پنج شنبه 1 آذر 1403

   
 
 پرسشهای متداول  •  جستجو  •  لیست اعضا  •  گروههای کاربران   •  مدیران سایت  •  مشخصات فردی  •  درجات  •  پیامهای خصوصی


فهرست انجمن‌ها » مطالب علمی » فرمول و روش ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال

ارسال موضوع جدید  پاسخ دادن به این موضوع   تشکر کردن از تاپیک
 فرمول و روش ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال « مشاهده موضوع قبلی :: مشاهده موضوع بعدی » 
نویسنده پیام
Aliabadi
پستتاریخ: دوشنبه 28 شهریور 1390 - 15:55    عنوان: فرمول و روش ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال پاسخگویی به این موضوع بهمراه نقل قول

مدیر انجمن
مدیر انجمن

عضو شده در: 30 بهمن 1388
پست: 2274

blank.gif


امتياز: 60455

فرمول و دستور العمل ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال


با عرض معذزت از دوست عزيز سوه . اين مقاله چون تلخثص شده نمي توانستم كوتاه اش كنم.

مطالب فوق ازكتاب: راهنماي عملي سفالگري ، تاليف لورتي اسپي ، ترجمه بيتا مشحون، چاپ شركت انتشارات فني ايران، آدرس دفتر مركزي انتشارات فني ايران تهران خيابان مير عماد شماره 50 /مركز پخش تهران - خيابان ابوريحان ، خيابان روانمهر شماره 36 ،شركت انتشارات فني ايران تلخيص شده است.

اهمیت حرفه سفال ، سرامیک و کاشی ایرانی
سبك زيباي سفال و سراميك سنتي ايراني با لعاب هاي رنگارنگ و خوش رنگ بعنوان اثری هنری ، کلاسیک وفرهنگی میتواند امروزه به بهترین شکل در خدمت تولیدكاشي و سراميك هاي ساختماني به روز دراید و بعنوان هنری ملی نقش زیبای خویش را بر در هر کوی و برزنی به نمایش بگذارد. صنعت سفال ، سرامیک و کاشی از افتخارت هنر و فرهنگ ماست. قدیم وقتی از جلو بعضی درمنازل عبور می کردم . بر سردر ان یک تکه کاشی خوش نقش و نگاری را میدیدم که بروری ان ایات زیبایی با رنگهای متنوع نقش بسته بود. گاه اسم صاحب خانه روی ان دیده میشد. در عالم کودکی با شوقی وافر زمان طولانی محو رنگها و نقوش کاشی می شدم. همیشه از خود میپرسیدم ، چرا در مدرسه در ساعت هنر و کاردستی به ما کاشی کاری یاد نمی دهند ؟ یا چرا حداقل یکبار در سال ما را به بازدید از یککارگاه کاشی گری و یا سفال گری نمی برند؟ این سئوال ها در ایام کودکی در ذهنم انبار شدند و در آن زمان کسی نبود که برای آن جواب درستی بدهد.

امروزه در دروس حرفه ای ، یکی از بهترین بازدیدها بردن دانش آموزان به گردش علمی از محله های تولیدی بازارهای سنتی فلزکاری ، رنگرزی و غیره است ، تا دانش آموزان بطورز نده از نزدیک با همه حرفه ها آشنا شوند و اساتید برایشان از کار و تجربه و حرفه اش بگویند. حضور در این محیط ها بخشی از کلاس درس و آموزش است واز زبان استادان خسته و سالخورد و بزرگوار که تجربه سالها را اندوخته اند ،آموختن زیباست.


زیبایی نهانی این هنر مربوط به فرم و اسلوب کهن آن ،رنگهای ماورازمینی این اثار ، غنای روحی و معنوی سازندگان ان است ، که بمانند یادگاری امروز بدست ما رسیده. بعد از ما نیز به دست نسل های بعدی خواهد رسید. این رشته هنری بعنوان دست آورد هنری در نزد هنردوستان جهان طرفداران بسیاری دارد.زیرا این هنر جوشیده از چشمه سازهای خنک و زندگی ساز است. راهی است که از خاک به سوی آسمان سربرمیدارد. نشان خانه دوست در ان نقش بسته. خانه ای آبی و خنک و زیبا، رنگ و رموز اقیانوس های عمیق آبی را در کاسه ای جاداده . کوزه گری عاشق و هنرمند کوزه ای را بسان قطره آبی خنک و اشکی سرشار و لبریز از عشق و درد دوری از خدا نقش زده. کوزه ها تقویم نامه روزهایی بوده اند که یکی درپی دیگری متولد و زاده میشدند.


این دستاورد هنری با پیشینه کهن جای خود رادر نماي ساختماني درون منازل و بيرون منازل در اشكال متفاوت گم کرده و غریب مانده . این سرامیک و کاشی ها روزی شناسنامه ما بودند ، سردر خانه را و صاحب خانه را معرفی میکردند. درقدیم مکانی نبود که از کاشی مدد گرفته نمی شد. اما چه شد هنرمندان سفالگر و کاشی کار ما آب ها ، اقیانوس ها ، تابش آفتاب را فراموش کردند؟ هنر سفالگری هنری بود که یک ایرانی را در تمام نیازهای روزانه اش بی نیاز میساخت وحتی بسیاری از سفال های سرزمین ایران به کشورهای بسیاری صادر میشده. هنر وحرفه سفالی و کاشیگری امروز اگر خدا بخواهد ، میتواند به شکل ظریف و مطابق با نیاز کوچه و بازار ساخته و مصرف شود. شرط ان این است کودکانمان را از فراگیری این هنرها در مدارس محروم و بی بهره نسازیم و ارزش حفظ و نگهداری از این شناسنامه و امانت فرهنگی را برایشان بازگو کنیم.اگر کسی شناسنامه اش را گم کند ، به سان انسانی تهی و محروم و بی هویت و فقیر و بی چیز می ماند. نسل فعلی امانت داری است ، که اگر این امانت ها را بدرستی بدست نسل های بعدی نرساند، نسل های بعدی از این میراث های با ارزش و غنی تهی خواهند شد و نیازمند غیرخواهند شد.
شرط دیگر ان این است اساتید و هنرمندان بزرگوار سفال و کاشی آموزش های خویش را به نسل جوان بسپارند و در دادن ان خساست بخرج ندهند ، زیرا بردن اینهمه تجربه ، هنر و دانشی که نسل در نسل بعنوان امانت به آنها سپرده شده ، شرط مروت نیست واسراف زیانبارتر از این میتواند وجود داشته باشد؟. این امانت را چه زیباست که به نسل جوان بسپارند و در آموختن آن و انتقال ان سنگ تمام بنهد، تا نام شان و یادشان در دل ها حک شود. چه بسا با تعلیم این هنر در سرانگشت کودکان ،غنچه های امید و زندگانی ، چه چشمه ذوق ها وچه شکوفه هاکه مثل یک باغ گل باز نشود. سفالگری شاه کلید تمامی هنرهای تجسمی است. موادش در همه استانها به این فراوانی و وفور ، جای استاد دلسوز وکتاب درسی آن هنوز خالی است.

تحول و به بروز کردن صنعت سفالگری ، سرامیک و کاشی سازی از ضروریات زندگی زمان حال است. چرا که اگر خود بهترین ها را نسازیم ، دیگران جنس های پوسیده و بی ارزش خود را به ما غالب خواهند نمود.
اين امر مهم یعنی توسعه صنعت سرامیک با همت مهندسين معماري و طراحان ساختماني و سازندگان صنايع سفالي و سراميكي ميسراست، تا دوباره ان رنگ و نماي زيباي سنتي ايراني را در نما ها مشاهده کنیم و كودكان اينده اين سبك زيبا را از ياد نبرند. زيبايي هاي هنر سراميك ايراني فقط در بناهاي سنتي محصور نماند، بلكه توليداتي از اين دست بشكل خرد و کلان و بشکل گسترده در دسترس همگان قرار گيرد.

زيرا بسياري افراد هستند كه مايلند از اين مصالح يعني سراميك سنتي در نماي ساختماني در بخش داخل و بيروني منزل مصرف نمايند. اما توليداتي از اين دست در بازار ديده نمي شود. اگر هم باشد بدست اوردنش اسان نیست .

توليدات سراميك سنتي ايراني براي ساخت حمام ها و تزئينات داخل و بيرون ساختمان کالای مناسبی است که در اين مسير ميتواند براي جوانان زمينه كارافريني مثبتي را فراهم نمايد.
رنگ شاد و زيباي اين دسته سراميك ها علاوه بر آرامش بخش بودن باعث ايجاد شادي و سبک بالی بیننده میشود.. آموختن هنر سراميك و سفال و نحوه لعاب سازي فعاليت هنري خلاقي براي كودكان، نوجوانان و جوانان می باشدتا ذوق هنري خويش را پرورش دهند. تشكيل كلاسهايي در اين زمينه ميتواند نيازهاي فرهنگي فصل تابستان و ایام تعطیلی را براورده سازد و بر ميزان قدرت تولید ، خلاقت و هنر نسل جوان بيفزايد. بقول معروف باید از هر انگشت هر ایرانی دهها هنر بریزد. دانش آموزان مهمترین این افراد را تشکیل میدهند. چه مشغولیت مفید، اقتصادی ، فرهنگی که دهها فایده در بردارد. کسی که پا به دنیای زیبای سفال سازی ، سرامیک و کاشی سازی نهد ، عشق ان مانند ریشه نهالی دروجودش رشد می کند و هیچ وقت سراغ اعتیاد نمی رود.

ساختن ظروف و كاشي ها با مدل های معقول و زیبا مصارف كاربردي روزانه دارند و ميتوانند بعنوان توليدات و صادارت هنري در ترويج هنرايراني و اسلامي نقش بارزي داشته باشد و در منازل و محيط خانوادگي از ان استفاده شود.

ساختن لعاب و فراگيري فن ان از نظر اقتصادي مقرون به صرفه است و با تمرين امري بسيار ساده است.جايگزيني اين هنربا طرحهاي سنتي و يا ابداعي به مراتب بهتر از طرحهاي سرد و يخ زده و خسته كننده خارجي است. اگر اساتید محترم حرفه سفال ،سرامیک و کاشی تجارب فنی و هنری خود را در قالب یک کتاب و بعنوان یک میراث با ارزش به همه کودکان و نوجوانان مشتاق این سرزمین نثار فرمایند ، والاترین خدمت به شکل تمام و کمال انجام میابد. آرزومندم ، روزی فرارسد که کتاب سفال ، سرامیک و کاشی ایرانی نه تنها از زبان پارسی به همه زبانهای زنده ترجمه شود ، بلکه در دانشگاههای رشته هنر جهان تدریس وآموزش داده شود. هنری که ریشه چند هزار ساله داردو هنوز ناشناس مانده و به جهانیان به شکل مناسب معرفی نشده است..

براي آشنايي بيشتر خوانندگان با هنر لعاب سازي سفال و سراميك كه همان زمينه هاي اصلي لعاب سازي سنتي ما را دارد، بخشي از كتاب راهنماي عملي سفالگري را كه شامل فرمول ساخت لعابها و دوغابهاست در اينجا آورده ميشود. با اينكه سبك سفال هاي اين كتاب بيشترچيني و ژاپني است.ولي ما ميتوانيم با استفاده از سبك و فن لعاب سازي سفال و سراميك هاي سنتي تهيه كرده و يا سبك هاي جديد ابدائي ديگري را خلق كنيم كه مناسب سليقه و ذوق ماست. حتما نبايد سبك كار ژاپني و چيني باشد. زيرا باز سبك كار تقليدي ميشود. توضيحات داخل پرانتز براي سهولت درك از مولف ميباشد .... مولف
-----------------------------

چگونه لعاب ساخته ميشود؟
لعاب به ظرف زيبايي و استحكام مي بخشد. براي ظرفهاي مصرفيهم از نظر بهداشتي ضروري است. مايعات و تكه هاي غذا به درون حفر ه هاي ديواره ظرفهاي متخلخل ارتن ور بدون لعاب ( سفال ساده) است فرو مي رود و محل پرورش باكتري ميشود. البته اين اتفاق بر اثر ترك برداشتن لعاب ظرفها نيز پديد مي ايد. مخلوط كردن لعابها آن طور كه به نظر مي رسد ، مشكل نيست و به مراتب از خريد ان به صورت آماده اقتصادي تراست. همچنين درست كردن لعاب، امكان بيشتري در ساخت كالاي رنگهاي مختلف، آزمايشهاي بي پاياني انجام دهيد و لعاب را منحصر به فرد در اختيار شما مي گذارد. آزمايش مداوم ،رمز موفقيت در دستيابي به لعاب مناسب است. هميشه در كوره مي توان فضايي را به گذاشتن و پختن نمونه هايي با لعابهاي مختلف و ضخامتهاي گوناگون اختصاص داد.

دستور العمل اساسي ( رعايت نكات ايمني در حين كار)
بعضي ازتركيبات و مواد به كار رفته در لعابها سمي است و اگر بر پوست نفوذ كند يا وارد ششها شود خطرناك است. لذا هنگام كاركردن با اين گونه لعابها از دستكش لاستيكي نازك و ماسك استفاده كنيد.

-هنگامي كه دستورالعمل تازه اي را امتحان مي كنيد فقط مقدار هاي كم ( 100 گرم) را مخلوط كنيد.
- هر ماده را به دقت وزن كنيد.از آنجا كه دقت در وزن كردن بسيار اهميت دارد، از ترازوي دقيق استفاده كنيد.
- آب را به اندازه به پودر اضافه كنيد كه مخلوط ، قوام خميري پيدا كند.قوام درست بسيار مهم است. همينطور هم اگر لعاب خيلي ضخيم باشد كار در پايان بدمنظر مي شود و سطح لعاب تركهاي ريز مي شود و خراش اتفاق مي افتد.
- لعال را با دستان ( و يا اگر مقدار ان كم باشد با انگشتان) به هم بزنيد. به زودي با به هم زدن مداوم حس مي كنيد كه لعاب چه غلظتي خواهد داشت.
- همه لعابها رسوب مي كنند و لايه سختي را در ته ظرف ايجاد مي كنند. براي داشتن لعاب نرم كه به اساني بشود با آن كار كرد. يك قاشق چايخوري نمكهاي اپسوم ( سولفات منيزي ) را در آب حل كنيد و با يك قسمت بتونيت را به 100 قسمت لعاب اضافه كنيد تا ذرات به صورت معلق در محلول بمانند.
- مخلوط لعاب را از لاك 120 مش عبور دهيد.
- لعاب را در ظرفهاي در بسته نگهداري و نام گذاري كنيد
- از سراميك هاي كوچك كه از گلهاي مختلف ساخته شده است به عنوان قطعات آزمايشي استفاده كنيد. در بالاي هر سراميك سوراخ كوچي ايجاد كنيد تا بتوانيد ان را روي ديوار آويزان كنيد. ( در برچسبي ميتوانيد فرمول و ميزان دقيق اكسيد ومواد بكار رفته براي ساخت لعاب فوق الذكر را برروي برچسبي بشكل خوانا و مختصر نوشته و در گوشه سفال آزمايشي بچسبانيد تا در موقع ساخت لعاب همشكل بعدي با مشكل فراموشي مواجه نشويد).
- پيش از لعاب كاري ، گرد و غبار روي هر قطعه آزمايشي را با اسفنج مرطوب بگيريد.
- با مداد لعاب يا اكسيد، اسم هر لعاب و نوع گل بدنه را پشت هر سراميك يادداشت كنيد( سيستم كدگذاري).
- نيمي از سراميك را مجددا در لعاب فرو كنيد تا غلظت مناسب لعاب با آزمايش مشخص گردد
- دستور تهيه را به همراه روش پخت، درجه حرارت ، رنگ و كيفيت لعب و ضخامتي از لعاب كه بهترين اثر را دارد ، در دفتر" دستور العمل تهيه لعاب" ثبت كنيد.

ل[color=brown]عابهاي ارتن ور( سفالي)

گسترده دماي پخت ارتن ور با مخروط 04 تا 01 ( دماي 1060 تا 1137 درجه سانتيگراد) متغير است. در اين دما ها اغلب بدنه هاي ارتنور هنز داراي تخلخل قابل توجهي بوده و نسبتا شكننده اند. اتصال و جوش بدنه سفال و لعاب خيلي كم است. رنگهاي بسيار متنوعي مي تواند با موفقيت مورد استفاده قرار گيرد. ص 87 و 88


روش ساخت لعاب ها

(روش ساخت ) لعاب شفاف پايه
فريت پانصد و هشت 43 گرم
فريت سوداي مرغوب ( قليا) 5 گرم
فلدسپات پتاسيم 24 گرم
سيليس 13 گرم
كربنات باريم 6 گرم
بال كلي سيزده 5 گرم
اكسيد روي 4 گرم
پخت با مخروط 02 تا 04 ( دماي 1060 تا 1120 درجه سانتيگراد)
==============

براي( تهيه ) رنگ پوست پلنگي قهوه اي اضافه كنيد
اكسيد قلع 6 گرم
اكسيد آهن قرمز 4 گرم
دي اكسيد منگنز 1 گرم
روتيل 1 گرم
براي ( تهيه )رنگ پوست پلنگي سفيد اضافه كنيد
اكسيد قلع 8 گرم
دي اكسيد منگنز 2 گرم

براي ( تهيه ) رنگ پوست پلنگي آبي، اضافه كنيد
اكسيد كبالت 5 گرم
اكسيد مس 2 گرم
روتيل 1 گرم
-----------------
لعاب شفاف
آبي سليكات سرب 182 گرم
كائولن 64 گرم

اين لعاب، براي استفاده روي دوغاب آبي كبالت لعاب مناسبي است. گستره دماي پخت آن وسيع است، پخت با مخروط 04 تا 07 ( دماي 1060 تا 1240 درجه سانتيگراد)

براي به دست آوردن لعاب شيري( اين ماده را) اضافه كنيد
اكسيد قلع 12 گرم
------------------------
( روش ساخت ) لعاب پوست پلنگي قهو اي

لعاب بسيار مات 160 گرم
لعاب شفاف بدون سرب 30 گرم
كربنات باريم 35 گرم
دولوميت 5 گرم
اكسيد قلع 15 گرم
اكسيد آهن قرمز 3 گرم
دي اكسيد منگنز 4 گرم
روتيل 6 گرم

صفحه 88 تا
94


این مطلب آخرین بار توسط Aliabadi در دوشنبه 23 بهمن 1391 - 06:22 ، و در مجموع 2 بار ویرایش شده است.
بازگشت به بالای صفحه
خواندن مشخصات فردی ارسال پیام شخصی [وضعيت كاربر:آفلاین]
تشکرها از این تاپیک
Shidab(یکشنبه 30 بهمن 1390 - 01:39), Aliabadi از این تاپیک تشکر میکنم 
Aliabadi
پستتاریخ: دوشنبه 28 شهریور 1390 - 15:58    عنوان: پاسخ به «فرمول و روش ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال» پاسخگویی به این موضوع بهمراه نقل قول

مدیر انجمن
مدیر انجمن

عضو شده در: 30 بهمن 1388
پست: 2274

blank.gif


امتياز: 60455

اين لعاب به صورت لايه اي نازك كاربرد بهتري دارد. براي مات درآمدن ان با مخروط 04 تا 03 ( دماي 1060 تا 1101 درجه سانتگراد پخت شود. و براي شفاف درامدن ان با مخروط 02 ) دماي 1120 درجه سانتيگراد پخت شود.
----------------------
( روش ساخت ) لعاب قهوه اي عسلي

بي سيليكات سرب 68 گرم
پودر گچ 5 گرم
فلدسپات 15 گرم
كائولن 12 گرم
اكسيد آهن قرمز 3 تا 6 گرم
اين لعاب برروي دوغابهاي سفيد هم بسيار زيباست. با مخروط 03 تا 02 ( دماي 1101 تا 1120 درجه سانتگراد) پخت شود.
--------------
( روش ساخت )لعاب آبي فيروزه اي روشن

فريت پراكس معمولي ( فرو 3134)
بورو سيليكات يا كلمانيت 22گرم
پودر گچ 7 گرم
فلدسپات 20 گرم
بتونيت 5 گرم
سيليس 4 گرم
اكسيد مس 3 گرم
اكسيد كبالت 5/0 گرم
با مخروط 04 تا 03 ( دماي 1060 تا 1101 درجه سانتگراد ) پخت شود.
-----------------
( روش ساخت )لعاب سفيد مات( سفيد كرمي
)
بي سليكات سرب ( فرو 3498) 50 گرم
فلدسپات 25 گرم
پودگچ 10 گرم
كاتولن 15 گرم
دي اكسيد تيتانيوم 3 گرم
اكسيد قلع 8 گرم
با مخروط 03 تا 01 ( دماي 1101 تا 1137 درجه سانتگراد ) پخت شود.
-----------------
(روش ساخت )لعاب سبز

فريت براكس معمولي ( فرو 3134) 80 گرم
اكسيد روي 10 گرم
بال كلي سيزده 10 گرم
سليكات زيركونيم 1 گرم
ايلمنيت 1 گرم
كربنات مس 5 گرم

اين لعاب مات براق است. با مخروط 04 تا 03 ( دماي 1060 تا 1101 درجه سانتيگراد ) پخت شود.

لعابهاي استون ور ( سراميكي ) و خاك چيني با درجه پخت بالا
گستره پخت انها با مخروط 07 تا 10 ( دماي 1240 تا 1305 درجه سانتيگراد ) متغير است. در اين گستره دما، سفال و لعاب همزمان اماده مي شود كه موجب تركيب دو سطح با يكديگر مي شود. اين لعاب در بدنه سفال ايجاد استحكام مي كند و هنگامي كه قطعه لعاب كاري شده را از وسط برش دهيد . قابل مشاهده است . ميزان تخلخل بدنه سفال كمتر از 5 درصد است و استحكام ان زياد و تقريبا شيشه اي است و براي ظروف مصرفي بسيار مناسب مي باشد. برخلاف ارتن ور، ظرفهايي كه در درجه حرارت استون وريا خاك چيني پخته مي شوند امادگي پيچيدگي و وارفتن بيشتري در كوره دارند. لذا بايد شكل ضخامت ديواره و درجه حرارت انها را به دفت در نظر داشت. در دما هاي بالا گستره رنگها بسيار محدود مي شود،ليكن كيفيت سخت ان براي تماشا و دست كشيدن بسيار دلپذير است. خاك چيني ، خاك سفيد مرغوبي است كه قدرت مكانيكي بالاي ان امكان ساخت ظروف با ديواره هاي بسيار نازك را فراهم مي سازد. مهمترين ويژكي خاك چيني ، ظرافت و شفافيت ان است.
لعابهاي استون ور و خاك چيني را با هردو روش اكسيداسيون و حرارت احيا مي توان پخت.
------------
( روش ساخت )لعاب مات شفاف
فلدسپات 50 گرم
كربنات باريم 20 گرم
كائولن 18 گرم
سيليس 15 گرم
پودر گچ 10 گرم

اين لعابي است كه ، كاترين گلن دي، در فصل اول براي لوحهاي از جنس خاك چيني استفاده كرده است. در محيط اكسيداسيون با مخروط 09 تا 10 ) دماي 1280 تا 1305 درجه سانتيگراد ) پخت شود. اين لعاب در به كارگيري شيوه پخت احيا هم استفاده ميشود.
----------------
( روش ساخت )لعال شفاف براق
فلدسپات 40 گرم
سيليس27 گرم
پودر گچ 7 گرم
دولوميت 10 گرم
كائولن 10 گرم
اكسيد روي 8 گرم
در محيط اكسيداسيون با مخروط 08 تا 10 ( دماي 1263 تا 1305 درجه سانتيگراد) پخت شود. اين لعاب همچنين براي شيوه پخت احيا نيز استفاده مي شود
---------------
( روش ساخت )لعاب آبي
فلدسپات 184 گرم
سيليس 100 گرم
بال كلي سيزده 64 گرم
كائولن 70 گرم
كائولن 1. گ 50 گرم
ولاستونيت 75 گرم
دولوميت 8 گرم
پودرگچ 18 گرم
تالك 6 گرم
آهن 1گرم
كبالت 8/0 گرم
رس قرمز 2 گرم
دي اكسيد منگنز 3 گرم
لعاب براي شيوه احيا نيز مناسب است. با مخروط 09 تا 10 ( دماي 1280 تا 1305 درجه سانتگراد ) پخت شود.
------------
روكش لعاب خاكي ( اشباع شده با آهن)( روش ساخت
فلدسپات 50 گرم
سيليس 20 گرم
كائولن 1. گ 2/9 گرم
پودر گچ 8/11 گرم
تالك 15/6 گرم
آكسيد اهن 12 گرم
دي اكسيد تيتانيوم 2 گرم

اين لعاب فقط با روش پخت احيا مورد استفاده است. با مخروط 09 تا 10 ( دماي 1280 تا 1305 درجه سانتيگراد ) پخته شود.
-----------
( روش ساخت )لعاب شفاف سنگ اهكي
فلدسپات 33 گرم
پودر گچ 22 گرم
كاتولن 35 گرم
سيليس 10 گرم
با مخروط 08 تا 10 ( دماي 1263 تا 1305 درجه سانتيگراد پخت شود. لعاب مي تواند با شيوه اكسيداسيون پخت احيا ، پخت شود.

براي به دست اوردن آبي فيروزه اي موارد زير را اضافه كنيد:
اكسيد مس كمتر از يك گرم
اكسيد كبالت كمتر از يك گرم
---------------------------------
( روش ساخت )لعاب شفاف سنگ آهكي براق
فلدسپات 35 گرم
سيليس 35 گرم
پودرگچ 15 گرم
كائولن 15 گرم

با مخروط 08 تا 10 ( دماي 1263 تا 1305 درجه سانتيگراد) پخت شود. لعاب مي تواند با شيوه اكسيداسيون و يا پخت احيا ، پخت شود.
براي بدست اوردن رنگ جذاب سبز مايل به خاكستري . اضافه كنيد:

اكسيد آهن قرمز با پودر اخراي زرد 1 تا 3 گرم
اين لعاب با روش پخت احيا مي شود.
------------
روش ساخت
لعاب ، چون، ( آبي)

فلدسپات 43 گرم
سيليس 30 گرم
پودرگچ 20 گرم
كائولن 10 گرم
تالك 40 گرم
كلمانيت 1 گرم
اكسيد اهن سياه 1 گرم
اين لعاب اگر خودش به كار برده شود سفيد است اما روي لعاب آهن دار با روش پخت احيا رنگ آبي زيبايي خواهد داشت. با مخروط 08 تا 09 ( دماي 1263 تا 1280 ) پخت شود.
-------------
( روش ساخت ) لعاب تركيب آهن دار
فلدسپات 34 گرم
سيليس 34 گرم
بال كلي سيزده 10 گرم
پودرگچ 16گرم
كائولن 6
اكسيد آهن قرمز 8 گرم
اين لعاب فقط براي پخت احيا مناسب است. با مخروط 09 تا 10 ( دماي 1263 تا 1305 درجه سانتيگراد ) پخت شود.
---------------------
( روش ساخت ) لعاب سفيد پوست تخم مرغي
خاك چيني 60 گرم
كائولن 20 گرم
دولوميت 20 گرم
اين لعاب را مي توان با روش اكسيداسيون و يا احيا پخت. با مخروط 08 تا 10 ( دماي 1263 تا 1305 درجه سانتيگراد) پخت شود.

براي رنگ كرمي اضافه كنيد:
اكسيد اهن قرمز 1 گرم
از صفحه 88 تا 94


این مطلب آخرین بار توسط Aliabadi در دوشنبه 23 بهمن 1391 - 06:23 ، و در مجموع 1 بار ویرایش شده است.
بازگشت به بالای صفحه
خواندن مشخصات فردی ارسال پیام شخصی [وضعيت كاربر:آفلاین]
Aliabadi
پستتاریخ: دوشنبه 28 شهریور 1390 - 16:03    عنوان: پاسخ به «فرمول و روش ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال» پاسخگویی به این موضوع بهمراه نقل قول

مدیر انجمن
مدیر انجمن

عضو شده در: 30 بهمن 1388
پست: 2274

blank.gif


امتياز: 60455

( روش ساخت ) لعاب ابي پوست تخم مرغي

كربنات باريم 27 گرم
سيليس 9 گرم
كائولن 9 گرم
فلدسپات 50 گرم
دولوميت 4 گرم
كربنات مس 9/3 گرم
اين لعاب فقط با شيوه پخت احيا كاربرددارد ولي از انجا كه زنگ ان در كوره مي پرد ظرفهاي مجاور ان سايه هاي صورتي مي گيرند با مخروط 08 تا 10 ( دماي 1280 تا 1305 درجه سانتيگراد) پخت شود.

++++++
لعابهاي راكو

اين لعابها در دماي پائين در كوره هاي ساده، با سوختهاي چون، چوب ، نفت و يا گاز پخت ميشود. اين روش پخت از ژاپن - جايي كه استادان سفالگر تحت تاثير فلسفه بودا بوده اند.- ريشه گرفته و از آن براي ساخت پياله هاي مراسم چاي نوشي استفاده مي كنند. راكو براي كيفيت هاي هنري خود به خودي اش و به خاطر نظارت مستقيم سفالگر برروي هر امر فردي، ارزشمند است. از انجا كه ظرفهاي راكو در حرارت پائين پخت مي شود بدنه سفال داراي تخلخل است كه موجب شكنندگي ان خواهد شد. لذا استفاده از اين روش براي توليد قطعه هاي تزئيني مناسب تر است.
---------------
( روش ساخت ) لعاب سفيد شماره 1
بي سيليكات سرب 40 گرم
فريت سوداي مرغوب پانصدو ده 40 گرم
بال كلي 20 گرم
اكسيد قلع 5 گرم
براي به دست اوردن رنگ سبز اضافه كنيد :
كربنات مس 3 گرم

----------------------
( روش ساخت ) لعاب سفيد شماره 2

بي سيليكات سرب 40 گرم
فريت سوداي مرغوب پانصد و ده يا پانصد و شصت و دو 45 گرم
بال كلي سيزده 15 گرم
اكسيد قلع 5 گرم


براي بدست اوردن سبز فيروزه اي اضافه كنيد:
اكسيد مس سياه 2 گرم
-------------
( روش ساخت )لعاب شفاف شماره 1
فريت سوداي مرغوب پانصد و ده 100 گرم
بال كلي سيزده 3 گرم
بتونيت 5/1 گرم
---------------
( روش ساخت ) لعاب شفاف شماره 2
فريت سوداي مرغوب پانصد و ده 100 گرم
كائولن 4 گرم
بتونيت 3 گرم
-----------------
( روش ساخت ) لعاب شفاف شماره 3
فريت سوداي مرغوب پانصد و ده 80 گرم
كائولن 1. گ 20 گرم
------------------
( روش ساخت ) لعاب شفاف شماره 4
فريت پانصدو هفتادو يك يا صدو يك يا پانصدو ده 45 گرم
بي سيليكات سرب 45 گرم
بتونيت 4 گرم
بال كلي سيزده 6 گرم
------------------
( روش ساخت ) لعاب شفاف شماره 5
فريت سوداي مرغوب پانصد و ده 70 گرم
كربنات ليتيم 10 گرم
فلدسپات سديم 5 گرم
خاك رس 15 گرم
--------------------
( روش ساخت )لعاب شماره 6
فريت سوداي مرغوب پانصدوده 84 گرم
بال كلي سيزده 16 گرم
بتونيت 1 گرم
هريك از اين لعابهاي شفاف راكو را مي توان به عنوان پايه به كاربرد، ان گاه مواد معدني رنگي و اكسيد ها را مي توان براي رنگ آميزي لعابها افزود.
براي به دست اوردن رنگ سبز و يا رنگ قرمز مسي اضافه كنيد:
اكسيد مس يا كربنات مس 2 تا 5 گرم

براي( بدست اوردن) رنگ آبي روشن اضافه كنيد:
كربنات كبالت 1 گرم
اكسيد قلع 3 گرم

براي ( ساخت) رنگ آبي فيروزه اي روشن ( اين مواد را) اضافه كنيد:
اكسيد مس 2 گرم
اكسيد كبالت 5 گرم
اكسيد قلع 4 گرم

براي بدست اوردن رنگ ابي فيروزه اي روشن اضافه كنيد:
اكسيد كبالت 1 گرم

براي بدست اوردن رنگ سبز روشن اضافه كنيد:
اكسيد مس يا كربنات مس 2تا 5 گرم
اكسيد قلع 8 گرم
براي بدست اوردن رنگ سفيد( اين مواد را) اضافه كنيد
اكسيد قلع 4 گرم

براي بدست اوردن رنگ صورتي اضافه كنيد:
مواد معدني صورتي 6 گرم

براي بدست اوردن رنگ زرد اضافه كنيد:
مواد معدني زرد 5 گرم
از انجا كه اكسيد قلع براي مصرف يك ماده تركيبي بسيار گران است. مي توان اكسيد زيركونيم را جانشين ان كرد . براي تنوع بيشتر‌، سايرمواد معدني رنگي را كه در دسترس است به كار ببريد و با دوغابهاي رنگي زير لعاب شفاف را نيز تجربه كنيد. براي ان كه پخت به شيوه راكو، در زمان كوتاهي انجام مي گيرد مي توان در يك جلسه پختهاي مختلفي انجام داده و لعاب را در خلال اين تجربه ها تنظيم كرد. پس از هر پخت مي توان مقدار كمي اكسيد مورد نظر را به لعاب افزود تا به نتيجه مطلوب برسيد. براي پي بردن به زمان بيرون اوردن قطعه از درون كوره ، از دريچه كنترل نگاه كنيد. وقتي لعاب ظاهر براقي به خود گرفت وقت خارج كردن قطعه ها از درون كوره است. دستكشهاي نسوز بپوشيد و انبرهاي فلزي به كار ببريد تا دچار سوختگي نشويد.

++++++++++++++
دوغابها و رنگدانه ها
دوغابها در هر دماي پخت ، زماني كه گل هنوز خيس و يا درمرحله چرمينه شدن است در زير لعاب به كار گرفته مي شود. تعداد محدودي از دوغابها را مي توان پس از پخت بيسكويت( منظور سفال است) به كار برد. با افزودن اكسيدها با مواد معدني به دوغاب براي استفاده در زير لعابهاي شفاف ، سايه هاي رنگي متنوعي را مي توان به وجود اورد . براي تهيه دوغاب و اطمينان از عملكرد ان از زيرساخت گلي استفاده كنيد. در غير اين صورت به يكي از دستورالعمل هايي كه در اينجا امده است عمل كنيد. رنگدانه ها هميشه روي لعابها استفاده مي شوند و با شيوه پخت احيا پخت مي شوند. ظرف تركيبي بزرگ( فصل دوم ، كارپروس والفورد) نمونه بارزي از كاربرد رنگدانه ها براي تزئين ظرف است.


++++++++++++
دستورالعملهاي اساسي

- براي تهيه دوغاب به رس يا به پودر رس اب اضافه كنيد تا مخلوط قوام خميري پيدا كند.
- مخلوط دوغاب را با الك ( مش صدو بيست ) صاف كنيد
- اگر دوغاب روي ظرف پوسته پوسته شد، دوباره ان را با الك ( مش 120 )صاف كنيد بعنوان راه حل ديگر ، سعي كنيد دوغاب را هنگامي كه هنوز ظرف خيس است و حالت چرمينگي به خود نگرفته است به ان بزنيد.
- براي مخلوط كردن رنگدانه ها، پودرهاي رابه كمك هاون و دسته هاون نرم كنيد و مقداري اب به ان بيفزائيد تا مخلوط نرم شود و قوام خميري پيدا كند. مخلوط به دست امده را تابه قدري رقيق كنيد كه اگر با قلم مو برروي سطح ظرف لعابي به كاررود به اساني جريان يابد.


-----------
( روش ساخت ) دوغاب پايه
بال كلي سيزده 50 گرم
كائولن 1 . گ 50 گرم
از اين دوغاب براي ارتن ور . استون ور و خاك چيني استفاده كنيد. دوغاب را دوبار ابك كنيد. دوغاب را روي ظرفهاي تكميل شده خام كه هنوز نسبتا مرطوب است به كار ببريد.

براي دوغاب سفيد تر( اين ماده را) اضافه كنيد:
اكسيد زيركونيم يا اكسيد قلع 5 گرم

براي به دست اوردن رنگ قهو ه اي اضافه كنيد:
اكسيد اهن قرمز 10 گرم
براي به دست اوردن رنگ آبي اضافه كنيد.
اكسيد كبالت 2 گرم
براي به دست اوردن رنگ ارغواني - قهو اي اضافه كنيد:
اكسيد منگنز 10 گرم

(براي بدست اوردن) رنگ سبز اضافه كنيد:

اكسيد مس 3 گرم

براي دستيابي به رنگ زرد( اين ماده را) اضافه كنيد:
واناديم 3 گرم
---------------------------
( روش ساخت ) دوغاب سفيد ارتن ور
پودر رس بسك پخت 69 گرن
كائولن 1 . گ 5/18 گرم فلدسپات سديم 9 گرم
سيليس 5/3 گرم

استفاده از اين دوغاب در زير لعاب شفاف ارتن ور خوب عمل مي كند . با مخروط 04 تا 07 ( دماي1060 تا 1240 درجه سانتيگراد ) پخت شود.

براي دستيابي به رنگ سفيد تر ( اين ماده را) اضافه كنيد:
اكسيد روي يا اكسيد قلع 1گرم

براي ( دستيابي به ) رنگ آبي خيلي تيره ( اين ماده را) اضافه كنيد:
اكسيد كبالت 3 گرم
دي اكسيد منگنز 2 گرم
اكسيد اهن 3 گرم

براي رنگ آبي روشنتر مقدار كبالت افزوده شده را كم كنيد.
--------------------
( روش تهيه )دوغاب زرد ارتن ور
پودر رس قرمز 200 گرم
فريت سوداي مرغوب پانصدو ده 30 گرم
سيليس 40 گرم
براكس 10 گرم
با مخروط 04 تا 01 ( دماي 1060 تا 1137 درجه سانتيگراد ) پخت شود.
------------------
( روش تهيه ) دوغاب سياه ارتن ور
پودر رس قرمز 2
بال كلي سيزده 26 گرم
فريت سوداي مرغوب 16 گرم
سيليس 20 گرم
رنگ معدني سياه 12 گرم
با مخروط 04 تا 01 ) دماي 1040 تا 1137 درجه سانتيگراد ) پخت شود.
----------------------
( روش تهيه ) دوغاب چيني
خاك چيني انگليسي 55 گرم
فلدسپات پتاسيم 25 گرم
سيليس 15 گرم
بتونيت سفيد 5 گرم
اين دوغاب براي بدنه سفالي هم به كار مي رود . براي رنگ آميزي مي توان هر نزگ يا اكسيدي را به كار برد.
------------------
( روش ساخت ) رنگدانه هاي آبي كبالت
پودر رس قرمز 92 گرم
كبالت 4 گرم
دي اكسيد منگنز 4 گرم
----------------------
( روش ساخت ) رنگدانه هاي آبي
پودر رس قرمز 2 گرم
دوغاب خاك چيني 4 گرم
اكسيد كبالت 25/0 گرم
اكسيد اهن 5/0 گرم

-----------------------
( روش ساخت )زنگدانه هاي قزمز- قهوه اي
پودر رس قرمز 12 گرم
اكسيد اهن قرمز 24 گرم
كائولن يا دوغاب خاك چيني 8 گرم
-----------------------
( روش ساخت ) رنگدانه هاي نارنجي
لعاب شفاف استون ور 10 گرم
اكسيد اهن قرمز 15 گرم
روتيل 5 گرم
اگر از نتيجه بدست امده خرسند نيستيد لعابي را جانشين لعاب ديگر كنيد.

تلخيص از كتاب راهنماي عملي سفالگري ، انتشارات شركت انتشارات فني ايران، تاليف از لورتي اسپي، ترجمه از بيتا مشحون ، چاپ اول 1382 ، صفحات 88 تا 94


این مطلب آخرین بار توسط Aliabadi در دوشنبه 23 بهمن 1391 - 06:29 ، و در مجموع 1 بار ویرایش شده است.
بازگشت به بالای صفحه
خواندن مشخصات فردی ارسال پیام شخصی [وضعيت كاربر:آفلاین]
soveh
پستتاریخ: دوشنبه 28 شهریور 1390 - 19:13    عنوان: پاسخ به «فرمول و روش ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال» پاسخگویی به این موضوع بهمراه نقل قول

مديريت كل انجمن‌ها
مديريت كل انجمن‌ها

عضو شده در: 2 فروردین 1389
پست: 3473
محل سکونت: IRAN
blank.gif


امتياز: 87705

Aliabadi, عزیز خیلی متشکر عالی بود. Applause
بازگشت به بالای صفحه
خواندن مشخصات فردی ارسال پیام شخصی ارسال email شناسه عضویت در Yahoo Messenger [وضعيت كاربر:آفلاین]
Shidab
پستتاریخ: یکشنبه 30 بهمن 1390 - 01:47    عنوان: پاسخ به «فرمول و روش ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال» پاسخگویی به این موضوع بهمراه نقل قول

شروع فعالیت
شروع فعالیت

عضو شده در: 29 بهمن 1390
پست: 1
محل سکونت: تهران


امتياز: 25

با سپاس از شما جناب على آبادى
ممنون مى شم اگه در مورد چگونگى تهيه ى دوغاب سراميك براى ريخته گرى هم مطالب مفيدى بزاريد و يا اگه كتاب خوبى در اين زمينه مى شناسيد معرفى كنيد .
بازگشت به بالای صفحه
خواندن مشخصات فردی ارسال پیام شخصی [وضعيت كاربر:آفلاین]
Aliabadi
پستتاریخ: یکشنبه 30 بهمن 1390 - 10:14    عنوان: پاسخگویی به این موضوع بهمراه نقل قول

مدیر انجمن
مدیر انجمن

عضو شده در: 30 بهمن 1388
پست: 2274

blank.gif


امتياز: 60455

با تشكر ازشما دوست عزيز ، چشم اگر در اين زمينه مطالب مفيدي پيدا كردم در اسرع وقت حتما در اين قرار ميدهم . Smiling
بازگشت به بالای صفحه
خواندن مشخصات فردی ارسال پیام شخصی [وضعيت كاربر:آفلاین]
Aliabadi
پستتاریخ: یکشنبه 30 بهمن 1390 - 12:03    عنوان: پاسخگویی به این موضوع بهمراه نقل قول

مدیر انجمن
مدیر انجمن

عضو شده در: 30 بهمن 1388
پست: 2274

blank.gif


امتياز: 60455

روشهاي ريخته گري دقيق: :
در اين فرايند دو روش متمايز در تهيه قالب وجود دارد كه عبارتند از روش پوسته اي و روش توپر به طور كلي اين دو روش درتهيه مدل با هم اختلاف ندارند بلكه در نوع قالبها با هم تفاوت دارند. فرايند قالبهاي پوستهاي سراميكي پوسته اي سراميكي درريخته گري دقيق: براي توليد قعطات ريختگي فولادي ساده كربني ، فولادهاي آلياژي ،‌فولاد هاي زنگ نزن، مقاومت به حرارت وديگر آلياژهايي با نقطعه ذوب بالاي اين روش به كار مي رود به طور شماتيك روش تهيه قالب را در اين فرآيند نشان مي دهند كه به ترتيب عبارتند از :
الف : تهيه مدلها : مدلهاي مومي يا پلاستيكي توسط ورشهاي مخصوص تهيه ميشوند.
ب : مونتاژ مدلها : پس از تهيه مدلهاي مومي يا پلاستيك معمولا تعدادي از آنها ( اين تعداد بستگي به شكل و اندازه دارد) حول يك راهگاه به صورت خوشه اي مونتاژ مي شوند در ارتباط باچسباندن مدلها به راهگاه بار ريز روشهاي مختلف وجود دارند كه سه روش معمولتر است و عبارتند از :
روش اول: محل اتصال در موم مذاب فرو برده مي شود و سپس به محل تعيين شده چسبانده مي شود .
روش دوم: اين روش كه به جوشكاري مومي معروف است بدين ترتيب است كه محلهاي اتصال ذوب شده به هم متصل مي گردند .
روش سوم: روش سوم استفاده از چسبهاي مخصوص است كه محل اتصال توسط جسبهاي مخصوص موم يا پلاستيكي به هم چسبانده مي شود. روش اتصال مدلهاي پلاستيكي نيز شبيه به مدلهاي مومي مي باشد..
ج : مدل خوشه اي و ضمائم آن در داخل دو غاب سراميكي فرو برده مي شود. درنتيجه يك لايه دو غاب سراميكي روي مدل را مي پوشاند
د:در اين مرحله مدل خوشه اي در معرض جريان باران ذرات ماسه نسوز قرار ميگيرد.‌تايك لايه نازك درسطح آن تشكيل شود .
ه: پوسته سراميكي ايجاده شده در مرحله قبل كاملاخشك مي شوند تا سخت و محلم شوند. مراحل ( ج ) (د) ( ه) مجددا براي جند بار تكرار مي شود . تعداد دفعات اين تكرار بستگي به ضخامت پوسته قالب مورد نياز دارد. معمولا مراحل اوليه از دوغابهايي كه از پودرهاي نرم تهيه شده ،‌استفاده شده و بتدريج مي توان از دو غاب و نيز ذرات ماسه نسوز درشت تر استفاده نمود. صافي سطح قطعه ريختگي بستگي به ذرات دو غاب اوليه و نيز ماسه نسوز اوليه دارد.
ز: مدول مومي يا پلاستيكي توسط ذوب يا سوزانده از محفظه قالب خارج مي شوند، به اين عمليات موم زدايي مي گويند . درعمليات موزدايي بايستي توجه نمود كه انبساط موم سبب تنش وترك در قالب نشود
ح: در قالبهاي توليد شده عمليات بار ريزي مذاب انجام مي شود ط: پس از انجماد مذاب ،‌پوسته سراميكي شكسته ميشود.
ي: در آخرين مرحله قطعات از راهگاه جدا مي شوند.
مواد نسوز در فرآيند پوسته اي دقيق:
نوعي سيليس به دليل انبساطي حرارتي كم به طور گسترده به عنوان نسوز در روش پوسته اي دقيق مورد استفاده قرار مي گيرد.اين ماده نسوز براي ريخته گري آلياژهاي آهني و آلياژهاي كبالت مورد استفاده قرار مي گيرد. زير كنيم شايد بيشترين كاربرد را به عنوان نسوز در فرآيند پوسته اي دارد. اين ماده بهترين كيفيت را در سطوح قطعه ايجاد نموده و در درجه حرارتهاي بالا پايدار بوده و نسبت به خورديگ توسط مذاب مقاوم است. آلومين به دليل مقاومت كم در برابر شوك حرارتي كمتر مورد استفاده قرار ميگيرد. به هر حال در برخي موارد به دليل مقاومت در درجه حرارت بالا ( تا حدودc ْ1760 مورد استفاده قرار مي گيرد.

چسبها: ‌مواد نسوز به وسيله چسبها به يكديگر مي چسبد اين چسبها معمولا شيميايي مي باشند سليكات اتيل ،‌سيليكات سديم و سيليس كلوئيدي . سيليكات اتيل باعث پيدايش سطح تمام شده بسيار خوب ميشوند. سيليس كلوئيدي نيز باعث بوجود آمدن سطح تمام شده عالي مي شود. اجزاي ديگر: يك تركيب مناسب علاوه بر مواد فوق شامل مواد ديگري است كه هر كدام به منظور خاصي استفاده مي شود. اين مواد به اين شرح است : - مواد كنترل كننده ويسكوزيته - مواد تركننده جهت كنترل سياليت دو غاب و قابليت مرطوب سازي مدل - مواد ضد كف جهت خارج كردن حبابهاي هوا - مواد ژلاتيني جهت كنترل در خشك شدن و تقليل تركها فرايند تهيه قالبهاي توپر در ريخته گري دقيق: شكل به طول شماتيك مراحل تهيه قالب به روش توپر را نشان مي دهد كه عبارتند از :
الف : تهيه مدلهاي ذوب شونده
ب :‌مونتاژ مدلها : اين عمليات درقسمت ج: توضيح داده شده
ح: مدلهاي خوشه اي و ضمائم آن درداخل درجه اي قرار ميگيرد و دوغاب سراميكي اطراف آن ريخته ميشودتا درجه با دو غاب ديرگداز پر شود. به اين دو غاب دو غاب پشت بند نيز گفته ميشود . اين دو غاب در هوا سخت مي شود و بدين ترتيب قالب به اصطلاح توپر تهيه مي شود
د: عمليات بار ريزي انجام ميشود
ه : قالب سراميكي پس ازانجماد مذاب شكسته مي شود
و: قطعات از راهگاه جدا مي شوند شكل دادن به روش ريخته گري دو غابي مقدمه اين طريقه شبيه كار فيلتر پرس است ، به اين معنا كه مقدار آب به مواد اوليه اضافه شده تا حالت دو غابي به خود بگيرد. بايد خارج شود ،به اين دليل براي ساختن اشيا روش كندي است . به طور كلي اين روش موقعي مورد استفاده قرار ميگيرد كه شكل دادن به روشهاي اقتصادي تر غير ممكن باشد. ازطرف ديگر مواقعي از اين روش اسفتاده مي كنند كه تعدااد زيادي از قطعه مورد درخاواست نباشد . برتري بارز اين روش در توليد قطعات پيچيده است . دوغاب،‌داخل قالبهاي گچي متخلخل كه شكل مورد نظر را دارد، ريخته مي شود . آب دو غاب جذب قالب شده و دراثر اين عمل يك لايه از مواد دو غاب به ديواره قالب بسته مي شود و شكل داخل قالب را به خود مي گيرد.دو غاب در داخلي قالب باقي مي ماند تا زماني كه لايه ضخامت مورد نظر را پيدا كند. اگر ريخته گري تو خالي نباشد ،‌نيازي به تخليه دو غاب نيست ، ولي براي قطعاتي كه توخالي باشند، قالب برگدانده ميشود . دو غاب اضافي كه روي سطح قالب قرار دارد،‌به وسيله كرادكي تراشيده مي شود . سپس لايه اضافي با كمك چاقو در ناحيه ذخيره برداشته مي شود . جدارة تشكيل دشه كه همان قطعه نهايي موردنظر است، درقالب باقي مي ماند تا زماني كه كمي منقبض شده و از قالب جدا شود. سپس مي توان آن را از قالب در آورد . بعد از اينكه قطعه مورد نظر خشك شد،‌كليه خطوط اضافي كه دراثر قالب روي آن ايجاد شده است، با چاقو زده و يا به وسيله اسفنج تميز مي شود در اين مرحله قطعه آماده پخت است . چون آب اضافي دو غاب حين ريخته گري خارج شده ، سطح دو غاب در داخل قالب پايين مي آيد. به اين دليل معمولا يك حلقه بالاي قالب تعبيه مي شود تا دو غاب را بالاي قعطه مورد نظر نگه دارد. اين حلقه ممكن است از گچ و يا از لاستيك ساخته شود . اگر ازگچ ساخه شود ، داخل آن نيز دو غاب به جدا بسه شده و با كمك چاقو تراشيده ميشود. وقتي كه جسم داخل قالب گچي كمي خشك شد،‌اسفنجي نمدار دور آن كشيده مي شود تا سطحي صاف به دست آيد . اين روش كه در بالا به ان اشاره شد ، براي ريخته گري اجسامي است كه داخل آنها خالي است . مانند گلدان، زير سيگاري ، و غيره ... اما طريقه اي هم هست كه براي ساختن اجسام توپر به كار مي رود ، به اين تريتب كه دو غاب داخل قالب مي ماند تا اينكه تمام آن سف شود. براي ساختن اشيايي كه شكل پيچيده دارند ، ممكن است قالب گچي ازچندين قعطه ساخته شود تا بتوانيم جسم داخل آن را از قالب خارج كنيم ، هر قطعه قالب شامل جاي خالي است كه قعطه قالب ديگر در آن جا مي گيرد. (‌نروماده ) اگر قالب داراي قطعات زيادباشد،‌لازم است در حين ريخته گري خوب به هم چسبد اين كار را مي توان به وسيله نوار لاستيك كه محكم به دور آن مي بنديم انجام دهيم . هنگام در اوردن جسم از قالب بايد اين نوار لاستيكي را باز كرده و برداريم. غلظت مواد ريخته گري بايد به اندازه كافي باشد كه باعث اشباع شدن قالب از آب نشود . بخصوص موادي كه شامل مقدار زيادي خاك رس هستند،‌غلظت آنها به قدري كم خواهد شد كه ريخته گري آنها مشكل شده و معايبي هم در حين ريخته گري ايجادمي شود. براي اينكه دو غاب را به اندازه كافي روان كنيم . مواد روانسازي به دو غاب اضافه مي شود.

ريخته گري دو غابي تجهيزات مورد نياز: مواد مورد نياز - مواد اوليه - آب - روانساز( سودا و سيليكات سديم يا آب شيشه ) ابزار مورد نياز - همزان الكتريكي - ترازو ( با دقت 1/0و01/0 گرم) - پارچ دردار - قالب گچي مورد نياز ( قالب قوري - لوله و قالب هاون آزمايشگاهي - دسته هاون آزمايشگاهي - دسته هاون ) - ويسكوزيته متر ريزشي با بروكفيد - لاستيك نواري - ميز كار آماده سازي دو غاب توزين و اختلاط مواد اوليه :‌در توليد فرآورده هاي سراميكي ،‌عمل توزين مواد اوليه به طور كلي مي تواند به دو روش انجام شود. (‌توزين به روش خشك ) (‌توزين به روش تر )‌در مرحله تهيه و آماده سازي بدنه ،‌روش توزين عامل بسيار مهم و تعيين كننده اي است.
توزين درحالت خشك : در اين روش ،‌عمل توزين هنگامي صورت مي گيرد كه مواد اوليه به صورت خشك و يا تقريبا خشك باشند و هنوز تبديل به دو غاب نشده باشند . هنگام توزين ،‌حتما بايد آب موجود درمواد اوليه و به طور عمده در مواد پلاستيك (‌كه از محيط اطراف جذب شده و يا در معدن در اثر ريزش برف و باران مرطوب و نمدار شده است )‌منظور شود . البته بايد توجه داشت كه تعيين دقيق مقدار رطوبت موجود در مواد اوليه،عملا غير ممكن است و اين موضوع ، يعني عدم دقت ، نقص بزرگ توزين به روش خشك است . در عمل از تك تك مواد اوليه نمونه برداري كنيد ،‌و بعد از توزين آن را در خشك كن آزمايشگاهي در دماي ( ) قرار دهيد بعد از 24 ساعت نمونه را دوباهر توزين كنيد . اختلاف وزن نسبت به وزن اوليه را محاسبه كنيد تا درصد رطوبت خاك مشخص شود . بعد از تعيين درصد رطوبت ، درصد فوق را در توزين نهايي مواد اوليه منظور كنيد . توزين در حالت تر: در اين روش،‌عمل توزين بعد از تبديل هر يك از مواد اوليه به دو غاب انجام مي شود. بديهي است كه هريك از مواد اوليه به دو غاب انجام مي شود . بديهي است كه در روش خشك گفته شد ، وجود نخواهد داشت . البته در صنعت به لحاظ نياز اين روش به چاله هاي ذخيره سازي كه فضاي بيشتري با سرماهي گذاري اوليه بالاتري را مي طلبد ،‌كمتر استقبال مي شود. در مورد توزين به روش تر ،‌حتما اين روش مطرح خواهد شد كه چگونه مي توان به مقدار مواد خشك موجود در دو غاب هر يك از مواد اوليه پي برد. در عمل براي تعيين مقدار مواد خشك موجود درغابها از رابطه برونينارت استفاده مي شود . W=(p-1) W= وزن ماده خشك موجود در يك سانتيمتر مكعب از دو غاب (‌گرم ) P= وزن ماده خشك موجود در يك سانتيمتر مكعب = وزن مخصوص ( دانسيته ) دو غاب درعمل با توزين حجم مشخصي از دو غابها،‌مي توان به وزن مخصوص يا دانسيته آنها پي برد. در مورد وزن مخصوص مواد خشك بايد اشاره شود كه به طور معمول اين مقدار حدود 5/2 تا6/2 گرم بر سانتيمتر مكعب است. بنابراني اگر با تقريب ،‌وزن مخصوص را 5/2 اختيار كنيد ، مقدار كسري برابر با خواهد بود . پس تنها عامل در اكثر موارد،‌دانسيته دو غابها است .
الك كردن : عمل توزين مواد اوليه چه به صورت تر باشد و چه در حالت خشك ،‌ابعاد ذرات دو غاب بدنه موجود در حوضچه هاي اختلاط نبايد از حدو مورد نظر بزرگتر باشد. تعيين ابعاد ذرات موجود در دو غاب،‌قسسمتي از اعمال روزمره آزمايشگاهها ي خطوط توليد است و اين عمل در پايان نمونه برداري در حين سايش انجام گيرد و سپس تخليه انجام مي گيرد. در هر صورت ،‌انتخاب دانه بندي مناسب بستگي به فاكتور هاي ذيل دارد: - نوع بدنه ( چيني ظروف- چيني بهداشتي ،- نوز) - نوع مواد اوليه و درصد انها (‌- بالكي) - خواص ريخته گري ( تيكسوتراپي ،‌- سرعت ريخته گري) - جذب آب - عمل الك كردن براي جداسازي ذرات درشت و كنترل خواص دوغاب بسيار ضروري است. زيرا اولا وجود ذرات درشت عوارض گسترده اي بر پروسس ريخته گري ،‌- خواص دو غاب ،‌- خواص حين پخت و خواص محصول نهايي دارد. ثانيا ،- كنترل دانه بندي براي خواص دو غاب شديدا تحت تاثير دانه بندي بوده و نبايد از حد متعارفي كمتر باشد . انتخاب و شماره الك توسط استاد كار انجام خواهد شد. عموما به لحاظ وجود ذرات درشت و حضور ناخالصيهاي گسترده در مواد اوليه نظير موادآلي ،‌ريشه درختان ،‌كرك و پشم كه به منظور افزايش استحكام خام به بعضي از مواد اوليه زده مي شود ،‌غالبا چشمه هاي الك زود كورمي شود و ادامه عمل الك كردن را با مشكل مواجه مي كند. لذا غالبا الكهارا چند طبقه منظور كرده و طبقات نيز از مش كوچك به مش بزرگ از بالا به پايين قرار مي گيرند تا دانه هاي درشت تر بالاو دانه هاي كمتري روي الك زيرين كه داراي چشمه هاي ريزتري است ،‌قرار گيرد .
آهن گيري: مي دانيد كه اهن با ظرفيتهاي مختلف در مواد اوليه يا بدنه هاي خام وجود دارد، در مجموع چهار شكل متفاوت آهن وجود دارد. - به صورت يك كاتيون در داخل شبكه بلوري مواد اوليه - به صورت كانيهاي مختلف كه به عنوان ناخالصيهاي طبيعي با مواد اوليه مخلوط مي شوند . - به صورت ناخالصيهاي مصنوعي كه در اثر سايش صفحات خرد كننده سنگ شكنها و آسيابها به وجود آمده اند . فقط در حالت اخير آهن به صورت فلزي يا آزاد وجود دارد. لذا در اين حالت توانايي مي توان عمل اهن گيري را انجام داد. - به صورت تركيبات دو وسه ظرفيتي آهن كه در اثر زنگ زدگي خطوط انتقال دو غاب ،‌- وارد دوغاب ميشوند.در توليد فرآورده هاي ظريف براي تخليص دو غاب از ذرات آهن موجود ،‌- از دستگاههاي آهنر يا مگنت دستي استفاده مي شود . دستگاههاي آهنربا اگر چه عامل بسيار موثري در حذف آهن و تخليص دو غاب هستند،‌- ولي ماسفانه بايد توجه داشت كه اين دستگاهها قادر به جذب تمام مواد وذرات حاوي آهن نيستند . در بين كانيهاي مهم آهن، كانيهاي مگنيت ( ) سيدريت ( )‌و هماتيت( ) به ترتيب داراي بيشترين خاصيت مغناطيسي هستند و بنابراين ،‌به وسيله دستگاههاي آهنربا جذب مي شوند . در كانيهاي ليمونيت ( ) ماركاسيت و پيريت ( ) خاصيت مغناطيسي به ترتيب كاهش يافته و به همين دليل در عمل ، احتمال جدا سازي اين كانيها به وسيله دستگاههاي آهنربا بسيار كم است . در مورد آهن فلزي بديهي است كه دستگاههاي آهنربا به راحتي قادر به جذب آنها هستند. تنظيم خواص رئولوژيكي بعد از اينكه دو غاب الك و آهنگيري شد، دو غاب رابه چاله ذخيره يا به ظرف مخصوص انتقال مي دهيم . در حالي كه همزن الكتريكي با دور كم در حال هم زدن آرام دو غاب است ، از چاله نمونه برداري كرده و آزمونهاي زير را اعمال مي كنيم تا فرم پيوست تكميل شود. همان طوريكه در فرم ملاحظه مي شود ،
شامل مراحل زير است :‌اولين مرحله تنظيم دانسيته دوغاب است . بدين معنا كه سرعت ريخته گري يا مدت زماني كه لازم است دو غاب در قالب گچي بماند و به ضخامت مورد نظر برسد، تنظيم شود . بدين منظور در ابتدا قالب گچي مناسب را كه داراي عمر مشخص و درصد آب به گچ ثابت و معيني است آماده مي كنيم و يا اينكه مي توانيم از يك مدل مشخص در خط توليد استفاده كنيم بعد از بستن قطعات قالب، آنها را با كمك يك نوار پهن لاستيكي نظير تيوپ دوچرخه يا لاستيكي كه از تيوپ ماشين معمولي بريده شده است ، كاملا در كنار هم جذب و محكم كنيد . دو غاب حاصل را به داخل قالب گچي بريزيد . و بعد از مدت زمان مشخصي ،‌در نتيجه واكنشهاي متقابل بين دو غالب وقالب گچي ،‌لايه اي درمحل تماس دو غاب و قالب ايجاد مي شود .‌واضح است كه قطر لايه ايجاد شده بستگي به زمان توقف دو غالب در قالب دارد. بعد از گذشت مدت زمان مورد نظر ، دو غاب اضافي موجود قالب تخليه مي شود . اين زمان به طور عمده بستگي به قطر فراورده مورد نظر وسرعت ريخته گري دو غاب دارد . بايد توجه داشت كه تراكم قالب گچي نيز عامل موثري در زمان ريخته گري است . ولي براي ايجاد زمينه اي در ذهن دانش آموزان بايد اشاره شود كه با توجه به كليه عوامل موثر زمان ريخته گري به عنوان مثال براي فرآورده ها بهداشتي به قطر حدود 10 يا 11ميليمتر،‌معمولا حدود تا 2 ساعت ،‌براي ظروف غذا خوري از جنس ارتن و ريا پرسلان با قطر2 تا 3 ميليمتر ، حدود 15 تا 25 دقيقه و براي چيني استخواني به همين قطر حدود 2 تا 5 دقيقه است .سپس قالب و فرآورده شكل يافته در آن براي مدتي به حال خود گذاشته مي شود تا لايه ايجاد شده ،‌تا حدودي خشك و در نتيجه كوچكتر شود .(‌دراثر انقباض تر به خشك ) بعد از اين مرحله قطعه شكل يافته به راحتي از قالب جدا شده و مي توان آ نرا از داخل قالب گچي خارج كرد درهنگام تشكيل لايه در محل تماس قالب و دوغاب،‌حجم دو غاب موجود در غاب به مرور كمتر وكمتر مي شود . به همين دليل لازم است كه مجددا مقاديري دو غاب به داخل قالب گچي ريخته شود. با توجه به اينكه انجام اين عمل نيازمند نيروي انساني بيشتر و نيز مراقيت دايم است، در عمل قطعه اي در دهانه قالب گچي تعبيه شده كه اصطلاحا به آن ((‌حلقه 45)) گفته مي شود. اين حلقه باعث ايجاد ستوني از دو غاب برفراز قطعه ساخته شده مي شود. در نتيجه با كاهش حجم دو غاب موجود در قالب ،‌نيازي به اضافه كردن مجدد دو غاب نيست. در بعضي موارد به جاي تعبيه حلقه از قيف استفاده مي شود . حلقه ها مي توانند از جنس لاستيك و يا گچ باشند. در صورتي كه حلقه ها از جنس گچ باشند، در سطح داخلي حلقه ،‌در محل تماس دو غاب با گچ نيز لايه اي ايجاد ميشود . اين لايه اضافي و نيز ديگر قسمتهاي اضافي ( به عنوان مثال اضافات ايجاد شده در محل درز قالبها)‌در مرحله پرداخت بريده و جدا مي شوند . قالبهاي گچي به ندرت يك تكه هستند. بدين معني كه معمولا فراورده ها در قالبهاي چند تكه شكل مي يابند. از طرف ديگر در مورد بعضي از شكلهاي پيچيده لازم است مدل اصلي به چند قعطه مختلف تجزيه شده و هر يك از قسمتها جداگانه شكل بگيرند . سپس، بعد از خروج از قالبها به يكديگر متصل شوند. به عنوان مثال ، در مورد ظروف خانگي دسته فنجانها و يا لوله قوريها به صورت مجزا شكل يافته و پس از خروج از قالب، به بدنه اصلي چسبانده مي شوند . مرحله چسباندن قطعات در شكل دادن فراورده ها داراي اهميت زياد است . درشكل دادن به روش ريخته گري به صورت كاملا ساده نشان داده شده است . تعيين زمان ريخته گري دو غابي وسايل مورد نياز مواد اوليه مورد نياز تعداد پنج عدد قالب گچي دو غاب تنظيم شده ليواني كوليس يا ريز سنج كاغذ ميليمتري سيم يا فنر براي برش دادن خط كش كرنومتر مدت زماني كه دو غاب در داخل قالب باقي مي ماند ، در قطر لايه ايجاد شده ويا به عبارت ديگر در ضخامت بدنه خام ، تاثير بسيار زيادي دارد. بدني معني كه چنانچه دو غاب اضافي همچنان در قالب باقي مانده و تخليه نشود و اصطلاحا (( زمان بيشتر به دو غاب داده شود ))‌،‌قطر لايه ايجاد شده افزايش خواهديافت . بايد توجه داشت كه با گذشت زمان ،‌سرعت تشكيل ثابت نبوده و به مروركند تر مي شود . چرا كه در اين شرايط ،‌خود لايه ايجاد شده به صورت سدي در ماقابل نفوذ آب به داخل گچ ،‌عمل مي كند. همچنانكه مشاهده مي شود ، اين عامل كه اصطلاح (( ريخته گري)) به آن اتلاق مي شود، عامل مهمي درتعيين قطر بدنه خام (‌ودر نتيجه ديگر خصوصيات بدنه ) و نيز سرعت توليد است . به همين دليل ،‌يكي از مهمترين خواص دوغابها مقدار ( سرعت ريخته گري) آنها است. به طور مشخص ،‌سرعت ريخته گري عبارت است از ضخامت ايجاد شده در واحد زمان و عوامل موثر در ان كلا عبارتند از : فشار، درجه حرارت ،‌وزن مخصوص دو غاب و بالاخره مقاومت لايه ريخته گري شده در برابر عبورآب . دو عامل اخير وبخصوص آخرين عامل ، مهمترين مواردي هستندكه عملادرصنعت مورد توجه قرار مي گيرند . مقاومت لايه ريخته گري شده در برابر عبور آب ، خود به عوامل ديگري بستگي دارد كه به طور خلاصه عبارتند از:نوع و يا دانه بندي مواد و نيز چگونگي و يا شدت روان شدگي ( به عبارت ديگر تجمع و ياتفرق ذرات )ضمنا بايد توجه داشت كه در سرعت ريخته گري ،‌عوامل خارجي ديگري كه ربطي به خواص دو غاب ندارند نيز موثر هستند. مانند تراكم و يا تخلخل قالب گچي و درصد رطوبت موجود در آن.ضخامت لايه ايجاد شده رابطه مستقيم با جذر زمان ريخته گري دارد. بنابراين ،‌بين زمان و ضخامت لايه رابطه زير بر قرار خواهد بود: ويا در رابطه فوق ، 1ضخامت لايه ايجاد شده ( به ميلي متر )‌و t زمان (‌به دقيقه)‌وk ضريب ثابت است . به همين دليل سرعت ريخته گري معمولا به صورت بيان مي شود . رابطه فوق بدين معني است كه به عنوان مثال چنانچه ساخت فرآورده اي به ضخامت يك ميليمتر ،‌چهاردقيقه زمان احتياج داشته باشد، ساخت فراورده ديگر به ضخامت 2 ميليمتر در همان شرايط به شانزده دقيقه زمان نياز دارد. با اين توضيحات ، براي تعيين سرعت ريخته گري و در كنار آن زمان ريخته گري، به صورت زير عمل كنيد: نخست روي قالبهاي گچي به ترتيب شماره يك تا پنج بزنيد ، سپس دو غاب را به ترتيب در اولين قالب ريخته و بلافاصله كرنومتر را بزنيد .بلافاصله قالب گچي ديگر و درنهايت پنجمين قالب گچي را از دو غاب پركنيد. بعد از يك دقيقه اولين قالب را و بعد بترتيب زيرا قالبهاي ديگر را تخليه كنيد : بعد از اينكه آخرين قطرات دو غاب از چكه كردن باز ايستاد ،‌قالب را به حال خود بگذاريد و بعد از زمان مشخصي كه جداره تشكيل شده در اثر انقباض از قالب جدا شد، آن را از قالب بيرون آورد. با ريز سنج يا با كمك كوليس اندازه گيري كنيد.سپس با كمك كاغذ ميليمتر و با انتخاب دو محور xوy به ترتيبx را به عنوان زمان و y را به عنوان ضخامت با كمك نقطعه يابي رسم كنيد. در اين حالت با رسم 1 بر حسب خواهيد توانست ضريب خط را بدست آوريد كه همان سرعت ريخته گري است . و از انجا مي تونيد به راحتي هر ضخامتي را كه مي خواهيد ، تعيين و زمان آن را محاسبه كنيد. مثلا اگر سرعت ريخته گري 5/0 باشد،يعني ( ميليمتر مربع بر دقيقه) براي داشتن بدنه اي به ضخامت 8/0 سانتيمتر به صورت زير محاسبه مي كنيم . دقيقه َ 2.8 = 60 ÷ 128 يعني بايد 2 ساعت و 8 دقيقه زمان بدهيد تا جداره مورد نظر تشكيل شود.يكي از عوامل موثر درسرعت ريخته گري ، وزن مخصوص دو غاب و يا به عبارت ديگر نسبت بين مواد جامد و آب است . علاوه بر اين مورد افزايش مقار اب در دو غاب ريخته گري باعث اشباع سريعتر قالبها مي شود كه به نوبه خود خشك كردن كامل قالبها باعث فرسودگي سريعتر آنها و نهايتا كاهش بازدهي قالبهامي شود . وزن مخصوص دو غابهاي ريخته گري بايد حتي المقدور بالا باشد. علت اساسي استفاده از روان كننده ها در دوغابهاي ريخته گري ،‌همين مورد است . چرا كه بدون استفاده از روان كننده ها تهيه دو غابهايي با وزن مخصوص بالا ، تقريباً غير ممكن است . به همين دليل يكي از خواص مخصوص آنها است . در توليد فرآورده هاي سراميك ظريف به طور معمول وزن مخصوص دو غاب ريخته گري بين 5/1 تا است. يكي ديگر از خصوصيات بسيار مهم در دو غابهاي ريتخه گري و يسكوزيته آنهاست .ويكسوزيته يك دو غاب علي رغم وزن مخصوص بسيار بالاي آن بايد درحدي باشد كه درمقياس صنعتي ، دوغاب به راحتي از الكها و يا خطوط لوله عبور كند و درعين حال بتواند تمامي زواياو گوشه هاي قالب را پركند. مساله مهم درارتباط بين وزن مخصوص ويسكوزيته و روان كننده اين موضوع است كه اگر چه تغييرات وزن مخصوص ويا به عبارت ديگر مقدار آب و نيز تغييرات مقدار روان كننده در ويسكوزيته موثر هستند. ولي تغييرات مقدار روان كننده در مقدار وزن مخصوص بيتاير است ودر نتيجه در خطوط توليد كارخانه ها ،‌با اندازه گيري و يسكوزيته و وزن مخصوص در بسياري موارد مي توان به تغييرات مقدار روان كننده پي برد. علاوه برسرعت ريخته گري ،‌وزن مخصوص و ويسكوزيته عامل ديگري نيز دردو غاب بدنه خام اهميت دارد و آن تيكسو تروپي است ؛ خاصيت تيكسوتر را به طور خلاصه مي توان به صورت ‍«افزايش ويسكوزيته دو غاب دراثر سكون و ركود و كاهش ويسكوزيته دراثر هم خوردن» تعريف كرد. دو غابي كه داراي تيكسوتر و پي زيادي است بلافاصله بعد از هم خوردن ممكن است داراي رواني مناسبي باشد. ولي بعد از مدتي سكون ، ويسكوزيته آن به شدت افزايش مي يابد. افزايش ويسكوزيته در اثر خاصيت تيكسوتروپي، گاه به حدي است كه چنانچه ظرف حاوي دو غاب بعد از مدتي سكون ،‌وارونه شود، دو غاب داخل آن از ظرف خارج نمي شود. در دو غابهاي ريخته گري به طور معمول مقادير كمي تيكسوتروپي مطلوب است. چراكه تيكسوتروپي باعث افزايش سرعت ريخته گري شده و درعين حال استحكام و ثبات خاصي را در قطعه ريخته گري شده ايجاد مي كند.( بايد دقت شود كه منظور ، ايجاد استحكام و در حالت پلاستيك است ( درصورتي كه استحكام خشك مد نظر باشد، خلاف اين موضوع صحيح است . بدين معني است كه رسهاي روان شده به دليل تراكم بيشتر داراي استحكام خشك بسيار بيشتري هستند. استحكام خشك زيادتر فرآروده هايي كه به روش ريخته گري شكل مي يابند نيز به همين دليل است ). از طرف ديگر وجود مقدار زيادي تيكسوتروپي دردوغاب نيز باعث بروز اشكالاتي مي شود؛ تيكسوتروپي زياد در دو غاب باعث سست شدن فراورده ريختهگري مي شود ،‌به نحوي كه چنين فرآورده هايي را مي توان به راحتي تغيير شكل داده و با تكان دادن ممكن است مجددا به دو غاب تبديل شوند. به عنوان يك قانون كلي ، روان كننده ها نه تنها باعث كاهش ويكسوزيته مي شوند، بلكه تيكسوتروپي رانيز كاهش مي دهند. بنابراين ،‌مقدار مصرف روان كننده بايد به نحوي تنظيم شود كه با ايجاد بيشترين مقدار رواني ، مقادير كمي تيكسوتروپي در دو غاب ايجاد شود. دليل استفاده مشترك از سليكات و كربنات سديم به عنوان روان كننده همين مورد است. سيليكات سديم اگر چه باعث رواني دو غاب مي شود. ولي تيكسوتروپي ار ينز به طور كامل از بين مي برد . در حالي كه كربنات سديم درعين حال كه باعث كاهش ويسكوزيته مي شود، مقادير كمي تيكسوتروپي در دو غاب باقي ميگذارد. استفاده توام از اين دو روان كننده باعث ايجاد بيشترين حد رواني و در عين حال وجود مقدار كمي تيكسوتروپي در دو غاب مي شود.
روشهاي ساخت ماهيچه هاي سراميكي: ماهيچه هاي سراميكي به خاطر دقت ابعادي بالا در ريخته گري قطعات دقيق به كاربرده مي شوند. اين ماهيچه ها به دو روش دو غابي و فشاري ساخته مي شوند كه از نظر نوع نسوز يكسان بوده ولي چسبهاي آنها با هم تفاوت دارد. دو روش ساخت ماهيچه ها در ذيل به اختصار شرح داده مي شود:
الف ) ماهيچه هاي ساخت سراميك به روش دو غابي در اين روش يك مدول مومي به شكل ماهيچه موردنظر ( با احتساب انقباضات موم و مواد سراميكي پس از خشك شدن) ساخه مي شوند. پس اين مدل مومي را در داخل يك قالب مي گذاريم به طوريكه يك قسمت از مدل جهت خروج موم و وارد كردن دو غاب سراميك به آن درنظر گرفته شود. پس دو غاب گچي آماده شده را در درون قالب حاوي مدل مومي مي ريزيم و پس ازسفت شدن دو غاب گچ آنرا از قالب خارج كرده و در خشك كن قرار مي دهيم پس از خشك شدن قالب گچي مدل مومي را ذوب كرده و از قالب گچي خارج مي نماييم. دو غاب سراميكي تهيه شده به نسبت 70% پودر نسوز و 30% آب را درون قالب گچي تهيه شده مي ريزيم و پس ازخشك شدن مواد سراميكي قالب گچي را شكسته و ماهيچه سراميكي شكل گرفته را خارج مي نماييم . اين ماهيچه را پس از خشك كردن در دمايي حدود950 درجه سانتي گراد پخت مي كنيم. ماهيچه تهيه شده پس از پخت كامل و خنك شدن آماده استفاده مي باشد. قابل ذكر است كه چسبهاي مورد استفاده دراين روش از نوع سيليكاتها مي باشد ونسوز مصرفي داراي عدد ريز دانگي 200يا325 مش است.
بـ )ساخت ماهيچه هاي سراميكي به روش فشاري: در اين روش پودر نسوز مورداستفاده كه ازنوع زيركني يا آلومينيايي يا آلوميناسيليكاتي مي باشد را با رزين مخصوص(موم و..)‌مخلوط كرده و به صورت خمير در مي آوريم خمير تهيه شده ار در درون قالب ماهيچه كه عمدتااز جنس فلز مي باشدبه روش فشاري تزريق مي كنيم . ماهيچه تهيه شده را حرارت داده تا به آرامي موم آن خارج گردد. سپس اين ماهيچه رادر دماي 950 درجه سانتيگراد تحت عمليات نهايي پخت قرار مي دهيم. پس ازپخت كامل ماهيچه و خنك نمودن آن تا دماي محيط ماهيچه مذكور مورد استفاده قرار مي گيرد.


منبع گزازش سايت اموزشي متالوژي


-----------------

ابتکار روش تهیه سفال رنگین کمانی یا خمیر سفال چند رنگه

چند عدد لیوان پلاستیکی یکبار مصرف(بطور مثال شش لیوان که توی هر لیوان پلاستیکی یک نوع رنگ را می ریزیم ، بطور مثال یک لیوان برای رنگ زرد یک لیوان برای رنگ قرمز و الی اخر ...................شش نوع رنگ لعاب توی شش لیوان) تهیه می کنیم . روی هر لیوان اسم یک رنگ مشخص را با ماژیک ضد آب می نویسم. بعد رنگ لعاب مشخصی را که از قبل درست کرده ایم توی لیوان پلاستیکی بر اساس رنگ هانام گذاری شده می ریزیم. شش تکه خمیر سفال را روی میز کار قرار میدهیم.

با نوشتن اسم تک تک رنگ ها روی لیوان ها اشتباهی در نوع رنگ آمیزی تکه سفال ها بوجود نمیاید و براحتی می توانیم ببینیم هر تکه خمیر ر به چه رنگی است. . یک نکته مهم این هستش که لعاب سفال رنگی مورد نظر نباید شل باشد ، برای اینکه وقتی که یک تکه خمیر سفال را وسط دستمان از هم باز میکنیم ، مایع لعاب مورد نظر را وسط خمیر سفال می ریزیم ، خوب بخورد خمیر سفال برود.این دو را با کمک دست به ارامی مخلوط می کنیم . لعاب رنگی و خمیر سفال ترکیب شده را روی یک تکه نایلون گذاشته ، بسته کنار میگذاریم

تابحال سفال رنگین کمانی با این ترکیب ندیده ام . با توجه به لعاب هایی که در بالا با روش ساخت اش آشنا شدید ، میتوان خمیر گل رس را به پنج یا شش قطعه کرده ، بعد هر قطعه سفال بل یک رنگ لعاب بطور مثال زرد رنگ امیزی نمود . تکه خمیر بعدی را در زنگ قرمز کمی جنگ میزنیم ، وقتی همه خمیرها تک تک اماده شد ، هر کدام باید توی یک تکه نایلون قرار گرفته و بسته و کنار گذاشته شود.توجه بفرمائید ، بعد از رنگ کردن هر تکه خمیر ، دستها را خوب شسته و کار درست کردن خمیر سفال با رنگ بعدی ادامه میدهیم . تا رنگ خمیر سفال ها هر کدام تمیز و روشن باقی بماند.

روش دیگر طرز تهیه سفال چند رنگه ( شش لیوان پلاستیکی برای شش رنگ مورد نظر) مواد لعاب که رنگ مورد نظر را می سازد ر ا بطور خشک درون یک تکه خمیر سفال ریخته و با دست این دو را خوب مخلوط کرده .................، با تکه خمیرهای دیگر نیز همین روش انجام میشود.

در مرحله آخر با توجه به طرح مورد نظر یا همه شش تکه خمیر را با به آرامی با هم ترکیب کرده و سفال مورد نظر را می سازیم و یا هر شش تکه خمیر سفال را کنار هم گذاشته کمی فشرده کرده و سفال مورد دست را با دست میسازیم. نکته بعدی این است موقع کار سفالی که درست میکنیم نباید خیلی بیش از حد بچرخانیم زیرا رنگها بیش ازحد با هم ترکیب شده و تیره میشود. برای اینکه ترکیب رنگها درخشان و زیبا شوند ، می توانیم میزان رنگهای روشن را بیشتر و تعداد رنگ های تیره را خیلی کمتر بگیریم.

------------

شیرینی رنگین کمانی

برای درست کردن شیرینی رنگین کمانی بشکل گل و یا هر طرح میوه ای و یا طرح کتابی ، طرح پرنده ها و غیره با کمک یک چرخ تمیز سفال گری که فقط برای درست کردن طرحهای شیرینی استفاده میشود ، همین روش بالا را تکرار میکنیم . ولی ایندفعه بجای ان از خمیر شیرینی و رنگ های غذایی استفاده میکنیم.
میتوانیم شش تکه خمیر را با شش رنگ جدا جدا رنگ شده درست کنیم . همه خمیرها را وقتی با روش بالا رنگ کردیم کنار هم قرار داده کمی فشرده و روی صفحه چرخ سفال گری قرار داده و شکلهای مورد دلخواه را درست کرده مثل شکلهای میوه ای یا سبزیجات یا اشکال گل درست کرده و روی سنی فر گذاشته و می پزیم ، این نوع شیرینی هایی که شکل ان رنگارنگ میشود و طرح دار است ، معمولا برای چشن تولد کودکان و چشن ها و میهمانی ها مناسب است.
بازگشت به بالای صفحه
خواندن مشخصات فردی ارسال پیام شخصی [وضعيت كاربر:آفلاین]
نمایش پستها:   
ارسال موضوع جدید  پاسخ دادن به این موضوع   تشکر کردن از تاپیک صفحه 1 از 1

فهرست انجمن‌ها » مطالب علمی » فرمول و روش ساخت لعابهاي رنگي سراميك و سفال
پرش به:  



شما نمی توانید در این بخش موضوع جدید پست کنید
شما نمی توانید در این بخش به موضوعها پاسخ دهید
شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش ویرایش کنید
شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش حذف کنید
شما نمی توانید در این بخش رای دهید
شما نمیتوانید به نوشته های خود فایلی پیوست نمایید
شما نمیتوانید فایلهای پیوست این انجمن را دریافت نمایید


Home | Forums | Contents | Gallery | Search | Site Map | About Us | Contact Us
------------------------------------------------------------------------

Copyright 2005-2009. All rights reserved.
© by Aftabgardan Cultural Center : Aftab.cc