تاریخ: چهار‌شنبه 9 شهریور 1390 - 11:42 عنوان: آشنايي با باغ هاي معروف در ايران
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
باغ های زيباي شيراز
نويسندگان : فاطمه حيدري - هما ايراني بهبهاني
1) باغ دلگشا اين باغ در جبهه شمال شرقي و در سمت جنوب تنگ آب خان و نزديک آرامگاه سعدي و در بستري کوهستاني واقع شده است. سابقة آباداني و وجود اين باغ نه تنها به پيش از دوره سلسلههاي آل اينجو و آل مظفر مي‌رسد بلکه تا پيش از اسلام يعني دورة حکومت ساسانيان، به دليل همجواري با مظهر کاريزي کهن و استقرار در حريم قلعه بسيار قديمي مشهور به کهندژ بوده که بقاياي آن تا نيم سده پيش بر فراز کوه مقابل قرار داشت، قطعي است.
اين باغ در دشت زير پاي اين قلعه و در نزديکي مظهر کاريز سعدي که آب گازاران هم ناميده مي‌شود واقع شده است، آب قنات سعدي از گذشته تا کنون باغ دلگشا و چند باغ ديگر و کشتزارهاي اطراف را مشروب مي‌سازد. ر دورة تسلط تيمور گورکاني در فارس، اين باغ و مجموعه باغها در نهايت آباداني بوده و پس از ديدن اين باغ، در سمرقند باغي بزرگ به همين شيوه به نام دلگشا احداث نمود. اين باغ در دورة صفويه از باغهاي مشهور به شمار ميرفته و در دوره افشاريه همچنان آباد و احتمالاً مدتي در تملک ميرزا محمد کلانتر فارس بوده است.
اين باغ با مساحتي بالغ بر 5/7 هكتار به شمارة 912 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. ورودي باغ رو به جنوب، با عمارتي کرسي دار و ايوان دو ستونه به سمت جنوب و در سه طبقه در مرکز، که اطراف آن چهار خيابان است که به حصار اطراف باغ ختم مي‌گردد، در طبقه اول عمارت، يك هشتي وسيع با چهار شاه نشين و حوض بزرگ هشت گوشي با كاشي آبي كه لبه‌هاي آن قطعات سنگهاي سرخ فام حجاري شده است. خيابان اصلي از مدخل در ورودي تا حوض جلو عمارت امتداد يافته، در طرفين اين خيابان دو باغچه از انواع مرکبات ديده مي‌شود. در سمت (شرق و غرب) عمارت دو خيابان و در سمت شمالي ساختمان از شمال به جنوب يک خيابان، که در دو سوي اين خيابانها درختان کاج و سرو کاشته شده است و بقية پوشش گياهي باغ را درختان نارنج، نخل و گردو) و بخش عمدة آن را مرکبات تشکيل مي‌دهد. حوضي بزرگ در سمت جنوبي ساختمان در جلو ايوان دو ستونه وجود دارد که لبهها و پاشويه آن قطعات سنگ سرخ فام است و در وسط حوض يک گلدان سنگي بزرگ نصب گرديده که سابقا در آن درخت سرو بسيار زيبايي بود، که متاسفانه خشک شده و امروزه اثري ازآن نيست. حدود نيم قرن پيش اين باغ در تملک خورشيد کلاه لقاءالدوله دختر قوامالملوک بود که با شوهر خود ناظمالملک در آنجا ميزيست، تا اينکه چندين سال قبل از ورثة قوام خريداري گرديد و در حال حاضر در تملک دولت ميباشد. در سمت شمال باغ، باغچه كوچكي است كه به علت احداث خيابانهايي در اطراف باغ، از ضلع شمالي، جدا شده است که اين باغچه به نام باغ طاووس خوانده مي‌شود و فاقد عمارت است، ولي داراي درختان كهنسال سرو، كاج و نخل ميباشد كه بين آنها را درختان نارنج پوشانده است.
2) باغ ارم
اين باغ در جبهه شمال غربي، خارج از شهر شيراز در استان فارس و در دامنه كوه آسياب سه‌تايي قرار داشته و در حدود 3-2 كيلومتر تا كوه معروف بابا كوهي، در شهر شيراز فاصله دارد. اطراف آن بيابان و رودخانه و سنگلاخ بوده، با گسترش شهرنشيني در جبهه غربي، به تدريج اين باغ در داخل بافت شهري قرار گرفته. در حال حاضر در انتهاي خيابان ارم و در تقاطع بلوار شرقي ـ غربي و بلوار شمالي ـ جنوبي جام جم و آسياب سه تايي، باغ ارم قرار گرفته است. اين باغ به مناسبت عمارت و باغ بزرگي كه در گذشته توسط شداد بن عاد پادشاه عربستان جنوبي به رقابت با بهشت ساخته شده، به باغ ارم مشهور گرديده است.
تاريخ ساخت اين باغ را به دوره سلجوقيان نسبت دادهاند چرا كه در آن زمان، باغ تخت و چند باغ ديگر توسط اتابك قراجه حكمران فارس ـ كه از سوي سنجر شاه سلجوقي به حكومت فارس منصوب شده بود، احداث شد و احتمال ميرود ايجاد اين باغ به درخواست وي و در آن زمان بوده است. در اواخر سلسلة زنديه، بيش از 75 سال اين باغ در تصاحب سران ايل قشقايي بود، بناي اولية عمارت باغ ارم توسط جاني خان قشقايي اولين ايلخان قشقايي و پسرش محمدقلي خان و در زمان فتحعليشاه قاجار احداث شده است. معماري بنا نيز توسط شخصي به نام حاج محمد حسن كه از معماران معروف بود، صورت گرفته است. در زمان ناصرالدين شاه قاجار، ميرزا حسن علي خان نصيرالملك، آن باغ را خريداري و عمارت فعلي موجود در باغ را به جاي عمارت ايلخاني بنا نمود، اما تزئينات ناتمام باغ پس از فوت حسنعلي خان در سال 1311 توسط ابوالقاسم خان نصيرالملك پايان يافت. باغ ارم پس از فوت ابوالقاسم خان نصيرالملك به پسرش عبدالله قوامي رسيد و بعد از مدتي دوباره يكي از خوانين ايل قشقايي به نام محمد ناصر خان آن را خريد. سپس به مالکيت دولت درآمده و به دانشگاه شيراز واگذار شد. در سالهاي 50-1345 هـ . ش اين باغ زير نظر مسؤولين دانشگاه شيراز تعمير شده و زمين وسيعي نيز در حاشيه بلوار ارم و بلوار آسياب سه‌تايي به آن افزوده شد و در سال 1353 به شماره 1013 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد و در سال 1358 به وسيله سازمان ميراث فرهنگي مرمت گرديد. هم اكنون اين باغ به عنوان باغ گياهشناسي مورد استفاده قرار گرفته و در اختيار دانشگاه شيراز ميباشد. در سه دهه پيش قسمتهايي در سمت غربي باغ ازجمله اراضي دهي موسوم به «كوشك» به مساحت باغ افزوده شده است. در اين زمان مساحت كل باغ ارم نزديك 110380 متر مربع است.
زمين باغ بشكل مربع مستطيل بسيار وسيعي است که جهت شيب آن از غرب به سوي شرق است و مجموعه عمارت اصلي و اندرون در قسمت مغرب و در بلندي چشمگيري قراردارد. به سبب شيب زياد زمين در قسمتهايي از خيابانهاي اصلي و ديگر خيابانهاي باغ پله‌هايي ايجاد نموده‌اند و اين پستي و بلندي زمين بر زيبايي فضاي باغ بسي افزوده است.
امروزه، كوشك اصلي، هستة مركزي باغ و متشکل از سه طبقه است که در پيشاني عمارت، هلالي هايي وجود دارد كه معروف به سنتوري است و داراي سه مجلس بزرگ و دو مجلس كوچك كاشيكاري با كاشي هاي لعابدار رنگي است. به روي اين هلاليها تصاويري از ناصرالدين شاه قاجار، داستانهايي از فردوسي و نظامي و ادبيات كهن فارسي و قصه‌هاي مذهبي كاشيكاري شده است. طبقة زيرين داراي حوض خانهاي براي استراحت در روزهاي گرم تابستان است. نهر آب مستقيماً از اين تالار مي‌گذرد و در سر راه خود قبل از اينكه به حوض بزرگي فرو ريزد استخر را پر مي‌كند. در جلوي عمارت اصلي كه مشرف بر باغ است، استخر بزرگي است كه تصوير عمارت در آن نمايان مي‌شود. مساحت اين استخر سيصد و سي و پنج متر مربع است و محيط آن را هجده قطعه سنگ بزرگ و يكپارچه تشكيل مي‌دهد.
آب روان و زلالي كه از نهر اعظم است پس از گردش در حوضچة حوضخانه وارد جويهاي اطراف استخر مي‌شود و سپس در جوي عريض خيابان اصلي و جويبارهاي ديگر در خيابانهاي باغ و اطراف باغچه‌ها روان مي‌گردد. قسمت عمدة آبي كه اين باغ را مشروب مي‌سازد مانند بيشتر باغهاي شيراز از نهر اعظم است. اين نهر به جدول‌هاي متعدد تقسيم مي‌گردد، از آن جمله جدول ميري ميباشد كه يك پنجم از نهر اعظم است. باغ ارم از جدول ميري مشروب مي‌گردد.
علاوه براين، دو حلقه چاه عميق در باغ حفر گرديده كه آب مورد نياز بوسيلة پمپ تأمين شده و با استفاده از لوله كشي به مصرف آبياري گلهاي باغ مي‌رسد. از آب لولهكشي شهر نيز براي آشاميدن و مصارف عمارات استفاده مي‌گردد. پوشش گياهي باغ را مي‌توان به 2 دسته درختان غير مثمر و درختان مثمر تقسيم كرد:
1. درختان غير مثمر باغ عبارتند از: سرو ناز (بلندترين سروناز اين باغ كه قريب 35 متر بلندي آن است، بلندترين سروناز شيراز است)، كاج، افرا، ارغوان، بيد مجنون، سياه بيد، زبان گنجشك، بيد مشك، سپيدار، و اكاليپتوس.
2. درختان مثمر باغ عبارتند از: انار، ازگيل، نارنج، خرمالو، گردو، زردآلو، بادام، سيب، به و گلابي. محصول اصلي درختان ميوه‌دار باغ در درجة اول انار است و در درجة دوم مي‌توان مركبات را به حساب آورد. درختان مركبات باغ ارم در رديف ساير نارنجستانها و باغهاي مركبات شيراز است.
[color=brown]باغ نارنجستان قوام
باغ نارنجستان قوام در شهر شيراز در محله بالا کفت و تقريبا در قسمت شرقي انتهاي خيابان لطفعلي‌خان زند قرار دارد. اين باغ و عمارت از مجموعه ارزشمند دوران قاجار در شيراز است و به علت وفور درختان نارنج به باغ نارنجستان ناميده مي‌شود. احداث اين باغ و مجموعههاي آن بوسيله عليمحمد خان قوامالملک آغاز و در سال 1300هـ . ق بوسيله فرزندش محمد رضا قوامالملک تکميل گرديد. در ورودي اصلي باغ رو به جنوب و سردر ورودي با تزيينات آجري و کتيبهاي سنگي از مرمر سرخ فام شامل آياتي از قرآن كريم است و از چوب ساج با منبتکاريهاي زيبا ساخته و به هشتي باز مي‌شود و بوسيله دو راهرو به محوطه باغ ارتباط پيدا ميکند.
اين باغ در جبهههاي شمالي، جنوبي و شرقي داراي ساختمان ميباشد. عمارت اصلي با ايوان دو ستونه در جبهة شمالي، با شيوة معماري دورة زنديه در دو طبقه و يک زيرزمين ميباشد. در دو طرف ايوان بزرگ دو راه براي ورود به ساير قسمتها تعبيه شده است كه با كف محوطه دو متر اختلاف دارد. ستونهاي ايوان بزرگ از سنگ مرمر يكپارچه، با بدنهاي استوانهاي و سرستونهاي داراي مقرنس تشكيل شده است. بالاي عمارت داراي 3 هلالي با نقوش اسليمي ميباشد، كه در وسط آن دو شير كه صفحهاي را نگاه داشتهاند و بر روي آن آية نصر من الله و فتح قريب نوشته شده است كه دو فرشته هم از بالا آن را نگاه داشتهاند و در طرفين دو هلالي ديگر صحنهاي از شكار آهو، توسط پلنگ به چشم ميخورد.
عمارت نارنجستان به مساحت تقريبي 940 متر مربع در باغي به وسعت 3500 متر مربع در دو جبهه شمالي و جنوبي بنا شد. اين باغ در ارديبهشت ماه سال 1353 به شماره 1073 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است. اين باغ در سال 1345 به دانشگاه شيراز واگذار گرديد و بين سالهاي 1348 تا 1358 مورد استفاده موسسه آسيايي تحت نظارت پرفسور آرتور پوپ بود و در سال 1378 در اختيار دانشكده هنر و معماري دانشگاه شيراز قرار گرفت.
منبع:
Der Bāgh-e Eram (Eram-Garten) ist ein Botanischer Garten im iranischen Schiraz. Der Eram-Garten zählt wegen seiner Schönheit, der Größe und seines Alters zu den bekanntesten Gärten von Schiraz.
Die Geschichte des Eram-Gartens reicht bis in die Zeit der Seldschuken zurück (1038–1194). Jani Khan, zum Stamm der Kaschgai gehörend, baute unter der Zand-Dynastie ein Gebäude im Garten. Anschließend wurde der Garten an Naser al Molk verkauft. Der in der heutigen Form noch existierende Pavillon wurde von Mohammad Hassan entworfen und erbaut, ein Architekt, den al-Molk beauftragt hatte. Ursprünglich für die Fürsten und Könige erbaut, dient er heute als botanischer Garten für die Universität von Schiraz, des Weiteren als Sehenswürdigkeit und Erholungsort für Besucher. Das Gebäude ist jedoch für Besucher nicht zugänglich. Die gesamte Gartenanlage ist Teil des Projektes „Wiederaufbau und Wiederherstellung des Eram-Gartens“ der Universität von Schiraz
گوشه اي از خاطرات گردشگران جهان از باغ هاي ديدني شيراز و شهر شيراز
Die ehemalige Hauptstadt des alten Persiens und heutige Verwaltungshauptstadt der Provinz Fars ist berühmt für ihre großen Dichter, Rosen, Paradiesgärten und Nachtgallen. Noch heute fällt Shiraz der Titel “Kulturhauptstadt Persiens” zu. Shiraz ist die einzige Provinzhauptstadt Irans, die seit 6000 Jahren von den verschiedenen, historischen Perioden der Geschichte reichliche Andenken bei sich bewahrt hat
حديقة أرم، (بالفارسية: باغ ارم) هي عبارة عن حديقة من حدائق مدينة شيراز تحوي جميع أنواع الأشجار بالعالم بألوانها وأشكالها الغريبة. ويوجد بها قصر للشاه، وبركة صناعية بها أسماك. وتعد متحفاً عاماً للزوار. وهي تابعة لجامعة شيراز.
منبع ويكي پديا عربي
تهيه پرونده باغهای ايرانی حدود يک سال و نيم زمان برده است. در اين پرونده، 9 باغ از 7 استان کشور معرفی شده‌اند که شامل ارم شيراز، عباس‌آباد بهشهر، فين کاشان، چهلستون اصفهان، شاهزاده ماهان کرمان، پاسارگاد، پهلوان‌پور يزد، دولت‌آباد يزد و اکبريه بيرجند می‌شود. پرونده ثبت جهانی باغهای ايرانی، مراحل کارشناسی در يونسکو را هم گذرانده است که قطعاً به عنوان سيزدهمين اثر ميراث فرهنگی جهانی ايران ثبت است.
در نتيجه کشاورزی و استقرار دائمی که مقدمه احداث باغ و بوستان شدند، تغييری عمده در نحوه زندگی بشر پديد آورد و به نوعی انقلاب عظيم در دوره نوسنگی (دوره پايانی عصر حجر) به وقوع پيوست.
پرديس يا همان بهشت خودمان
ايرانیان قديم از دوران باستان گونه‌های بسياری از درختان، گل‌ها و سبزه‌ها را می‌شناختند و با گل پيوندی پايدار داشتند. به نحوی که حتی طبق افسانه‌های کهن، منوچهر‌پيشدادی را نخستين کسی می‌دانند که در جهان به احداث و آفرينش باغ و بوستان پرداخت. اقوام ايرانی با تجربه‌ای که در زمان دراز به دست آوردند، جويها و کانال‌های بسياری از رودهای خروشان حفر می‌کردند و دشت‌های خشک را به کشتزار و درخت‌زارها تبديل می‌نمودند. در زمانی ديگر آب‌ياب‌های متبحر به شيوه کندن کاریز و قنات‌ها پی بردند و در اين فن، گوی مهارت و سبقت را از سايرين ستاندند و با اين پيشرفت نه‌تنها پيرامون سراهایشان را مزين، بلکه گرداگرد ده و شهر و بيرون باروها را نيز با بوستان‌های دل‌انگيز پوشانيدند. با وجود اينکه دستيابی به سابقه‌ای روشن از باغ سازی ايران کار بسيار دشواری است، اما بی‌شک آغاز انتظام بخشی باغها در ايران و حتی جهان را بايد در زمان هخامنشيان جستجو کرد، چراکه با توجه به قراين، ناحيه پارس که مقر فرمان‌رانی اين شاهنشاهان بوده، باغهای مصفا و انبوه داشته است. باغ سلطنتی کوروش کبير حدود قرن 6 قبل از ميلاد با شبکه‌ای منظم و مسيری سنگفرش و آب‌روهای متعدد از نمونه‌های اوليه روی کار آمدن اين پديده در عالم است. پس از وی عموزاده‌اش داريوش اول، پايتخت بهاره‌اش، تخت‌جمشيد را به جهت برپايی مراسم عيد نوروز بر پا ساخت و آن را مستور از باغهای خرم گردانيد. نقوش متعدد درختان سرو حجاری شده روی پلکان کاخش نيز بيانگر آنند که کاخ مزبور در محوطه‌های سبز پهناوری واقع شده بود و نوادگانش هم درخصوص پی‌ريزی مقرهای حکومتی‌شان از همان رويه جدشان پيروی کردند.
چند سده بعد در دوران ساسانيان که خود را از سلاله هخامنشيان می‌دانستند، باغ‌سازی گسترش فراوانی می‌يابد و جايگاه والای طبيعت در تفکر زرتشت بويژه پرستش آب موجب گرديده، باغ قصرهايی از اين دوره مانند تخت‌سليمان در بستر طبيعی جذاب، همچون درياچه مکان‌يابی گردند.
باغهای دوره اسلامی
پس از گسترش اسلام، شهرهای تاريخی همواره پذيرای حضور گسترده باغ در اشکال گوناگون خود بودند. با گرويدن ايرانیان به اين دين، از همان سده‌های نخستین ترويج باغ‌سازی ايرانی تمام قلمروی استيلای اعراب را از شبه‌قاره هند تا اسپانيا فرا گرفت. به طوری که در اين زمان باغهای گسترده‌ای با اقسامی چون سکونتگاهی، حکومتی، سکونتگاهی ـ حکومتی، ميوه، باغهای واقع در کنار رودخانه‌ها و انواع ديگر شکل گرفتند. نحوه حضور و ظهور اين پديده در شهرها با ابعاد بسيار متفاوتی در زندگی مردم و حاکمان، از مقياس حياط کوچک‌ترين خانه‌ها تا مقياس شهر ـ پايتخت‌های مشهور دوران بسيار مورد توجه واقع شد. به اين سبب شکل‌گيری شهرها از اهميت خاصی برخوردار گشتند و نه‌تنها باغها از موقعيت شهری تاثير پذيرفتند، بلکه شهر و مجموعه‌های شهری نيز تحت‌تاثير باغها قرار گرفتند.
در نتيجه معماری و شهرسازی در اين حيطه الگويی بی‌نظير و يگانه از باغ، معماری و شهر را در قالب شهر باغ به صورت گسترده‌ای ارائه دادند. اين بدان خاطر بود که مجموعه نظام‌ها و ارکان‌های شکل‌دهنده در اين قرون با رنگ و بوی جديد بروز يافتند و با مدد از آنچه از محيط در اختيار گرفتند و با در نظر داشتن اصول هندسه و هنجارهای معماری ايرانی در محدوده‌ای تعريف شده نمادی از بهشت برين را شکل بخشيدند.
معماری
مهمترين ويژگی معماری پرديس‌ها و شهر باغها، انتظام چهار بخشی زمين بود که طرح کالبدی بسيار حساب شده‌ای را رقم زد. اين طرح از اشکال مربع و مستطيل سود می‌جست و در پی آن کاربرد وسيع نوعی از باغها تحت عنوان چهارباغ به وقوع پيوست که طبق برخی نظرات، نتيجه ابعاد تمثيلی چهار نهر بهشتی در قرآن است. از نگاه علمی، پيشينه اين نوع باغها به دوران کوروش هخامنشی (به دليل خصايص کاخ و باغش) و حتی قبل‌تر می‌رسند. با استناد بر کاسه‌ای سفالين کشف شده از ميان رودان (2000 سال قبل از ميلاد) يا حتی درفش فلزی به دست آمده از شهداد کرمان از هزاره چهارم قبل از ميلاد، شواهدی از استفاده از اين هندسه در باغهای پيشين مشهود می‌گردند. اين طراحی و معماری در گذر زمان آنچنان قوام يافت که 400 سال پيش به احداث شهر باغ اصفهان انجاميد؛ مجموعه‌ای از معماری، طبيعت و انسان که اوج زيبايی‌شناسی در اين عرصه است.
ثبت باغ هاي ايراني در يونسكو نشاندهنده جايگاه والاي اين سرزمين در عرصه هاي جهاني است
تهران- رييس سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري با اعلام خبر ثبت باغ هاي ايراني در يونسكو اين اقدام را نشاندهنده جايگاه والاي اين سرزمين در حوزه هاي مختلف فرهنگي و تمدني درعرصه هاي جهاني دانست.
'روح الله احمد زاده كرماني' روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار فرهنگي ايرنا با اعلام اين مطلب اظهار داشت: ثبت جهاني پرونده زنجيره اي باغ هاي جمهوري اسلامي ايران در سي و پنجمين نشست كميته ميراث جهاني سازمان آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد (يونسكو) مستقر در پاريس، برگ زرين ديگري بر افتخارات نظام شد. وي با بيان اينكه از سال 1309 تا 1384 تنها هفت اثر ملي به ثبت جهاني رسيده بود ، گفت: خوشبختانه اين روند از ابتداي روي كار آمدن دولت نهم رشد چشمگيري پيدا كرد به گونه اي كه در طي اين مدت مجموع آثارملي ثبت شده در يونسكو به 17 مورد رسيده است.
رييس سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري افزود: همچنين در ميراث غير ملموس ملي نيز از سال 84 تاكنون هفت اثر به ثبت جهاني رسيده است. احمدزاده كرماني در مورد نشست اخير كميته ميراث جهاني در پاريس گفت: 43 پرونده ازجانب بيش از 180 كشور به كميته ميراث جهاني ارسال شده بود كه تنها 11 پرونده آن به لحاظ محتوايي و فني مورد تاييد قرار گرفت و خوشبختانه ايران نيز جز پرونده هاي مورد تاييد بود. وي ادامه داد: پرونده جمهوري اسلامي ايران به سبب دارا بودن 9 باغ از مناطق مختلف كشور و نشاندادن هويت هاي اين سرزمين منحصر بفرد است. احمدزاده كرماني افزود: در پرونده ثبت جهاني 'باغ هاي ايراني ' 9 باغ از هفت استان كشور معرفي شده كه شامل 'باغ ارم شيراز'، 'باغ عباس‌آباد بهشهر'، 'باغ فين كاشان'،' باغ چهلستون اصفهان'، 'باغ شاهزاده ماهان كرمان'، 'باغ پاسارگاد'، 'باغ پهلوان‌پوريزد'، 'باغ دولت‌آباد يزد' و 'باغ اكبريه بيرجند' است.
رييس سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري گفت: منحصر بفرد بودن معماري ها و طراحي ها، تنوع اقليمي، پيچيدگي در سيستم هاي آب رساني و تنوع گياهي ، از ديگر ويژگي هاي اين باغ ها بشمار مي آيند. وي ادامه داد: اميد است ثبت اينگونه آثار ملي سبب حضور گسترده تر گردشگران ملي، باستان شناسان و ديرينه شناسان در آينده نزديك به كشور شود. وي در مورد نتيجه پرونده جنگل هاي 'حرا' در جزيره قشم نيز خاطرنشان كرد: بخشي از اقدامات كارشناسانه در مورد اين پرونده در كشور انجام شد ولي به سبب برخي مشكلات فني از جانب يونسكو مقرر شد تا اين پرونده در اجلاس آينده به ثبت برسد.
احمدزاده همچنين در مورد حفظ و نگهداري آثار ثبت شده ملي و ابنيه هاي تاريخي اظهار داشت: هر چند كه بخش عمده اي از اين اقدامات مربوط به سازمان ميراث فرهنگي است ولي معتقدم براي هر چه مطلوب شدن اين كارها بايد سازمان ها و نهاد هاي ديگري همچون وزارتخانه هاي نيرو ، مسكن و شهرسازي و يا سازمان هايي همانند محيط زيست و اوقاف و امور خيريه تعاملات بيشتري را با اين سازمان داشته باشند. وي در ادامه در مورد وضعيت صنايع دستي كشور نيز اظهار داشت: خوشبختانه در روزهاي گذشته شاهد برپايي نخستين نمايشگاه بين المللي صنايع دستي با حضور 15 كشور در تهران بوديم. وي گفت: بيش از 45 ميليارد ريال در اين نمايشگاه براي فروش و ثبت سفارش صنايع دستي بوده كه سبب انگيزه بخشي مضاعفي به صنعتگران و هنرمندان كشور شد.
وي افزود: يك ميليون نفر از اين نمايشگاه بازديد كردند كه نشاندهنده علاقه مردم و نيز موقعيت مناسب و مطلوب كشور در منطقه است. رييس سازمان ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري با بيان اينكه در حاشيه نمايشگاه صنايع دستي سه بخش مجزا نيز برپا شده بود ، يادآور شد: تبادل تجارب هنرمندان ايراني و خارجي ، مقوله هاي بازاريابي ، بازار سازي و بازار رساني در صنايع دستي و مهر اصالت سه بخش مجزا برپاشده در اين نمايشگاه بود. احمدزاده خاطرنشان كرد: صادرات صنايع دستي در ابتداي روي كار آمدن دولت نهم 32 ميليون دلار بوده كه اين رقم در سال 89 بيش از 870 ميليون دلار رسيده است كه نشاندهنده رشد 30 برابري است.
باغ شاهزاده ماهان - کرمان
باغ شاهزاده در دامنه کوه جوپار و در بستر کويری، در فاصلة 35 کيلومتری جنوبشرقی شهر کرمان و در فاصله 6 کيلومتری شهر ماهان در مسير جاده کرمان - بم در استان کرمان در نزديکی ارتفاعات جوپار بنا گرديده است. اين باغ در عصر قاجار در دوران يازده ساله فرمانفرمايی عبدالحميد ميرزا ناصرالدوله (1298 هـ . ق تا 1309 هـ . ق) احداث گرديده است. محل استقرار اين باغ در نزديکی مقبرة شاه نعمت‌الله ولی در دامنه ارتفاعات جوپار می‌باشد. باغ شاهزاده ماهان کرمان يکی از نمونه باغ تخت‌های ايرانی است که از شرايط مساعد طبيعی ممتازترين بهره‌برداری را نموده است. وجود خاک حاصل‌خيز، آفتاب لازم، وزش باد ملايم و نسيم و بالاخره دسترسی به آب (قنات تيگران) امکان ايجاد باغی در آن مقياس را در گستره‌ای خشک و بیآب و علف معجزه گونه فراهم ساخته است. باغ تخت شاهزاده به مساحت5/5 هکتار، دارای شکلی مستطيلی و شيبی حدوداً 6/4 درصد می‌باشد که حصاری بلند آن را از جو نامساعد اطراف جدا می‌سازد. اين باغ يک بار در سال 1337 و بار ديگر پس از زلزلة سال 1360 که در آن آسيب‌هايی ديد مرمت شد. سپس به وسيلة اداره فرهنگ و هنر خريداری گرديد و در فهرست آثار ملی به شماره 1012 به ثبت رسيد و هم اکنون در اختيار سازمان ميراث فرهنگی، صنايع دستی و گردشگری کرمان می‌باشد. منبع حياتی باغ شاهزاده جريان آبهايی است که از کوه های اطراف سرچشمه گرفته است. قنات تيگران که از ارتفاعات کوه جوپار سرچشمه میگيرد منبع آب اين باغ است. جريان فوق از مرتفع‌ترين سطح وارد باغ گرديده و نظام آبياری طراحی شده باغ را بوجود می‌آورد. يکی از ويژگی‌ها و جلوه‌های منحصر به فرد باغ شاهزاده ماهان حضور معجزه گونه باغی سرسبز و پرطراوت در محيط کويری کرمان می‌باشد. دستيابی به چنين کيفيتی نتيجة برنامه‌ریزی و طرح ايجاد پوشش گياهی با استفاده از آب - منبع حياتی - در آن منطقه می‌باشد. گونه‌های گياهی اين باغ شامل سرو، چنار، تبريزی، شونگ، سپيدار، بيد و کاج می‌باشد و در داخل کرتها درختان ميوه به صورت متقارن نسبت به محور اصلی کاشته شده و در باغچه‌های محور اصلی، گل کاری به صورت متقارن ديده می‌شود.
باغ شاهزاده كرمان
اين باغ از يادگارهای عبدالحميد ميرزا فرمانفرما - حاکم کرمان در اواخر دوره قاجار است. زمان ساخت اين باغ سال 1297 هجری قمری و در سالهای پايانی دوران قاجار است و بيش از يک سده از پايه‌گذاری آن می‌گذرد. در دل کوير، در استان کرمان، شهر ماهان، درست در نزديکی آرامگاه شاه نعمت الله ولی، باغی وجود دارد که همه آن را به نام باغ شاهزاده (شازده) می‌شناسند. اين باغ در سال ۱۳۵۷ مرمت شد ولی در زلزله سال ۱۳۶۰ آسيب‌هايی ديد که سرانجام بعد از خريداری توسط اداره فرهنگ و هنر در فهرست آثار ملی ثبت شده و مورد بازسازی و ترميم قرار گرفت. سر در اين باغ به صورت حجمی شفاف، فضای داخلی باغ را قاب گرفته است به طوری که وقتی در زير طاق آن قرار می‌گيری، با چشم‌انداز زيبايی مواجه می‌شوی که باغ، کوشک اصلی و حوض‌ها و فواره‌های باغ تشکيل دهنده آن هستند. روی طاق کاشی‌کاری شده باغ شاهزاده جای ۳ قطعه کاشی خالی است. بنای اصلی، بنای سردر خانه در بخش ورودی و ساير بناهای خدماتی که مماس به ديوار اصلی و خارج از آن قرار دارند.
بنای سردر خانه در مدخل باغ در دو طبقه بناگرديده است که طبقه فوقانی دارای اطاق‌هايی است که برای پذيرايی از ميهمانان پيش بينی شده‌اند. اين بنا در بالاترين تخت قرار دارد و بنای سر در خانه در بخش ورودی و ساير بناهای خدماتی مماس به ديوار اصلی و خارج از آن واقع شده اند سطح بنای بالاخانه ۴۸۷ متر مربع و فاصله‌اش از سر در خانه ۳۲۵ متر می‌باشد.
با اين که در پشت اين کوشک قسمتی از حياط واقع است اما از آنجا که حياط اهميت حياط اصلی را ندارد اين حجم از بنا رابطه حياط اصلی را با حياط پشت قطع می‌کند. در باغ انواع و اقسام درختان به چشم می خورد.از درختان سوزنی مثل کاج و سرو گرفته تا درخت چنار و سپيدار. درختان ميوه هم هستند که در کرته‌ها کاشته می‌شوند و به گفته افراد محلی در فصولی که ميوه دارند منظره جالب و رنگارنگی را به وجود می‌آورند.
باغ شاهزاده ماهان با درختان سر به فلک کشيده و زمزمه جويباری که از هر گوشه و کنار آن شنيده می شود مثل الماسی قيمتی بر سينه کوير می‌درخشد. باغی که باسرنوشت غم انگيز صاحب‌اش پيوند خورده تا با همه زيبايی‌هايش، به چشم ناظر مسافران، حسرتی را به تماشا بگذارد.
سايت همشهري آنلاين
----------------
باغ سنگی - کرمان
باغ سنگی در 40 کيلومتری سيرجان به سمت بافت در استان کرمان واقع است خالق اين اثر که بيشتر جنبه هنری دارد، پيرمردی کر و لال بوده که ديگر در قيد حيات نيست. باغ سنگی در نزديکی دهستان بلورد واقع در روستای مياندوآب و در فاصله 40 کيلومتری جنوب شرقی سيرجان قرار دارد و به دست فردی کر ولال به نام درويش خان گنگ اسفنديارپور که به کشاورزی اشتغال داشته، ساخته شده است. وی که يکی از زمين‌داران سيرجان بود؛ چند سال بعد از انجام اصلاحات ارضی، در سال 1340 که بسياری از زمين‌هایش را از دست داد، به نشانه اعتراض درخت‌های باغش را که همه آنها خشک شده بود با آويزان کردن سنگ زينت بخشيد.
باغ سنگی يکی از جاذبه‌های ديدنی استان کرمان و شهر سيرجان است که مردم زيادی از آن ديدن می‌کنند. درویش خان اسفنديارپور؛ کشاورزدر آن دوران نه تنها مکنت حاصل از کشاورزی مکانيزه و خودکفايی برایش به ارمغان نيامد، بلکه به سبب ضربه‌هايی که از برخوردهای دولتی بر روح و روانش وارد شده بود به کوه و صحرا زد و مجنونی پيشه کرد. درويش خان در سال 1355 در فيلم «باغ سنگی» ساخته پرويز کيمياوی بازی کرد که در جشنواره‌های داخلی و خارجی بسياری به نمايش درآمد. در اين فيلم درویش خان، مردی ناشنوا و خانواده‌اش از طريق شبانی در صحرا زندگی می‌کنند. روزی درويش خان در صحرا می‌آرامد و خواب‌نما می‌شود. پس از بيدار شدن تخته سنگ عجيبی را زير سر خود می بيند و آن را به خانه می‌برد و به درختی می‌آويزد. وی روزهای بعد، قطعه سنگهای ديگری می‌يابد. با سيم‌های تلگراف، سنگ‌ها را به درخت‌های اطراف چادرش آويزان می‌کند. به زودی باغی از سنگ در اطراف چادر برپا می‌شود.مردم از روستاهای دور و نزديک برای تماشا و تبرک و بستن دخيل به باغسنگی می‌آيند. همسر درويش خان از مردم در ازای آمدن به باغغ سنگی پول و هديیه مطالبه می‌کند و با طمع ورزی‌هايیش زندگی درويیش خان را برمی‌آشوبد. درويش خان پس از 90 سال زندگی در 19 فرورديین سال 1386 درگذشت و پيیکرش در محل باغ سنگی بلورد سيرجان به خاک سپرده شد.
اين باغ در شهر کويری شمال شرقی استان يزد و در بستر شهری و در انتهای شرقی خيابان گلشن طبس و بوسيله ميرحسن خان، سومين حاکم طبس، از سلسله خوانينی که به وسيله نادرشاه به حکومت طبس منصوب شدند، احداث گرديد. اين باغ با عمارتی در دو طبقه و زيرزمين کوچک، در يک نخلستان(2000 نفر خرما) با ابعادی در حدود 266 متر در 260 متر بنا شده و به شماره 1310 در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده است. سردر ورودی باغ با نمايی از اندود گچ سفيد، رو به ميدان و سوی ديگر رو به باغ، با ايوانی دو ستونه و تزيينات آجری نقشدار ساخته شده است. اين باغ دارای دو خيابان اصلی متقاطع بوده و در مرکز آن حوضی است با ابعاد 85/25*5/7 متر و سه فواره، که محوطه باغ را به چهار مربع بزرگ تقسيم می‌کند.
که هر کدام از اين مربعها با گذرگاههای کوچکی به چهار کرت تقسيم شده، که در داخل آنها 2500 اصله مرکبات (درختان نارنج و...) و انار (500 اصله) کاشته شده است. اين باغ بر روی امتداد جريان آب چشمه‌های سرد و گرم که به جانب طبس میآيد شکل گرفته، آب از انتهای مجموعه وارد باغ شده و پس از آبياری کرتها و حرکت در جويها و فواره‌ها از زير هشتی ساختمان سردر می‌گذرد و به شهر میرود.
--------------------
باغ دولت‌آباد - يزد
محمدتقی خان، حکمران و والی يزد، بانی ساخت بناها و آبادیهای بسيار، که يکی از مهمترين اقداماتش، ساخت قنات و باغ دولت آباد بود. اين باغ در سال 1160 هـ . ق با وسعتی در حدود 5/6 هکتار بنا گرديده و به شماره 774 در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده است. باغ دولت آباد، به باغ بيرونی و باغ اندرونی تفکيک شده و پلان باغ به صورت تقاطع دو خط عمودی و افقی بوده که در تقاطع محورهای اصلی، بناهايی چون سردر ورودی، ميدان جلوخان، عمارت طهرانی، بهشت آئين، تالار آيينه (ديوانخانه)، آب انبار، دژ نگهبانی، اصطبل‌ها، حرمسرا، ساختمان هشت و ابنيه خدماتی قرار گرفتهاند. قنات تاريخی دولت‌آباد با قدمتی بيش از 200 سال، از احداث پنج رشته قنات تشکيل شده و از ارتفاعات مهريز سرچشمه گرفته و پس از مشروب نمودن بخشی از اراضی مهریز و به کار انداختن چند آسياب آبی و پس از طی بيش از 50 کيلومتر به يزد رسيده و آباديهای چند در اطراف يزد، از جمله باغ دولت آباد را آبياری می‌کند. در زمان حال، قنات‌ها به کل خشک شده‌اند و اکنون چند چاه عميق که به وسيله پمپهای عظيم برقی کار می‌کنند، آب باغ را تأمين می‌کنند. پس از درگذشت محمد تقی‌خان، ديگر آب قنات به شهر نرسيد و در بيرون به مصرف کشت و زرع میرسيد که تا امروز نيز چنين است. در اين دوره، اکثر کرتها زير کشت درختان ميوه بودند. چند اصله درخت توت و در ساير کرتها، نارنجستان، انارستان و تاکستان ايجاد شدند. به گفته مرحوم پيرنيا که از اهالی اطراف، تاريخ شفاهی معماری ايران را گردآوری میکرد، گلهای رز باغ دولت‌آباد آنقدر زياد بود که گلابگيری آنها 2 ماه طول میکشيد. در دوران پهلوی ساخت و ساز حومه شهری پيرامون باغ را فرا گرفت و به تدريج، باغ دولت آباد در مرکز شهر قرار گرفت، درخت‌های اصلی باغ، دو رديف کاج و يک رديف سرو، در دو طرف محور اصلی کاشته شدند، و مجدداً دو کرت اصلی بصورت متقارن در دوطرف آب نمای بزرگ باغ زيرکشت رفتند. اين 6 رديف کاج و سرو تا به امروز حجم انبوه فضای سبز باغ را تشکيل می‌دهند. در چهار خيابانی که از محورهای اصلی به وجود میآمده است، درخت‌های بيد مجنون و ارغوان بر مهتابی بزرگ سايه میافکند که اطراف آن از ياس زرد، نسترن و بوتههای گل پر بوده است. همچنين بر بالای مهتابی ديگری که در کنار حوض عمارت سردر قرار دارد، داربستی از گل نسترن وجود داشته است. پوشش گياهی باغ در حال حاضر چند اصله درخت توت 100 ساله و کاجها و سروهای دو طرف محور اصلی میباشند که در حال خشک شدن هستند.
باغ چشمه بلقيس در استان کهگيلويه و بويراحمد، در دشتی هموار معروف به شهرک قلعه کره شهبازی از توابع بخش چرام و در 9 کيلومتری شرق چرام و يک کيلومتری روستای شهرک در ميان تپه ماهورها و کوهها واقع شده است. اين باغ از شمال به جاده چرام ـ گچساران، از جنوب به اراضی کشاورزی، از غرب به باغ جهاد کشاورزی(باغ عمران) و از شرق به اراضی کشاورزی و کوههای همجوار محدود می‌شود. چندين نهر فصلی و دايمی در اين دشت جريان دارد و محصولات غلات چون گندم، جو و برنج در اين منطقه کشت می‌شود.
اين بنا به گفته اهل منطقه توسط زنی به نام بلقيس حدود اواخر دوره ساسانی و اوايل دوره اسلامی احداث گرديد. در سال 1327 مردم محل در اطراف آن به احداث چند باغ کوچک اقدام نمودند و در سال 1338 شخصی به نام اسکندر خان چرامی آن را خريداری شد و به گسترش آن اقدام نمود. چشمه بلقيس نام جديد روزگار ما برای باغی است که مرحوم اسکندر خان چرامی در اطراف اين چشمه بر جای باغی که از ازمنه پيش از او، در اين محل وجود داشت توسيع و تجديد رونق نموده است. مدتی هم اين باغ و يک آبادی کوچک نزديک آن در مکاتبات و اسناد و بعضی از سفرنامه ها به نام اسکندريه شهرت گرفته است... به نظر می‌رسد اين باغ مربوط به اواخر دوره قاجار و اوايل دوره پهلوی می‌باشد. اين باغ با مساحتی در حدود 38960 متر مربع و شامل فضاهايی چون 4 برج به ابعاد 70 *150 متر در ضلع غربی باغ، چشمه، استخر و در قسمت شرقی آن صخرهای بزرگ به ارتفاع 20 متر تشکيل شده است. اين باغ در حال حاضر در تملک شهرداری می‌باشد.
پوشش گياهی اين باغ بدليل گرمسيری بودن اين منطقه شامل اکاليپتوس، سدر، بلوط، سرو و دارای درختان متنوع ميوهای چون گردو، گلابی، سيب، ليمو ترش، خرمالو، پرتقال، نارنگی، انجير، انگور، توت، نارنج، نخل و ... می‌باشد. همچنين بوتههای گياهی گوناگون و گلهای مختلف در آن به چشم می‌خورد.
نظام آبياری اين باغ بر اساس فوران آب چشمه‌های اصلی و چندين چشمة فرعی می‌باشد که بوسيله نهرهای کوچک و بزرگ متعددی در باغ جريان می‌يابد و آب مازاد آنها بوسيله جويی بزرگ به طرف استخر باغ که در ضلع جنوب غربی باغ واقع شده هدايت می‌شود. اين استخر زيبا به شعاع 10 متر و عمق 1/5 متر بصورت دايره و دارای سه ورودی و يک خروجی می‌باشد که آب چشمه از مسير خروجی به رودخانه فشيان میريزد. اين استخر، باغچهای به قطر 4 متر که پوشيده از درختان نخل، نارنج، پرتقال و گلهاي زيبا و متنوع است را در آغوش گرفته است.
تاریخ: پنج‌شنبه 10 شهریور 1390 - 03:49 عنوان: پاسخ به «آشنايي با باغ هاي معروف در ايران»
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
باغهاي زيباي خراسان
باغ قدمگاه نيشابور - خراسان رضوی
اين باغ در بستری کوهستانی و در دامنه جنوب کوه بينالود و رو به دشت نيشابور واقع شده است. اين باغ از سمت جنوب به جاده نيشابور - مشهد اتصال می‌يابد. از نيشابور حدود 24 کيلومتر و از مشهد حدود 100 کيلومتر فاصله دارد. اين مکان به عنوان مکانی مقدس از سابقه طولانی برخوردار است. اين باغ را زمانی به شاپور کسری و زمانی به حضرت علی(ع) و سپس به حضرت رضا (ع) نسبت دادهاند. وجه تسميه باغ با توجه به وجود سنگی سياه است که جای دو پا بر آن نقش بسته است. میگويند سال 200 هـ . ق حضرت رضا (ع) که از مدينه عازم مرو بودند، در اين مکان توقف کرده و چون خواستند با خاک تيمم کنند، آبی جاری پديد آمد. اين وقايع مهم، اين مکان را به مکانی مقدس و ايمن برای زايران در کنار مسير مشهد تبديل کرد که در دوره‌‌های مختلف مجموعه‌ای ميان راهی شامل: کاروانسرا، آب‌انبار، حمام و مکانهايی جهت اطراق زائران و مسافران در حاشيه خيابان شکل گرفت.
شکل اصلی باغ کنونی در دوران صفوی و به دستور شاه عباس اول احداث شد و در دوره‌‌های بعدی در زمان شاه سليمان صفوی و در دوران ناصرالدين شاه قاجار مرمتهایی جهت حفاظت و احياء باغ صورت پذيرفت. آخرين مرمت و بهسازی مجموعة مذکور در سال 1350 توسط سازمان حفاظت آثار آغاز شده و تا به امروز ادامه دارد و به شماره 236 در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده است. کوشک هشت ضلعی، در مرکز باغ قرار دارد. در ضلع شرقی بقعه نيز چهار طاقی کوچکی قرار دارد که از چشمه‌ای جوشان حفاظت می‌کند. روایت است آب آن هنگام وضوی حضرت رضا (ع) جوشیده و جاری گردیده است و به میمنت آن را چشمه حضرتی مینامند. اين باغ به عنوان بخش اول اين مجموعه با مساحتی برابر 1 هکتار، به صورت مربعی با ابعاد 100*100 متر و با دو ساختمان قدیمی در موقعيت مرکزی آن، مهمترین عنصر اين مجموعه است. ين باغ منطبق با شيب کوهپايه بينالود در سه سطح، با اختلاف ارتفاع 5/1 متر از يکديگر شکل گرفته است. در هر سطح، دو کرت بزرگ با درختان کاج وجود داشته که در دوره‌‌های بعد درختان چنار، گردو، و توت جايگزين بسياری از درختان کاج شده است.
آبياری باغ از طريق دو قنات، که قنات اولی، قنات اصلی از سمت بالا ده و قنات دوم از سمت پايين ده که در ميانه باغ به قنات اولی میپيوندد صورت میگيرد که در حال حاضر قنات دوم جايگزین چشمه اصلی (چشمه حضرتی) می‌باشد. سردر وردی باغ با پلکانی در دو طرف در خارج از مجموعه به فضای محصور باغ مرتبط می‌شود و با آبنمايی در مرکز و کرتهای درختکاری شده به بقعه منتهی می‌شود. در بالای باغ دو کرت که استخر بزرگی در ميان آن است وجود دارد که آب پس از ورود به استخر توسط جويهای باريکی به 4حوض هشت گوش دور بقعه هدايت شده و توسط آبنمايی در محور مرکزی به حوضچههای بعد انتقال مییابد. پوشش گیاهی باغ درختان چنار، کاج، توت، گردو و زبان گنجشک می‌باشد که در ميان اين درختان، گونه‌های درختان چنار، کاج و توت کهنسال به چشم می‌خورد.
-----------
باغ شوکت‌آباد - خراسان جنوبی
- باغ شوکت‌آباد در 10 کيلومتری شرق بيرجند، در کنار راه بيرجند به زاهدان در روستای شوکت‌آباد استان خراسان جنوبی قرار دارد اين باغ با وسعتی در حدود 5/8 هکتار با شماره 2363 در 23مردادماه سال 1378 هـ . ش در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده است. اين باغ در بستری کوهستانی قرار گرفته است که مربوط به دوره قاجار و از املاک امير اسماعيل خان شوکتالملک بوده و به عنوان سکونتگاهی ييلاقی استفاده میشده و به دليل آنکه وی وارث و فرزندی نداشت اموال او به برادرش محمدابراهيم خان رسيد و بعدها توسط اسدالله علم، وزير دربار وقف گرديد. اين باغ دارای ورودیها، عمارت اندرونی، فضاهای خدماتی، اصطبل، يخچال و برجهای نگهبانی می‌باشد. عمارت اصلی باغ در ضلع جنوبی و با محور شرقی ـ غربی بنا شده است. اين عمارت دارای 3 بخش است:
حوضخانه
بخش مرکزی
اتاقهای ضلع شرقی و غربی حوضخانه
بخش اندرونی باغ که جنوبیترين قسمت باغ است از لحاظ طرح و معماری شباهت زيادی به خانههای مسکونی بافت بيرجند دارد. اين فضا شامل: حياط، ايوان، هشتی، فضاهای ارتباطی، راهروها و اتاقهای متعدد در چهار ضلع حياط می‌باشد.
ايوان در ضلع جنوب دارای دو ستون با مقطع دايره و دو نيم ستون می‌باشد. در مرکز حياط، حوضی با طرح 8 ضلعی و چهار باغچه کوچک در اطراف به چشم می‌خورد که درختان کاج در آنها کاشته شده است. فضاهای خدماتی شامل: سرويس بهداشتی، مطبخ، حمام، اتاقهای خدمه و نگهبانان است که در گوشه جنوب شرقی و نيز در ضلع جنوب عمارت اصلی قرار دارد. اين باغ در چهار گوشه دارای برجهای نگهبانی است.
درختان موجود در باغ شامل درختان تزيينی، سايهدار و ميوه‌دار از جمله چنار، کاج، سرو، هلو، انار، توت، زردآلو و تاک می‌باشد. درختان باغ بيشتر از گونه کاج میباشند که در ميان آنها درختان عرعر، انار و گردو به همراه بوتههای گل چون شقايق، محمدی به چشم می‌خورد. از بخشی از اين باغ به عنوان موزة تاريخ طبيعی و حيات وحش بيرجند استفاده می‌شود و بخشی ديگر به رستوران سنتی تغيير کاربری داده است.
----------------
باغ کلات نادری - خراسان رضوی
- باغ کلات نادری در شهر کلات، شمال شرقی مشهد، در بستری کوهستانی، در ميان دو رشته کوه در استان خراسان رضوی قرار گرفته است. يکی همان است که با نزديک شدن به شهر کلات چشماندازی حصار گونه دارد و شهر در اين حصار قرار دارد و ديگری در سمت شمال است. مجموعه باغ و عمارت خورشيد برای آرامگاه نادر شاه افشار به سال 1160 هـ . ق به دستور وی ساخته شده است. اين بنا بعدها در دورانی که آل جلاير (سده سيزدهم هـ . ق ) در اين منطقه حکمرانی داشته با تغييرهای اندکی به صورت کاخ مورد استفاده قرار گرفت.
عمارت خورشيد با معماری ويژه ايرانی، با بخشی استوانهای شکل ( 94/20 متر از کف زير زمين و 30/11متر بلندتر از پوشش طبقه هم کف) ساخته شد.
آشنايی با شهر تاريخی کلات - خراسان
سنگهای پر حجم و سنگين بنا، که موضوع آنها انواع ميوههای گرمسيری و پرندگانی چون طوطی است. گفته می‌شود احتمال دارد سنگ تراشهای اين بنا را نادر شاه از هند آورده باشد زيرا ميوههايی چون موز، آناناس و ... در آن زمان در ايران وجود نداشته است تا سنگ تراشان ايرانی توانسته باشند شبيه آنها را حجاری کنند. از نظام کاشت باغ بجز يک رديف چنار کهنسال در باغچه غربی باغ و در کوچة غربی باغ که جزو عرصه باغ بوده، چيز ديگری بر جای نمانده است و همين ردیف درختان چنار کهن بعدها مبنای درختکاریهای بقيه قسمتهای باغ قرار گرفت و 220 عدد درخت چنار کاشته شد که اکنون باغ با اين درختان شکل گرفته است.
در حال حاضر منبع آبرسانی اوليه باغ از بين رفته است و آب باغ بوسيله موتور پمپ از آب ذخيره شده در آب انباری که در زير پيادهرو انتهای شرقی باغ ايجاد شده تامين می‌شود.--------------
باغ اکبريه - خراسان جنوبی
باغ اکبريه بيرجند در انتهای خيابان معلم، روستای اکبريه، واقع در استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. اين باغ با وسعتی در حدود 45069 متر مربع با شماره 2326 در 20خردادماه سال 1378 هـ.ش در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده است. اين باغ در بستری کوهستانی واقع شده و متشکل از 2 بنا است که قديمیترين آن ساختمانی متعلق به حشمتلدوله پدر ابراهيم شوکتالملک که تاريخ احداث آن به اواخر دورة زنديه و اوايل دوره قاجاریه (1364ـ1300 هـ . ق) بر میگردد. بنای ديگری که در اين مجموعه واقع است ساختمان تشريفات می‌باشد که توسط شوکت الملک بنيان شده است.
اين باغ به عنوان محل سکونت، پذيرايی و انجام امور ديوانی مورد استفاده قرار می‌گرفت به طوری که در لهجه محلی به (کلاته سرکار امير) شهرت يافت. بعد از درگذشت ابراهيم خان شوکت الملک، پسر وی اسدالله علم وزير دربار شاه از اين باغ بعنوان محل سکونت در برخی از ايام سال استفاده میکرد. بنای مزبور بوسيله عَلَم وقف آستان قدس رضوی شد و در سال 1371 در اختيار سازمان ميراث فرهنگی قرار گرفت. ساخت اين مجموعه از اوايل دورة قاجار تا اواخر آن دوره و در چند مرحله انجام شده است. اين مجموعه شامل چند عمارت است که قديمیترين آن مربوط به عمارت حشمت الملک در منتهی اليه شرقی، که شامل دو طبقه است می‌باشد. طبقه همکف که دارای دو دالان و راهرو نسبتا طويل است و ارتباط ميان سه بخش مهم مجموعه، يعنی باغ اصلی، باغ جنوبی و اصطبل را برقرار می‌کند.
عمارت مرکزی در جبهة غربی و با عملکرد تشريفات و پذيرايی از مهمانان که تقريبا به عنوان هستة مرکزی باغ به حساب میآيد از تزيينات و چشم‌انداز بسيار عالی برخوردار است. اين کوشک در دو طبقه ساخته شده است که دارای تزيينات منبت، مشبک و نيز ارسی با شيشه‌های رنگی، تزيينات گچی با طرحهای اسليمی و هندسی می‌باشد. وجود درختان بلند قامت کاج در دو طرف خيابان و نيز خيابانهای منتهی به خيابان اصلی عمارت مرکزی بر زيبايی و طراوات باغ و نمای آن افزوده است. باغ جنوبی واقع در جبهة جنوبی و کوچکتر از باغ شمالی است. اين باغ بوسيلة فضاهايی چون فضاهای خدماتی، عمارت مرکزی و ديواره غربی اصطبل احاطه شده است. يکی از عناصر مهم، استخر نسبتا بزرگ با طرح مربع است که بخش عمده فضای باغ را به خود اختصاص داده است. استخر در وسط دارای سکويی مربع شکل است.
درختان موجود در اين باغ شامل کاج، انار و توت می‌باشد و گوشههايی از باغ گلهای تاج خروس به چشم می‌خورد. از جبهة جنوبی اين باغ ورودی به روستای اکبريه تعبيه شده است. هم اکنون بخش‌های مختلف اين باغ و عمارت مورد استفادة ادارة کل ميراث فرهنگی و گردشگری خراسان جنوبی است. بخش احداث شده در اوايل دوره قاجار، به عنوان کتابخانه و دانشکدة هنر دانشگاه بيرجند فعال است. از بخش مرکزی که در دوره قاجار احداث شده به عنوان موزة باستان‌شناسی و مردم‌شناسی استفاده می‌شود. بخش ساخته شده در دوره پهلوی کاربری اداری دارد و بالاخره ديگر بخش‌ها به سفره‌خانه و چایخانه سنتی اختصاص يافته است.
باغ فين كاشان
شهر کاشان در حاشيه کوير در فاصله 220 کيلومتری جنوب شهر تهران و 86 کيلومتری جنوب شهر قم در استان اصفهان واقع است. ناحيه‌ای که باغ فين در آن قرار گرفته‌است، به نام فين کوچک معروف بوده و موقعيت آن در جنوب غربی شهر کاشان می‌باشد. باغ تاريخی فين در منتهیاليه جنوب شرقی جاده فين (خيابان اميرکبير) در شهر کاشان و در مجاورت مظهر چشمه تاريخی سليمان قرار گرفته‌است. باغشاه فين از گونه باغ قلعه‌های ايرانی است که به دلايل خاص خود بدين گونه و با چنين نظمی شکل گرفته‌است. چشمه سليمانيه در جنوب باغ فين قرار گرفته است،آب آن زلال و دارای املاح زيادی است. آب چشمه فين به واسطه کيفيت‌های خاص خود مانند صافی و پاکی و روشنايی کم نظير وهمچنين کيفيت ثابت وتغيير ناپذيرش همواره مشهور و ضرب المثل بوده است. اين چشمه از بن صخره‌ايی به نام کوه دندانه و شکاف تخته سنگهای معدن گچ و آهک در شش کيلومتری غرب کاشان از زمين می‌جوشد.
نظام کاشت باغ فين شامل درختان مثمر، از جمله انجير، توت، انار، بيد، بيد مشک، به، گوجه سبز، گلابی و زردآلو و همچنين گونه‌های تزيينی همچون سنجد زينتی می‌شد. بخش ديگری از گياهان باغ را گل‌ها و گياهان تزيينی تشکيل می‌دادند. عمدهترين بخش از گياهان که در شکل بخشيدن به نظام گياهان در باغ تأثير به سزايی دارد مرتبط با درختان سايهگستر باغ است که عمدة آن را درختان سرو تشکيل می‌دهند. همچنين درختانی همچون چنار و سپيدار و بيد نيز در اين بخش به چشم می‌خورد. تعداد درختان نظامساز باغ: شامل 579 اصله درخت سرو، 11 اصله درخت چنار و 2 اصله درخت سپيدار است.
باغ فين کاشان، نام يک باغ ايرانی است که حمام فين نيز در آن قرار دارد. مکان نامبرده جايی است که ناصرالدين‌شاه، در سال ۱۸۵۲ ميلادی صدراعظم خود اميرکبير را در آن به قتل رساند. سابقه و قدمت باغ فين احتمالا به دوره صفويه بازمی‌گردد. وسعت باغ بالغ بر ۲۳ هزار مترمربع و شامل يک حياط مرکزی است که به وسيله ديوار، بارو و برجهای استوانه شکل محصور شده‌است. در مقايسه با بسياری از باغهای ايرانی مشابه، باغ فين با آب قابل توجهی مشروب می‌شود.
برخی منابع تاريخی قدمت اين باغ را به دوران سلطنت آل‌بويه می‌رسانند. به استناد اين منابع، زلزله مهيب سال ۱۵۷۳ ميلادی باعث تخريب کلی باغ شد. بقايای باغی در چند صد متری باغ فين(باغ نو) موجود است که به باغ کهنه معروف است. باغ کهنه در دوره ايلخانان مغول بيشترین گسترش را يافته بوده‌است.به هرحال ساختمان باغ فين فعلی به دوران شاه‌عباس اول نسبت داده شده و ميراث فرهنگی ايران طراح باغ را غياث‌الدين جمشيد کاشانی می‌داند. با اين وجود منابع دانشگاهی طراح باغ را شيخ بهايی معرفی می‌کنند.
کار ساخت و توسعه عمرانی باغ در دوره شاه صفی و شاه‌عباس دوم نيز ادامه يافت و به اوج رسيد. بناهای سردر ورودی، کوشک صفوی و يکی از حمام‌ها محصول اين دوره بوده‌اند. همچنين شاه سليمان صفوی صفه‌ای پيرامون چشمه فين بنا نمود که احتمالا موجب تغيير نام چشمه فين به چشمه سليمانيه بوده‌است. از اواخر دوره صفویه تا دوره زنديه و همزمان با حمله افغان و لشکرکشی‌های نادر شاه، توجهی به باغ نشده‌است. در دوره کريمخان زند و همزمان با وقوع چند زلزله پياپی، باغ و ابنيه موجود در آن مورد مرمت قرار گرفت و بنای خلوت کريمخانی به آن افزوده گشت. در دوره سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار، بخش‌هايی زيادی به ابنيه باغ افزوده شد. تقريبا مابقی ابنيه موجود در باغ، همگی محصول اين دوران است. ولی با مرگ فتحعلی‌شاه، کار رسيدگی به باغ و درختان آن رها شد و حتی بخش‌هايی از باغ از ميان رفت. با ثبت ملی اين اثر در هفتاد سال پيش، رسيدگی و توجه به آن اهميت بيشتری يافت. در دوره پهلوی، بنای موزه ملی کاشان بر خرابه‌های خلوت نظام‌الدوله و همچنين بنايی در حدفاصل کتابخانه و حمام‌ها ساخته شد و ساير ابنيه نيز مورد مرمت قرار گرفت. سوء مديريت و بی‌توجهی در چند سال اخير، موجب خسارات جبران ناپذيری به باغ شده‌است.
نگترگري ديوار
در سال ۱۹۳۵ و همزمان با ثبت ملی اين اثر، ابتدا استخر مرکزی باغ مورد مرمت قرار گرفت. در سال ۱۳۳۶ بنای موسوم به خلوت نظام‌الدوله که به طور کامل تخريب شده بود، مجددا بنا شد و به موزه ملی اختصاص یافت. مرمت ساير عناصر معماری ازجمله کوشک‌ها در سال ۱۹۷۹ آغاز شد. در سال ۱۳۸۷ ادامه ساماندهی کف فرش، تهيه پرونده طرح آسيب شناسی و درمان پوشش سبز گياهی باغ فين، ساماندهی مجاری آب خروجی حوض‌ها و جوی‌های داخل باغ، مرمت در چوبی گره چينی شده عمارت سر در، آواربرداری و بام‌سازی کوشک صفوی و ساماندهی راه آب‌های آن به انضمام آواربرداری و بام سازی ضلغ غربی و همچنين نصب دوربين‌های مداربسته باغ انجام شد. به دنبال تشکيل پرونده ثبت جهانی اين اثر، در سال ۱۳۸۹ يونسکو دستور اعمال تغييراتی در سنگفرش و پياده‌روهای باغ صادر نمود که اين تغييرات انجام شده‌است.معماری باغ وجود عناصر آب و درخت که عناصری پويا هستند در کنار ابنيه که عناصر ثابت معماری هستند، هويتی زنده به اين اثر فرهنگی و تاريخی بخشيده‌است. باغ فين يکی از مهمترين نمونه باغهای ايرانی است که همچنان زنده و پابرجاست. همچنين اين باغ به خوبی روش ايجاد منظر فرهنگی را معرفی می‌کند.
عنصر آب
در طراحی باغ فين، آب اساسی ترين عنصر بوده‌است. آب در باغ فين به صورت‌های راکد(در استخر مقابل کوشک و حوض خانه صفوی)، روان (در جوی‌ها)، فورانی (فواره‌ها) و جوششی (ظهور آب از حفره‌های منظم کف حوض در حوض جوش و حوضخانه صفوی و شترگلوی فتحعلی شاه) حضور دارد. هریک از اشکال گوناگون آب در این باغ، مفهومی خاص را تداعی می‌کند. آب فراوان و جريان آن در جوی‌هايی با کاشی فيروزه‌ای، در محيطی که آب واقعا کمياب است و درختانی با سايه گسترده در تضادی بزرگ با خشک و طبيعتی نامهربان است که در پشت ديوارهای باغ گسترده‌است. آب جاری در جوی‌ها، استخرها و حوض‌های باغ از چشمه سليمانيه تامين می‌شود. آب اين چشمه ابتدا در استخری در پشت باغ جمع می‌شود. اختلاف ارتفاع اين استخر نسبت به سطح جوی‌ها، ايجاد فواره‌هايی را امکان‌پذیر کرده‌است که به روش ثقلی آب را به بالا پرتاب می‌کنند. آب حوض اصلی از دوازده چشمه داخل آن می‌جوشد که به آن حوض جوش گفته می‌شود.از آن به بعد، آب در جوی‌هايی با کاشی‌های فيروزه‌ای جريان می‌يابد. رنگی که با رنگ خاکی صحراهای اطراف در تضاد است.
عنصر درخت
مهمترين گياهان باغ فين، شامل ۵۷۹ اصله درخت سرو و ۱۱ اصله درخت چنار است. با توجه به قدمت اين درختان، به نظر می‌رسد که درخت سايه گستر و هميشه سبز سرو در طراحی باغ نقش کالبدی داشته و کاشت معدود درختان خزان دار چنار موجود در باغ، فقط به منظور افزايش کيفيت بصری صورت گرفته‌است. به نظر می‌رسد که کاربرد درخت سرو در ادبيات فارسی به عنوان نماد زيبايی انسان در اين انتخاب بی‌تاثير نبوده‌است. اغلب درختان باغ، بين ۱۰۰ تا ۴۷۰ سال سن دارند. طی پانزده سال گذشته و بخصوص بعد از سال ۱۳۸۶، مجموعه‌ای از عوامل موجب بروز فاجعه خشکی و بيماری درختان شد. عواملی همچون مهار فيزیکی غيراصولی، دخالت غير کارشناسانه، سرمازدگی شديد، عبور سيم و کابل برق و لوله‌گذاری‌های تاسيساتی، ايجاد پياده‌روهای آهکی و سيمانی و محصور کردن درختان با آن، آبياری نادرست و غيراصولی، آفت شپشک، ناديده گرفتن دستور غذايی درختان، مشکلات مديريتی و ناديده گرفتن نظرات کارشناسان موجب گرديد تا حداقل ۱۱۲ درخت تاريخی به طور کامل خشک شده و تعداد زيادی هم بين ۳۰ تا ۵۰ درصد آسيب ببينند. مسئولين ميراث فرهنگی پايان يافتن «عمر مفيد» درختان را دليل خشک شدن آنها می‌دانند.
عنصر ابنيه
در طراحی اوليه باغ، حفظ تقارن اهميت ويژه‌ای داشته‌است. به تدريج و با دخالت شاهان، از اين تقارن کاسته شده‌است. اين خروج از تقارن هم در محورهای تردد در باغ و هم در ابنيه اضافه شده پس از دوره صفویه به چشم می‌خورد. در مرکز باغ، کوشک صفوی قرار دارد. حمام کوچک و عمارت سردر ساير ابنيه دوره صفوی را تشکيل می‌دهند. کوشک قاجاری با نقاشی‌های زيبای سقفی و ديواری نیز در انتهای باغ و خارج از محور تقارن باغ واقع است. حمام سلطنتی، موزه ملی، خلوت کريمخانی و اتاق شاه‌نشين ابنيه‌ای هستند که پس از دوران صفويه به ابنيه باغ افزوده شده‌اند
كاشي كاري كوشك
مجموعه باغ فین در سال ۱۹۳۵ ميلادی در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيد.کار ثبت جهانی اين اثر که از سال ۲۰۰۷ ميلادی آغاز شده بود، چندين سال به طول انجاميد و سرانجام در زمستان ۱۳۸۹، مرحله اول ثبت اين اثر در فهرست ميراث جهانی يونسکو به انجام رسيد
باغ فين در ۹ کيلومتری مرکز شهر کاشان و در انتهای خيابان اميرکبير فعلی و روستای فين کوچک قدیم قرار دارد. اين باغ در مجاورت چشمه سليمانيه و بالادست دشتی با شيب ملايم قرار دارد. در حال حاضر بخشی از ابنيه موجود به چاي‌خانه و کباب‌خانه اختصاص دارد. دسترسی به باغ فين از طريق خيابان اميرکبير صورت می‌پذيرد. وسايل نقليه عمومی از جمله مينی‌بوس از مرکز شهر کاشان اين دسترسی را تامين می‌کنند
موزه ملی کاشان واقع در اين باغ از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۸۹ تعطيل بوده و در بهمن‌ماه ۱۳۸۹ مجددا داير شده‌است. امروزه بازديد از بخش‌های گوناگون باغ امکان‌پذير است.اين مجموعه، در کنار ميدان نقش‌جهان و کاخ چهلستون، بيشترين بازديد کننده و گردشگر استان اصفهان را به سوی خود جلب می‌نمايد.
تاریخ: پنج‌شنبه 10 شهریور 1390 - 05:13 عنوان: پاسخ به «آشنايي با باغ هاي معروف در ايران»
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
باغهاي زيباي اصفهان
باغ هشت بهشت - اصفهان
- باغ هشت بهشت درون بافت شهری اصفهان و در غرب خيابان چهار باغ پايين و شرق به خيابان متاخری، از جنوب به بازارچه بلند (بازار هنر) واقع شده است. باغ در بستر شهری و از نوع باغهای مسطح ودر ميان ساير باغ‌هايی چون باغ خرگاه در شمال، در شمال شرق باغهای ميوه همچون انگورستان، باغ بهشت آيين، باغ دمور واقع شده است. باغ هشت بهشت در محدوده دولت خانه صفوی، که در زمان شاه عباس صفوی بنيان شده است، اين باغ در زمان شاه صفی ( 1052-1038 ق) وجود داشته و دو شاه بعدی (شاه عباس دوم و سليمان) بر درختان آن افزوده اند. کوشک اين باغ به زمان شاه سليمان صفوی (1105-1077 هـ . ق/ 1694-1667 م) تعلق دارد و در آن دوره باغ تکميل و اصلاح شده و در سال 1080 هـ . ق و مقارن با سومين سال سلطنت شاه سليمان صفوی به اتمام رسيده است و نمونه عالی ترين کاخهای نشيمن دوران صفويه است. اين باغ نشيمن هشت سوگلی حرم پادشاه بوده است، به اين ترتيب که 4 نفر از آنها در طبقة همکف و 4 نفر ديگر در طبقه اول بنا میزیستهاند.
اين باغ در زمان ناصرالدين شاه قاجار به بانو عظمی افتخارالدوله واگذار شده بود، مشروط بر اينکه وضع و شکل آن را تغيير نداده و حريم آن را در خيابان چهار باغ در کمال تنظيف و تنقيح نگاهداری کند. پس از فوت بانوی مزبور باغ و قصر در تصرف وراث او باقی ماند ولی در اين مدت تغييرات کلی در وضع باغ و قصر مزبور بوسيله متصرفين بنا داده شد و در سال 1343 اين باغ رسماً به وزارت فرهنگ و هنر واگذار گرديد. در حال حاضر اين باغ به پارک تبديل شده و با شماره 227 در فهرست آثار ملی ايران ثبت شده است. بعضی از درختان و حوض‌ها و کوشک، يادآور آن باغ تاريخی است، که متاسفانه تغييرات در طی دوره‌‌های مختلف، مشهود می‌باشد و کوشک آن به عنوان مکانی تاريخی جهت بازديد مورد استفاده قرار میگيرد.
------------
باغ چهلستون - اصفهان
- باغ چهلستون درون بافت شهری اصفهان و در غرب خيابان چهار باغ پايين و شمال خيابان سپه و شرق ميدان نقش جهان در استان اصفهان واقع شده است. باغ در بستر شهری و در ميان ساير باغها شکل گرفته و به گونه‌ای استقرار يافته که امکان دسترسی به آن از ساير باغها ميسر بوده است. مجموعه‌ای از اين باغها که در امتداد چهارباغ شکل گرفته بودند يکی از شالوده‌های اصفهان عصر صفوی را شکل می‌دادند و نقش باغ چهلستون از اين جنبه ممتاز است که حلقه پيوند دهنده اين شالوده و شالودة ديگری شهری يعنی مجموعة نقش جهان بوده است. اين باغ با ابعاد 275*225 متر که طول آن در جهت شرق ـ غربی است و با وسعتی در حدود 67000 متر مربع، به شماره 108 در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيده است.
باغ چهلستون را با شکل فعلی شاه‌عباس کبير طرح انداخته و در وسط آن عمارتی به شکل کلاه فرنگی (ابعاد کاخ 36*57 متر و ارتفاع آن 12 متر) با اطاق‌های کوچک در اطراف آن احداث کرده است که با شروع سلطنت شاه‌عباس دوم عمارت مزبور توسعه داده شد و تالارها و ايوانهايی بر آن افزودند. هر يک از ستونهای تالار از يک تنه درخت چنار ساخته شده و روی آن قشر نازکی از تخته رنگ شده وجود دارد که سابقا با آيينه و شيشه‌های رنگين پوشش شده بوده است. تمام ديوارها از آيينه‌های قدی و شيشه‌های رنگی و نقاشيهای زيبا تزيين شده و همة درها و پنجره‌ها از نوع منبت و خاتم بوده است. استخر مقابل عمارت به طول 110 متر و عرض 16 متر اکنون هم طراوت و زيبايی خاصی به اين کاخ می‌دهد و جهش آب در حوض ميان تالار از دهان چهار شيری که در چهار گوشة حوض قرار دارند و فواره‌های سنگی مسير جوی کوچک اطراف کاخ، صفای مخصوصی به اين قصر باشکوه داده است. چهار قطعه پايه ستونهایی که به صورت مجسمههای شير و انسان در چهار گوشة استخر در حال حاضر مشاهده می‌شود و دو تخته سنگ حجاری شده به شکل چهار شير در ورودی اين عمارت قرار دارد که متعلق به این کاخ نيست و تنها آثار بر جای مانده يکی از قصرهای زمان صفويه به نام سرپوشيده و قصر ديگری به نام آيينه خانه است که در اواخر دوره قاجار از بين رفتهاند.
منبع آبی آبياری باغ در گذشته عبارت بود از آب جريان يافته در مادی، که شاخهای از نهر فدين است و پس از آبياری باغ از شمال خيابان سپه به ميدان نقش جهان وارد می شده است.
منبع آب باغ در حال حاضر يک حلقه چاه عميق است که تنها منبع آبياری باغ می‌باشد. سيستم آبياری باغ در حال حاضر به صورت دستی و با استفاده از شلنگها و به صورت غرقابی است.
در حال حاضر پوشش گياهی باغ عبارتند از: 1625 اصله کاج ايرانی، 292 اصله نارون، 75 اصله افرای سياه،61 اصله چنار، 25 اصله عرعر و تعداد معدودی درختان توت، سرو، تبريزی،زالزالک،برگ بو، ابريشم، انجير، اقاقيا در باغچه های طرفين استخر بوته های رز و در باغچه های اطراف عمارت گلهای فصلی که شامل: بنفشه، مينا، شب بو و ...کاشته شده است که در گوشه جنوبی باغ در گلخانه پرورش داده می‌شوند.
تاریخ: پنج‌شنبه 10 شهریور 1390 - 05:16 عنوان: پاسخ به «آشنايي با باغ هاي معروف در ايران»
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
باغهاي زيباي آذربايجان
باغ ائل‌گلی (شاه گلی) - آذربايجان‌شرقی
- باغ ائل گلی (شاه گلی) درون بافت شهری و در فاصله 7 کيلومتری جنوب شرقی تبريز در استان آذربايجان شرقی با ابعاد 263 *40/355 متر مربع واقع شده است. شاه گولی به معنی «استخر شاه» ترجمه شده است. گول در زبان ترکی به معنی استخر می‌باشد. احداث بنای اوليه اين آبگير را به زمان پادشاهان آق قويونلو و توسعه آن را به زمان صفويه نسبت می‌دهند. شاهزاده قهرمان ميرزا، پسر هشتم نايبالسلطنه عباس ميرزا، هنگام فرمانروايی در تبريز، به تعمير این استخر همت گماشت، عمارت 2 طبقه زيبايی در وسط آن بنا کرد، از وسط ساحل شرقی استخر تا محل عمارت خيابانی تعبيه نمود و کوه بلندی را که در جانب شرقی استخر قرار داشت به صورت سکوها و پلههای عریض مرتبی درآورد و در چند جای آنها به فاصله معيّن جويها و آبشارهايی ايجاد کرد و در نظر داشت که اين بنا را کاخ ييلاقی خود قرار دهد، اما هنوز کار تزيين بنا اتمام نيافته، درگذشت و فرزندانش اين حادثه را به فال بد گرفتند، عمارت متروک ماند و از آن تاريخ به بعد، فقط استخر شاه برای ذخيره کردن آب جهت آبياری مزارع و باغهای شهر در تابستانها مورد استفاده قرار گرفت.
در بهار سال 1309 هـ . ش که هنوز استخر و طبقه پايين عمارت آن باقی بود از طرف شهرداری تبريز تعمير گرديد و از اواخر ارديبهشت ماه به صورت گردشگاه عمومی شهر در آمد. عمارت يک طبقه در فروردين ماه 1346 به علت کثرت رطوبت و فرسودگی بنا تخريب شد و در سال 1349 هـ . ش بنای عمارت دو طبقه با همان طرح قبلی آغاز گرديد. اندازه فعلی استخر در مرمت سالهای 1367 بعلت احداث فضای گلکاری در حاشيه آن قدری کوچکتر شده است. کف استخر روی زمين طبيعی قرار داشته و از هيچ مصالحی برای پوشاندن آن استفاده نشده است، عمق استخر از سه متر در گوشة شرقی تا نه متر در کنار دهنه متفاوت است. مخزن آب، مثل باغ تخت شيراز از چشمه‌ای تامين میگرددکه از سنگی بالای مرتفع ترین سکو می‌جوشد. آب مخزن را پنج نهر تشکيل می‌دهد که در هر سکويی، يک آبشار ايجاد می‌شود و هر سکو یا پلکان، دارای يک رديف درخت تبريزی در کنار ديوار عقب آن و يک رديف درخت بيد در کنار نهرهای آن است.
شما نمی توانید در این بخش موضوع جدید پست کنید شما نمی توانید در این بخش به موضوعها پاسخ دهید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش ویرایش کنید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش حذف کنید شما نمی توانید در این بخش رای دهید شما نمیتوانید به نوشته های خود فایلی پیوست نمایید شما نمیتوانید فایلهای پیوست این انجمن را دریافت نمایید
.gif){kind=icon}
.gif){kind=icon}