تاریخ: چهارشنبه 30 شهریور 1390 - 13:57 عنوان: آشنايي با شهر سوخته ، بخشي از تاريخچه هنر
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
آشنايي با شهر سوخته، بخشي از تاريخچه هنر
يافته های هشتمين دوره کاوش 'شهر سوخته' - لادن پارسی
هشتمين دور کاوش های باستان شناسان در شهر سوخته از دوازدهم آذرماه آغاز شده و تا 75 روز ادامه خواهد يافت. "شهر سوخته" در ۵۶ کيلومتری زابل در استان سيستان و بلوچستان و در حاشيه جاده زابل - زاهدان واقع شده و پنج هزار سال قدمت دارد. اين شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از ميلاد پايه گذاری شده و مردم اين شهر در چهار دوره بين سال های 3200 تا 1800 قبل از ميلاد در آن سکونت داشته اند. وسعت "شهر سوخته" و يافته های کاوشگران اين محوطه باستانی را از صورت يک محوطه عادی دوران مفرغ خارج کرده و به اين نتيجه رسانده که زندگی در"شهر سوخته" با دوران آغاز شهرنشينی در فلات مرکزی ايران و بين النهرين همزمان است.
سند يا کتيبه ای که نام واقعی و قديمی اين شهر را مشخص کند هنوز به دست نيامده و به دليل آتش سوزی در دو دوره زمانی بين سال های 3200 تا 2750 قبل از ميلاد "شهر سوخته" ناميده می شود. هنوز قسمت صنعتی "شهر سوخته" کشف نشده و به گفته دکتر منصور سجادی سرپرست تيم کاوش در اين فصل در بخش مسکونی شمال شرقی شهر سوخته با هدف رسيدن به طبقات و لايه های قديمی تر شهر و در گورستان آن کند و کاو انجام خواهد شد. آنها اميدوارند که در اين فصل آثاری از دوران اول استقرار مردمان پنج هزار سال پيش شهر سوخته بيابند.
از نخستين اشاره ها تاکنون
کلنل بيت، يکی از ماموران نظامی بريتانيا از نخستين کسانی است که در دوره قاجار و پس از بازديد از سيستان به اين محوطه اشاره کرده و نخستين کسی است که در خاطراتش اين محوطه را شهر سوخته ناميده و آثار باقيمانده از آتش سوزی را ديده است. پس از او سر اورل اشتين با بازديد از اين محوطه در اوايل سده حاضر، اطلاعات مفيدی در خصوص اين محوطه بيان کرده است. بعد از او شهر سوخته توسط باستان شناسان ايتاليايی به سرپرستی مارتيسو توزی از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ مورد بررسی و کاوش قرار گرفت. و اکنون هشمتين فصل کاوش شهر سوخته به سرپرستی دکتر منصور سجادی ادامه دارد. در اين دوره پژوهشگران ايتاليايی مطالعات ژئوفيزيکی "شهر سوخته" را انجام خواهند داد و ابتدا نقشه ژئوفيزيکی شهرسوخته را تهيه و سپس آن را پايه کارهای تحقيقی و پژوهشی اين منطقه خواهند کرد.
جغرافيا و محيط زيست شهر سوخته
بر مبنای يافته های باستان شناسان شهر سوخته ۱۵۱ هکتار وسعت دارد و بقايای آن نشان می دهد که اين شهر دارای پنج بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته، بخش های مرکزی، منطقه صنعتی، بناهای يادمانی و گورستان است که به صورت تپه های متوالی و چسبيده به هم واقع شده اند. هشتاد هکتار شهر سوخته بخش مسکونی بوده است.
تحقيقات نشان داده است اين محوطه بر خلاف اکنون که محيط زيست کاملا بيابانی دارد و فقط درختان گز در آنجا ديده می شود، در پنج هزار سال قبل از ميلاد منطقه ای سبز و خرم با پوشش گياهی متنوع و بسيار مطلوب بوده و درختان بيد مجنون، افرا و سپيدار در آنجا فراوان وجود داشته است. در آن دوران نيز اين منطقه بسيار گرم بوده، اما آب رودخانه هيرمند و شعباتش به خوبی زمين های کشاورزی شهر سوخته را سيراب می کرده است.
آقای سجادی بر مبنای شواهد باستان شناسی به خبرنگار ميراث فرهنگی گفته کشاورزی و دامداری در شهر سوخته بسيار پيشرفته بوده و ساکنان شهر سوخته در اين دو مورد کاملا خودکفا بوده اند. او درباره از بين رفتن پوشش گياهی اين منطقه گفته است: "در جريان حفاری های فصلهای گذشته در شهر سوخته مشخص شد که با توجه به صنعتی بودن شهر سوخته و وجود کارگاه های صنعتی ساخت سفال و جواهرات در اين منطقه، ساکنان شهر سوخته از درختان موجود در طبيعت محوطه برای سوخت استفاده می کرده اند." " بقايای سوختگی چوب ها در اين محوطه ها به دست آمده است و اين می تواند يکی از عوامل بسيار مهم و موثر در از بين رفتن پوشش گياهی در منطقه باشد." درياچه هامون در ۳۲۰۰ قبل از ميلاد درياچه ای بزرگ و پرآب بوده و رودها و شاخه های قوی از آن منشعب می شده و در اطراف آن نيزارهای وسيعی وجود داشته است. در بررسی های منطقه ای در اطراف شهر سوخته بستر رودخانه های مختلف و آبراه هايی پيدا شده که به مزارع کشاورزی شهر سوخته آب می رسانده اند.
در اولين فصل کاوش در شهر سوخته کوچه ها و خانه های منظم، لوله کشی آب و فاضلاب با لوله های سفالی پيدا شد که نشان دهنده وجود برنامه ريزی شهری در اين شهر است.
صنعت و مشاغل در شهر سوخته
شهر سوخته مرکز بسياری از فعاليت های صنعتی و هنری بوده، در فصل ششم کاوش در شهر سوخته نمونه های جالب و بديعی از زيورآلات به دست آمد شهر سوخته مرکز بسياری از فعاليت های صنعتی و هنری بوده، در فصل ششم کاوش در شهر سوخته نمونه های جالب و بديعی از زيورآلات به دست آمد. باستان شناسان با يافتن مهره ها و گردنبندهايی از لاجورد و طلا در يک گور در باره روشهای ساخت ورقه ها و مفتول های طلايی به تحقيق پرداختند و دريافتند صنعتگران شهر سوخته با ابزار بسيار ابتدايی ابتدا صفحه های طلايی بسياز نازک به قطر کمتر از يک ميليمتر تهيه کرده و بعد آنها را به شکل لوله های استوانه ای درمی آوردند و پس از اتصال دو سوی ورقه ها به يکديگر مهره های سنگ لاجورد را در ميان آن قرار می دادند. به نظر آقای سجادی تکنيک های به کار رفته در شهر سوخته با کارهای مصريان باستان مشابهت دارد. در شهرسوخته انواع سفالينه ها و ظروف سنگی، معرق کاری، انواع پارچه و حصير يافت شده که معرف وجود چندين نوع صنعت، به ويژه صنعت پيشرفته پارچه بافی در آنجاست. تاکنون ۱۲ نوع بافت پارچه يکرنگ و چند رنگ و قلاب ماهيگيری در شهر سوخته به دست آمده و مشخص شده مردم اين شهر با استفاده از نيزارهای باتلاق های اطراف هامون سبد و حصير می بافتند و از اين نی ها برای درست کردن سقف هم استفاده می کردند. صيد ماهی و بافت تورهای ماهيگيری نيز از ديگر مشاغل مردمان شهر سوخته بوده است.
سختکوشی مردم شهر سوخته
فرزاد فروزانفر سرپرست گروه انسان شناسی سازمان ميراث فرهنگی به خبرنگار ميراث از نتايج بررسی بيش از ۲۵۰ اسکلت به دست آمده از شهر سوخته گفته است. نمونه های بسيار زيادی از وجود عوارض مهره های کمر، چسبندگی مهره های گردن و کمر در بقايای اسکلت های زنان و مردان شهر سوخته ديده شد که نشان دهنده اشتغال ساکنان اين شهر به مشاغل سخت است. او سن بروز عوارض چسبندگی مهره ها را بعد از ۴۵ سالگی عنوان کرده و گفته است در بررسی ها پی برده اند سن ابتلا به چسبندگی مهره های کمر و گردن در ساکنان شهر سوخته ۲۰ تا ۳۰ سال است فروزانفر از تناسب بين زنان و مردان در ابتلا به اين عارضه نتيجه گرفته آنها به يک ميزان به کارهای سخت مشغول بوده اند. به گفته او و برمبنای تحقيقات انسان شناسی انجام گرفته بر روی اجساد ايرانيان هزاره ششم قبل از ميلاد تا اوايل قرن ميلادی متوسط عمر مردان مردمان ايران باستان ۳۰ تا ۳۵ و متوسط عمرزنان آن ۲۰ تا ۲۵ سال بوده است.
اما استثناهايی هم وجود داشته، مسن ترين فردی که تاکنون بقايای اسکلتش در محوطه های باستانی ايران کشف شده، متعلق به زنی ۸۵ ساله از ساکنان شهر سوخته است. قد بلندترين فرد ايران باستان هم مرد ۳۵ تا ۴۰ ساله ای از ساکنان شهر سوخته بوده با ۵/۱۹۲ قد.
بر مبنای تحقيق روی بقايای اسکلت ها مشخص شده که عمده ترين دلايل مرگ مردمان ايران باستان بيماری های عفونی از جمله سرطان پوست، سفليس و سل در رتبه اول، چسبندگی مهره ها و شکستگی استخوان در اثر کار و حوادث کاری در رتبه دوم، جنگ و حوادث طبيعی و غير طبيعی از عوامل سوم و عوارض و بيماری های ژنتيکی از جمله منگوليسم، عقب ماندگی، هيدروسفال و چسبندگی مادرزادی مهره ها بوده است. موردی هم از يک نمونه جراحی مغز در پنج هزار سال قبل در شهر سوخته ديده شده است.
زنان شهر سوخته
تازه ترين يافته های باستان شناسان در گورهای شهر سوخته حاکی از اين است که زنان شهر سوخته لباس های زيبايی شبيه به ساری می پوشيدند و به آرايش و زيورآلات قيمتی اهميت می داده اند. به گفته آقای سجادی در تمام گورهای متعلق به زنان در شهر سوخته سرمه دان، سرمه و شانه ديده می شود. زنان شهر سوخته به دليل صنعت پارچه بافی بی نظيری که در آنجا وجود داشته در انتخاب رنگ و نقش لباس خود از تنوع زيادی برخورداربودند. در يک پيکره يافت شده زن شهر سوخته لباسی شبيه ساری پوشيده و روی لباس او از روی سينه به پايين با پولک و سنگ های قيمتی تزيين شده است. به گفته طاهره شهرکی کارشناس اداره ميراث فرهنگی زابل در طول هفت فصل کاوش در شهر سوخته مهرهای زيادی کشف شده و تحقيقات نشان می دهد که مردم اين شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از ميلاد برای نشان دادن از مالکيت از مهر استفاده می کرده اند. او به خبرنگار ايرنا گفته است زنان شهر سوخته دارای مهر شخصی بوده اند و اين امر نشان دهنده آن است که قدرت مالکيت در اين شهر از آن زنان بوده است.
غذاهای مردمان شهرسوخته
باستان شناسان ايرانی و ايتاليايی در بررسی يافته های باستان شناسی و گياه باستان شناسی خود در شهر سوخته مواد غذايی و خوراکی، دستور پخت و ترکيب چندين نوع از غذاها و نوشيدنی های پنجهزار سال پيش اين شهر را شناسايی کرده اند. ولی الله خليلی خبرنگار استانهای ميراث طی گزارشی مفصل اين غذاها و دستور پخت آنها را گردآورده است. مردم شهر سوخته از گوشت گوسفند، ماهی، گاو، تخم اردک و غاز، کشمش، گيشنيز، عدس، جو، انواع ميوه ها، لبنيات، آرد کنجد، خيار، انگور، خربزه، هندوانه، پسته وحشی، زيره برای غذا و از آب انگور و ماءالشعير به عنوان نوشيدنی استفاده می کردند. باستان شناسان توانسته اند بيش از ۲۵ نوع دانه خوراکی و گياهی مصرفی، انواع ميوه ها و سبزيجات را در شهر سوخته شناسايی کنند. سازمان خواربار جهانی فائو اين دانه های گياهی را در اواخر اکتبر و اوايل نوامبر در مقر اصلی خود در رم به نمايش گذاشت.
آداب و نحوه دفن
اهالی شهر سوخته مردگان خود را به حالت چمباتمه در گور می گذاشته اند و در کنار او اشيايی قرار می دادند.اما در اين دور از کاوش گور فردی که به احتمال بسيار زياد اعدام شده است، يافت شد. برمبنای شواهد فرد مذکور از دشمنان مردم شهر بوده و ساکنان شهر با فروکردن شیئی نوک تيز در سر او ( که نحوه اعدام را مشخص می کند)، او را کشته و سر و ته دفن کرده اند.
فرزاد فروزانفر معتقد است دليل دفن سر و ته جسد اين بوده که اهالی شهر سوخته به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند و با دفن سر و ته اين فرد خواسته اند تا او به شکل ناشايستی به دنيای بعدی برود. در گورستان شهر سوخته سی تا چهل هزار گور وجود دارد که احتمالا اسرار زيادی را در خود حفظ کرده اند.
قديمی ترين تخت نرد جهان
به تازگی از گور باستانی موسوم به شماره ۷۶۱ قديمی ترين تخت نرد جهان به همراه ۶۰ مهره آن در شهر سوخته کشف شد، بسيار قديمی تر از تخت نردی که در گورستان سلطنتی اور در بين النهرين کشف شده بود. قای سجادی گفته که اين تخت نرد از چوب آبنوس و به شکل مستطيل است. چون آبنوس در سيستان و بلوچستان نمی روئيده و مشخص است که از هند وارد شده است. روی اين تخت نرد، ماری که ۲۰ بار به دور خود حلقه زده و دمش را در دهان گرفته، نقش بسته است.به نظر می رسد که چنين طرحی هم به موضوع های فرهنگی و فلسفی هند مربوط باشد، چرا که چنين علامتی در فرهنگ هند به معنی مرکز انرژی های حياتی در بدن انسان است. اين تخت نرد ۲۰ خانه بازی و ۶۰ مهره دارد. مهره ها که در يک ظرف سفالی در کنار تخت نرد قرار داشتند از سنگ های رايج در شهر سوخته يعنی از لاجورد، عقيق و فيروزه است.به نظر آقای سجادی اين تخت نرد ۱۰۰ تا ۲۰۰ سال قديمی تر از تخت نرد بين النهرين است و به همين دليل او فکر می کند اين بازی از شهر سوخته به تمدن بين النهرين رفته است. گروه تحقيق و کاوش هنوز روش بازی با اين تخت نرد را نيافته است.
ترکيب تيم باستان شناسان
به گزارش خبرگزاری ميراث فرهنگی، گروه باستان شناسی شهر سوخته ۲۲ تا ۳۰ عضو دارد و بيشتر اين افراد باستان شناسانی با ميزان تحصيلات متفاوت هستند. اعضای ثابت اين تيم متخصص را انسان شناس، طراح، نقشه بردار، نقشه کش و يک مرمت تشکيل می دهند. در اين فصل از کاوش يک زمين شناس، سنگ شناس، گياه شناس و جانور شناس برحسب نيازهای گروه به باستان شناسان خواهند پيوست. با اين تيم هفت متخصص ايتاليايی در رشته های زمين شناسی، شيمی، ژئوفيزيک، گرده شناسی و گياه شناسی همکاری می کنند. اين گروه تا اواسط بهمن ماه به کاوش های خود در شهر سوخته ادامه خواهند داد. طبق برآورد اوليه کارشناسان در صورت کار مستمر تخليه کامل اطلاعات شهر سوخته به حداقل بيست سال فرصت نياز دارد.
برخی از پژوهشگران معتقدند مردم سيستان شاخه ای از آريايی های هستند که هزاران سال قبل در اين منطقه سکنی گزيدند. تاکنون در باره شهر سوخته ۳۳ کتاب و مقاله به زبان فارسی و ۱۷ مقاله به زبان انگليسی، فرانسه، روسی و ايتاليايی منتشر شده است.
تاریخ: چهارشنبه 30 شهریور 1390 - 14:58 عنوان: تمدن پيشرفته در شهر سوخته
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
تمدن پيشرفته در شهر سوخته
شهر سوخته نام بقايای «دولت شهری» باستانی در ايران است که در ۵۶ کيلومتری زابل و در حاشيه جاده زابل-زاهدان در شرق ايران در استان سيستان و بلوچستان واقع شدهاست. شهر مذبور در روی آبرفتهای مصب رودخانه هيرمند به درياچه هامون و زمانی ساحل آن رودخانه بنا شده بودهاست. زمان بنای اين شهر بزرگ در دوره برنز تمدن جيرفت يعنی استان سيستان و بلوچستان امروزی در ايران باستان میباشد و ايرانيان حدود ۶۰۰۰ سال پيش در اين شهر زندگی میکردهاند.
سينوهه در کتاب خود از آن ياد کردهاست. به اعتقاد برخی باستانشناسان اگر بخواهيم به معنای کامل و دقيق شهر توجه کنيم، اين شهر را بايد از قديمیترين آنها در دنيا دانست، چرا که معدود شهرهائی پيش از آن، از نظر امکانات و اصول شهرنشينی با آن قابل مقايس شهر سوخته يکی از آثار تاريخی و باستانی عصر برنز منطقه جيرفت، استان سيستان و بلوچستان فعلی در ايران، به شمار میآيد. شهر در ساحل رودخانه هيرمند و درياچه هامون زمان خود و کنار جاده کنونی زاهدان-زابل بنا شده بودهاست. کلنل بيت، يکی از ماموران نظامی بريتانيا از نخستين کسانی است که در دوره قاجار و پس از بازديد از سيستان به اين محوطه اشاره کرده و نخستين کسی است که در خاطراتش اين محوطه را شهر سوخته ناميده و آثار باقيمانده از آتش سوزی را در آن ديدهاست. پس از او سر اورل اشتين با بازديد از اين محوطه در ۱۹۳۷، اطلاعات سودمندی در خصوص این محوطه بيان کرده. سپس شهر سوخته توسط باستانشناسان ايتاليايی به سرپرستی مارتيسو توزی از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ مورد بررسی و کاوش قرار گرفتهاست. پس از آن سازمان ميراث فرهنگی، صنايع دستی و گردشگری استان سيستان و بلوچستان تا به امروز مسئوليت کاوشگری در اين بخش از سيستان و بلوچستان را به عهده دارد. هستند. ز سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۳ تعداد ۱۴ گمانه به مساحت تقريبی ۲۳۰۰ متر مربع در گورستان شهر حفاری شده و در نتيجه ۳۱۰ گور کشف شدهاند. طي کاوشهای بهعمل آمده توسط باستان شناسان، برخی از مردم شهر سوخته را با لباس و پارچه کفنی دفن میکردهاند. در تعدادی از قبرها، آثار پارچه در روی بدن اجساد مردگان ديده میشود.
پارچهها به سه شکل گوناگون در گورها ديده میشود:
به صورت کفن، که مردهها را در آن میپيچيدهاند؛
به شکل لباس زير انداز و رو انداز؛
کف گور فرش شده و مرده را با لباس در آن میگذاشتند.
اشياء سفالی اصلیترين موادی هستند که تقريباً در همه گورها وجود دارند در کنار اين دسته از اشياء، هدايای ديگری ساخته شده از سنگ، چوب، و پارچه در قبور ديده میشود. شهر سوخته مرکز بسياری از فعاليتهای صنعتی و هنری بوده، در نوبت ششم کاوش در شهر سوخته نمونههای جالب و بديعی از زيورآلات به دست آمد. در جريان حفاریهای نوبتهای گذشته در شهر سوخته مشخص شد که جهت صنايع ساخت سفال و جواهرات در اين منطقه، ساکنان شهر سوخته از درختان موجود در طبيعت اطراف برای سوخت استفاده میکردهاند. باستان شناسان با يافتن مهرهها و گردنبندهایی از لاجورد و طلا در يک گور، پس از پژوهش در باره روشهای ساخت ورقهها و مفتولهای طلايی، محققان دريافتند که صنعتگران شهر سوخته با ابزار بسيار ابتدايی در آغاز صفحهات طلايی بسيار نازکی به قطر کمتر از يک ميليمتر تهيه کرده و بعد آنها را به شکل استوانهای لوله نموده و فيمابين استوانهای طلا مهره های لاجورد قرار ميدادهاند. در شهرسوخته انواع سفالينهها و ظروف سنگی، معرق کاری، انواع پارچه، و حصير يافت شده که معرف وجود چندين نوع صنعت، به ويژه صنعت پيشرفته نساجی در آنجاست. تاکنون ۱۲ نوع بافت پارچه يکرنگ و چند رنگ و قلاب ماهيگیری در شهر سوخته به دست آمده و تحقيق در باره اشياء حصيری مشخص کرده که مردم اين شهر با استفاده از نيزارهای باتلاقهای اطراف درياچه هامون سبد و حصير میبافتند. از اين نیها نيز، برای درست کردن سقف ساختمانها استفاده میشدهاست. صيد ماهی و بافت تورهای ماهيگيری نيز از ديگر پيشههای مردمان شهر سوخته بودهاست. شهر سوخته دارای تشکيلات منظم و مرتبی بودهاست. آثار باقی مانده نشان دهنده اين امر است که در اين شهر طی هزاره سوم پيش از ميلاد، دارای يک نظام مرتب و منظم آبرسانی و تخليه فاضلاب بودهاست. در نخستين مرحله کاوشهای باستانشناسی، در شهر سوخته کوچهها و خانههای منظم و لوله کشی آب و فاضلاب با لولههای سفالی پيدا شده که نشان دهنده وجود برنامهريزی مدنی در اين شهر است.مردمان شهر سوخته داری دانش پزشکی پيشرفتهای بودهاند، تا آن حد که پزشکان اين شهر نه تنها ازم فنونی چون شکستهبندی آگاهی داشتند، بلکه دانش و مهارت اجرای اعمال شگفتانگيزی چون جراحی مغز را نيز داشتهاند.
برای نخستين بار در شهر سوخته يک چشم مصنوعی پيدا شد. مطالعات اوليه نشان دادهاند که چشم چپ يک زن تنومند مدفون در قبر شماره ۶۷۰۵ مصنوعی بودهاست. همين مطالعات نشان میدهند که زير طاق ابروی زن مذکو آثار آبسه ديده میشود. به علت طول زمان زيادی که بخش زيرين اين چشم مصنوعی با پلک چشم در تماس بودهاست آثار ارگانيکی پلک چشم نيز در روی آن مشهود است. جنس و مادهای که چشم مذکور با آن ساخته شدهاست هنوز به دقت روشن نشده و تشخيص آن به آزمايشهای بعدی موکول شدهاست اما به نظر میرسد که چشم مزبور مخلوطی از جنس قير طبيعی با نوعی چربی حيوانی است. در روی اين چشم مصنوعی ريزترين مويرگهای داخل کره چشم توسط مفتولهای طلايی به قطر کمتر از نيم ميلی متر طراحی شدهاند مردمک چشم در وسط طراحی شده و مجزا از آن تعدادی خطوط موازی که تقريبا يک لوزی را تشکيل میدهند در پيرامون مردمک ديده میشود. از دو سوراخ جانبی واقع در دو سوی اين چشم مصنوعی جهت نگهداری و اتصال آن به حدقه چشم استفاده میشدهاست. پيدا شدن تنها لوح نوشته دوران آغاز ايلامی اين شهر، همراه با آثار مهرها، نشان از ارتباطات تجاری و کنترل اقتصادی منطقه از سوی اين جامعه دارد. مردم سيستان دراين مدت با مردم ساکن بين دو رود دجله و فرات روابط تجاری داشته و اين روابط ازراه زمينی و دريايی کناب خليج فارس انجام میگرفت
اين استخوانها مربوط به کدام حيوان يا پرنده ياجانداری بوده و کارشان دراين اطاقها چه بودهاست.دراين موقع اينطور بنظر رسيد که انجام اين کار از عهدة باستانشناسان به تنهايی برنخواهد آمد. بهمين منظور بود که در حدود ده نفر از متخصصان مختلف ايتاليايی به محل کاوش آمدند و با ميکروسکوپها و بوسيلة تجزيههای «راديو کاربون» مشغول مطالعة زندگی ۵۰۰۰ سال پيش دراين مکان گرديدند.درهمين اوان بود که متخصصان ژاپونی نيز علاقمند به کاوشهای «شهرسوخته» شدند و زمينشناسان و متخصصان «فيزيکهستهای» به همکاری با متخصصان ايتاليايی پرداختند و نمونههای بدست آمده رااز طريق روشهای «پالئوماگنتيک» و «اورانيوم۲۳۸» تحت بررسی قرار دادند.بررسیهای دانشمندان مزبور نشان داد که بصورت دقيق شهر سوخته در فاصلة بين ۲۹۰۰ تا ۱۹۰۰ سال پيش از میلاد مورد سکونت بودهاست.بخشی از خانههای «شهرسوخته» که اززير خاک بيرون آورده شدهاست. هزارسال، نسبت به قدمت بشر، چيز فوقالعادهای نيست، ولی آنچه که بنظر ما فوقالعاده میآيد اين است که در عرض مدت هزارسال مردم اين ناحيه موفق شدهاند شهر بزرگ و آبادی بوجود آورند که مردم آن به انواع صنايع دستی پرداخته و حکومت منظمی تشکيل داده بودند و پيرو مذهب واحدی شده روابط تجارتی و فرهنگی گستردهای با نواحی مجاور خود ترتيب داده بودند.نکتة قابل توجه ازنظر روشن شدن تاريخ سرزمين ايران اين است که آثار مکشوف در «شهرسوخته» نشان میدهد که مردم اين ناحيه دراوايل استقرارشان، يعنی درحدود ۲۹۰۰ سال پيش ازميلاد مسيح روابط بسيار نزديک با مردم ترکمنستان داشتهاند و در اواخر دوران وجودشان، يعنی پيش از ۱۹۰۰ سال پيش ازميلاد با مردم ساکن در درة پنجاب رابطة بسيار نزديک پيدا میکنند.آيا میتوان از مطلب بالا اينطور نتيجه گرفت که اينها مردمی بودند که در حدود ۲۹۰۰ سال پيش از ميلاد از سوی شمال به طرف دهانة رود هيرمند که در نتيجة شرایط بخصوصی برای شهرنشينی مناسب بود سرازير شدهاند، و سپس هزارسال بعد، در زمانی که مسير رود هيرمند تغيير يافت اين مردم به طرف درة پنجاب مهاجرت کردند و درآنجا امپراطوری بزرگ «موهنجودارو» و «هاراپا» را تشکيل دادند
ظروف سفالين «شهرسوخته» با ظروف سفالين مکشوف در درة پنجاب شباهت دارند. نقش خورشيد که روی يکی ازاين سفالها نشان داده شده در روی ظروف سفالين شهداد نيز ديده میشود. شباهت اين نقوش با نقوش ظروف گلی بينالنهرين کمتر است. بايد بخاطر داشته باشيم که تمدن شهداد نيز درهمين حدود اوايل هزارة سوم پيش ازميلاد در نتيجة تغيير مسير رودخانه ازبين رفت و درآن زمان مردم شهداد بامردم پنجاب روابط نزديک داشتهاند. برای انجام تحقيقات بيشتر، دانشمندان ايتاليايی با باستانشناسان شوروی که در ترکمنستان مشغول کاوش بودند تماس گرفتند. تحققات دقيق باستانشناسان شوروی رابطة مردم شهرسوخته با مردم ترکمنستان دراوايل هزارة سوم پيش از ميلاد را تأييد نمود. وجود تعداد زياد اشياء بسيار کوچک که بعضی ازآنها بيش از ۲ ميليمتر در ۲ ميليمتر عرض و طول ندارند موجب شد ک ازيک متخصص «پالئوبوتانيست» نيز کمک خواسته شود. آزمايشهای ميکروسکوپی نشان داد که دراين اجتماع ماهیها و پرندگان و خرچنگها نيز مورد استفادة غذايی بودهاست. درميان حيوانان استخوانهای بز و غزال و گوسفند ۹۹ درصد باقیماندههای حيوانی دراين ناحيه راتشکيل ميدادهاند. بين پرندگانی که دراينجا مورد مصرف اهالی بودند مرغهای آبی، قرقاول، مرغابی و غاز وجود داشتهاست که بيشتر آنها میتوانستند اهلی بوده باشند. ضمنأ وجود هزاران پيکان سنگی نشان میدهد که شکار پرندگان درميان ساکنان اين ناحيه بسيار رواج داشتهاست. دانشمند پالئوبوتانيست «لورنزوکنستانين» مطالعة اين آثار را برعهده گرفت و برای اين کار به سيستان آمد و باستانشناسان پند فيلسوف جهان کهن «اپيکور» يا «ابيقور» را سرلوحه برنامة خود قرار دادند و آن اين بود که «ازاشياءکوچک به حقايق بزرگ يابند». مجموع سطحی که ازاين نظر بايد مورد بررسی قرار گيرد در حدود ۱۰۰ هکتار وسعت دارد. ميليونها آثار بسيار کوچک از استخوان و چوب وصدف و چوب و نظاير آن تحت بررسی دانشمندان ايتاليايی قرار گرفت.
باستانشناسان دراين مکان آثار دانههای گندم و جو و شاهدانه و تخم خربوزه و حتی انگور نيز پيدا کردند. اين امر برای دانشمندان باستانشناس مسلم گرديد که پرندگان و حيواناتی که آثارشان در شهر سوخته بدست آمده درحال حاضر ديگر دراين مکان زندگی نمیکنند.
اشياء ديگری که ساخت دست انسان بودهاست و ازجنس فيروزه يا سنگ لاجورد است در شهرسوخته بدست آمدهاست. کاوش کنندگان فکر میکنند که وصعت اين شهر به ۷۰ هکتار میرسيدهاست. درطرف جنوب و مغرب آن مردگان بخاک سپرده شدهاند. با تخمينی که زده شده احتمال دارد که در حدود ۲۱۰۰۰ قبر دراين ناحيه وجود داشته باشد. با کمک متخصصان «پالئوپاتولوژيست» و «آنتروپولوژيست» بسياری از مطالب مربوط به زندگی دراين ناحيه با مطالعة اسکلتها روشن شد. به اين وسيله توانستند بفهمند صاحبان اين قبرها تقريبأ ازچه گروه نژادی بودهاند. سن مردگان در قبرهايی که شکافته شد نيز تشخيص داده شد و نسبت تعداد مردان به زنان و کودکان معين گرديد. پروفسور «توچی» تصميم دارد از متخصصان ديگری نيز کمک بخواهد که با معاينة استخوان ساق پاها بتوانند گروه خونی اين مردگان را مشخص نمايند. مثلأ معلوم شد در زمان معينی يک مرض مسری موجب مرگ تعداد زيادی کودکان و نوجوانان شده وآنها را بخاک سپردهاند. استخوان جنينی را درشکم مادرش که حامله بوده و مردهاست تشخيص دادند. این نوع تحقيقات در مورد مردگان ممکن است نتايج بسيار جالبی در برداشته و در علم باستانشناسی تازگی دارد. بنابر تخمينی که زدهاند در قبرستانی که مورد تحقيق قرار گرفته ۵۵ درصد از ۶۰ اسکلتی که بيرون آمده کودکان کمتر از نه سال بودهاند، يک اسکلت از مرد ۲۰ ساله بوده، يک کودک پنجساله بخاک سپرده شده و دريک گور دونفر قرار داده شدهاند. نقوش بالا باحتمال قوی نشانهای از خورشيد، يا مفهوم ديگری است که اکنون برما پوشيدهاست. نقش خورشيد بصورت صليب در بسياری از نقاط فلات ايران ديده میشود
ای نخستين بار در شهر سوخته يک چشم مصنوعی پيدا شد. مطالعات اوليه نشان دادهاند که چشم چپ زن تنومند مدفون در قبر شماره ۶۷۰۵ مصنوعی بودهاست. همين مطالعات نشان میدهند که زير طاق ابروی زن مذکو آثار آبسه ديده میشود. به علت طول زمان زيادی که بخش زيرين اين چشم مصنوعی با پلک چشم در تماس بودهاست آثار ارگانيکی پلک چشم نيز در روی آن مشهود است. جنس و مادهای که چشم مذکور با آن ساخته شدهاست هنوز به دقت روشن نشده و تشخيص آن به آزمايشهای بعدی موکول شدهاست اما به نظر میرسد که چشم مزبور از جنس قير طبيعی که با نوعی چربی جانوری مخلوط شدهاست ساخته شدهاست. در روی اين چشم مصنوعی ريزترين مويرگهای داخل کره چشم توسط مفتولهای طلايی به قطر کمتر از نيم ميلی متر طراحی شدهاند مردمک چشم در وسط طراحی شده و جز از آن تعدادی خطوط موازی که تقريبا يک لوزی را تشکيل میدهند در پيرامون مردمک ديده میشود از دو سوراخ جانبی واقع در دو سوی اين چشم مصنوعی جهت نگهداری و اتصال آن به حدقه چشم استفاده میشدهاست. بررسیهای انسان شناسانه نشان داده که به احتمال بسيار زياد زن مزبور دارای سنی بين ۲۵ تا ۳۰ سال بوده و دو رگه (سياه و سفيد) بودهاست. اشياء پيدا شده در اين قبر دو قسمتی عبارت بودهاند از ظرفهای سفالی، مهرهای تزيينی، يک کيسه جرمی و يک آينه مفرغی. قدمت اين قبر و چشم مصنوعی به حدود ۲۸۰۰ سال بيش از ميلاد و ۴۸۰۰ سال پيش از اين میرسد.
شما نمی توانید در این بخش موضوع جدید پست کنید شما نمی توانید در این بخش به موضوعها پاسخ دهید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش ویرایش کنید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش حذف کنید شما نمی توانید در این بخش رای دهید شما نمیتوانید به نوشته های خود فایلی پیوست نمایید شما نمیتوانید فایلهای پیوست این انجمن را دریافت نمایید