورزي دربردارنده بيش از 6000 نمونه علف هرز متعلق به 447 جنس از سراسر كشور حاوي اطلاعات متنوعي در مورد علفهاي هرز كشور است. نام تيره و گونه علف هرز، نوع محصول و محلي كه گياه هرز از آن جمعآوري گرديده است به همراه تاريخ جمعاوري و غيره اطلاعاتي هستند كه براي تك تك نمونههاي اين مجموع وجود دارند.
هرباريوم گياهان بيگل در گذشته به دليل عدم وجود متخصص ذيربط فعاليت چنداني نداشت ولي از سال 1370 به بعد تحقيقات جلبك شناسي و خزه شناسي شروع گرديده و پيشرفتهاي قابل ملاحظهاي هم داشته است.
در سالهاي اخير نيز تحقيقات سرخس شناسي در اين قسمت شروع شده است. در حال حاضر، بيش از 100 نمونه خزه از مناطق مختلف كشور جمعآوري گرديده كه از اين تعداد حدود 400 نمونه (شامل يكصد گونه، 25 جنس و 18 تيره) تا به حال شناسايي شده است و بقيه نيز تحت بررسي ميباشند.
در مورد سرخسها، تعداد كل نمونههاي اين گروه بيش از 850 نمونه ميشود كه از اين تعداد حدود 700 نمونه تا به حال شناسايي و بقيه نيز تحت بررسي ميباشند. در مورد سرخسها، تعداد كل نمونههاي اين گروه بالغ بر حدود 850 نمونه ميشود كه از اين تعداد حدود 70 نمونه تا به حال شناسايي و بقيه نيز تحت بررسي قرار دارند.
در خصوص جلبكها، تاكنون تعداد 121 نمونه اسلايد ميكروسكوپي، تعداد 37 نمونه در داخل بطري شيشه اي و تعداد 24 نمونه خشك شده روي مقوا براي مجموعه نمونههاي جلبكي (Algarium) تهيه و تنظيم شدهاند. علاوه بر اين، حدود 1700 نمونه به صورت مخلوط از انواع جلبكهاي جمعآوري شده از نقاط مختلف ايران در مرحله آمادهسازي جهت تهيه نمونه هرباريومي براي مجموعه هستند. در حال حاضر، اين نمونهها در شرايط دماي 5 تا 10 درجه سانتيگراد و در داخل محلولهاي فيكساتور نگهداري ميشوند.
هرباريوم گياهان دارويي و آفتكش (گياهان سمي Poisonous Plant Herbarium) از دو زير قسمت تشكيل شده است. به زير قسمت گياهان دارويي از دهه 1350 به بعد توجه شده و نمونههايي (خاصه بذور گونههاي مورد استفاده در درمان) جمعآوري گرديده است. فعاليت زير قسمت گياهان آفتكش نيز از سال 1378 آغاز شده است.
هدف اصلي از جدا نمودن اين مجموعه ارايه اطلاعات به ساير بخش هاي تحقيقاتي در زمينه كاربرد اين گياهان به ويژه عصاره و تركيبات فعال آنها عليه حشرات و كنههاي مضر و عامل بيماريزاي گياهان بوده است. در سالهاي اخير فعاليت قابل توجهي در زمينه شناسايي برخي گياهان دارويي و آفتكش خاصه جنس Allium در هرباريوم صورت پذيرفته است.
با غ گياه شناسي فدك
جراي پروژه بزرگ " احداث باغ گياهشناسي گرمسيري و نيمه گرمسيري خوزستان " در راستاي طرح توسعه باغ هاي گياهشناسي در سطح كشور از سال ۱۳۷۰ شروع گرديده است وشهرستان دزفول به عنوان محل اجراي طرح در نظر گرفته شد. از جمله دلايل انتخاب اين شهر به عنوان محل احداث باغ گياهشناسي مي توان به شرايط ايده آل و بسيار خوب اين منطقه از نظر اقليم , خاك , آب , فرهنگ بالاي كشاورزي و نيز ارج نهادن به مقاومتها و رشادتهاي مردم قهرمان آن اشاره كرد .
هدف اصلي از احداث باغ گياهشناسي خوزستان جمع آوري گونه هاي مختلف گرمسيري و نيمه گرمسيري به منظور انجام پژوهشها و تحقيقات برروي گونه هاي جمع آوري شده مي باشد . با ايجاد و استقرار كلكسيونهاي مختلف گياهي , باغ گياهشناسي به قطب مهم تحقيقات اساسي و پايه اي در زمينه هاي گياهشناسي و مطالعات پوشش گياهي تبديل شده و در زمينه امور آموزشي از كاربرد وسيعي برخوردار خواهد گرديد .
ساير اهداف احداث باغ گياهشناسي خوزستان به شرح زير مي باشد :
۱-استقرار كلكسيونهاي مختلف گياهان بومي و غير بومي به منظور انجام مطالعات و تحقيقات افراد علاقه مند با صرف حداقل زمان و سهولت كامل در دسترسي به گياه
۲-جمع آوري و حفظ گونه هاي مختلف گرمسيري و نيمه گرمسيري بومي و غيربومي
۳-جلوگيري از فرسايش ژنتيكي گونه هاي بومي و در حال انقراض
۴-بررسي سازگاري اكولوژيكي و ساير تحقبقات علمي در مورد گونه هاي بومي و غير بومي
۵-ايجاد پايه هاي مادري و تهيه بذر از ارقام سازگار با شرايط محيطي محل احداث باغ
۶-تشخيص و انتخاب گونه هاي داراي ارزش صنعتي , تجاري , دارويي , حفاظتي و...
۷-ايجاد بانك ژن نباتات مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري جهت حفاظت گونه هاي در حال انقراض
۸-تبادل بذر با مؤسسات داخلي و خارجي
۹-انجام مطالعات و بررسي هاي فنولوژيكي گونه هاي مختلف جمع آوري شده به عنوان پايه واساس تحقيقات در زمينه هاي علوم گياهي , منابع طبيعي و كشاورزي
۱۰- تبادل اطلاعات و بهره برداري هاي علمي دانشجويان و پژوهشگران شاخه هاي مختلف علوم طبيعي , كشاورزي و منابع طبيعي
۱۱-آشنايي مردم با گونه هاي جديد و نحوه تكثير و نگهداري آنها
۱۲-ايجاد يك مجموعه تفرجگاهي با هدف جلب توريست
در باغ گياهشناسي گرمسيري و نيمه گرمسيري خوزستان تعداد ۱۹ كلكسيون مجموعه گياهي در سطحي به مساحت ۴۰ هكتار در نظر گرفته شده كه هر مجموعه براي خود داراي طرح تفصيلي خواهد بود . كلكسيونها و مجموعه هاي گياهي مورد نظر به شرح ذيل مي باشند :
۱.كلكسيون گياهان ناحيه سوداني
۲." ناحيه صحرايي – عربي
۳." گياهان ناحيه ايراني توراني
۴." گياهان منطقه زاگرس
۵." گياهان استراليا
۶." گياهان ناحيه جنوب شرق آسيا
۷." گياهان دارويي و صنعتي
۸." ميوه هاي گرمسيري و نيمه گرمسيري
۹." گياهان قلمرو نئوتروپيك ( آمريكاي جنوبي و مركزي )
۱۰." گياهان صخره اي
۱۱." گياهان پيازي
۱۲." گياهان سوزني برگ
۱۳." گياهان آبزي مردابي
۱۴." سيستماتيك
۱۵." گياهان نادر و در حال انقراض
۱۶." باغ ايراني
۱۷." باغ رز
۱۸.مزارع تحقيقاتي و آموزشي
۱۹.مجموعه نهالستان و گلخانه
در سال ۱۳۳۳ حدود ۷ هكتار از زمينهاي ايستگاه كشاورزي نوشهر جهت كاشت گونه هاي درختي و درختچه اي در نظر گرفته شد و تعدادي گونه ا ز خارج و داخل كشور جمع آوري و در ۷۳ قطعه مختلف كاشت گرديد. بدين وسيله آربراتوم ( مجموعه درخت و درختچه ) بنا گذاشته شد .هدف از احداث اين باغ انجام مطالعات اكولوژي از جمله بررسي روند سازگاري گونه كاشته شده بود .اين باغ مجموعه هاي ساده و زيبايي از جمله آلاچيق و آبنما را كه نمايي از باغ هاي ايراني است , در خود جاي داده است .
======================
باغ گياهشناسي نوشهر
باغ گياهشناسي نوشهر از نظر وسعت و قدمت دومين باغ گياهشناسي در كشور است .حضور مجموعه اي از گونه هاي منحصر به فرد در آربراتوم باعث شهرت جهاني آن شده و هر ساله مورد بازديد بسياري از محققين و دانشجويان رشته هاي مرتبط قرار مي گيرد .
اين گنجينه با ارزش از نظر حضور و تنوع گونه هاي گياهي شايان توجه است . اهداف اوليه احداث اين مجموعه همانند اهداف ساير باغ هاي گياهشناسي دنيا , در واقع آموزش و تحقيقات بنيادي در رابطه با علوم زيستي و گياهي است . انتقال گونه هاي جنگلي بومي و وارد كردن گونه هاي غير بومي , ايجاد كلكسيونهاي مختلف و پوپلمانهاي آزمايشي از گونه هاي مختلف با فرمهاي زينتي متنوع از اهداف در دست اجرا در اين با غ مي باشد . براي اين باغ همانند ساير باغ هاي گياهشناسي دنيا در كنار آربراتوم , بخشهاي مختفي از جمله قطعات درختچه هاي زينتي , گياهان معطر و پرچين سازي , سوزني برگان , گياهان پيازي , گياهان گرمسيري , گياهان دارويي , توندرا , باغ سيستماتيك ,گلخانه گياهان گرمسيري , ومجموعه گياهان خشك يا هرباريوم در نظر گرفته شد.
حضور تعدادي از گونه هاي غير بومي كمياب مانند دارتالاب برگ خزان ( Taxodium distichum ) , لاله دار ( Liriodendron tulipifera) , بلوط چوب پنبه اي ( Quercus suber ) , توت آمريكايي ( Maclura pumifera ) , توت كاغذي ( Brossonetia papyrifera ) , عنبرالسائل ( Liquidamber orientalis ) , ژينكگو ( Ginkgo biloda ) ,تونگ ( Aleorites fordii ) و آروكارياي شيلي ( Araucaria araucana ) و انواعي از گونه هاي سوزني برگ و كولتيوارها و فرم هاي زينتي آن همچون Picea pungence و Pendula Chamaecyparis nootkatensis و ... اين مجموعه را به يك باغ گياهشناسي بي نظير در ايران و برخي كشورهاي همسايه تبديل نموده است .
هر باغ گياهشناسي از يك سيستم پويا در جهت شناسايي گونه هاي بومي و غير بومي بر خوردار است ,از اين جهت وجود هرباريوم جهت تحقق اهداف فوق و همچنين به عنوان يك موزه جهت نگهداري نمونه هاي گياهي خشك شده از مناطق مختلف و رويشگاههاي طبيعي جمع اوري شده اند ضروري بوده و وظيفه مهم بينادي ,در زمينه هاي تحقيقاتي و مطالعات جنبي در خهت شناساندن پتانسيل هاي طبيعي هر منطقه , از اهميت ملي و جهاني برخوردار است در همين راستا هرباريوم باغ گياهشناسي شمال و در دنباله طرح ملي فلور ايران از سال ۱۳۷۶ تاسيس و راه اندازي شد به طوري كه در حال حاضر تعداد ۱۴۰۰۰نمونه گياهي را كه به صورت علمي جمع آوري و تهيه شده اند , همراه با يك سري مشخصات ثابت و به صورت خشك نگهداري مي كنند . اين تعداد نمونه مربوط به ۱۲۵ خانواده گياهي و حدود ۱۴۰۰ گونه مي باشند كه از زيستگاههاي مختلف استان مازندران , از ارتفاعات دماوند تا شبه جزيره ميانكاله جمع آوري شده است . تا كنون هرباريوم باغ گياهشناسي شمال ضمن شناسايي گونه هاي جمع آوري شده تعداد دو گونه گياهي جديد با نامZare Spiraea sheikhii و Sorbus tiliaefolia Zare , Amini & Assadi , از خانواده Rosaceae را براي اولين بار از ايران به جهان گياهي و دو گونه به اساميOenothera senuatr L. از خانواده Onagraceae و Sida rhombifolia از خانواده Malvacaea را به عنوان گزارش جديد از ايران معرفي نموده است
======================
كلكسيون گياهان كويري يزد
كلكسيون گياهان كويري در سال ۱۳۷۰ در محل كنوني ايجاد و گونههاي موجود از مركز تحقيقات كشاورزي يزد به اين محل منتقل شدند. اين كلكسيون در منطقه دشت سرپوشيده حوزه يزد ـ اردكان ( به وسعت حدود ۲۲هكتار، ۸ هكتار كاشت شده و ۱۴ هكتار محصور شده ) با ارتفاعي معادل ۱۱۶۰ متر از سطح دريا در فاصله ۳۰ كيومتري از مركز استان در مسير يزد – اردكان واقع شده است .
اهداف تشكيل كلكسيون:
۱- بررسي مقدماتي سازگاري گونههاي مختلف با آب و هواي منطقه .
۲- حفظ و نگهداري منابع ژنتيكي گياهان سازگار با مناطق كويري.
۳- توليد پايههاي مادري سازگار جهت توليد بذر, قلمه و نهال براي انجام امور تحقيقاتي .
۴- ايجاد محيط مناسب از مجموعه گياهان زنده و سبز مناطق كويري براي بازديد دانشجويان, كارشناسان, پژوهشگران و علاقه مندان به منابع طبيعي .
۵- معرفي گياهان مناسب براي كاشت در پاركها, فضاهاي سبز و قطعات زينتي مناطق مشابه .
اين كلكسيون شامل دو بخش مهم است:
۱- بخش گياهان زينتي: در اين بخش ۲۶ گونه از ۲۰ تيره گياهي در محوطهاي به صورت پارك كاشته شده است.
۲- بخش سيستماتيك : در اين بخش ۸۵ گونه از ۲۲ تيره گياهي بر اساس تيره در كنار هم كاشته شده است.
تاكنون بيش از ۱۰۰ گونه گياهي در كلكسيون گياهان كويري استان يزد استقرار يافته اند . بيشترين تعداد گونه به ترتيب مربوط به تيره هايChenopodiaceae با ۲۴ گونه و تيره Poaceae با ۲۰ گونه مي باشد . كمترين گونههاي استقرار يافته مربوط به تيرههاي Brassicaceae و Solanaceae با يك گونه مي باشد. تا كنون ۸۲ گونه با شرايط موجود سازگار بوده و مراحل رشد را طي نموده اند. قلمه و بذر بيش از ۵۰ گونه در حد امور تحقيقاتي هر سال تهيه و نگهداري ميشود. پس از استقرار اوليه مراحل و رشد ساليانه گونهها ثبت و آفات و بيماريهاي مهم اين گياهان در حد امكان مورد بررسي قرار مي گيرد
====================
گياهان دارويي همدان
باغ گياهان دارويي در استان همدان درسال ۱۳۷۶ تاسيس گرديد و به جمع آوري و نگهداري گياهان دارويي بومي و غير بومي متناسب با شرايط اقليمي منطقه پرداخته است. اين باغ در فضايي به وسعت ۳.۷ هكتار, درداخل شهر همدان واقع گرديده است .
اهداف احداث اين باغ عبارت است از:
۱_ جمع آوري ژرم پلاسم گونه هاي گياهي داروئي در حال انقراض و تكثير و نگهداري آنها.
۲_ تشويق كشت گونه هاي دارويي اقتصادي بر اساس توصيه روشهاي علمي بجاي جمع آوري غير اصولي از عرصه هاي منابع طبيعي (محل هاي پراكنش ) و جلوگيري يا كاهش تخريب اين اكوسيستم ها.
۳_ ايجاد اشتغال و توليد درآمد منطقي در اراضي زراعي فقير و كم بازده.
۴_ صرفه جويي در وقت و هزينه علاقمندان تحقيقات بر روي گونه هاي دارويي و سهولت دسترسي بدون مراجعه به زيستگاه اصلي گياه.
۵_ افزايش اطلاعات و گرايش عمومي به شناخت و استفاده صحيح از گياهان دارويي در اين باغ۱۷۳گونه گياهي متعلق به ۶۴خانواده شامل گياهان علفي (۲۵ درصد),بوته اي(۴۱ درصد),درختي و درختچه اي(۲۷ درصد) وگياهان پيازي(۷ درصد) با طراحي مناسب استقرار يافنه اند.علاوه بر استمرار جمع آوري و كشت گونه هاي ديگر نسبت به ثبت اطلاعات در زمينه هاي مختلف مانند مراحل فنولوژي, روشهاي تكثير وكشت و غيره پرداخته مي شود. در اين مجموعه دو خانواده گياهي ( ۳۹ درصد)Lamiaceae و(۲۳ درصد) Asteraceae بيشترين جنس و گونه ها را به خود اختصاص داده اند
شما نمی توانید در این بخش موضوع جدید پست کنید شما نمی توانید در این بخش به موضوعها پاسخ دهید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش ویرایش کنید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش حذف کنید شما نمی توانید در این بخش رای دهید شما نمیتوانید به نوشته های خود فایلی پیوست نمایید شما نمیتوانید فایلهای پیوست این انجمن را دریافت نمایید