Savehsara - ساوه سرا Forums-viewtopic-نماد معنوي جهاني ماندالا در تمدن و فرهنگ ايراني

Meysam

مسجد قرمز ساوه

اين مسجد در ضلع شمالي ميدان قديمي ساوه واقع شده و بعيد نيست كه وجه اسمي آن به قرمز، تزئينات زرشكي و كتيبه‌هاي قرمز رنگ آن باشد.

اين مسجد داراي يك مقصوره زيبا، با گنبد ساده آجري و يك مأذنه، سه رواق يا شبستان، چند ايوان و دو مدرسه كهنه و نو و يك مسجد تير آهني با قبه فيروزه‌اي فام مي‌باشد.
در سه جانب مقصوره شبستاني است قديمي با جدار آجري بدون آذين كه به وسيله يك در گشاد به مقصوره مي‌پيوندد و روي آن غرفه سازي شده است.

در سطح يكي از شبستان‌ها نشانه آتشكده‌اي كهن وجود دارد. كه در سالهاي 1920 خورشيدي كه ايل شاهسون سر به طغيان برداشت و ساوه به مخاطره افتاد، يپرم خان ارمني رئيس نظميه تهران مأمور سركوبي اين طغيان شد، از صحن مسجد براي استقرار افراد تحت امر خود استفاده كرد. او مي‌نويسد: برخي از افراد ايل شاهسون از تاريكي شب استفاده كردند و وارد شهر شده و چند تن از مأموران يپرم را به قتل رسانيدند. و اجساد كشته‌شدگان در شبستان جنوبي مسجد به خاك سپرده شدند.

هنگامي كه افرادي به حفر سطح زمين پرداختند يك جدار آجري نمايان گرديد و چون كاوش نمودند دو كانال ديگر هم كه به صورت متقاطع بود يعني به طورت بعلاوه (+) بود از زير آوارها پديدار گرديد. آنجا كانون آتش بود و هواكش شمالي تا زير محراب مقصوره مي‌رسيد و آنگاه مسدود مي‌شد.
نقل مي‌كنند كه آتشكده مزبور براي نخستين بار به وسيله ابودلف عجلي كه در عهد مأمون حاكم «بلاد جبل» يعني ولايات مركزي ايران بوده خاموش شده و به جاي آن مسجدي بنا شده است.
در ضمن در كنار كانال لوحي از سنگ يشم بدست آمده كه بر آن ابيات زير حجاري گرديده است:
« نامي» چه شد ارتو تختگاهي كردي وز قصر زاندود پناهي كردي
نيكي و بدي اين جهان آينه‌دان انگار تو هم در آن نگاهي كردي
راقمه و شاعره السيده معصوم الحسيني ساوجي متخلص به نامي في سنه 1019

در جهت غربي و جنوبي مسجد ياد شده محوطه‌اي است كه بايد آن را صحن مسجد شمرد. مدرسه‌اي داراي چند حجره يكبايي و نيم بايي با نقشه چهار ايواني است.