Savehsara - ساوه سرا Forums-viewtopic-جرم هاي اجتماعي و علل ان ، راهكارهاي پيشگيري از آن

Aliabadi

چگونه خود را براي موفقيت در امتحانات آماده سازيم؟
راهكارهاى غلبه بر اضطراب امتحان

دكتر پرويز رزاقى شهرستانى‎/ روانشناس

اضطراب يكى از شايع ترين اختلالات نوروتيك است كه همه انسان ها در شرايط مختلف آن را تجربه مى كنند و داراى انواع و درجات مختلف است كه يكى از انواع آن اضطراب در زمان امتحان است كه دانش آموزان در زمان ارزيابى در پايان سال تحصيلى دچار آن مى شوند.در تعريف اضطراب امتحان بايد گفت: نوعى مشغوليت ذهنى است كه دانش آموز درباره نتيجه امتحان و يا در ارزيابى خود به همراه دارد. اضطراب سازنده نوعى از اضطراب است كه شخص را براى فعاليت درسى و برنامه ريزى منظم تر سوق مى دهد و معمولاً شخص را فعال و توانمند مى سازد تا بتواند نتيجه بهترى از مطالعه خويش به دست آورد.
اضطراب مشكل آفرين نوعى از اضطراب است كه با دلهره و تشويش زياد همراه بوده و با درگيرى ذهنى و تصورى كه مبنى بر موفق نبودن در امتحان است، وسواس مطالعه كردن مثل خواندن بيش از حد، بى توجهى به خواب و غذا همراه مى شود.
* نشانه هاى اضطراب سازنده
۱ـ دانش آموز علاوه بر نشان دادن حساسيت مناسب به درس، روند زندگى معمولى خويش را ادامه مى دهد. مثل: خوردن، خوابيدن و حرف زدن با خانواده. ۲ـ دانش آموز هنگام مطالعه نوعى از هيجان مثبت دارد. ۳ـ بيشترين وقت خود را براى خواندن درس صرف مى كند نه همه وقت خويش را.
۴ـ با آرامش و اطمينان بيشترى مطالعه مى كند.
۵ ـ عوامل محيطى تأثير كمترى بر او دارند.
۶ ـ آنچه را كه مطالعه مى كند به راحتى مى تواند در ذهنش نگه دارد و يا به حافظه بسپارد.
* نشانه هاى اضطراب مشكل آفرين
۱ـ بدون اطمينان درس مى خواند.۲ـ در موقع خواندن درس، به نتيجه امتحان بيشتر فكر مى كند تا به يادگيرى.۳ـ مشغوليت ذهنى بخش وسيعى از ذهن و سيستم روانى اش را در برمى گيرد و موجب مى شود درباره موفقيت و عدم موفقيت خود، مطالبى را بر زبان آورد.۴ـ احساس دلشوره و تشويش مداوم دارد. ۵ ـ افكار و نگرش منفى دارد.۶ ـ اضطراب او با نشانه هاى روان تنى مثل درد در ناحيه معده، شكم و حالت تهوع همراه است.۷ـ اختلال در خوردن مثل پرخورى يا كم خورى.۸ ـ اختلال در خواب، پرخوابى يا كم خوابى يا كرختى روزانه.۹ـ نداشتن تمايل براى خواندن كتاب و گاهى تلاش مضاعف براى بيشتر خواندن درس ها.۱۰ـ لجبازى و بهانه گيرى هاى مختلف مى كند.۱۱ـ گريه هاى طولانى و بى علت دارد.
* علل وجود اضطراب امتحان
۱ـ كمال گرايى يا ايده آل بودن (شخص دوست دارد هميشه جزو برترين ها باشد.)۲ـ نداشتن آمادگى قبلى (شخص به خاطر مطالعه ناكافى و يا برنامه ريزى منظم يا ضعف بنيه علمى دچار اضطراب مى شود.)
۳ـ ترس از دست دادن موقعيت خويش در خانواده
۴ـ فشار بيش از حد والدين (تذكرات مكرر والدين براى مطالعه بيشتر فرزند، او را دچار اضطراب مى كند.)
۵ـ والدين مضطرب (گاهى اوقات والدين مستقيماً چيزى درباره اضطراب امتحان نمى گويند، اما خودشان در زندگى مضطربند. فرزند اضطراب والدين را درونى كرده و روى مسئوليت اصلى خويش يعنى درس خواندن متمركز مى كند.)۶ ـ رقابت (دانش آموزى كه در كلاس يا بين اقوام و دوستان خود، نوعى احساس رقابت با آنان دارد.)۷ـ رفتار معلم و مدرسه در جلسه امتحان (سختگيرى و مقررات سخت و نامطلوب سر جلسه امتحان، اين كه معلم و ناظر امتحان با بيان مطالبى يا مقرراتى اضطراب را در دانش آموز ايجاد مى كند.)۸ ـ مقايسه كردن (والدينى كه فرزند خويش را با ديگران مقايسه مى كنند و يا تأكيد بر موفقيت ديگران و ضعف فرزند خويش دارند.)
۹ـ وعده نامناسب دادن (والدينى كه پاداش يا امكان مناسبى را به شرط كسب نمرات برتر (بيست) به فرزند خويش مى دهند، احساس از دست دادن پاداش در نظر گرفته شده نوعى اضطراب برانگيز است.)
* راه حل هاى عملى براى كاهش اضطراب امتحان
۱ـ مطالعه و مرور بيشتر و تقويت بنيه علمى ( مطالعه بيشتر دانش آموز موجب تقويت اعتماد به نفس در امر يادگيرى و پاسخ دهى او در امتحان مى شود.)
۲ـ پائين آوردن سطح انتظار (هر چه انتظار پائين تر باشد (گرفتن نمره بيست) امكان درونى كردن آرامش و كاهش اضطراب و در نتيجه موفقيت بهتر در امتحان حاصل مى شود.)۳ـ پذيرش توانمندى هاى خود (ايجاد اين احساس كه من (دانش آموز) تلاش خود را انجام دادم و حتماً موفقيت خوبى را به دست خواهم آورد.)۴ـ توجه به نكات مثبت و موفقيت هاى گذشته (آن دسته از موفقيت هايى را كه در گذشته تجربه كرده، در ذهن خود بياورد.)۵ـ برطرف كردن ضعف بنيه علمى (تلاش براى برطرف كردن ضعف بنيه علمى از طريق كمك گرفتن از دوستان، معلم يا دانش آموزان زرنگ و كتاب هاى كمك درسى...)۶ ـ مقايسه با خود (ايجاد اين فكر كه هر كسى توانمندى هاى مخصوص به خود را دارد.)۷ ـ پرسش و پاسخ هاى مكرر (پرسش و پاسخ هاى پى درپى از خود سبب آگاهى از فرآيند يادگيرى، پردازش اطلاعات مجدد و تقويت اعتماد به نفس بيشتر و در نتيجه كاهش اضطراب مى شود.)۸ ـ استراحت كوتاه بين زمان هاى درس خواندن (دانش آموز در حين مطالعه بين درس، فرصت كوتاهى را براى استراحت خود اختصاص مى دهد، اين امر سبب به يادسپارى بهتر مطالب خوانده شده در ذهن مى شده و همچنين سبب تقويت روحيه و سلامت روانى و كاهش اضطراب مى شود.)۹ـ توكل به خدا (ياد خداوند آرام بخش دل هاست، در زمان قبل از امتحان به خداوند توكل كنيم تا هر آنچه را كه خوانده ايم به ياد آوريم.)۱۰ ـ تنفس عميق (تنفس عميق قبل از شروع جلسه امتحان موجب مى شود تا اكسيژن بيشترى به مغز برسد و آرامش جسمى بهترى را به دست بياوريم.۱۱ـ نگاه كردن به يك يك سؤالات (اگر به يكباره به همه سؤالات امتحانى نگاه كنيم ممكن است در بين سؤالات به سؤالى برخوريم كه ياد نگرفته باشيم و موجب اضطراب شود و در نتيجه سؤالات ديگرى را هم كه ياد گرفته ايم، قدرت پاسخگويى را از دست بدهيم.
* وظايف خانواده براى كاهش اضطراب
۱ـ به فرزندان يادآور شويم كه تو زحمات خود را كشيده اى و نتيجه امتحان هر چه باشد برايمان ارزشمند خواهد بود.۲ـ تلاش كنيم تا فضاى درون خانواده در آرامش و سلامت روانى باشد.۳ ـ سعى كنيم در زمان امتحانات از شركت در مراسم و ميهمانى ها و رفت و آمدهاى خانوادگى دورى كنيم.۴ ـ در صورت وجود مشكل در خانواده حتى المقدور در حضور دانش آموز مطرح نكنيم.۵ ـ با كلام خود سعى در مطرح كردن يا زنده نگه داشتن توانمندى هاى مثبت فرزندمان داشته باشيم.۶ ـ از تحقير و سرزنش مثل تو حساسيت زياد به درس دارى و بى عرضه هستى خوددارى كنيم.۷ ـ ايجاد ارتباط مناسب با فرزند، اگر فرزندمان بخواهد از دلواپسى خود از امتحان موضوعى را به ما بگويد پنهان كارى نكند و يا ترس از بيان احساسش نداشته باشيم.۸ ـ شرايط منزل را به گونه اى فراهم كنيم كه فرزندمان زودتر از موعد در شب قبل از امتحان بخوابد.۹ـ ايجاد احساس مثبت در فرزند (با گفتن اين جملات «ما به توانمندى هاى تو آگاه هستيم» و «براى ايجاد ارزش هاى مثبت تلاش كنيم.»)
۱۰ـ پيشنهاد مصرف مواد لبنى مثل شير و ماست و مواد قندى در شب قبل از امتحان (تأكيد متخصصين تغذيه براى اين امر) موجب آرامش فرزندمان مى شود.
۱۱ـ با حفظ خونسردى و ايجاد آرامش در خودمان، روزهاى امتحانى را براى فرزندمان آرام كنيم.
۱۲ـ زودتر از موعد، فرزندمان را از خواب بيدار كرده تا عوامل محيطى مثل ديررسيدن و ترافيك فرزندمان را دچار اضطراب نكند.به نقل از روزنامه ايران ٣١/٢/١٣٨٧

منبع گزارش