تاریخ: یکشنبه 15 اسفند 1389 - 06:07 عنوان: گل و گياهان ايران و جهان : روش تكثير گلهاي بهاري ايراني
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
گل و گياهان ايران و جهان : روش تكثير گلهاي بهاري ايراني
بر اساس يافته هاي تاريخي، جغرافيايي و علوم گياهي ايران خاستگاه بسياري از گل هاي بهاري و گياهان شناخته شده .در طول هزاران سال ايرانيان به تكثير و پرورش اين گلها و گياهان كه از دامنه هاي زاگرس و البرز و ديگر دره ها و كو هها بدست مي آمده، مشغول بوده و اين فرهنگ بسيار پر ارزش و غني از سرزمين ما بسوي سرزمين هاي ديگر دائم منتقل و در حال حركت بوده. نمونه بارز نفوذ گلهاي ايراني به كشور هلند مي باشد كه بخش وسيعي از اقتصاد اين كشور بوسيله توليد گل و گياهاني است كه از سرزمين ايران به انجا رفته بطور مثال لاله، سنبل، نرگس ، گل سرخ يا روز و غيره.
بخاطر علاقه بسيار عميق و پيشينه دار مردم ايران به طبيعت ،فرهنگ گل و گياه به اشكال مختلفي گرامي داشته مي شده و ميشود .رد پاي علاقه به طبيعت و گل و گياه در آيين هاي ايراني ديده ميشود و طبيعت هميشه جايگاه خاصي در آيين هاي ما داشته و دارد. زيرا طبيعت آئينه تجلي خلقت و افرينش خداست، زندگي و حركت زندگي در ان شكل مي گيرد، مبنع زندگي بخش انسان و هر موجود زنده است. به اين علت آيين هاي بسياري در ايران با طبيعت و زندگي گره خورده اند و طبيعت را ارج مي نهند. در آيين هاي ايرانيان مرسوم بوده كه با تولد هر كودكي درختي كاشته مي شد.
چون بهار زندگي بخش در راه است، فرصت را غنيمت دانسته و به معرفي و روش تكثير گلهاي بهاري پرداخته ميشود. اموزش تكثير گلهاي ايراني بخشي از فرهنگ غني ماست كه ازنسلي به نسلي به ما رسيده و همانگونه كه تكثيرو پرورش گل مايه شادماني است، انتقال و ادامه اين آموزه ها نيز شادي بخش است.
اولين گل مورد نظر سنبل مي باشد كه ابتداء از زبان علامه دهخدا تعريف ميشود. در قسمت بعدي روش تكثير و كاشت گل سنبل بيان ميشود و در انتها به نكاتي كه بايد در مورد پياز گل سنبل توجه داشت، مطرح ميشود.. گل سنبل از گياهان بومي ايران زمين است كه پيام اور بهار روح بخش است و بهار بهشت را تداعي مي سازد. بعد از گل سنبل به معرفي بقيه گلهاي بهاري ايران پرداخته ميشود...... مولف
تعريف كلمه سنبل از زبان علامه دهخدا
گل سنبل يکي از گلهاي بومي ايران است که در ايران باستان در کنار سفره هفت سين قرار مي دادند
سنبل . [ سُم ْ ب ُ ] (ع اِ)خوشه (جو، گندم و مانند آن ). ج ، سنابل . (منتهي الارب ) (فرهنگ فارسي معين ) (از ناظم الاطباء) :
|| گياهي است از تيره ٔ سوسني ها جزو تك لپه اي ها با جام و كاسه ٔ رنگين و داراي گلهاي بنفش خوشه اي است و چون زود گل ميدهد و گلش زيبا و خوشرنگ و خوش بو است مورد توجه است و جزو گياهان زينتي است و پياز آنرا در گلدانها ميكارند. بهترين نوع آن سنبل هندي است . زمبل . ذومبول . ارسيل . عرصيل . عيلان عزام . وقتطوس . اواقنثوس . (فرهنگ فارسي معين ) :
بويد بسحرگاهان از شوق بناگاهان
چون نكهت دلخواهان بوي سمن و سنبل .
سنبل الطيب . رجوع به همين كلمه شود.
- سنبل ايراني ؛ گونه اي سنبل كه گلهايش سفيدرنگند و بعنوان زينت نيز كشت ميشود. گل سنبل ايراني . سنبل بري . قسطل الارض . (فرهنگ فارسي معين ).
- سنبل بري ؛ لاله ٔ وحشي . (فرهنگ فارسي معين ).
- سنبل جبلي ؛ يكي از گونه هاي سنبل الطيب است كه براي ريشه ٔ آن اثر مدر و اشتهاآور و معرق ذكر كرده اند. سنبل كوهي . (فرهنگ فارسي معين ).
- سنبل ختايي ؛ گل فرشته . (فرهنگ فارسي معين ).
- سنبل رومي ؛ سنبل الطيب . (فرهنگ فارسي معين ): دو است : هندي و رومي ، هندي را سنبل الطيب و سنبل عصافر گويند و رومي را ناردين گويند. (ذخيره ٔ خوارزمشاهي ).
- سنبل كوهي ؛ سنبل جبلي . (فرهنگ فارسي معين ).
- سنبل هندي ؛ گياهي است از تيره ٔ گندميان كه ريشه هاي افشانش در تداوي همانند ريشه ٔ سنبل الطيب مورد استعمال است . ناردين هندي . عجر مكي . حب العصافير. (فرهنگ فارسي معين ).
|| بمجاز، به معني موي . زلف :
علف گربه، گياهى خوشبو با ريشه در هم تنيده زرد قهوه اى است. عصارۀ ريشۀ آن آرام بخش اعصاب و مقوى عضلۀ قلب است. به لاتين به آن والرين ميگويند كه خود مشتق قيدي از واژۀ اسمي والريوس است. در طب گياهي از آن به عنوان آرامبخش و داروي ضد بيخوابي استفاده ميشود.
سنبل آباد. [ ] (اِخ ) دهي است جزو دهستان رودبار بخش معلم كلايه ٔ شهرستان قزوين . داراي322
تن سكنه است . آب آن از چشمه سار. محصول آنجا غلات ، بنشن . شغل اهالي زراعت ، گله داري و كرباس بافي . راه آن مالرو است . سكنه از طايفه ٔ سياهكلي هستند. (از فرهنگ جغرافيائي ايران ج 1).
پياز سنبل را ميتوان در باغچه، گلدان يا ليوان آب کاشت.
کاشت در باغچه
برای کاشت در باغچه بعد از اينکه خاک باغچه را بيل زده و نرم کرده و کلوخه‌ها را شکستيد، با بيلچه حفره‌ای به عمق ۱۲ تا ۱۵ سانتی‌متر حفر کرده و پياز را در آن قرار داده با خاک بپوشانيد (از کف پياز تا سطح خاک حدود ۱۲ تا ۱۵ سانتيمتر باشد)
برای حفاظت از زمستان و يخبندان ميتوان روی سطح خاک را با برگهای خشک شده يا کود حيوانی پوسيده مالچ (پوشش) داد. توجه داشته‌باشيد که پياز سنبل خود قادر است تا منفی ۲۰ درجه سانتيگراد را تحمل کند و اين برای اغلب مناطق کوهستانی و سرد ايران جوابگو است. طبيعی است که با فرارسيدن روزهای نزديک بهار و بهتر شدن دمای هوا ميتوانيد مالچ را برداريد.
کاشت در گلدان
گلدان بايد زهکش کافی داشته باشد (زير گلدان سوراخ باشد) – روی زهکشی تکه سفال يا چند سنگريزه قرار ميدهيم – سايز گلدان معمولا ۱۴ انتخاب میشود (دهانه گلدان حدود ۱۴ سانتی‌متر و ارتفاع آن نيز در همين حدود). ترکيب بستر مناسب برای سنبل خاکی لومی شنی است. يعنی حدود ۴۰درصد ترکيب بهتر است شن و ماسه باشد. همراه با ۴۰درصد رس یا خاک برگ و حدود ۲۰درصد ماده آلی مانند کود حيوانی پوسيده.
كاشت سنبل در گلدان
از طرف ديگر ميتوان از ترکيبهای بستری جديد استفاده کرد. مثلا ۴۰درصد پيت‌ماس + ۵۰درصد کوکوپيت + ۱۰درصد پرليت .در روش کاشت در گلدان ديگر لازم نيست پياز زير بستر دفن شود بلکه قسمت فوقانی پياز را روی سطح بستر قرار ميدهيم.
مراحل کاشت: ابتدا روی سوراخ ته گلدان تکه سفال یا سنگريزه قرار ميدهيم. سپس مقداری خاک بستر ريخته و پياز را می‌گذاريم. سپس دور پياز را پر ميکنيم و مقداری فشار ميدهيم. (نصف پياز بيرون خاک می‌ماند) سپس آبياری کرده و در محل گرم (بين ۱۲ تا ۲۰ درجه سانتيگراد مثبت) قرار ميدهيم. در روزهای ابتدايی رشد گياه به نور مستقيم نيازی ندارد و اگر نور هم فراهم نبود مشکلی نيست ولی بعد از خروج برگها بايد به گياه نور کافی برسد. هرچند که سنبل از نظر گلدهی روز خنثی است و طول روز در صورت فراهم بودن ساير شرايط در گلدهی تاثير ندارد و سنبل ميتواند در تاريکی نيز گلدهی بکند.
درطول مدت رشد آبياری بايد مرتب باشد و گلدان همواره مقداری نم‌باشد. پس از گلدهی ميزان آبياری کم ميشود.
پس از پايان گلدهی و زمانی که برگها زرد شدند ديگر آبياری نميشود و پياز بايد برای سال بعد خارج شده و آماده گردد.
کاشت در ليوان آب
يکی از کارهای جالبی که ميتوان با پياز سنبل انجام داد کاشتن و به گل نشاندن آن در ليوان آب است.
كاشت سنبل در ليوان آب
ظرف يا استکانی لازم است که گلوی آن به نحوای باشد که پياز داخل آب غرق نشود ولی تماس خوبی با آب نيز داشته باشد.(مثلا استکانهای کمرباريک قديمی)
ظرف را پر از آب کرده و پياز را در گلوی ظرف قرار میدهيد به نحوی که ته پياز (محل خروج ريشه‌ها) بتواند به آب دسترسی داشته باشد. نکته مهم در اين کار آلوده نشدن آب به قارچها و عوامل بيماریزای ديگر است. برای جلوگيری از آلوده شدن آب ميتوان از ذغال استفاده کرد. (يعنی تکه‌ای ذغال را در آب برای چند ساعت خيس کنيد و در همين ظرف سنبل قرار دهيد تا مقداری آب ظرف را ضدعفونی بکند.
مسلما استفاده از آب معدنی و سبک نسبت به آبهای شهری ارجحيت دارد. آب ظرف را ميتوان عوض کرد تا هميشه تميز بوده و اکسيژن کافی داشته باشد.
کد:
www.golestan-ali.com
نكات مهم در باره انتخاب پياز سنبل
اين گل، همان سنبل سفره هفت‌سين است. سنبل در رنگ‌های متنوع کاشت میشود. نام علمی آن Hyacinthus Orientalis است. سنبل مانند نرگس، لاله و زنبق گلی پيازی است که فصل گل دادن آن از فروردين شروع شده و تا خرداد ادامه می‌يابد. در بقيه ايام سال نيز در حال استراحت است.
نکات مهم هنگام خريد پياز:
1 ـ پياز بايد رسيده، سفت و سنگين باشد.
2 ـ مراقب باشيد پيازی معيوب و مريض خريداری نکنيد.
3 ـ به فروشنده بگوييد که پياز گل را برای کاشت در گلدان می‌خواهيد يا باغچه، زيرا پياز مخصوص باغچه با پيازی که در گلدان می‌کارند، فرق میکند.
4 ـ هنگام خريد پياز، رنگ گل را از فروشنده بپرسيد و پيازی با رنگ گل دلخواه بخريد.
کجا و چگونه سنبل بکاريم؟!
سنبل در بسترهای مختلف شامل آب، خاک گلدان و خاک باغچه، قابل کشت و پرورش است که در زير به هر کدام به صورت مجزا خواهيم پرداخت:
کاشت در آب
پياز سنبل در آب نيز قابل کشت است. فقط توجه داشته باشيد گلدانی انتخاب کنيد که دارای دهانه گشاد و گلوگاهی باريک باشد. در ضمن با توجه به اينکه پياز گل پيش از ريشه دادن نبايد در معرض نور قرار گيرد يا گلدان شيشه‌ای را رنگی انتخاب کنيد يا دور گلدان را با پارچه يا کاغذی به رنگ تيره بپوشانيد. حالا کافی است پياز گل را در آب داخل گلدان قرار دهيد به صورتی که آب، تمام سطح پياز را در بر گيرد.
نکته 1: در طول مدت پيش از بيرون آمدن برگهای گياه از پياز، مدام آب گلدان را بازرسی کنيد تا پياز کاملا ريشه‌های خود را در آب منتشر کرده و آب از پياز پايين‌تر نرود.
نکته 2: برای جلوگيری از فساد سريع آب، از زغال استفاده کنيد. برای اينکه زغال در آب شناور نباشد، قبل از استفاده، چند روز زغال را در آب خيس کنيد؛ با اين کار علاوه بر سنگينی آن، زغال تميز شده و ديگر آب را نيز کثيف نمی‌کند.
کاشت در خاک گلدان
قبل از آنکه در گلدان خاک بريزيد، ابتدا سوراخ ته گلدان را با چند تکه تيله شکسته بپوشانيد تا آب زايد به‌راحتی از ته گلدان خارج شود سپس مخلوطی از خاک‌برگ پوسيده، کود دامی پوسيده و شن آماده کرده و در گلدان تا نيمه خاک بريزيد سپس با دست سطح آن را فشار دهيد. حالا پياز را در خاک قرار داده و دور آن را خاک بريزيد؛ به صورتی که 4 سانتی‌متر از سر پياز خارج از خاک قرار گيرد.
نکته: با توجه به اينکه سنبل در تاريکی مطلق ريشه می‌دهد، پياز را در قفسه آشپزخانه گذاشته و حرارتی معادل 9 تا 11 درجه سانتی‌گراد برای آن فراهم کنيد. زمانی سنبل را به روشنايی آوريد که جوانه‌ها آن‌قدر برجسته شده باشند که با دست قابل لمس باشند.
کاشت در خاک باغچه
برای کاشتن سنبل در هوای آزاد در خاک باغچه، نکته قابل توجه سالم و سبک بودن خاک است. اگر خاک زمين مساعد نباشد بايد قبلا آن را اصلاح کرده و در ماه‌های دی و بهمن پيازها را در عمق 15 سانتی‌متری خاک بکاريد. اگر سرمای زمستان مانند امسال شديد باشد، بايد اين عمق را افزايش دهيد.
تکثير سنبل
تکثير اين گل توسط پيازچه‌های آن صورت می‌گيرد. برای افزايش تعداد پيازچه‌ها، در سطح قاعده پياز، خراش‌های مثلث شکل يا خراش‌هایی به صورت صليب ايجاد کنيد؛ بدین ترتيب محل‌های خراش‌داده‌شده باعث تحريک به پيازشدگی پياز میشوند اما به طور معمول تعداد پيازچه‌های به دست آمده از پيازهای متوسط معمولی سنبل فقط بين 3 تا 5 پيازچه است. به همين دليل تکثير سنبل با محدودیت همراه است.
گياه سنبل آبی با نام علمی Eichhornia crassipes و نام انگليسی Water Hyacinth گياهی است آبزی که به وسيله دم برگهايی که تغيير شکل يافته‌اند و به شکل اسفنجی در آمده‌اند ميتواند روی سطح آب شناور بماند.
به وسبله استولون (ساقه‌های رونده يا بندهای ریشه‌زا. همانند توت فرنگی) تکثير ميشود.
گلهای آبی رنگی شبيه گلهای سنبل پيازی توليد ميکند. نسبت به سرما حساس است و زمستانهای ملايم را هم تحمل نميکند.
خاصيت بزرگ اين گياه که به تازگی روی آن تحقيقاتی انجام ميشود تصفيه آبهای آلوده است. اين گياه از جمله ماکروفيتهای آبی به شمار ميرود که ميتوانند در تصفيه پساب‌های صنعتی مورد استفاده قرار گيرند. (مقاله: سازمان محيط زست مطالعه ازمايشگاهي نقش گياه سنبل ابي در تصفيه زيستي فاضلاب
از طرف ديگر گياه سنبل آبی در مناطق گرمسيری روی آبهای راکد به شدت رشد ميکند و در برخی مناطق مانند استراليا به دليل پوشاندن سطح وسيعی از رودخانه‌ها و باتلاقها ايجاد مشکلات زيست محيطی (مانند ايجاد مشکل در زندگی ماهيها و گياهان آبی ديگر) نموده‌است. اين گياه چنان سطح آب را ميپوشاند که حتی رفت و آمد قايقها هم دچار مشکل ميشود.
استفاده تزيينی از سنبل آبی:
در حياطهايی که دارای حوض هستند ميتواند سنبل را در کنار گياهان آبزی ديگری مانند نيلوفر آبی و همچنين گياهان کنار-آب-زی مانند جگن و نخل مرداب نگهداری کرده و ترکيب زيبايی از آنها به وجود آورد.
تغذيه گياه:
اين گياه مواد غذايی را به صورت محلول از آب جذب ميکند و استفاده از کودهای کامل مايع به صورت دوز مصرفی يک در هزار و ماهانه حداقل يکبار برای اين گياه مناسب است.
ازدياد:
تکثير گياه به وسيله گياهچه‌های جديدی که در انتهای استولونها تشکيل ميشود انجام ميشود.
مراقبت:
تنها مراقبت لازم سنبل آبی اين است که در آب باشد
تاریخ: یکشنبه 15 اسفند 1389 - 19:16 عنوان: توسعه علم و تجربه كشاورزي ، راهي بسوي گسترش توانمندي استقلال
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
توسعه علم و تجربه كشاورزي، راهي بسوي گسترش توانمندي استقلال
با توجه به اينكه گلهاي بهاري در ايران اغلب جزوء دسته پيازيان هستند، آشنايي با طريقه حفاظت از پياز گلهاي و نحوه مراقبت از انها براي كساني كه به پرورش گل و گياه و كشاورزي علاقه مند هستند، مفيد است تا اين دسته علاقه مند ان دانش خويش را در باره گل هاي ايراني كه دردامنه كوه و دشتها مي رويند، بيشترگسترش دهند و در تكثير ان بيشتر موفقيت كسب نمايند.
اغلب پياز گلها در دامنه كوهها بشكل خود رو ووحشي در بهارمي رويند نمونه بارز رشد لاله هاي زيبا، گل سرخ، نرگس و انواع بنفشه ها و گياهان در دشت و دامنه كوههاي آذربايجان و كردستان است كه رايحه معطراين گياهان در بهاردرنوع خود بي نظير است. نمونه ديگر رويش گل هاي بهاري بسيار زيبا و اعجاب انگيز در دامنه كو ههاي زاگرس و مناطق لرستان است كه چشم هر بيننده اي را از زيبايي خود مبهوت مي سازند. كوهنوردان دسته ديگري از دوستداران طبيعت ويكي از بهترين حاميان محيط زيست هستند كه با انتقال دانش وتجارب خويش در رشد و تكثير گلهاي وحشي به شكل مجمو عه بوتانيك در شهرها مي توانند در حفظ و رشد طبيعت بومي هر منطقه بيشترين خدمت را بنمايند.
تكثير و پرورش اين دسته گل هاو گياهان در حفظ ان نتايج مثبت اي در بر داشته و مي تواند براي دسته اي از جوانان علاقه مند به كشاورزي و گل و گياه زمينه هاي كارافريني را فراهم آورد. اولين قدم در اين مسير گسترش علم كشت و پرورش و روش نگهداري از دانه ها، پيازها و نهالها و قدم دوم تكثيرمزروعي و گلخانه اي اين گياهان مي باشد. هرچه بيشتر تكميل كردن تجارب و انتقال اين دانش در توسعه صنعت گل و نيز علم بوتانيك گل بي تاثير نيست.
يكي ديگر از اقدامات مثبت، توسعه باغهاي بوتانيك ايراني و رشد و توسعه موزه گل و گياه طبيعي در شهرها و مناطق روستايي مساعد است كه به توسعه گردشگري و اكوتوريست كمك فراواني مي رساند و بر جذابيت و شدت كشش صنعت گردشگري شهرها مي افزايد. چنانچه مي بينيم در بهار هزاران گردشگر فقط بخاطر ديدن باغهاي گل سرخ به قمصر و نياسار كاشان مسافرت مي كنند وشاهد صحنه هاي زيباي گلاب گيري در فصل بهار هستند.
كشور ما در بهره وري و تهيه فراوارده ها غذايي و دارويي از گل يكي از پرقدمت ترين فرهنگها است كه در اين راه تجارب گرانقدري اندوخته در شهرهايي مانند كاشان، شيراز و يزد و شهرهاي ديگر شاهد دست اوردهاي گياهي مانند، عرقيات گل، گل هاي خشك شده جهت مصارف چاي گياهي به چشم ميخورند و اين فراوردها يكي از مهترين عوامل رشد صنعت گردشگري شهرهاست، زيرا گردشگران ايراني در هر سفر خويش هميشه در فكر تهيه سوغاتي براي اعضاي خانواده و اقوام خويش هستند. يكي از اين فراوردها نيز ميتواند، پيازهاي گل بسته بندي براي كاشت ، بذر گل ها وعرقيات مختلف گلهاي معطر و بي نظير باشد تا با ان حياط منازل و حتي آپارتمانهاي ايراني دوباره مزين به گلهاي بهاري باشند.اثر شادي افرين عطر گل و گياه و نماي زيباي ان از نظر روانشناسي و بويايي در كاهش استرس ها و دپرسيون ها بسيار موثر و انكار نشدني است. براي حس بويايي هر گردشگري در بهار و تابستان اين امكان فراهم است تا از رايحه هاي دلپذير بهره مند شود و توسعه اين صنعت با گسترش باغهاي گل و باغهاي بتانيك مرتبط است.كودكان و نوجوانان يكي ديگر از دوستداران اصيل و علاقه مند به طبيعت هستند كه گردش انها در دامن طبيعت باعث شادي و نشاط انان ميشود. هر قدر از فوايد باغ در مورد تربيت ودرمان نوشته و گفته شود بازهم كم است.
چنانچه مي بينيم در كشورهاي ديگر نيز با ايجاد باغ هاي بوتانيك هر ساله هزاران گردشكربه اين مكانها كشانده مي شوند. كشور ايران يكي از مناطق بسيار مساعد گل و گياه مي باشد كه ميتواندازاين پتانسيل عظيم براي رشد صنعت گردشگري بيشترين بهره را ببرد. لازمه اين امر نيز همكاري گسترده و متقابل دانشگاهها با مراكز جهاد كشاورزي وبخش تحقيقات و توسعه گياهي است. از تجارب بوتانيك كشورهاي ديگر مي توان بيشترين استفاده را نمود و اين بخش شايد يكي از زيباترين بخش تجارب بشري است.
امروزه شاهد هستيم كه كنسرنهاي جهان سرمايه داري در كشورهاي صنعتي علارغم مجهز بودن به انواع و اقسام علوم و تكنيك ها در پي انحصار اين دانش براي خويش هستند و نمي خواهند اين دانش بين عموم مردم منتشر و اموزش داده شود تا دكانشان كساد نشود و تمامي سود دنياي بوتانيك را فقط و فقط نصيب جيب مبارك خويش سازند. درحالي كه عدم اموزش علم بوتانيك و علوم گياهي و گل ها به عموم جوامع انساني در دراز مدت آسيب هاي فراواني را فرود ميآورد و يكي از اين آسيب ها كه امروزه همه كشورهاي شاهد ان هستند تخريب و نابودي طبيعت و محيط زيست ، الودگي شديد حوي ، رشد زباله هاي خطرناك سمي، استفاده بي رويه و مملو از حرص و ولع از منابع كشاورزي و زمين هاي مزوعي، الوده كردن مزارع با انواع و اقسام سموم و غيره است كه يكي ازعلل كمبود علمي صنف كشاورزان و عدم آموزش كشاورزان و تجهيز انان به دانش و فنون حفاظت از طبيعت است.علل ديگر انحصاط طبيعت، انحصار علم كشاورزي و عدم انتقال ان در جوامع سرمايه داري به كشورهاي ديگر يعلت از دست ندادن منافع مالي كلان خويش و انحصار اين بازار به نفع خود و رشد وابستگي جهاني انسانها از طريق مصارف غذايي، دارويي و فراورده هاي ديگر ميباشد و توسعه بي رويه شهرها مي باشد.
ايا جاي تعجب نيست كه بهترين و با ارزش ترين گياهان از نظر كيفي در مناطق آسيايي شرقي و مركزي، خاورميانه، مديترانه ، امريكاي لاتين،افريقا، استراليا مي رويند و با اينهمه ثروت فراوان و پتانسيل عظيم بسياري از اين كشورها در رنج و فقر بسر مي برند؟ اگر به تاريخ كلونياليسم و استعمار نگاهي عميق افكنده شود ، علل اين انحصارات علمي و انتقال دانش و تجارب كشاورزي در منافع اقتصادي منحصرگران نهفته شده است كه با چند سياست عمل مي كند.
ا. انحصار اين دانش در جهت وابستگي شديد اكثريت طبقات شهرنشين و عدم اطلاع و اشنايي انان با دنياي گياهان و كشاورزي. 2. در انحصار داشتن بازار توليد فراورده هاي كشاورزي و تحصيل منابع مالي مشتريان 3. در انحصار داشتن تمام علوم كشاورزي در دفع و نابودي افات و عوامل بازدارنده اسيب رسان طبيعي و شدت وابسته كردن كشورهاي جهان سوم.افريقا قاره اي غني كه داراي مرغوب ترين زمينهاي كشاورزي و گياهان كره زمين است ، مي بينيم با افتي مانند ملخ رو برو ميشود و اين افت جان ميليونها نفر را در اين قاره تهديد مي كند وعلارغم درختان و خاك خوب مردم مورد تهديد گرسنگي و فقر هستند . اما مي بينيم كه با همه توان علمي دانشگاههاي كشورهاي پيشرفته دردفع افات ، دراين باره تحرك چنداني به چشم نمي خورد. اين ضد و نقيض ها يكي از ابعاد اين انحصارات است كه مي توانند و نمي كنند و به خود هم زحمتي نمي دهند ولي استفاده از منابع افريقا با قيمت نازل را سهم خود نيز مي دانند. ادامه اين سياست هاي غلط دنياي سرمايه داري منجر به رشد بحرانها ،عدم امنيت غذايي جهاني و رشد انقلابات اجتماعي در كشورهاي گوناگون بخاطر شدت فقر و محروميت است. سر بزير برف كردن جوامع سرمايه داري و عدم احترام به منافع كشورها راه حل نيست بلكه فرار ازاين واقعيت است كه ديگر انسانها نيز حق زندگي كردن دارند( طبق قانون حقوق بشر وحق طبيعت زيست، طيق نظريات جان لاك و فيلسوفاني مانند ژان ژاك سو كه خود بهتر با ان اشنا هستند). راه حل اين است كه جوامع سرمايه داري به اين حق مسلم جوامع ديگر احترام گذارند.
با اين تحفه نو نوارزندگي شهري و كشاندن ميليونها كشاورز به شهرها مي بينيم كه در كشورهاي جهان سوم مشكلات به شكل اساسي حل نشدند، فقط روستا ها به شكل شبه شهرها بزرگتر شدند. سطح وابستگي اقتصادي افراد بيشتر و بيشتر شد و توانمندي هاي انسانها در اين اشفته شهرهاي در هم ريخته بشدت حتي نزول كرد. حتي توانمندي نسل هاي قبلي نيز به نسل هاي بعدي منتقل نشد و فقط بر سطح مصرف كننده گان بازارهاي جهاني افزوده و بر سطح و شدت اسيب اين ساكنان فزوني گرفت. امان از اين دوغ ليلي! ماستش كم بود و ابش زياد! فرانتس فانون حقيقت را سالها پيش بيان كرده و ان اين است اعتماد به به دنياي سرمايه داري و چشم اميد بستن به انها اشتباه است ..... او ميگويد دوستان بيائيد بازگرديدم ... زيرا كس نخارد پشت من، جز ناخن سر انگشت من.
براي حفظ طبيعت و رشد صلح جهاني و حفاظت از طبيعت به رشد دانش كشاورزي و انتقال ان بخصوص در ميان نسل هاي جوان و علاقه مند به دنياي كشاورزي كمك كنيد... مولف
========
چگونگی کاشت و مراقبت از گل های پيازی
محمود طالبی، مهندس کشاورزی در مورد گل های پيازی می گويد: پياز ساقه کوچکی است که توسط برگ های گوشتی فلس مانند پوشيده شده است. پيازها علاوه بر مرکز رويش در کنار فلس ها دارای جوانه هايی هستند که با تکامل و رشد آنها، پيازچه هايی در اطراف پياز اصلی به وجود می آورند.
● انواع پياز
مهندس طالبی، پيازها را با توجه به زمان گل دهی به چهار دسته تقسيم می کند: پياز بهاره، پياز تابستانه، پياز پائيزه و زمستانه. به گفته وی زمان کاشت پياز بهاره، اواخر پائيز و اوايل زمستان است که در فصل بهار می توان شاهد گل دادن آن بود. نرگس، لاله و سنبل از اين دسته از گل های پيازی بهاره هستند.
دسته دوم، پياز تابستانه است، زمان کاشت آنها فصل بهار است و می توان در تابستان گل دادن آنها را شاهد بود. گلايل، سوسن، مريم، اختر، کوکب و گل شيپوری در اين گروه قرار دارند. دسته سوم اين گل ها مانند آلاله، زعفران پياز پائيزه دارند. فصل کاشت آنها اوايل تابستان است و در پائيزه گل می دهند. پياز زمستانه را نيز در فصل پائيز می کارند تا زمستان گل بدهد مانند زعفران زينتی.
● نگهداری پياز
مونا پوردلان، کارشناس کشاورزی در مورد شرايط نگه داری گل های پيازی می گويد: هر کدام از گل های پيازدار دوره استراحت معينی دارند. دوره استراحت اين گياهان از زمان زرد و پژمرده شدن برگ هايشان شروع می شود که در اين زمان لازم است به تدريج آبياری آنها را کم کرده و پس از خشک شدن کامل، به آن آب نداد. در سال اول، پس از خشک شدن کامل برگ ها پياز اصلی، ديگر مواد غذايی ندارد بنابراين احتياج به يک دوره استراحت برای توليد پيازچه های فرعی دارد. به اين ترتيب بدون آن که آن را از خاک خارج کنند در محيط بيرون از خانه قرار داده و سطح خاک آن را با ماسه بپوشانند تا فضای داخل خاک کاملاً تاريک شود و پياز جوانه نزند. رطوبت لازم را نيز از باران دريافت خواهد کرد لذا نياز به آبياری ندارد. وی می افزايد: در مواقعی که محل نگه داری اين دسته از گل ها، باغچه باشد بايد پس از خشک شدن برگ ها، روی پياز را به وسيله برگ های پوسيده باغچه يا ماسه پوشانده تا در مقابل سرما محافظت شوند.
دوره استراحت برخی پيازها مانند پياز لاله متفاوت است. طالبی در اين مورد می گويد: شرايط نگه داری پياز لاله به اين ترتيب است که پس از زرد و خشک شدن برگ ها، در اوايل مهرماه، پيازچه های آن را جدا کرده و در يک سبد بيرون از خانه قرار داده تا رطوبت آن تبخير شود، سپس آن را در يک پاکت کاغذی قرار داده و در محيطی خشک که نور و رطوبت وجود نداشته باشد با درجه حرارت ۴ تا ۹ درجه سانتی گراد مانند زيرزمين نگهداری کنيد.
● تکثير
تکثير گل های پيازی از طريق پياز است بطوری که پس از گذشت دوره استراحت بايد پياز را از خاک درآورده و پیازچه های اطراف آن را جدا کرد. هر پيازچه را در يک گلدان جداگانه کاشته و روی آن را با ماسه بپوشانيد تا محيط تاريکی برای آن فراهم شود و نزديک فصل گل دهی آن به مکان پرنور و گرم منتقل کرد. پوردلان در مورد نقش سرما بر رشد و گل دهی پيازها می گويد: سرما نقش مهمی بر رويش پياز دارد بطوری که پيازها بايد در دوره استراحت خود سرما ببينند تا گل بدهند در غيراين صورت سبز خواهند شد ولی گل نخواهند داد.
● پيش رس کردن
يکی از خواص جالب گل های پيازی، قابل پيش رس شدن آنهاست بطوری که می توان شرايطی را برای پياز فراهم کرد تا زودتر از موعد جوانه بزند و گل بدهد. مهندس پوردلان در مورد نحوه پيش رس کردن پياز می گويد: ابتدا لازم است پيازچه ای که از پياز اصلی جدا شده است در يک گلدان جداگانه کاشته و به مدت شش تا هفت هفته گوشه باغچه يا باغ قرار داد تا استراحت کند. در اين فاصله رطوبت مناسب را برای آن فراهم کنيد تا جوانه بزند. پس از آن، گلدان را به گلخانه برده و دمای گلخانه را در حدود ۱۰ درجه سانتی گراد تنظيم کنيد. اگر دمای اتاق نيز حدود ۱۰ درجه سانتی گراد باشد و رطوبت گلدان تأمين شود می توان آن را در اتاق نگهداری کرد.
پس از چند روز بايد گلدان را نزديک پنجره برد تا نور بيشتری به آن برسد. در عرض چند هفته شکوفه ها شروع به باز شدن می کنند، در اين زمان است که بايد گلدان را در محيط روشن، دور از نور مستقيم خورشيد و حرارت بخاری و شوفاژ قرار داد و دمای مناسب یعنی ۱۶ تا ۲۱ درجه سانتی گراد را برای آن فراهم کرد. گلدان را هر چند روز يک مرتبه بايد چرخانيد تا نور به همه قسمت های گلدان برسد.
● آبياری
آبياری گل های پيازی نيز بايد به صورت منظم انجام شود تا سطح خاک هميشه مرطوب باشد. در مقابل، آبياری بيش از حد گلدان نيز باعث پر شدن فضای بين ذرات خاک شده در نتيجه خاک حالت باتلاقی و اسيدی به خود می گيرد که باعث صدمه به ريشه گياه شده و ريشه را می پوساند. طالبی در مورد خصوصيات پياز مناسب می گويد: هنگام خريد بايد دقت شود، پياز زخمی، نرم، يخ زده، سياه، پوسيده، پوک و چروکيده نباشد. پياز خوب سالم، تميز و پاک بوده و پوسته موجود در سطح آن کامل و سالم است. قطر پياز بايد نه خيلی درشت و نه خيلی ريز باشد.
● نحوه کاشت
عمق کاشت پياز نيز باتوجه به سايز آن متفاوت است و بطور معمول عمق گودال را بايد يک و نيم تا دو برابر قطر پياز در نظر گرفت، اما بطور دقيق تر عمق کاشت مناسب برای زنبق ۵ تا ۱۰ سانتی متر، نرگس ۵ سانتی متر، زعفران ۵ تا ۸ سانتی متر، گلايل ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر و سنبل و لاله ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر است. کوددهی نيز يک بار به فاصله ۱۵ تا ۲۰ روز مفيد است. در اين صورت می توان از کودهای مايع که سه عنصر حياتی برای گياه يعنی پتاسيم، فسفر و ازت (NPK) را داشته باشد استفاده کرد و به صورت مخلوط با آب روی برگ ها اسپری کرد. پوردلان در مورد نحوه کاشت پياز می گويد: سايز گلدان با توجه به درشتی و ريزی پياز متفاوت است. ته گلدان را مقداری سنگ درشت، خرده سفال يا پوکه معدنی ريخته تا آب ته گلدان جمع نشود و زهکشی مناسبی داشته باشد.
بهتر است مقداری خرده زغال نيز روی آن بريزيد تا مانع از رشد قارچ و باکتری شود. روی زغال را مخلوطی از خاک برگ پوسيده، کود حيوانی پوسيده و شن به نسبت مساوی ريخته تا نصف گلدان پر شود. پياز را روی خاک قرارداده و روی آن بايد مخلوط خاک باغچه، کود پوسيده و ماسه به نسبت مساوی ريخت و يک سانتی متر از لبه فوقانی گلدان را برای آبياری خالی گذاشت، سپس خاک اطراف پياز را کمی فشار داده و آن را آبياری کرد. مهندس طالبی در مورد پرورش پيازچه ها می افزايد: پياز مرغوب قطری حدود ۱۲ سانتی متر دارد و هر چه پياز قوی تر باشد، گل دهی آن نيز بهتر است بنابراين توصيه می شود غنچه گل پس از گل دهی پيازچه ها به مدت سه الی چهار سال قطع شود تا موادغذايی پياز به غنچه نرسد و پياز رشد کند.
نرگس
باتوجه به اين که فصل گل دهی گل های پيازی متفاوت است با کاشت چند نوع از آنها می توان باغچه ای هميشه زيبا داشت. نرگس نيز از جمله گل هايی است که دوگونه است، نرگس شيپوری و نرگس امام زمان. نرگسی که بومی مديترانه است و دارای گلبرگ های کوچک سفيد رنگ با گل های معطری است. اين نوع نرگس اواخر پائيز تا اواسط بهار گل می دهد. نرگس شیپوری نیز بومی اروپا است و دارای گلبرگ های زردرنگی است که تمايل به خم شدن دارند. فصل گل دهی آنها نيز اواخر زمستان يا اوايل بهار است. مهندس طالبی در مورد شرايط نگهداری آن می گويد: نرگس مقاوم به سرما است و پياز آن چندين سال در باغچه می ماند. نرگس برگ های نواری عمودی شکل دارد که از ميان برگ ها، ساقه هايی که منتهی به يک يا چند گل می شود، بيرون می آيد. خاک مناسب برای رشد آن، خاک سبک و غنی با زهکشی مناسب است که بايد در محل آفتابی يا سايه آفتاب قرار گيرد.
● زنبق
پوردلان در مورد زنبق می گويد: زنبق مقاوم به سرما است و به مکانی آفتابی، خاک سبک شنی و غنی از هوموس نياز دارد. فصل گل دهی آن از فروردين تا اواخر خردادماه است و ازدياد آن از طريق تقسيم پياز در خردادماه تا شهريورماه و پس از پايان گل دهی است ولی هوموس را بقايای گياهان و جانوران پوسيده که مواد آلی بسيار زيادی دارند تعريف می کنند که می توان آن را جداگانه خريداری کرده و به خاک گلدان افزود.
● سنبل
سنبل از گياهانی است که مراقبت بيشتری نياز دارد و نبايد به آن آب زيادی داد زيرا رطوبت زياد، پياز را از بين خواهد برد. سنبل به مکان روشن تا نيمه آفتابی همراه با خاک سبک و زهکشی خوب نياز دارد. مقاوم به سرما است و لازم است هفته ای يک مرتبه گلدان را با کود مايع تقويت کرد. تکثير آن نيز از طريق تقسيم پيازچه ها در مهرماه می تواند انجام شود.
● لاله
لاله نيز از گروه گل های پيازدار است که پياز آن ضخيم و تخم مرغی شکل است و پوسته قهوه ای رنگی آن را احاطه کرده است. برگ های آن بلند و نيزه ای شکل با رنگ سبز تيره است. رنگ گل آن متنوع قرمز، زرد، سفيد و بنفش رنگ است. خاک سبک با زهکشی مناسب و محل روشن آفتابی لازم دارد. تکثير آن از طريق جداسازی پيازچه های اطراف پياز و گل دهی نيز از اوايل فروردین تا اواسط ارديبهشت است.
● گلايل
گلایل نيز در نواحی سردسير خصوصاً دماوند رشد خوبی دارد. پياز آن اگرچه ظاهراً شبیه پيازهای معمولی ديگر است ولی فاقد برگ های گوشتی است و در مجموع يک ساقه محکمی را تشکيل می دهند که گره ها و فاصله بين گره ها را در بردارد. پوردلان در اين باره می گويد: تکثير گلايل از طريق پيازهای توپر در اوايل اردیبهشت ماه است و باتوجه به نوع و گونه آن، دوره کاشت تا برداشت ۵۰ تا ۷۰ روز طول می کشد، بنابراين تاريخ کاشت آن را به نحوی تنظيم می کنند تا محصول گل بتدريج به دست آيد. به اين ترتيب در بهار هر ۲۰ روز يکبار آن را می کارند.
● زعفران
مکان اصلی کشت برای زعفران، شهر مشهد و قائنات است و در تهران بندرت رشد می کند ولی در شرايطی مانند گلخانه می توان آن را پرورش داد. پوردلان در اين باره می افزايد: خاک مناسب برای آن خاک رسی شنی است يعنی خاکی که مقدار بيشتری رس داشته باشد. پيازها بايد در خاک و در فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر قرار داشته باشند و در عمقی برابر ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر کاشته شوند. توجه داشته باشيد غلاف زعفران حتماً در خاک قرار گيرد و باتوجه به اين که کشت آن به صورت ديم است بايد آن را بطور منظم آبياری کرد البته به مقدار کم ولی دفعات زياد، بطوری که سطح خاک هميشه نيمه خشک و رنگ روشنی داشته باشد. تکثير آن نيز از طريق پياز توپر ممکن است.
آشنايي با موزه گياهي (بو تانيك) كندولوس در روستاي كندولوس
موزه ديگر به نام كندلوس موزه گياهان دارويی است. موزه گياهان دارويی متعلق به مجتمع كشاورزی كندلوس است كه در سال 1365 با هدف كشت، پرورش، توليد و بسته‌بندی گياهان اصلی دارويی و معطر و همچنین توليد اسانس‌ها و روغن‌های گياهی تاسيس شد و برای نخستين بار در ايران مبادرت به برپایی باغ بوتانيك (موزه گياهان دارويی) در زمينی به مساحت 10 هكتار كرد كه با كاشت بالغ بر 250 گونه گياه ژنتيك ارزشمند در ايران به توليد و عرضه محصولات گوناگون در زمينه‌های مختلف اقدام كرده است.
تاریخ: دوشنبه 16 اسفند 1389 - 03:04 عنوان: روش تكثير و كاشت گل لاله
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
روش تكثير و كاشت گل لاله
تمام انواع لاله ها به سرما مقاوم هستند و می توان آنها را در پائيز ، حوالی مهر و آبان در باغچه کاشت و از گل آنها در بهار استفاده نمود .معهذا اگر بخواهند پياز لاله را پيش رس کنند بايد پيازها را در مهر و آبان در گلدان بکارند. خاک مناسب برای گشت گل لاله خاکهای رُسی ، شنی ميباشد که در زمستان آنرا با کود شيميايی مخلوط کرده باشند.در زمينهای خيلی سبک شنی بايد به اندازه کافی کود گاوی پوسيده با خاک مخلوط کرد .
برای كاشت پياز در گلدان ابتداء قطعه تيله شکسته ای را در ته گلدان قرار داده سپس گلدان را از خاک پر می کنند و آنگاه چهار پياز را در آن ميکارند. نوک پيازها بايد از خاک بيرون باشد. توليد کنندگان گل فقط يک پياز لاله را در يک گلدان نشائی می کارند. معمولا در موقع كاشت دور پياز را ماسه ميريزند تا رطوبت زياد به آن صدمه نزند. محيط پياز لاله ۱۱- ۱۲ سانتيمتر و وزنش در حدود ۳۵ – ۴۰ گرم بايد باشد .
يادآوری و تذکر اين نکته ضرورت دارد که پيازها بايد سالم و عاری از امراض باشند. پياز معيوب و ترک خورده را بايد دور ريخت. بعد از کاشت بلافاصله بايد خاک را خوب سيراب کرد. در اينجا تذکر و توضيح مختصری درباره احتياج پياز به سه عامل اساسی لازم و ضرورت دارد .
اين سه عامل عبارتند : تاريکی – رطوبت و سرما :
قبل از ظهور جوانه گل و برگ بايد گياه پر ريشه شود. برای اين منظور در مرحله اول بايد به گلدانها تاريکی داده شود. درغير اينصورت يعنی اگر گلدان محتوی لاله را از اول مستقيما در روشنائی قرار دهند ، گل آنها غير طبيعی می گردد. بنابراين گلدان را در زير زمينی خنک _ به جای زير زمين ممکن است از اطاق خنک يا يخچال استفاده نمود ) که در حدود ۶ درجه سانتيگراد سرد باشد به مدت ۱۰ تا ۱۲ هفته قرار دهند. روی گلدانها ۲ – ۳ سانتيمتر ماسه و روی ماسه مختصری خاک نرم بريزند. موقعی که شاخه گل دهنده ۲ سانتيمتر بالا آمد خاک و ماسه را از روی گلدانها برداشته و آنها را در روشنائی و حرارت ۹ – ۱۲ درجه قرار می دهند. از زمانی که جوانه گل بالا می آيد تا موقع گل کردن و تا پلاسيدن گل بايد خاک گلدان را مرطوب نگهداشت. همچنين در طول فصل رشد تا موقع گل کردن بايد رطوبت زياد به گياه داده شود و الا ساقه کوتاه مانده و طبيعی نخواهد شد. با آبپاشی در گلخانه ، گلها درشت تر شده و پياز هم زودتر به گل مينشيند .
حال برگرديم به اصل مطلب : مجددا تکرار می کنيم که در مرحله اول گلدانها را در زير زمين خنک ميگذاريم و بعد از ۱۰ تا ۱۲ هفته که شاخه گل کمی بالا آمد گلدانها را در محلی که ۹ – ۱۲ درجه سانتيگراد حرارت داشته باشد قرار ميدهيم و فقط يک هفته در اين محل ميماند. دراين مرحله نبايد آفتاب شديد باشد. تغييرتدريجی محل گلدانها از تاريکی به روشنائی بهتر از آن است که يکدفعه گلدانها را از تاريکی به روشنائی ببريم. بعد ازيک هفته در حرارت ۹ – ۱۲ درجه گلها ظاهر ميشوند. و زمانيکه رنگ گلها ظاهر شد حرارت محل را به ۱۵ درجه ميرسانیم تا دوام گلها زيادتر شود. در اين موقع است که توليد کنندگان گل گلدانها را به معرض فروش ميگذارند. البته در منزل هم ميتوان گلهای لاله را عمل آورد. منتها چون در گلخانه شرايط مناسبتر است ، گلها کاملا طبيعی و درشت هستند در صورتيکه در منازل نمی توان کليه شرايط مخصوصا حرارت و روشنائی را تنظيم نمود. در هر حال پس از اتمام گل نبايد برگهای لاله بريده شوند و تا زمانی که رشد پياز به اتمام نرسيده باید آب به پيازها داده شود. والا پياز ناقص مانده و به رشد کامل خود نمی رسد. بعد از زرد شدن برگها ، آب دادن به پياز را قطع می کنند .در حوالی تيرماه که برگها زرد می شود بايد پيازها را از خاک درآورده و چند روزی آنها را در محل سايه ، خشک می کنند و بعد آنها را در اطاقی روی طبقاتی پهن می کنند و در ۹ درجه حرارت تا حوالی مهرماه نگه می دارند. در مهرماه اين پيازها را در باغچه ميکارند تا سال آينده در بهار گل بدهند. اگر همين پيازها را مجددا در گلدان بکارند ، ضعيف خواهند شد. بهتر است در سال دوم آنها را در باغچه بکارند تا تقويت شوند .
تاریخ: دوشنبه 16 اسفند 1389 - 03:15 عنوان: پاسخ به «گل و گياهان ايران و جهان : روش تكثير گلهاي بهاري ايراني»
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
روش تكثير و كاشت زعفران
زعفران نيز به خانواده پيازيان تعلق دارد و از گياهان كهن ايراني است كه هميشه كشت و برداشت ميشده است و ارزش مبادله اي ان معادل طلاست......... مولف
======
آب و هوای مناسب زعفران:
زعفران گياهی است نيمه گرمسيری و در نقاطی که دارای زمستانهای ملايم و تابستان گرم و خشک باشد بخوبی می رويد
مقاومت زعفران در مقابل سرما زياد است و ليکن چون دوران رشد آن مصادف با پائيز و زمستان و اوايل بهار است طبعا در اين ايم به هوای مناسب و معتدلی نياز دارد. در دوره خواب يا استراحت گياه (تابستان) بارندگی يا آبياری برای آن مضر است بنابراين کشت و کار آن در مناطق گيلان و مازندران و مناطق گرم جنوب کشور معمول نيست. اراضی آفتاب گير و بدون درخت که ضمنا در معرض بادهای سرد نيز نباشد برای رشد زعفران مناسب است. با اين وجود در برخی از روستاهای بيرجند و قاين در زير سايه بوته های زرشک و درختان بادام که در تابستان کمتر آبياری می شوند کاشته می شود.
حداکثر دمای اين گياه بين 40 تا 35 درجه سانتی گراد و در ارتفاع بين 1300 تا 2300 متر از سطح دريا عملکرد خوبی را نشان داده است.
خاک مناسب پرورش زعفران:
از آنجاييکه پياز زعفران مدت نسبتا زيادی (7 - 5 سال) در زمين می ماند. خاک زمين بايد سبک يا ترکيبی از شن و رس باشد که پياز بتواند در اين مدت علاوه بر تامين مواد غذايی، در مقابل شرايط خاص منطقه ای نيز مقاومت نمايد.
بنابراين جهت رشد و نمو مناسب گياه و توليد محصول مرغوب و مطلوب زمين های حاصلخيز و زهکشی شده بدون درخت با خاک(لومی، ليمونی، رسی و شنی) و آهک دار که PH آن بين 7-8 باشد بر زمين های شور، فقير و مرطوب، اسيدی ترجيح داد.
زعفران در زمین هائيکه دارای قلوه سنگ يا علف های هرز يا مواد آلی پوسيده نشده باشد محصول خوبی نمی دهد.
تهيه زمين:
در تهيه زمين به منظور کاشت زعفران لازم است توجه و دقت خاصی معمول شود ابتدا در فرصتهای مناسب در پائيز يا زمستان زمين مورد نظر را شخم عميق می زنند درصورتیکه شرايط مناسب نبوده يا دسترسی به تراکتور مقدور نباشد می توان شخم را در پايان بهار يا اوايل تيرماه نيز انجام داد.
در تهيه زمين بطريق سنتی در اوايل بهار پس از قطع بارانهای بهاره زمين را با گاوآهن ايرانی شخم می زنند بعد از 15 - 10 روز مجددا به شخم زمين اقدام می کنند و اگر زمين دارای کلوخ باشد گاوآهن را باز کرده و کلوخ ها را با استفاده از ماله خرد می کنند بعد از دو يا سه هفته مجددا زمين را دوبار در جهات عمود بر هم شخم می زنند قبل از شخم سوم برای هر 100 متر مربع زمین 10 - 5 بار الاغ کود حيوانی پوسيده پخش می نمايند کشاورزان بخوبی دريافتند که شخم های مکرر صرفنظر از تهيه بستر مناسب کشت زمين را تا حدودی از وجود علف های هرز پاک می سازند.
در اين طريق زمين کرت بندی شده و طول و عرض کرتها را نسبت به شيب زمين و قدرت آب تعيين می کنند. معمولا عرض و طول کرتها در حد بين 4*10 تا 100*10 متر می باشد در زراعت مکانيزه زعفران زمين را در پاييز سال قبل از کشت با گاوآهن شخم عميق می زنند در بهار پس از قطع بارانهای بهاری خاک را با انجام شخم متوسط ضمن سله شکنی از وجود علفهای هرز پاک می کنند در مرداد يا شهريور پس از پخش 40 -80 تن کود حيوانی و 200 کيلوگرم فسفات آمونيوم زمين را بصورت فارو در مياورند و برای کشت آماده می کنند. (البته متخصصين تغذيه ای توصيه می کنند که حدود 250 کيلوگرم سولفات پتاسيم نيز در اين مرحله با خاک مخلوط گردد)
انتخاب پياز و زمان کشت زعفران:
احداث مزارع جديد زعفران فقط بوسيله پياز آن مقدور و معمول است. بنابراين تهيه و انتخاب پياز مرغوب جهت کاشت در ايجاد و گسترش کشت حائز اهميت است. پياز زعفران را می توان از خاک درآورد به انبار يا مزرعه ديگری منتقل نمود، با توجه به دوده خواب يا استراحت پياز که از اواخر ارديبهشت ماه تا اواخر مرداد ادامه دارد می توان در اين فاصله نسبت به بيرون آوردن پياز اقدام کرد. بهتر است پيازها پس از بيرون آوردن از زمين کاشته شوند تا پيازها ضمن ادامه استراحت در زمين جديد مستقر شوند. از بيرون آوردن پيازها در اواخر مرداد به بعد بايد خودداری کرد چون در اين موقع بعضی از پيازها ممکن است برای ريشه دادن و جوانه زدن آماده باشند هر قدر فاصله بيرون آوردن پيازها تا کاشت کمتر باشد بهتر است با وجود اين پياز زعفران را برای مدت چندماه در محل سرد و خشک با ارتفاع 30 - 20 سانتی متر می توان بصورت پخش شده نگهداری نمود ولی اين امر باعث عدم توسعه فيزيولوژيکی گلها شده و باردهی سال اول کشت را شديدا کاهش می دهد.
پياز زعفران را از موقع خزان بوته (اوايل خرداد تا اواسط مهرماه می توان کشت نمود ولی بهتر است از کاشت پياز در اواخر تير و اوايل مرداد خودداری شود زيرا در اين موقع هوا و زمين بسيار گرم است و بيم آن می رود که رطوبت پياز موقع جابجای از بين رفته و به آن صدمه وارد شود. بر اساس تحقيقات انجام شده توسط مرکز پژوهشهای صنعتی خراسان بهترين زمان کشت خرداد ماه می باشد.
نوع و مقدار کشت پياز زعفران:
بطوريکه گفته شد زعفران بوسيله غده ساقه که عبارت از پيازهای تو پر (بنه) می باشد ازدياد می شود و اندازه آن از يک فندق تا يک گردو متفاوت است. پيازهای انتخابی بايد درشت تر، سالم تر و بدون زخم و خراشيدگی و عاری از هر نوع بيماری باشد.
پيازها بهتر است قبل از کاشت با سموم قارچ کش از قبيل سرزان، سری تيزان و گرامنيون و غيره به نسبت 500 - 300 گرم سم برای يکصد کيلو پياز بر عليه بيماريهای قارچی ضد عفونی شوند. در موقع کاشت بهتر است پولک يا لايه خشک کف پياز به همراه مقداری از پوسته آزاد روی پياز جدا شوند تا جذب آب بوسيله پياز آسانتر و جوانه زدن آن سريعتر انجام شود. مقدار کاشت پياز بسته به ريزی و درشتی از 10 - 3 تن در هکتار فرق می کند. فواصل کاشت معمولا 30 - 25 سانتی متر از هر طرف می باشد.
تعداد پياز انتخابی جهت کاشت در هر چاله 3 پياز است با وزن متوسط 6 گرم برای هر پياز می باشد در صورتيکه پيازها رديفی در فارو کاشته شوند بصورت منفرد و با فاصله 8 - 6 سانتی متر از يکديگر به مقدار 3 تن و در صورتيکه بصورت سنتی و در هر چاله 5 عدد مصرف کنند ميزان کاشت پياز به 5 تن بالغ خواهد شد. گفتنی است که در تحقيقات انجام شده بهترين پيازها، پيازهايی با اندازه بيشتر از 8 گرم بود.
عمليات کاشت پياز زعفران:
برای کاشتن پياز زعفران ابتدا چاله های یک رديف را با بيل در می آورند و در داخل هر چاله بطوريکه گفته شد از 3 - 15 پياز قرار می دهند. عمق کاشت پياز 20 - 15 سانتی متر در نظر گرفته و در موقع کاشت سر پيازها بايد رو به بالا قرار گيرد. پيازها در عمق 20 سانتی متری در زمستان از سرما و يخبندان و ساير تنش های محيطی و در تابستان از گرما زدگی مصون می مانند.
برای کاشت زعفران 5 - 4 نفر شرکت می کنند به اين ترتيب که يک نفر با بيل چاله ها را در می آورند دو نفر پيازهای قابل کشت را بصورت دسته های 3 تا 5 یا 15 تائی انتخاب می کنند و نفر چهارم پيازها را در داخل چاله ها قرار می دهند و بقيه نفرات کار خود را ادامه می دهند تا تمام زمين کاشته شود. سرانجام سطح مزرعه را که نا مسطح شده با بيل يا ماله ايکه صاف و فشرده می سازند تا پيازها به خاک بچسبد.
زمين کشت شده به همين صورت تا موقع آبياری پائيزه رها می شود قبل از آبياری در حدود 20 - 10 تن کود حيوانی کاملا پوسيده با بيل يا چهر شاخ در سطح زمين پخش می نمايند.
در اسانيا کاشت زعفران به صورت ديم صورت می گيرد پيازهای زعفران بجای کپه کاری در داخل رديف 4 بفاصله 5 تا 8 سانتی متر از همديگر کاشته می شود. و رديف های کاشت از يکديگر 35 - 30 سانتی متر فاصله دارد. پس از انجام عمل کاشت روی شيارها را با ماله پوشانده و زراعت رديفی بنظر می رسد.
آبياری:
پس از پايان کاشت پيازهای زعفران که حداکثر تا آخر شهريورماه طول می کشد حدود 15 تا 10 روز بعد از کاشت اقدام به آبياری مزرعه می نمايند. در نقاط مختلف خراسان بسته به وضعيت آب و هوايی منطقه از اواسط مهر ماه تا دهه اول آبان آبياری زعفران شروع می شود. با توجه که گل کردن زعفران تا حدودی تابع آب اوليه می باشد لذا برای اينکه برداشت زعفران با مشکل مواجه نشود آب اول را در بين قطعات با فاصله چند روز تقسيم می کنند تا بدين وسيله دوران اوج گلدهی قطعات با يکديگر همزمان نباشد.
آب اول زعفران خيلی مهم است و تمام نقاط زمين بايد بطور کافی و يکنواخت آب بخورد تا گلهای يک قطعه با هم و هم زمان بيرون آيند بعد از گاورو شدن مزرعه برای سله شکنی از کج بيل و چهار شاخ فلزی يا گاو آهن ايرانی با عمق کم استفاده می شود متعاقب آن زمين را ماله می کشند. سله شکستن زمين باعث می شود که جوانه های گل با سهولت بيشتری از خاک بيرون آمده و رشد قوی و مطلوبی داشته باشند.
پس از آبياری اول بفاصله 15 - 20 روز بعد از آن اولين گلهای زعفران ظاهر می شوند بديهی است که مزرعه زعفران در سال اول محصول قابل توجهی نمی دهد. از اوايل فروردين تا زمانيکه رنگ برگها به زردی مايل شود هر 12 - 6 روز یکبار آبياری انجام می شود.
بايد توجه داشت که بعد از وجين يک نوبت آبياری به تاخير بيفتد تا علف های هرز از بين رفته و مجددا سبز نشوند. آب آخر در درشت شدن پياز موثر است.
سله شکنی:
همان طور که اشاره شد بعد از آبياری اول به محض گاورو شدن زمين سطح مزرعه بايد سله شکنی شود بنحوی که پيازها صدمه نبينند بهترين وسيله سله شکنی کج بيل و بيل شيار دار و گاوآهن ايرانی و کولتيواتر است.
سله شکنی باعث می شود که گلها بآسانی از خاک بيرون آمده و کود حيوانی با خاک مخلوط گردد. در مواقعی که زارع نتوانسته باشد بزمين خود کود دهد قبل از اجام آبياری می توان کود لازم را در سطح خاک پخش نموده و با شخم سطحی با خاک مخلوط نمود و بعد از اين عمل که در واقع حکم سله شکنی را دارد جهت هموار نمودن زمين و چسباندن خاک به پيازها زمين را ماله می کشند.
وجين علف های هرز: علف های هرز از طريق رقابت با گياه زعفران از نظر آب و مواد غذايی و نور خورشيد سبب کاهش محصول می شود علاوه بر اين ممکن است در مراحل کاشت و برداشت زعفران مزاحمت های ايجاد و ميزبان تعدادی از بيماريها و حشرات و بخصوص نماتد باشد. وجين مزرعه در هر موقع که علف های هرز رشد کردند ضروری است در مزارع زعفران اولين وجين بعد از آبياری دوم انجام و اين وجين باعث از بين رفتن علف های هرز مزرعه زعفران می گردد.
بطور معمول اولين وجين زعفران بعد از برداشت گلها و دومين آن در صورت لزوم به فاصله در حدود يک ماه قبل از آب سوم انجام می شود. در مورد مبارزه شيميایی با علف های مزرعه بايد توجه کرد که چون اثر اين علف کش ها بر روی گياه آزمايش نشده لذا بايد حتی الامکان به هنگام رشد بوته های زعغران از مصرف علف کش های شيميایی خودداری شود.
عمليات به زراعی زعفران:
با توجه به اينکه اصلاح نبات زعفران از طريق به نژادی امکان پذير نيست لذا برای بازدهی بيشتر محصول و ارتقاء کمی و کيفی آن بايد به عوامل زير متوصل شد:
1 - زمين اتخاب شده برای کاشت زعفران بايد حاصلخيز بوده و غنی از مواد غذايی و آلی باشد.
2 - پيازهای درشت و سالم عاری از هر گونه بيماری و آلودگی برای کشت مزرعه انتخاب شود.
3 - رديف کاری به جای کپه کاری نتيجه بهتری می دهد و عمليات ماشينی را در داخل مزرعه سهل و آسان می کند.
4 - از پيازهای خشکه کن و محافظت شده در شرایط خشک و خنک و تهويه شده استفاده شود.
5 - در هنگام استراحت تابستانی گياه زعفران از آبياری آن خودداری شود.
6 - در عمق کاشت پيازها دقت شود که در مناطق سردسير 20 - 15 سانتيمتر و در مناطق معتدل 15 - 10 سانتيمتر کمتر نباشد.
7 - حتی الامکان در موقع خواب تابستانه با علف های هرز مبارزه شود.
8 - چون هرساله پيازها به سطح خاک نزديک می شوند افزودن لايه ای معادل 2 - 3 سانت متر از کود و خاک و خاکستر سبب حفاظت بيشتر پيازها از تنش های محيطی شده و در عين حال مواد مغذی بيشتری به گياه می رسد.
9 - بهنگام تهيه زمين از اضافه کردن کودهای حيوانی بهمراه کودهای شيميايی لازم که قبلا به مقدار و زمان مصرف آن اشاره شده مايقه ای نشود.
10 - پس از آبياری سله شکنی زمين ضرورت کامل دارد تا گلها بآسانی بتوانند از خاک بيرون آيند منتهی بايد دقت کرد که عمق سله شکنی طوری نباشد که به پيازهای زعفران آسيب برسد.
11 - مبارزه با جوندگان بخصوص انواع موش از اهميت زيادی برخوردار است هرگونه سهل انگاری در اين خصوص باعث از بين رفتن محصول و استقرار موشها در زمين می گردد.
12 - برداشت گل در ساعات اول روز (4 - 9 صبح) موقعی که گلها بصورت غنچه باشند بايد انجام شود.
13 - در خشک کردن گلها بايد دقت شود تا رنگ و عطر دلپذير زعفران محفوظ بماند.
14 - بهترين روش خشک کردن زعفران روش توسينگ يا خشک کردن اسپانيايی است که بوسيله هيتر و الک نسوز انجام می شود.
15 - بالاخره زعفران بايد در ظروف در بسته فلزی، چوبی قلع دار يا شيشه ای در دار دور از نور و رطوبت و حرارت نگهداری شود.
کرم پيازخوار: يکی از آفت های زعفران ،کرم پياز خوار سفيد رنگ است.اين کرم در زير خاک فعاليت می کند.پژمردگی زرد شدن برگها وخشکيدن ناگهانی آنها می تواند نشانه وجود اين آفت باشد. اين آفت خسارت زيادی به گياه زعفران وارد می کند.برای مبارزه با اين آفت می توانيد از سم سوين استفاده کنيد.
خرگوش: تنها سبزی قابل توجه در فصل زمستان برگهای سبز زعفران است .خرگوش برای رفع گرسنگی علاقه وافری به خوردن اين سبزی خوش خوراک دارد.
موش: موش ها از پياز وبرگ های زعفران تغذيه می کنند.بهترين راه مبارزه با اين حيوان استفاده از قرص های (تدخينی) در سوراخ ها وطعمه مسموم در لانه آنهاست.
بيماری های زعفران
سياهک زعفران:مهمترين بيماری زعفران (سياهک زعفران) است.اين بيماری به صورت لکه های ريز قهوه ای رنگ وپس از مدتی به صورت سياه رنگ بر روی برگ ها ديده می شود.
به محض ديدن اين لکه ها بر روی برگ،برگهای آلوده را خارج کنيد وآنها را بسوزانيد
با کاشت نعناع در نزديکي مزارع زعفران مي توان با موشها مبارزه کرد. پيازها بهتر است قبل از کاشت با سموم قارچ کش از قبيل سرزان، سري تيزان و گرامنيون بر عليه بيماريهاي قارچي ضد عفوني شوند. بهترين روش کنترل علفهاي هرز وجين دستي است که معمولاً سه بار در سال انجام مي شود. در صورت لزوم از علف کشهاي مناسب با توصيه کارشناسان مربوطه استفاده مي شود در مورد مبارزه شيميايي با علف هاي مزرعه بايد توجه کرد كه مبارزه شيميايي با توجه به خواب تابستاني زعفران در اين فصل عملي ميباشد. اما چون اثر اين علف کش ها بر روي گياه آزمايش نشده لذا بايد حتي الامکان به هنگام رشد بوته هاي زعغران از مصرف علف کش هاي شيميايي خودداري شود. شخم هاي مکرر بستر زمين را تا حدودي از وجود علف هاي هرز پاک مي سازند. از علفهاي هرز عمده مزارع زعفران مي توان به بومادران، تلخه، خارشتر، گندسير، يولاف وحشي، اويارسلام، گل قاصد، گل ماهور و منداب اشاره کرد. علف‌كشهاي مورد آزمايش شامل اتال فلورالين، متريبوزين فلوآزيفوپ‌پي‌يوتيل، بنتازون، هالوكسي‌فوپ‌اتوتيل ، آترازين ، هالوكسي فوپ اتوتيل و متريبوزين بودند. مهمترين بيماريهاي زعفران بيماري سياهک و زوال زعفران است. عامل بيماري سياهک، قارچ نوماکو است که روي برگهاي زعفران رشد کرده و کم کم به پيازها ميرسد و باعث از بين رفتن پيازها ميشود. عامل بيماري زوال زعفران نيز يک نوع قارچ ساپروفيتي است که به داخل پيازها نفوذ کرده و موجب برآمدگي سطح پياز، پوسيدن و خشک شدن برگها ميشود. جمعآوري و سوزاندن برگها و پيازهاي آلوده و ضد عفوني کردن پيازها قبل از کاشت در کاهش بيماريها مؤثر است.
تاریخ: دوشنبه 16 اسفند 1389 - 17:50 عنوان: گل نرگس به قلم علامه دهخدا و قدمت تاريخي گل نرگس
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
گل نرگس به قلم علامه دهخدا و قدمت تاريخي گل نرگس
گل نرگس يكي از كهن ترين گل هاي ايراني خوش بوي بهاري ونوروزي است كه خاستگاهش ايران بوده بطور مثال در نواحي كوهستاني ايران در بهاران قابل مشاهده است و در نواحي فارس و شيراز بشكل خودرو مي رويد. قدمت پرورش ان به چند هزار سال ميرسد و منبع الهام شاعران و نويسنده گان ايراني ميبوده و هست. بعدها اين گل به كشورهاي همسايه و ديگر كشورها رفته است. اين گل در كنار گل هاي ديگر نوروزي در سر سفره هفت سين قرار داده ميشده و ميشود.
در صده هاي اخير( بعد از قرون وسطي) اين گل از ايران احتمالا بوسيله بازرگانان اروپايي به كشورهاي اروپايي برده شده و در انجا در بهاربشدت تكثير ميشود و بنام اوسترن گلو كه ناميده شده( اوسترن نام يكي ازاعياد مسيحيان) ،درحالي كه اصل كلمه اين گل ازفارسي پهلوي است و نامهايي كه اروپائيان برروي اين گل بعد ها نهاده اند كاملا جديد است ورد پاي سليقه در ان به چشم ميخورد. از نظر تاريخي روستا هاي كهن چندي در ايران از قديم به نام گل نرگس اختصاص داده شده است كه علامه دهخدا از ان ياد كرده اند. شايد نام گذاري اين روستا ها با كشت گل نرگس و مفهوم معنوي و سمبليك اين گل در پيوند بوده است ، زيرا گل نرگس سمبل خورشيد و روشنايي و نور بوده ، نور و روشنايي از سمبل هاي مهم دين مهر و زرتشت و سمبل اهورا مزدا مي بوده . در اين مورد ايران شناسان و گياهشناسان ايراني مي توانند با تحقيقات خويش مارا بيشتر راهنمايي فرمايند. نام مادر امام زمان نيز نرگس بوده. گ جزو حروف الفباي فارسي است كه عربها نمي توانسته اند تلفظ نمايند وبجاي ان از ج استفاده مي كرده اند و نرگس را نرجس تلفظ مي كرده اند.
تكثير اين گل ساده و از نظر ارقام صادراتي با ارزشي است كه در بسياري از كشورها بخاطر فرا رسيدن بهار مورد استقبال ميباشد. زيرا با كيفيت ترين انواع نرگس ها در ايران مورد موجود و كشت ميشوند.
گل نرگس
نرگس . [ ن َ گ ِ ] (اِ) پهلوي : نركيس ۞ ، از يوناني : نركيسس ۞ ، معرب آن نرجس ، لاتيني : نرسي سوس ۞ ، فرانسه : نرسيس ۞ . (حاشيه ٔ برهان قاطع چ معين ). نرجس . (بحر الجواهر) (منتهي الارب ). عبهر. (آنندراج ) (ازمنتهي الارب ) (السامي ). از اسفرم هاست . (ذخيره ٔ خوارزمشاهي ). نام گلي است خوشبو كه ته و ساقه اش مانند پياز است و بر سر گلي مي آورد زرد يا بنفش . (از فرهنگ نظام ). گياهي است داراي پياز و گلي خوشبوي و معطر دارد. (ناظم الاطباء). و آن چند نوع است : شهلا و مسكين و صدپر. (انجمن آرا). گلي است از تيره ٔ نرگسيها كه در وسط گلش حلقه اي زرد ديده مي شود و آن را نرگس شهلا گويند و در بعضي جنس ها خود گل نيز زرد است يا گل سفيد است ولي در وسط آن گلبرگ هاي كوچك سفيد است و آن را نرگس مسكين گويند. (گياه شناسي گل گلاب ص 286) :
نرگس چال . [ ن َ گ ِ ] (اِخ ) دهي است از بخش راميان شهرستان گرگان ،در 38هزارگزي جنوب شرقي راميان و 7هزارگزي مغرب راه شاهرود به گرگان ، در منطقه ٔ كوهستاني سردسير واقع است و 120 تن سكنه دارد. آبش از چشمه ، محصولش غلات و برنج و لبنيات ، شغل اهالي زراعت و گله داري و شالبافي و كرباس بافي است . (از فرهنگ جغرافيايي ايران ج 3).
باغ نرگس . [ ن َ گ ِ ] (اِخ ) قريه اي است [ در ] ده فرسنگي ميانه شمال و مغرب ده بارز [ رودان احمدي ] . (فارسنامه ٔ ناصري ). دهي است از دهستان رودخانه ٔ بخش ميناب شهرستان بندرعباس كه در 95 هزارگزي شمال ميناب بر سر راه مالرو ميناب به گلاشكرد واقع است . ناحيه اي است كوهستاني و گرمسير و داراي 300 تن سكنه ، آب آنجا از رودخانه تأمين ميشود و محصول عمده ٔ آن خرما و شغل مردمش زراعت وراهش مالرو است . (از فرهنگ جغرافيايي ايران ج 8).
نرگس زمين . [ ن َ گ ِ زَ ] (اِخ ) ده كوچكي است از دهستان زيركوه سورتيجي بخش چهاردانگه ٔ شهرستان ساري ، در 18هزارگزي جنوب غربي كياسر، در ناحيه ٔ جنگلي و كوهستاني معتدل هوائي واقع است . آبش از چشمه و رود تجن ، محصولش غلات و برنج ، شغل اهالي زراعت و بافتن شال و كرباس است . (از فرهنگ جغرافيايي ايران ج 3).
نرگس آباد. [ ن َ گ ِ ] (اِخ ) دهي است از دهستان چهاراويماق بخش قره آغاج شهرستان مراغه ، در 13هزارگزي شمال شرقي قره آغاج و 20هزارگزي جنوب راه مراغه به ميانه در ناحيه ٔ كوهستاني معتدل هوائي واقع است و 187 تن سكنه دارد. آبش از چشمه سارها، محصولش غلات و نخود و بزرك ، شغل اهالي زراعت و جاجيم بافي است . (از فرهنگ جغرافيايي ايران ج 4).
گياه نرگس از خانواده نرگسيان (Amaryllidaceae ) و تيره Narcissus می‌باشد.
نرگس گياهی دائمی و پيازدار می‌باشد. پيازهای آن درشت و دارای ورقه‌های فلسی يا مطبق است. به عبارت ديگر پياز آن میتواند چندين سال متوالی گل دهد و گل آن همه ساله درشت تر گردد. گلهای نرگس به رنگ سفيد، زرد، نارنجی، کم پر و پُر پر هستند. برگهای اين گياه از بن ريشه بصورت صاف يا شياردار بيرون می‌آيند و در طول ساقه قرار می‌گيرند.نرگس‌ها به اندازه‌های مختلف يافت میشوند از گلهای 5 اينچی روی ساقه‌های 2 فوتی گرفته تا گلهای 5/0 اينچی روی ساقه 2 اينچی.
نرگس‌ها شايد آسانترين و مطمئن‌ترين پرورش از ميان خانواده تمام گلها هستند و برای افراد مبتدی در باغبانی ايده آل است. پياز و برگها حاوی کريستالهای سمی هستند که فقط حشرات اصلی می‌توانند بدون آسيب رساندن به آن از آن مصرف کنند هر چند ممکن است جانوران آنها را از زير خاک بيرون بياورند.
رده بندی انواع نرگس.
کد رنگ‌های استفاده شده برای توصيف رنگ نرگس‌ها به قرار زير است:
W- سفيد (سفيد گونه) G- سبز Y- زرد P – صورتی O- نارنجی R- قرمز
در توصيف گل نرگس هر نرگس را به دو بخش تقسيم می‌کنيم
گلبرگ ها
تاج گل
رويشگاههای طبيعی در ايران
در برخی نواحی ايران گياه نرگس به صورت خودرو وجود دارد که از آنجمله می‌توان به مناطقی در استان فارس نظير کازرون و منطقه گله دار در شمال استان بوشهر و جنوب استان فارس اشاره نمود. مهمترين رويشگاه نرگس در ايران شهرستان بهبهان است که در سال 92 ميلادی به عنوان بهترين نرگس دنيا شناخته شده است. همچنين درشهرستان شيراز نيز نرگس می رويد.
اقسام نرگس آنها که در گلکاری ها کاشته می شود به شرح زير است:
۱) نرگس شيپوری: يا بدل نرگس که گونه اصلی آن در مزارع زياد ديده می شود و اصلاح شده آن دارای گل های خيلی درشت و زيباست، در گلکاری ها کاشته می شود.
۲ ) نرگس فتان: با گل های معطر سفيد و کاسه راه راه قرمز که انواع پُرپَرِ زيبای آن هم وجود دارد.
۳ ) نرگس شهلا : با گل های معطر سفيد مايل به کِرِم و کاسه زرد رنگ کوچک که از اين گونه هم چند نوع وجود دارد.
۴) نرگس مسکين: که تمام گل از کاسه و گلبرگ سفيد و عطر آن از نزديک زننده و نامطبوع است.
۵ ) نرگس بوقی: گونه پاکوتاهی است که گل های آن به شکل قيف و اواسط ارديبهشت باز می شود.
۶ ) نرگس سرنگون
۷ ) نرگس ژونکیل: که کاسه ميان آن بزرگتر از گونه های شهلا و فتان، ولی به بزرگی نرگس شيپوری نمی رسد، از اين گونه، نوع پُرپَر هم به دست آمده است.
۸ ) نرگس دسته گل: دارای ۶ نوع مختلف است.
گذشته از ۸ گونه مذکور گونه های مختلف ديگری نيز وجود دارد.
روش کاشت و تکثيير:
همه اقسام اين گياه را به وسيله جدا کردن سوخ هايی که از پهلوی سوخ اصلی می رويد در موقع استراحت آن زياد می کنند.
سوخ ها را اگر برای زياد کردن موقع استراحت گياه بيرون آورده اند، بايد در جای خشک و تاريک نگاهداری کنند تا ماه آبان و آذر دومرتبه آنها را بکارند. بهتر است سوخ های نرگس را چندين سال در زمين باقی بگذارند تا به اين ترتيب خود بخود زياد شده و همه ساله گل کند. زمين مساعد برای نرگس بايد دارای خاک سالم و سبک باشد، گل نرگس برای کنار حاشيه ها يا باغچه ها يا کناره چمن ها مناسب است.نرگس را نيز مانند بعضی ديگر از پيازهای زينتی می توان در خاک، آب و يا بين سنگ ريزه های معلق در آن پرورش داد.
بعضی از انواع پياز اين گل را می توان برخلاف ساير پيازها از همان ابتدا در روشنايی قرار داد، ليکن پياز اغلب انواع نرگس را لازم است در تاريکی و تحت حدودا ۱۰ درجه سانتيگراد وادار به ريشه دادن نمود. بدين معنی که ظرف حاوی پيازها را در خاک دفن کرده و يا آن را در زير زمين تاريکی بگذاريد.هنگامی که ملاحظه کرديد جوانه ها ظاهر شدند پياز را به روشنايی آورده آن را در مکان خنکی قرار دهيد.کاشتن پيازهای نرگس را بهتر است طوری ترتيب دهيد که از اواسط پاييز شروع شده و تا اواسط زمستان به فاصله یک هفته ادامه پيدا کند تا بتوانيد هفته ها از مشاهده گل های معطر و زيبای آن بهره مند شويد.
گياه نرگس از خانواده نرگسيان و تيره Narcissus است. نرگس گياهي دائمي و پيازدار است. پيازهاي آن درشت و داراي ورقه‌هاي فلسي يا مطبق است. به عبارت ديگر پياز آن ميتواند چندين سال متوالي گل دهد و گل آن همه ساله درشت تر شود. گلهاي نرگس به رنگ سفيد، زرد، نارنجي، کم پر و پُر پر هستند. برگهاي اين گياه از بن ريشه به‌صورت صاف يا شياردار بيرون مي‌آيند و در طول ساقه قرار مي‌گيرند. نرگس‌ها به اندازه‌هاي مختلف يافت ميشوند.
از گلهاي 5 اينچي روي ساقه‌‌هاي 2 فوتي گرفته تا گلهاي 0.5 اينچي روي ساقه 2 اينچي. نرگس‌ها شايد آسانترين و مطمئن‌ترين پرورش از ميان خانواده تمام گلها هستند و براي افراد مبتدي در باغباني ايده آل است. پياز و برگها حاوي کريستال‌هاي سمي هستند که فقط حشرات اصلي ميتوانند بدون آسيب رساندن به آن از آن مصرف کنند هر چند ممکن است جانوران آنها را از زير خاک بيرون بياورند.
پرورش نرگس در گلدان
بهتر است شما از گلدان‌هاي دو گالني به عنوان اندازه استاندارد نرگس‌ها و از گلدان‌هاي يک گالني براي نرگس‌هاي مينياتوري و پيازهاي کوچک استفاده کنيد. بهتر است گلدانها را با کلراکس ضدعفوني کرده و اجازه دهيد خاکشان به خوبي زهکشي شود. ترکيب خاکي که معمولا استفاده ميشود عبارت است از يک بخش پرليت و سه بخش خاک استرليزه. در انتهاي گلدان روي يک لايه نازک خاک يک مشت از کود بريزيد. اجازه ندهيد پيازهاي نرگس با کود تماس داشته باشند و سعي کنيد پياز در فوقاني قرار گيرد. اگر پياز را نزديک سطح خاک بکاريد ريشه‌ها پياز را به سمت بيرون از خاک هل مي‌دهند. فقط پيازهاي متوسط را در گلدان‌هاي يک گالني بکاريد. براساس اندازه پيازها ميتوانيد سه تا چهار پياز را در يک گلدان بکاريد. اگر ملاحظه کرديد که مقداري از يک پياز به خارج از خاک آمده است خاک را به آرامي و با دقت کنار زده و پيازها را در سطوح پايين تري از خاک بکاريد. براي نمايش پيازها ترجيح دادم که آنها با هم در تماس نباشند. روشي که اتخاذ کردم اين بود که پيازها را حداقل به اندازه قطر يک پياز از هم دور قرار دهم و با فاصله برابر از لبه‌هاي گلدان. بعد از اول نوامبر گلدان را آبياري سنگين نماييد و اجازه دهيد پيت ماس سطح خاک کاملا از آب اشباع شود. براي هفته اول هر روز آبياري کنيد. اگر ديديد که خاک فوقاني گلدان در حال خشک شدن است به آن آب اضافي دهيد. اگر خاک شما قليايي است از آنجايي که نرگس محيط اسيدي را ترجيح ميدهد براي حفظ اسيديته خاک براي گلدان‌هاي يک گالني يک قاشق چاي خوري Iron rite و دو قاشق براي گلدان‌هاي دو گالني اضافه کنيد
=========
کاشت گل نرگس
دوست عزيز با شروع فصل پاييز کاشت گل نرگس هم آغاز می شود . احتمالا شما هم جزو دوستداران گل نرگس و بوی مطبوع آن هستيد . کاشت اين گل زيبا بسيار آسان است .
وسايل مورد نياز : تعدادی گلدان – يکی دو بسته خاک برگ – تعدادی پياز گل نرگس – چند برگ روزنامه باطله
روش کار : اگر گلدان شما سفالی است کافی است در ته گلدان که برای زهکشی سوراخی قرار دارد سنگ قرار داده تا از زهکشی بيش از حد و همچنين ريزش خاک ها به بيرون جلوگيری شود . اگر گلدان شما پلاستيکی می باشد فقط چند لايه روزنامه باطله را در کف گلدان قرار دهيد ، با اين کار يک زهکش مناسب برای گلدان های خود ساخته اید . سپس خاک معمولی باغچه را با خاک برگ به نسبت 2 به 1 با هم مخلوط کرده و تا 3/2 گلدان را پر می کنيد سپس يک پياز را روی خاک گلدان قرار می دهيد ( اگر پياز های شما کوچک است دو پياز کنار هم قرار دهید ) مراقب باشيد پياز ها را سر و ته قرار ندهيد ، سپس بر روی پياز ها خاک می ريزيد . بايستی سر پياز 1 سانتيمتر زير خاک قرار گيرد و حدود 2 الی 3 سانتيمتر هم از گلدان برای آبياری ( آبخور ) خالی باشد . خاک اطراف پياز را با کف دست محکم کنيد و با احتياط آبياری نماييد . مراقب باشيد نبايد خاک از روی پيازها کنار برود . کار شما تمام شده است و کافی است گلدان را در يک جای مطمئن قرار دهيد ( گربه آن را نشکند ) و هفته ای يکبار آن را آبياری نماييد و منتظر گل دادن آن باشيد .
اگر شما می خواهيد گل نرگس را در باغچه بکاريد فقط کافی است کمی خاک را زير و رو کنيد ، اگر کود ندارد به آن کود بدهيد و مانند قبل پياز ها را کاشته و روی آن خاک می ريزيد ( حداقل 1 سانتيمتر روی پيازها خاک باشد ) و سپس آبياری می کنيد . مراقب باشيد در باغچه به دليل وجود باران در طول زمستان بايستی زمان آبياری را کاهش داد و هر زمان که خاک خشک بود آن را آبياری نمود .
نکته : آبياری زياد چه در گلدان و چه در باغچه سبب پوسيده شدن پياز گل نرگس می گردد .
کد:
http://horticulture.persianblog.ir/post/23
برداشت يك ميليون قلمه گل نرگس در طبس
طبس- خبرنگار كيهان:
مدير جهاد كشاورزي طبس گفت: در سال جاري حدود يك ميليون قلمه گل نرگس از سطح باغات شهرستان طبس برداشت خواهد شد.
«محمود اسدي» اعلام كرد: كار برداشت گل نرگس از سطح 7 هكتار باغات شهرستان طبس آغاز شده و پيش بيني مي شود كه در سال جاري حدود يك ميليون قلمه برداشت شود.
وي با بيان اينكه اين محصول معمولاً در حاشيه باغات كشت مي شود، گفت: به علت شرايط مناسب آب و هوايي گل نرگس طبس از كيفيت خوبي برخوردار است.
اسدي عمده مناطق كشت گل نرگس را روستاهاي كريت، پير حاجات ، از ميغان و شهر طبس نام برد و افزود: گلهاي توليدي در سطح شهرستان و استان هاي همجوار به فروش مي رسد.
گفتني است كه پياز و گل نرگس از جمله گياهاني است كه چندين ساله مي باشد و هر پياز يك سال گل مي دهد و سال ديگر تكثير مي شود و به علت اينكه انسان كمتر دخالتي در كاشت و توليد آن دارد از جمله محصولات و يا گياهاني است كه از عوايد و درآمدهاي جانبي و مازاد كشاورزان و باغداران به شمار مي رود كه سالانه نصيب آنان مي شود. در حال حاضر هر قلمه گل در شهر طبس حدود 500 ريال از باغدار و توليد كننده خريداري و در بازار تا 1500 ريال به فروش مي رسد.
طلبه جامعة الزهرا(س) کارشناس مهندسی محیط زیست
نرجس: همان نرگس است که در زبان عربى، نرجس گفته میشود.
نرگس: نام گلی است خوشبو، گیاهی که دارای پیاز است و گلی معطر دارد.)[1])
و آن چند نوع است: شهلا، مسکین و صدیر
از تیره نرگسی‌ها است که در وسط گلش حلقه‌ای زرد دیده میشود و آن را نرگس شهل گویند و در بعضی جنس‌ها، خود گل نیز زرد است یا گل سفیدی است با گلبرگ‌های کوچک سفید در وسط آن و آن را نرگس مسکین گویند.
ساختار گل نرگس:
نرگس را به انگلیسی NARCISSUS TAZETTA و به عربی نرجس، به یونانی لبنوس می‌نامند. مزاج پیاز آن گرم، خشک و تخمش گرم و تر است. نرگس برای زدودن آلودگی رحم، کرم شکم، زخم‌های بیرونی و درونى، زکام، درد زهدان و مثانه مفید است و بوئیدن گلش نافع سردرد ناشی از بلغم و سودا، نزله و انسداد سر می‌باشد.)[2])
گیاه نرگس از خانواده نرگسیان (Amarllidaceae) می‌باشد. پیازهای آن درشت و دارای ورقه‌های فلسی یا مطبق است. به عبارت دیگر پیاز آن میتواند چندین سال متوالی گل دهد و گل آن همه ساله درشت‌تر گردد. گلهای نرگس به رنگ سفید، زرد، نارنجى، کم پر و پُر پر هستند. برگهای این گیاه از بن ریشه به صورت صاف یا شیاردار بیرون می‌آیند و در طول ساقه قرار میگیرند.
نرگس‌ها به اندازه‌های مختلف یافت میشوند و شاید آسان‌ترین و مطمئن‌ترین پرورش از میان خانواده تمام گلها را دارند و برای افراد مبتدی در باغبانی ایده‌‌آل است. پیاز و برگها حاوی کریستال‌های سمی هستند که فقط حشرات اصلی می‌توانند بدون آسیب رساندن به آن، از آن مصرف کنند؛ هر چند ممکن است جانوران آنها را از زیر خاک بیرون بیاورند.)[3])
گیاهی است از گیاهان مجاور تیره زنبق، عطری مفرح و مقوی و گل و پیاز آن مصرف دارویی دارد. به طور معمول در نواحی سرد در فروردین گل می‌دهد. طبیعت آن گرم وخشک است. پزشکان قدیم نوشته‌اند: افرادی که در زمستان زیاد زکام میشوند، اگر به بوئیدن گل نرگس مداومت کنند، این حالت از آنان برطرف می‌گردد. پیاز گل نرگس قی‌آور است و اگر بکوبند و مقداری از آب آن را بخورند و یا جوشانده مقداری از آب طبخ شده را بخورند، سبب استفراغ و خروج هوا از معده میشود و چنانچه مقداری از آن آب را با عسل مخلوط کرده، بخورند؛ هرچه در معده باشد بیرون می‌ریزد. پیاز نرگس ساقط کننده جنین است، به علاوه اگر بچه در رحم مادر مرده باشد. مقداری از عصاره پیاز نرگس را گرفته به مادر بخورانند، انقباضات شدید در دیواره رحم حاصل و بچه مرده را از رحم خارج می‌سازد. مقدار خوراک آن ده تا پانزده گرم است که به طور معمول با شربت عسل خورده میشود. خوردن مقدار مذکور از پیاز نرگس کلیه انگل‌های دستگاه گوارش را نیز کشته و دفع می‌نماید.)[4])
گل نرگس در احادیث و روایات
قال رسول الله9: شمّوا النرجس ولو فی الیوم مرة و لو فی الأسبوع مرة و لو فی الشهر مرة و لو فی الدهر مرة ...)[5])؛ گل نرگس را اگرچه روزی یک بار، هفته‌ای یک بار، ماهی یک بار و یا در مدتی یک بار ببویید ....
پرورش گل نرگس
ماه‌های مرداد و شهریور بهترین زمان برای کشت نرگس هستند، تا ریشه‌ها قبل از شروع زمستان قابلیت رشد را پیدا کنند. اگر چه پیازها باید تا ماه مهر کشت شوند، ولی تا آبان ماه قابل کشت هستند.
برای کشت، آنها را به طور مجزا با فاصله‌های cm 15 در یک خاک با زهکشی خوب و مناسب کشت کنید؛ به طوری که حدود 10 cm خاک روی پیازها باشد. مقداری کود معمولی را با خاک مخلوط کنید و در زیر محل کاشت بریزید و اگر خاک، رسی و سنگین است، مقداری شن با آن مخلوط کنید تا به زهکشی خاک کمک کند. پیازها را در زمینی که از آب اشباع است، نکارید.
نرگس‌ها برای گلدهی سال بعد، نیاز به انرژی سرازیر شده از ساقه و برگ به پیازها دارند. به همین دلیل برگها را از محل طوقه قطع نکنید؛ چون این کار باعث میشود آنها ضعیف شوند. هنگامی که 6 هفته سپری شد، بعد از گلدهی میتوانید برگها را قطع کنید؛ چون تأثیری بر گلدهی سال بعد ندارد. بعد از پژمرده شدن گلها، آنها را از بخش زیرین و پشت تخمدان قطع کنید. هر پیازی را که در ساقه و برگ آن نشانی از بیماری است، خارج کرده و آن را بسوزانید.
پس از گلدهی گیاه را هفته‌ای یک بار آبیاری و به وسیله کودهای غنی از پتاس تغذیه کنید، تا هنگامی که برگها زرد شوند. تعداد زیادی از نرگس‌ها، خیلی خوب به طور طبیعی سبز شده و نیاز به جابجایی ندارند. اگر شما باغ کوچکی دارید و دسته‌های نرگس خیلی زیاد و بزرگ شده‌اند، میتوانید آنها را خارج کرده و تقسیم کنید. پیازهای خارج شده را در مکانی خنک، تاریک و با تهویه مناسب تا زمان کشت بعدی ذخیره کنید. قبل از انبار کردن و نیز قبل از کشت دوباره، تمام پیازهایی را که هنگام لمس کردن حس می‌‌کنید، نرم هستند یا حالت اسفنجی پیدا کرده‌اند، جدا کرده و بسوزانید.
پیازهای کشت شده در گلدان )برای 16 الی 20 هفته) باید حداقل در عمق 5 تا 10 سانتی متری کاشته شوند که این بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه دارد.
بهترین گونه‌ها برای پرورش بستگی به مکانی دارد که می‌خواهید کشت کنید. اگر محیط بزرگی از زمین سبز دارید که می‌خواهید در آنجا نرگس‌ها را کشت کنید، نوع نرگس نم بهترین نتیجه را دارد. گونه‌های مختلف را در یک بخش با هم مخلوط نکنید؛ زیرا محصول این نوع کشت، نتیجه خوبی ندارد.
برای حاشیه و کناره‌های کوچک باغ‌های سنگی بهتر است از انواع کوچک‌تر برای پرورش مانند دو به دو یا پرتاب شعله استفاده شود.
در طول زمان پرورش، حداقل دوبار به وسیله قارچ‌کش شاخ و برگ نرگس‌ها را سمپاشی کنید.
گونه‌های نرگس
گیاه شناسان در این مورد اختلاف نظر دارند، اما حداقل 25 گونه وجود دارد و دارای چندین دورگه طبیعی هستند. با توجه به این گونه‌ها لیست بانک اطلاعاتی فعلی نرگس نمایانگر بیش از 13000 دورگه است که در بین تقسیمات رده بندی شده دوازده گانه قرار میگیرند.
پرورش نرگس در گلدان
بهتر است شما از گلدان‌های دو گالنی به عنوان اندازة استاندارد نرگس‌ها و از گلدان‌های یک گالنی برای نرگس‌های مینیاتوری و پیازهای کوچک استفاده کنید. بهتر است گلدانها را با کلراکس ضدعفونی کرده و اجازه دهید خاکشان به خوبی زهکشی شود. براساس اندازة پیازها میتوانید سه تا چهار پیاز را در یک گلدان بکارید. اگر ملاحظه کردید که مقداری از یک پیاز به خارج از خاک آمده است، خاک را به آرامی و با دقت کنار زده و پیازها را در سطوح پایین‌تری از خاک بکارید. برای نمایش پیازها ترجیح دارد که آنها با هم در تماس نباشند.)[6])
و تو ای گل زیبای نرگس...
شمیم عطر حضور ناپیدایت سرمستمان کرده و در انتظار رخ نمایی‌ات بی‌تاب شده‌ایم! بیا ای گل نرگس، بیا!
[1]. ناظم الاطباء.
[2]. نورانى، مصطفى، دورنمایی از طب اسلامی گیاهان دارویى، ص 238.
[3]. شبکه رشد.
[4]. غفرانى، حسین، خواص میوه‌ها و گیاهان در درمان بیماری‌ها، ص132و133.
[5]. بحارالأنوار، ج 62 ، ص 299.
.[6
کد:
] http://fa.wikipedia.org و http://www.parsbiolog.com.
تاریخ: سه‌شنبه 17 اسفند 1389 - 01:47 عنوان: روش كشت و تكثير گل كلاغك
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
روش كشت و تكثير گل كلاغك
Traubenhyazinthe muscari botryoides
گل كلاغك برنگ آبي روشن و بنفش بشكل خوشه اي دربهاركنار آب و چمنزارها در بسياري از روستا ها و دره ها مي رويد. هر شاخه گل آن داراي حدود 12 تا 20 حبه ريز به هم چسبيده معطر است كه با تابش نور آفتاب در بهار رسيده و از خود رايحه معطري پخش مي كند. هر حبه آبي اين گل داراي يك هسته سفيد است. با پيشرفت هاي كشت و تكثير مي توان از رايحه اين گياه در بخش توليد عطر و لوازم آرايشي مانند صابون سازي و غيره بهره برداري كرد.
تكثير اين گياه بوسيله پيازچه هاي كوچكي و دانه هاي گل انجام ميگرد ولي استفاده از پياز ها براي صرفه جويي در وقت مناسب است. از ماه فروردين تا ارديبهشت اين گل به گل مي نشيند و داراي عطر بسيار دل انگيز و معطري است كه براي هر باغچه و باغي مناسب است. اين گل قادر است در هر زمين وهر باغي چه در سايه چه در آفتاب رشد كرده و از گلهاي بهاري خود روي سرزمين ايران محسوب مي شود كه مي توان ان را با لاله و نرگس در باغچه و باغ كاشت. درموقع كاشت ميتوان گياه كلاغك را در كنار گلهاي روشن مانند زرد ، سفيد، ارغواني و سرخ كاشت تا نما و زيبايي بيشتري به باغ بدهد.هر پياز اين گل بمدت سه تا چهار سال در شروع هر بهاري گل ميدهد. در مناطق بسياري از دشتها و دامنه كوههاي ايران اين گياه بشكل فراوان و خودرو در فروردين مي رويد. مناطق شناخته شده رشد گل كلاغك در گيلان هفده كيلو متري دره ديلمان، در كردستان منطقه تازه آباد، در همدان منطقه فقيره به فاكو، چشمه الله قاسم، ده كيلو متري جاده ملاير، جاده ايو، درمازندران دره چالوس، پانرده متري جاده كندوان. در مشهد تپه هاي مشرف به كارده، و نيز درلرستان نيز بشكل فراوان به چشم مي خورد..... مولف
روش تكثير گل كلاغك
بعد از اتمام دوره گل دهي مي توان مقداري از پيازهاي اضافه را در آورده و در گوشه ديگر باغ كاشت. زمين را به اندازه پنج تا هشت سانتي متر گود كرده و هر دانه پياز را دردرون گودال كوچك قرار داده و با خاك مي پوشانيم. فاصله هر دانه پياز با پياز ديگري بايد بين هشت تا ده سانتي متر باشد، تا گياه فضاي كافي براي رشد در بهار بعدي داشته باشد. زمان كاشت پياز ها بايد تا مهر و اوايل ابان انجام يافته باشد. زيرا در پائيز گل كلاغك شروع به رشد و نمو مي كند. توجه هر گاه بخش هاي زيادي گياه جهت كشت از زمين در آورده شد، حتما بايد با پيازها خارج شوند و لازم است با دقت اين عمل انجام شود تا به ريشه و پياز اين گل صدمه اي نرسد.... مولف
مشخصه گياه كلاغك
گياه پيازي بهاره به بلندي ۲۰-۱۵ و گستردگي ۱۰-۸ سانتي متر است. داراي برگهاي باريك پايه اي و نيمه افراشته بوده و گلهاي آبي ، زنگوله اي شكل و معطر آن در خوشه هاي كوچك و متراكم ظاهر مي شوند.
نيازها: به مكان آفتابي و خاك نسبتاً غني و مرطوب بازهكش خوب نياز دارد و حداقل دماي قابل تحمل آن ۱۵- درجه سانتي گراد مي باشد.
ازدياد: از طريق كاشت بذر در پاييز و تقسيم گياه در اواخر تابستان امكان پذير است.
سازمان پاركها
و فضاي سبز شهر تهران
کد:
http://www.hamshahrionline.ir
كلاغك
نام علمي: Muscari
خانواده: LILIACEAE
کلاغَک نام جنسی از گياهان از تيزه سوسنيان راسته سوسن که علفی است و دارای ريشه پيازی شکل می‌باشد و متعلق به تكلپه اي ها است. گلهايش خوشه‌ای شکل اند و در انتهای ساقه قرار دارند و دارای رنگ آبی مايل به بنفش با تلألو قرمز می‌باشند. در حدود ۴۰ گونه از اين گياه شناخته شده که در مناطق مديترانه‌ای می‌رويند و در ايران نيز در کنار رودها يافت میشوند. اين جنس در ايران ۷ گونه دارد که متعلق به زير جنس‌های Leopoldia، Bothryanthus و Pseudomusari می‌باشد.برخی از گونه‌های اين گياه به عنوان گل زينتی در باغچه‌ها کشت میشوند. از بافتهای آن ماده‌ای به نام موسكارين استخراج می‌کنند که به مقدار کم برای رفع اختلالات دستگاه گوارش و رحم به کار می‌رود
گياهان معطر را ميتوان به دو گروه تقسيم كرد:
الف - گياهان با برگ هاي معطر شامل درختان، درختچه‌ها و گياهان علفي و پوششي.
ب - گياهان با گلهاي معطر كه خود به چهار گروه تقسيم ميشوند، كه اينهايند: درختان، درختچه‌ها، گلهاي فصلي و گلهاي پيازي.
گياهان با برگ هاي معطر
اين گروه شامل گياهان هميشه سبز يا خزان كننده است كه برگهاي معطر دارند. برگهاي تعدادي از آنها بعد از فشردن يا هرس درختچه اسانس معطر ترشح مي‌كنند و رايحه اسانس تعدادي از آنها بدون فشردن برگ، به خصوص بعد از آبياري در فضا مي‌پيچد.اين گياهان اينهايند:
برگ بو، مورد، سنتولينا، سوزني برگان مانند سروها (سرو سيمين و سرو شيراز)، سدر هيماليا، اسطوخودوس، گل شراب، آويشن، رزماري و بومادران.
گياهان با گلهاي معطر
اين گروه شامل گياهاني است كه در فصل مشخصي از سال گلهاي معطر توليد مي‌كنند و عطر آنها در فضاي پارك مي‌پيچد. اين گروه شامل درختان، درختچه‌ها، گلهاي فصلي و گلهاي پيازي است و اينهايند:
طاووسي، گاردنيا، تاتوره، ياسمن، پيچ آبجويي، ميخك هندي، نرگس درختي، گل يخ، رز، دافنه، گل شراب، محبوبه شب و پيچ امين‌الدوله.
گلهاي فصلي معطر
اين گياهان نشانه‌هاي پاييزه يا بهاره‌اي هستند كه گلهاي معطر دارند و اكثرا به صورت يك ساله پرورش مي‌يابند و در مدت يك تا دو ماه از سال گل دارند و شامل اينهايند:
شب بو مجلسي، شب بو زعفراني، آليسوم، گل عنكبوتي، تنباكوي زينتي، مغربي، ميخك بوقلمون (ريشو)، قرنفل و شاه‌پسند.
از انواع گياهان زيبا با گلهاي خوشه‌اي به رنگ آبي و بنفش است. اين گياه قابليت سازگاري با انواع آپارتمان را داشته و به راحتي ميتوان آن را در محيط آپارتمان پرورش داد. حداقل دماي تحمل اين گياه 5- درجه سانتيگراد و حداكثر دمايي كه ميتواند تحمل كند، 25 درجه سانتيگراد است.مناسب‌ترين خاك براي رشد اين گياه، خاك غني از ماسه همراه با خاك برگ و باروركننده‌هاي آلي است.
گلدانها بهتر است در مكاني آفتابي اما در معرض تابش غيرمستقيم خورشيد قرار گيرند.تابش مستقيم آفتاب ميتواند باعث تأخير در گلدهي و خشك شدن زودهنگام برگها شود. در سه هفته اول كاشت، آبياري گياه بايد حداقل چهار بار در هفته انجام شود و در هفته‌هاي بعد به دو بار در هفته كاهش پيدا كند و خاك گياه هميشه مرطوب باشد. براي زهكشي بهتر ميتوان در كف گلدان دو يا سه سوراخ ايجاد يا از يك زيرگلداني بزرگ استفاده كرد. خاك‌هاي اسيدي براي پرورش گياه كلاغك مناسب هستند. اندازه‌گيري PH خاك هر هفته يك بار و افزودن مواد آلي براي اسيدي شدن خاك نقش مهمي در پيشگيري از آفت‌زدگي و گلدهي سريع گياه دارد. مناسب‌ترين PH خاك براي رشد گل كلاغك شش است. استفاده از باروركننده‌هاي محلول هر سه هفته يك بار به تقويت هر چه بيشتر اين گل كمك مي‌كند. تكثير گياه كلاغك از طريق تقسيم، قلمه و كاشت از طريق بذر در فصول بهار يا تابستان امكان‌پذير است.گفتني است گلهاي گياه در اواخر تابستان ظاهر ميشوند.
تاریخ: سه‌شنبه 17 اسفند 1389 - 04:11 عنوان: روش تكثير و كشت گل مريم
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
روش تكثير و كشت گل مريم
رايحه گل مريم و گل ياس يكي از گرانقيمت ترين مواد معطردر صنعت عطرسازي و فراورده هاي بهداشتي جهان محسوب مي شوند و به اين دليل اين مواد معطر از جايگاه بسيار عالي تجاري برخوردار هستند. عالي ترين نوع گل مريم و ياس ها بخاطر اب و هواي مساعد، حرارت و گرماي مناسب خورشيد درايران توليد ميشوند و از بالاترين كيفيت ممكنه بهره مند هستند از اين رودر بازارهاي جهاني اين كالا از قدرت رقابت بسيار خوبي برخوردار است كه به صنايع تبديلي نيازمند است تا از فروش اسانس به قيمت هاي پائين جلوگيري شود و با حمايت مهندسين ماهر و توليد كننده گان داخلي و برپايي صنايع تبديلي امكان اين هست كه كالا به جاي مواد اوليه عرضه شود و قدمهاي اوليه در اين برپايي اين صنعت ميسر گردد.
همانگونه كه تاريخ نشان ميدهد خانواده گياه ياس ها از زمانهاي كهن همانند گل سرخ ها در ايران پرورش داده ميشده و در زندگي روزانه ازآن در مصارف غذايي ، تهيه روغن هاي معطر ، عطريات ، صابون وعرقيات گل استفاده ميشده است . اميد است كه اين سنت دوباره تقويت شود و نيازهاي داخلي بدست توليدكننده گان داخلي فراهم گردد. به اميد موفقيت همه تلاشگران در اين مسير..... مولف
گل مريم
اين گياه بسيار زيبا با دمبرگ‌های بلند و گلچه‌های سفيد، بسيار معطر می‌باشد. پيازهای اين گل جزء پيازهای فوق‌العاده حساس به سرما هستند و بهترين زمان برای تکثير آن موقعی است که خطر سرما رفع شده باشد. پيازهای گل مريم نسبتاً ريز و کوچک بوده و جداکردن آن از خاک همواره مشکل است و بايد با دقت کافی صورت گيرد. گل مريم در جهان در دو نوع پرورش می يابد. اين دو نوع عبارتند از : پايه بلند يا شکوفه ای و نوع پايه کوتاه يا گوشتي نوع پايه بلند آن دارای گلهای ريز و شکوفه مانند است وطول شاخه های آن گاهی تا يک متر و هشتاد سانتی متر ميرسدنوع پايه کوتاه آن دارای گلهای درشت و گوشتی است و طول شاخه آن از پايه بلند کوتاه تر و ضخامت شاخه آن بيشتر استگل مريم در کشورهای مختلف از جمله هلند و ايران و چند کشور ديگر پرورش می يابددر ايران نيز اين گل به صورت تجارتی توليد می شود بيشترين توليد گل مريم در ايران در فصل بهار و تابستان در گلخانه ودر فضای باز در شهر ورامين و در فصل پاييز و زمستان در شهردزفول است گل مريمی که در ايران توليد می شود به دليل معطر بودن آن در دنيا منحصربفرد است و به دليل همين مزيت در دنيا جایگاه ويژه ای دارد و هر ساله مقدار زيادی از اين نوع گل به سراسر جهان وبخصوص به اروپا صادر می شود
کد:
http://agricultural-saveh.persianblog.ir/post/291
گياه مريم گلی
شناسنامه
نعناع Labiatae :تيره
Salvia sclarea L. – Haematodes scop. :نام لاتين
Clary sage – Orval – Fetid clary :نام انگليسی
مريم گلی کبير - مرموک :نام فارسی
کف الدب – مريمينه کبيره :نام عربی
شرح تيره
گياهی است دو ساله يا پايا، که ريشه اصلی گياه طويل و مستقيم و طول آن بين 100 تا 130 سانتی متر است که انشعابهای فراوانی دارد.بسيار معطر و دارای ساقه ای به ارتفاع 150-100 سانتی متر که در کنار جاده ها ، پای ديوارها، سواحل خشک و دامنه های سنگلاخی غالب نواحی اروپا، جنوب غربی و مرکزی آسيا و شمال آفريقا می رويد.چون ظاهری زيبا دارد، غالباً نيز پرورش می يابد منشأ اين گياه را مناطق شنی ،خشک قفقاز، ايران و سواحل اروپایی مديترانه گزارش نموده اند. برگهای متقابل گياه، دمبرگ مشخص دارد و پهنک بزرگ آن ، دارای ظاهر بيضوی و کناره های مختوم به دندانه های نامساوی است. گلهايی بزرگ معطر، مجتمع در طول انشعابات انتهائی ساقه، به رنگ صورتی يا سفيد مايل به بنفش دارد. در قاعده گلهای آن نيز يک براکته قلبی شکل نازک ديده می شود که بزرگتر از کاسه گل است.ميوه اش مرکب از 4 فندقه، به رنگ قهو ه ای رگه دار ، صاف
و شفاف است.
نياز اکولوژيکی
مريم گلی کبير گياهی خشکی دوست است. در طول رويش به نور کافی هوای گرم و آب کم نياز دارد. آب فراوان و هوای خنک رشد رويشی گياه را افزايش ولی تأثير منفی در مقدار اسانس گياه خواهد داشت.اين گياه پس از رويش و در مرحله ای که برگها به حالت رزت هستند نظير ديگر گياهان دو ساله به مقدار نسبتاً زيادی آب نياز دارد و خاک بايد از رطوبت کافی برخوردار باشد. بذور در دمای 8 تا 10 درجه سانتی گراد شروع به رشد می کنند. ولی درجه حرارت مناسب برای جوانه زنی بذر 25 تا 28 درجه سانتی گراد است وقتی که تعداد برگهای طوقه ای به 5 تا 7 برسد گياه در برابر سرمای زمستان مقاوم شده و دچار سرما زدگی نمی شود.اما گياهان جوان و ضعيف در اثر سرمازدگی خشک می شوند. اين گياه تقريباً در هر نوع خاکی قادر به رويش است. اين گياه در مناطق خشک و خاکهای سنگی و شنی به خوبی رشد می کند. دامنه جنوبی تپه ها و مناطقی که درخت نداشته باشد (تا روی گياهان سايه PHخاک برای کشت اين گياه بين 3/5 تا 2/7 مناسب است ماسه های بسيار نرم (ماسه بادی)و تهی از عناصر مواد غذايی برای کاشت آن مناسب نمی باشداندازد) مکان مناسبی برای کشت آن می باشد.
آماده سازی خاک
از آنجائيکه بذر اين گياه بسيار کوچک است آماده سازی خاک برای کشت آن مهم می باشد. زمين بايد فاقد سنگ، قلوه سنگ و کلوخ باشد. در صورتيکه زمين در بهار کشت می شود انجام شخم عميق و جمع آوری سنگها او قلوه سنگها ضروری است سپس کودهای مورد نياز را به خاک پاشيده و آنها را به وسيله ديسک با خاک مخلوط می کنند. برای کشت بذر بستر خاک را بايد در فصل بهار آماده نمود از اينرو اواخر زمستان سله ها را شکسته و زمين را تسطيح می نمايند به منظور تراکم بخشيدن به بستر خاک غلتک سبکی زده می شود.
چنانچه گياه در تابستان کشت می شود. پس از برداشت گياهان قبلی زمين را دو بار (افقی و عمودی) ديسک می زنند. در اين فصل نيازی به شخم نيست اما چنانچه امکان استفاده از ديسک نباشد بايد زمين را شخم زد. خرد کردن کلوخه ها و تسطيح زمين در فصل تابستان ضروری است کاشت گياه در بهار بيشتر توصيه شده است.
تذکر : در فصل پائيز هنگام آماده سازی بايد 30 تا 60 کيلوگرم در هکتار ازت 45 تا 60 کيلوگرم در هکتار اکسيد فسفر و 50 تا 90 کيلوگرم در هکتار اکسيد پتاس به عنوان مقادير پايه بايد به زمين اضافه نمود. در سال دوم رويش اوايل بهار بايد 30 تا 50 کيلوگرم در هکتار ازت و 20 تا 30 کيلوگرم در هکتار اکسيد فسفر خاک اضافه نمود.
تاريخ و فواصل کاشت
اين گياه را می توان در تابستان يا بهار کشت کرد. در کشت بهاره می توان آنرا با گياهان يکساله اي نظير شويد (مثبت) به صورت مخلوط کشت نمود. تناوب کشت مناسب در مقدار موثره گلها تاثير دارد. چنانچه گياهان در بهار کشت شوند،می توان آنرا در پائيز با هر گياهی به تناوب کشت کرد. در زمينهائی که اين گياه کشت می شود نبايد ريشه يا بذر ساير گياهان معطر وجود داشته باشد. اوايل بهار (نيمه اول فروردين) زمان مناسبی برای کشت بهاره و اوايل تابستان (تير ماه) زمان مناسبی برای کشت تابستانی مريم گلی کبير می باشد.
کاشت
کشت گياه از طريق بذر و مستقيماً در زمين اصلی انجام می گيرد. در صورتيکه گياه در فصل بهار کشت شود می توان آنرا با ساير گياهان يکساله نظير شويد يا زيره سياه به صورت مخلوط کشت کرد. بهتر است کشت مخلوط دررديفهای متقاطع صورت گيرد. برای اينکار ابتدا گياه یکساله کشت شود سپس در رديفهای متقاطع (عمودی) گياه دو ساله مريم گلی کبير را کشت نمود. در هر دو نوع کشت بهاره یا کشت تابستانی فاصله رديفهای کاشت بين 50 تا 60 سانتی متر و تعداد بذر در هر متر طول 90 تا 110 عدد مناسب است عمق بذر گياه در هنگام کشت بايد 2 تا 3 سانتی متر باشد. برای هکتار زمين به 5 تا 7 کيلوگرم بذر با کيفيت مطلوب نياز می باشد.
داشت
مبارزه با علفهای هرز و برگردان کردن خاک بين رديف ها به منظور تهويه نقش عمده ای در افزايش عملکرد گل دارد. اگر مريم گلی کبير با شويد به طور مخلوط کشت شده باشد پس از کشت می توان از علف کش آفالون (Afalon) به مقدار 5/1 تا 2 کيلوگرم در هکتار استفاده نمود. هنگامی که ارتفاع شويد به 10 تا 15 سانتی متر رسيد می توان از همين علف کش به ميزان 5/1 کيلوگرم در هکتار استفاده نمود. پس از برداشت شويد برگردان کردن خاک توسط بيل يا کولتيواتور نتيجه خوبی در رويش گياه مريم گلی کبير خواهد داشت.
چنانچه گياه در فصل تابستان کاشته شده باشد می توان پس از کاشت از علف کش آفالون (Afalon) به مقدار 5/2 تا 5/3 کيلوگرم در هکتار استفاده نمود.
همچنين در سال دوم قبل از رويش گياه می توان از علف کش آفالون (Afalon) به مقدار 5/3 تا 5 کيلوگرم در هکتار به صورت محلول پاشی استفاده کرد. در فصل پائيز می توان علف کش کارمگس (Karmex) به ميزان 5/3 تا 5/4 کيلوگرم در هکتار بکار برد.
اگر گياهان در تابستان کشت شوند، ممکن است در ايام گرم و خشک مورد حمله آفات قرار گيرند.استفاده از بازودين (Basudin) به مقدار 15 کيلوگرم در هکتار به صورت طعمه یا محلول پاشی نقش عمده ای در از بين بردن لار و حشرات مضر دارد. به لحاظ سمی بودن اين محلول توصيه می شود صبح زود يا شب مورد استفاده قرار گيرند و هنگام استفاده از آنها از روپوش و ماسک استفاده شود.
برداشت
اين گياه برای استفاده از اسانس آن که در گلها ساخته و ذخيره می گردد، کشت می شود از اين رو بايد زمانی گلها را برداشت کرد که از بيشترين مقدار ماده موثره برخودار باشند.اسانس از بدو تشکيل گل ها در آنها توليد و با کامل شدن گل افزوده می شود. اما با شروع تشکيل بذر از مقدار آن کاسته می شود. بيشترين مقدار اسانس در گلها 8 تا 10 روز پس از آغاز گل دهی می باشد. لذا 8 تا 10 روز پس از گل دهی زمان مناسب برای برداشت گلها می باشد و بايد طی 10 تا 15 روز همه گلها را برداشت کرد. مقدار و کيفيت اسانس در ساعات مختلف شبانه روز متفاوت است مثلاً بين ساعات 21 تا 3 گلها از بيشترين مقدار اسانس با کيفيت مناسب برخوردارند.زمان مناسب برای برداشت گلها بين ساعات 21 تا 3 يا حداکثر 2 تا 6 صبح می باشد. برداشت محصول در سطوح کم با دست ولی در کشت های وسيع جمع آوری گلها تنها با ماشينهای مخصوص امکان پذير می باشد.هنگام برداشت فقط بايد ساقه های گلدار را جمع نمود.پس از برداشت برای جلوگيری از کاهش اسانس بلافاصله اسانس گلها استخراج شود که این عمل از طريق تقطير با بخار انجام می شود.مقدار محصول تازه گل 5 تا 9 تن در هکتار خواهد بود که از اين مقدار 6 تا 10 کيلوگرم اسانس استخراج می گردد.
دامنه انتشار
اطراف تهران ، مزارع کرج ، نواحی مختلف البرز، رنه ، گچسر، پلور، بين پلور و دليچای، قزوين ، سمنان ، دامغان شهميرزاد، شاهرود، بسطام ، کاشان، قمصر، نواحی شمال ايران، گيلان : رودبار، مازندران: کلدرشت، رود بارک، گرگان : آلمه. آذربايجان : دشت مرغان. بين کليبرواهر. کوه گرمه دوز، 3500 کيلومتری اشنويه، قاسملو، 45 کيلومتری سردشت، اصفهان : تنگ دزدان خوانسار، لرستان : 500 کيلومتری مشرق خرم آباد. فارس : کوه دينار گردنه بيجار، کرمان : کوه هزار، رابوز، خراسان : کوه بينالود.
دمای مناسب برای نگهداری پياز در انبار 5/4 درجه سانتيگراد می باشد. برای افزايش کيفيت پيازها بهتر است 8 هفته قبل از کاشت، آنها را در هوای آزاد قرار داد. گاهی هم به مدت 6 هفته پيازها را در دمای 30 درجه سانتيگراد نگهداری می کنند. چنانچه پيازها به مدت بيشتری در دمای 30 درجه سانتيگراد نگهداری شوند تعداد سنبله گل بيشتر می شود ولی کيفيت سنبله و تعداد پيازچه های توليدی کم خواهد شد. تعداد پيازچه های توليدی به زمان کاشت، عمق و فاصله کاشت و حاصلخيزی خاک بستگی دارد. به علاوه توانائی گلدهی پيازهای جانبی هم مهم است. برای بالا رفتن اين توانائی بايد تعداد پيازهای جانبی در هر پياز مادری کم باشد. برای اينکار از هورمون های گياهی استفاده می شود. کاربرد هورمونهائی مانند اسيد جيبرليک و کلرومکوآت ، رشد پيازهای جانبی را تحريک کرده و به اين ترتيب اندازه آنها بزرگ می شود.
روشهای کاشت مريم:
پياز مريم را در زمين و يا گلدان می کارند.
1- کشت در زمين:
تاريخ کاشت به اندازه پيازچه ها بستگی دارد. محل کاشت مريم بايد مکانی کاملا آفتابی و دور از باد باشد. برای کاشت رديفی با استفاده از فارور زمين را به صورت جوی پشته در می آورند. عمق کاشت بايد طوری باشد که قسمت بالای پياز به مقدار بسيار کمی با خاک پوشانده شود، بطوريکه نوک پياز هم سطح خاک باشد. پيازچه های ريز بصورت سطحی به فاصله 20-15 سانتيمتر از هم کاشته می شوند و پيازچه های درشت، عميق تر و به فواصل 25-20 سانتيمتر از يکديگر کاشته می شوند. بعد از کاشت بايد فوری آبياری انجام شوند. در هنگام کاشت بايد پيازهای درشت و رسيده را انتخاب نمود. پيازها را در بهار موقعی که هوا گرم می شود می کارند. گياهان در هوای آزاد، در تابستان گل خواهند داد ولی اگر هدف تغيير دادن زمان گل دادن آنها باشد پيازها را در زمان های مختلف ميتوان کاشت. چنانچه پيازها در فصل پاييز کشت شوند لازم است آنها را تا موقع کاشت، در انبار خنک در دمای 5/4 درجه سانتيگراد نگهداری نمود تا از جوانه زدن آنها جلوگيری شود.
2- روش کاشت در گلدان:
برای کاشتن گل مریم در گلدان بايد پيازهائی را که گل نداده اند، جدا کرده و آنها را در گلدان مملو از خاک تازه، مخلوط با خاک برگ، کاشت و در گلخانه سرد و يا در اتاق، بدون اينکه گلدانها را آبياری کنند تا اواسط اسفند نگاهداری نمايند.
گلدهی:
گل مریم بسته به فصل کاشت، در بهار، تابستان، پاييز و يا زمستان گل می دهد. در حالت عادی پيازی که در بهار کشت شده، گلدهی آن از اواسط تابستان شروع می شود که برحسب رقم گلدهی می تواند تا اواسط پائيز ادامه يابد. در مناطقی که زمستان زياد سرد نيست و فصل سرما زود شروع نمی شود می توان پياز مريم را در بهار ديرتر کاشت تا گياهان در اوايل پائيز گل بدهند. برای توليد گل مريم در فصل سرما می توان از گلخانه ای با دمای حدود 18-16 درجه سانتيگراد استفاده نمود که پيازها پس از 8 هفته به گل خواهند نشست.
خاک :
خاک مريم باید سبک ، شنی ، حاصلخيز و با زهکشی خوب باشد.pH مناسب خاک برای کاشت گل مريم 7-6 می باشد. در صورتی که خاک سنگين باشد برای داشتن رشد غده ای خوب لازم است ابتدا خاک اصلاح شود.
آبياری:
در طول دوره رشد، رطوبت خاک بايد حفظ شود اگر خاک خشک باشد شاخ و برگ گياه به رنگ، سبز يا آبی تيره در آمده و به علاوه کيفيت گل هم پايين می آيد. مقدار آب لازم و دوره آبياری به آب و هوا ، نوع خاک و ميزان بارندگی بستگی دارد. در آبياری مريم نبايد زياده روی کرد چون اين گياه به رطوبت حساس است. در خوزستان در فصل های بهار و تابستان آبياری بايد 4-3 روز در ميان انجام شود و در فصل های پائيز و زمستان به صورت يک هفته در ميان و در نهايت بايد هر 15 روز يک بار بايد گل مريم آبياری شود. آب با 7-5/6 pH= وEC1000 ميکروموس بر سانتی متر برای گل مريم مناسب می باشد.
دما:
پياز مريم به سرما حساس بوده و در زمستان بايد از خاک خارج گرديده و در انبار نگهداری شود. اگر دمای هوا در فضای باز، بين 30-20 درجه سانتيگراد باشد ميزان توليد پياز به بالاترين مقدار خود می رسد. دمای بهينه نگهداری بوته مريم 5/29-5/15 درجه سانتيگراد می باشد و چون گياه به سرما حساس است دمای پائين 10 درجه سانتيگراد به آن آسيب می رساند.
نياز نوری :
گل مريم نياز به نور زياد و کامل دارد و هرگز در سايه قادر به رشد نمی باشد.
تغذيه:
برای توليد گل مرغوب، گياه به مواد غذايی زيادی نياز دارد. کودهای پايه ( N.P.K) شامل: kg250 فسفات آمونيوم، kg160 سولفات پتاسيم و kg 165 اوره قبل از کاشت به هر هکتار زمين اضافه می شود. چون پياز علاقه به کود دارد نبايد زياد عميق کاشته شود عمق 3 سانتی متر کافی است و پس از سبز شدن هرچه به پياز کود داده شود بهتر است. کودهای فسفره و ازته به صورت سرک همراه آب آبياری و يا به صورت محلول پاشی 60-30 روز پس از کاشت مصرف می شوند کودهای ميکرو، سکوسترون آهن و کودهای مايع نيز به صورت محلول پاشی و همراه آب آبياری استفاده می شوند.
کمبود ازت و فسفر باعث کم شدن تعداد برگها می شود در حالی که زيادی اين دو عنصر باعث افزايش تشکيل پياز و تعداد آنها می گردد. ازت باعث زياد شدن توليد پيازچه هائی که کمتر از 2 سانتيمتر قطر دارند می شود ولی بر تعداد پيازهای گل دهنده اثری ندارد. مصرف کودهای آلی به تنهائی، باعث ازدياد توليد غده های بزرگتر از 6 سانتيمتر می شود. به منظور توليد پياز های درشت گل دهنده لازم است گياه به مقدار کافی پتاسيم دريافت کند. در پرورش گل مريم از کود مرغی به مقدار 1 تا 2 تن در هکتار نيز استفاده می کنند. اين کود همراه با آب آبياری به زمين اضافه می شود. ابتدا کود مرغی را در گودالها و حوضچه های بزرگ با آب مخلوط می کنند که بعد از انجام عمل تخمير ، شيره ای بدست می آيد (شيره کود) که از آن برای تغذيه گياه استفاده می کنند.
برداشت :
90 تا 100 روز بعد از کاشت پياز، گل مریم آماده برداشت است. برداشت گل برای مصارف بازارهای دوردست، زمانی انجام می گيرد که پائين ترين جفت گلچه ( 2-1 گلچه انتهائی) باز شده باشند و برای مصارف محلی وقتی برداشت گل انجام می شود که نيمی از گلچه ها باز شده اند.
آفات ، بيماری ها و علف های هرز مهم :
کنه ها از جمله آفات مهم گل مريم هستند و در شرايطی که فاصله کاشت خيلی کم و تراکم کشت بالا باشد به گل مریم خسارت وارد کرده و باعث قهوه ای شدن جوانه انتهائی می شوند. تریپس ها و شته ها نيز از جمله آفات مهم اين گل محسوب ميشوند.
برخی علف های هرز مانند اويارسلام، پنيرک و پيچک هم به گل مريم خسارت وارد می کنند که لازم است به منظور جلوگيری از خسارات آنها، اين علف ها به وسيله کارگر در دو تا سه مرحله وجين شوند. اگر ميزان آلودگی مزرعه زياد باشد تا چهار نوبت هم وجين علف های هرز انجام می شود.
خانواده درخت ياسمن داراي انواع و اقسام گوناگوني است كه همه اين انواع بخاطر شرايط بسيار مساعد در سرزمين ايران قابل تكثير ، رشد و نمو هستند. رايحه معطر اين گل باعث شادي خانواده هاي ايراني در بهار ميشود. چه هديه و عيدانه و يادگاري زيبا تر از اهداء گلدان درخت ياس در موقع ديد و بازديد هاي نوروزي! با اين كار سالها عزيزانتان را شاد و مسرور سازيد، چه خوب خواهد بود كه خود ان را تكثير كرده و به عزيزانتان هديه كنيد. اين گل ياس نيز از گلهايي است كه الهام بخش شاعران پارسي بوده و نتايج ان شعرهاي زيبايي است كه ادبيات ما را پر بار و حاودان ساخته.
چون درخت ياس به سرما حساس است مي توان از زمان شروع فصل سرما اطراف آن را باعلوفه خشك، پوشال پوشاند وساقه ها را بايك قطعه گوني و پارچه نخي زخيم مانند ملافه پوشاند و بست تا دچار سرما زدگي نگردد.... مولف
تعريف گل ياسمن و ياس از علامه دهخدا
گل ياس . [ گ ُ ل ِ ] (تركيب اضافي ، اِ مركب ) گلي است سفيد و بغايت خوشبو.
ياس . (اِ) ۞ مخفف ياسمن است و آن گلي باشد معروف . (برهان قاطع). مخفف ياسمن كه ياسمون و ياسمين ۞ نيز گويند و آن گلي است خوشبو و سفيد و زرد و كبود. (فرهنگ رشيدي ) (فرهنگ سروري ). او را ياسم با ميم در آخر نيز گويند. (آنندراج ). درختچه اي است زينتي از تيره ٔ زيتونيان ۞ . نوعي از ياس (ياس گلداني ) (دكتر معين ). و در كتاب هاي گياه شناسي نيز ياس كه در باغها كاشته مي شود و ارتفاعش بين 2 تا 3 متر است . برگهايش متقابل و قلبي شكل و گلهايش داراي يك جام چهار قسمتي به شكل صليب است كه به يك لوله ٔ نسبتاً طويل منتهي مي شود. اصل اين گياه را از ايران مي دانند و از اينجا به ساير نقاط دنيا برده شده است . گلهاي ياس بسيارمعطر و برنگ قرمز و سفيد يا زرد با بنفش مي باشد شاخه هاي جوان ياس داراي مغز چوبي نرمي است و ممكن است آنها را توخالي كرد و از آنها فلوت ساخت ولي شاخه هاي مسن آن داراي مغز سختي است و در منبت كاري مورد استعمال دارد. گل ياس . درخت ياس . گل ليلي . (از فرهنگ فارسي معين ). ياسمي (يادداشت مرحوم دهخدا) :
روستا هاي كهن ايراني با نام ياس
ياس كند
. [ ك َ ] (اِخ ) دهي است از بخش بوكان شهرستان مهاباد، در 16500گزي خاور بوكان و 15000 گزي خاور شوسه ٔ بوكان به سقز با 221 تن سكنه . (از فرهنگ جغرافياي ايران ج 4).
دره ياس
[ دَ رِ ] (اِخ ) ده كوچكي است از دهستان پشتكوه بخش اردل شهرستان شهركرد. واقع در 12هزارگزي جنوب باختري اردل و 16هزارگزي راه دوپلان . آب آن از چشمه و راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافيايي ايران ج10).
سرآب ياس
[ س َ ] (اِخ ) دهي است از دهستان كرگاه بخش ويسيان شهرستان خرم آباد واقع در 5 هزارگزي جنوب خاوري راه شوسه ٔ خرم آباد به انديمشك و 5 هزارگزي جنوب خاوري ماسور. هواي آنجا از سرآب ياس تأمين ميشود. محصول آنجا غلات و شغل اهالي زراعت . راه آن مالرو است . ساكنين از طايفه ٔ ميربهاروند هستند. (از فرهنگ جغرافيايي ايران ج 6).
مقدمه
نام فارسی اين گل ، ياسمن و نام فارسی رايج آن ياس می‌باشد. گلی است خوشبو و معطر. شاخها بلند و برگهای آن مرکب و سبز رنگ است. گلها سفيد و دارای 5 گلبرگ بسيار ظريف و خوشبو می‌باشد که مخصوص مناطق معتدل است و به علت رشد فوق‌العاده شاخه‌ها هر ساله احتياج به هرس شديد دارد بطوری که شاخه‌ها را به يک سوم بايد کاهش داد، حذف ماهيانه سر شاخه‌ها جهت تحريک جوانه‌های جانبی و رشد آنها لازم است.
نيازهای ياس
نور: به نور کامل و کافی احتياج دارد، اشعه مستقيم آفتاب در تابستان به گلها صدمه وارد می‌نمايد.
دما: درجه حرارت 18 بهترين درجه حرارت برای اين گیاه است. جريان ملايم هوا را در تابستان دوست دارد. در زمستان گياه را در درجه حرارت 13 نگه داری کنيد.
آبياری: زمانی که گياه غرق در گل است هر 5 - 4 روز يکبار آبياری نمائيد، در تابستان به هفته‌ای سه بار آبياری نياز دارد. خاک را هميشه مرطوب نگه داريد. ولی مواظب باتلاقی شدن آن باشيد. در زمستان با خشک شدن خاکهای سطحی آبياری را شروع کنيد (به جز زمان گلدهی که به آب بيشتری احتياج دارد؟)
رطوبت: در صورت خشک بودن هوا احتياج به غبار پاشی روزانه دارد. گلها را از خيس شدن محفوظ نگه داريد. جهت تامين رطوبت پایدار گلدان را درون گلدانی بزرگتر قرار داده و حد فاصل بين آن دو را با خزه مرطوب پر نمائيد.
خاک: مخلوطی از سه قسمت خاک لوم و یک قسمت پيت بهترين خاک است.
تعويض گلدان: در اوايل بهار با تمام شدن گلها پس از هرس شاخه‌های خشک گلدان را تعويض نمائيد. در صورت عدم امکان تعويض فقط به خارج کردن خاکهای سطحی گلدان و عوض نمودن آن با خاک نو اکتفا کنيد.
تميز بودن برگها: غبار پاشی کافی است. از مواد براق کننده شيميايی استفاده ننماييد.
تکثير: ريشه‌دار نمودن قلمه در اواخر تابستان ، خوابانيدن شاخه‌ها ، جدا کردن پاجوش‌ها در بهار.
عوارض و درمان ياس
برگهای جديد ريز و گلها ظاهر نمی‌شوند: گياه نياز به کود دهی دارد. هر دو هفته يکبار کود دهی کنيد. اگر رشد گياه کند شده است ممکن است احتياج به تعويض گلدانها داشته باشد.
برگها به شکل و حشرات سبزرنگی روی آن مشاهده می‌گردند: گياه را با سم حشره کش نفوذی سم پاشی کنيد تا حشرات از بين بروند.
حشرات ريزی در اطراف گلدانها در حال پروازند: گياه را با سم حشره کش هر هفته سم پاشی کنيد تا حشرات از بين بروند.
برگها کمرنگ شده و می‌ريزند: اگر در زمستان اين علامت مشاهده گردد آبياری بيش از اندازه است. اجازه دهيد سطح خاک قبل از آبياری خشک شود سپس آبياری کنيد. در تابستان به آبياری بيشتر نياز دارد.
برگها و غنچه‌ها قبل از باز شدن قهوه‌ای میشوند: هوا خيلی گرم و خشک است. گياه را غبار پاشی کنيد.
برگها چين و چروکدار و قهوه‌ای میشوند: خاک خيلی خشک و يا گياه در معرض اشعه مستقيم آفتاب بوده است. اگر گياه احتياج به آبياری دارد آن را به مدت 15 دقيقه درون سطل پر از آب منتقل نموده و سپس آنرا خارج نماييد در صورت لزوم گياه را به محلی با اشعه غير مستقيم ببريد.
گلها باز نمی‌شوند: نور کافی نيست گياه را به محل پرنورتری منتقل کنيد.
برگها رنگ پريده و سطح زيرين آنها دارای تار عنکبوت است: کنه ريز قرمز عامل آن است با اسفنج آغشته به سم کنه کش سطح زيرين برگها را تميز نماييد تا علايم برطرف گردند. ايجاد رطوبت به خصوص رطوبت دايمی و پايدار در کاهش آفت موثر است.
برگها سياه میشوند: هوا سرد است گياه را به محل گرمتری منتقل نماييد. ممکن است اين عارضه به علت استفاده از مواد براق کننده شيميايی نيز باشد از آنها استفاده ننماييد.
ارتباط با سايرين
تاکسونمی : گياه یاس برحسب خويشاوندی با ساير گياهان رده بندی میشود و جايگاه اين گياه از نظر رده بندی در سطح گونه مشخص می شود.
مورفولوژی : تنوع ريختی گل ياس مطالعه میشود. به عبارتی مطالعه تنوع ريختی اين گياه باعث میشود تا بدانيم که با شرايط متفاوت در زيستگاهای مختلف سازگاری اين گياه چگونه صورت می‌گيرد.
آناتومی: ساختمان داخلی گل ياس مطالعه میشود.
مورفوژنز_ از ابتدای تشکيل سلول تخم گياه ياس تا بوجود آمدن شکل اين گل مطالعه میشود.
فيزيولوژی: نحوه کار و فعاليت گل ياس از سطح اندامکهای درون سلول تا بافتها – اندامها و خود گل ياس مطالعه میشود.
ميتولوژی: به مطالعه درباره رشد – توليد مثل و رفتار سلول گل ياس می‌پردازد.
اکولوژی: به مطالعه چگونگی سازش گل ياس با محيط و ارتباط آنها با يکديگر می‌پردازد.
ژنتيک: چگونگی انتقال صفات وراثتی و عوامل انتقال دهنده و ساختار شيميايی اين عوامل را در گل ياس بررسی میکند.
ياس رازقی گياهی است بالارونده با گل های سفيد و کوچک که بسيار معطرند. اين درختچه زيبا با درخت زيتون قوم و خويشی نزديک دارد. در واقع هر دوی اينها از يک خانواده هستند.
معمولاًرازقی را در کنار آلاچيق ها و ديوارها و نرده ها یا کنار درهای ورودی می کارند تا در فصل گل از عطر گل هايش استفاده کنند. رازقی در تابستان به گل می نشيند و خانه شما را معطر می کند. در مناطقی مثل نواحی شمال کشور در فضای باز به آسانی رشد می کند، اما از آن جايی که نسبت به سرمای زمستان حساس است در نواحی سرد بايد در گلدان کاشته شود و در زمستان به داخل ساختمان منتقل گردد. اضافه کردن مکمل های غذايی در فصول گرم به گلدهی رازقی کمک می کند. از اوايل پاييز تا اوايل بهار هر وقت که فرصت داشتيد می توانيد به انتقال و کاشت نهال رازقی اقدام کنيد. اما تکثير آن را بايد در بهار انجام دهيد.
طريقه تکثير:
با روش های مختلفی چون قلمه و خوابانيدن شاخه می توانيم رازقی را تکثير کنيم.
خوابانيدن شاخه:
برای اين منظور شاخه های بلند يک يا دو ساله را که در قسمت پايين بوته قرار دارند انتخاب کنيد، زير هر شاخه، گلدانی را که از ماسه نرم پر شده قرار دهيد و قسمت ميانی شاخه را در داخل گلدان بکاريد. (شکل) لازم است هر سرشاخه شامل دو يا سه جوانه باشد. معمولاً يک ماه و نيم به طول می انجامد تا شاخه های خوابانيده شده ريشه دار شوند. برای سرعت بخشيدن به ريشه زايی شاخه ها بهتر است قبل از قرار دادن ساقه در ماسه، قسمتی از آن را که بايد در ماسه قرار گيرد با نوک چاقو خراش بدهيم.بعد از اينکه ريشه ها توليد شدند شاخه را از پايه مادری جدا می کنيم.
ازدياد به روش قلمه:
قبل از باز شدن جوانه ها، شاخه های ضخيم را انتخاب نموده و هر ساقه را به چند قطعه به طول ده تا بيست سانتی متر تقسيم می کنيم. قلمه هايی را انتخاب کنيد که دارای سه تا چهار جوانه باشند، اين قلمه ها بايد حداقل به مدت دو ماه در ماسه کاشته شوند. قلمه های کاشته شده را در سايه قرار دهيد و همه روزه به آنها آب بدهيد. بعد از دو ماه آنها را به گلدان اصلی يا باغچه منتقل کنيد.
پيوند:
برای ايجاد تنوع می توانيم ياس رازقی را روی ياس چمپا پيوند کنيم و از هر بوته دو نوع گل به دست آوريم. استفاده از گل یاس در صنعت عطرسازی چينی ها از سی سال پيش تاکنون گل های ياس رازقی را برای توليد چای معطر مورد استفاده قرار داده اند. در زمان قديم در هندوستان گل های رازقی را با کنجد مخلوط می کردند و روغن کنجد را که آغشته به اين گل معطر بود می گرفتند، به اين ترتيب عطرهای طبيعی توليد می شد. امروزه با استفاده از شيوه های مدرن، عطر رازقی را که يکی از بهترین و شايد گرانبهاترين عطر دنياست تهيه و عرضه می دارند.
تاریخ: شنبه 10 فروردین 1392 - 16:35 عنوان: پاسخ به «گل و گياهان ايران و جهان : روش تكثير گلهاي بهاري ايراني»
مدیر انجمن
عضو شده در: 30 بهمن 1388 پست: 2274
امتياز: 60455
تکثیر و توسعه گیاهان خودروی ریشه ای وپیازی مناطق سردسیر کوهستانی ایران
ایندسته گیاهان اغلب دردرجه دمای سرد رشته کوههای سردسیر زاگرس و البرز در مناطق شمال کشور ، در مناطق شمال غربی و غربی کشور و مناطق کوهستانی لرستان و زاگرس و مناطق مرکزی رشد میکند واز نظر دارویی و غذایی از منابع با ارزشی محسوب می شوند.
خوشبختانه امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی کشاورزی وتکثیر گیاهان، تکثیر وتوسعه این دسته گیاهان خودرو نیز بخوبی امکان پذیر بوده و بوسیله تکثیر انبوه درمناطق سردسیر و گلخانه هایی با دمای سرد شاید از انقراض و کاستن ایندسته گیاهان دارویی وغذایی مفید که در فصل بهار رویش دارند کاسته شده وبعنوان منابع مفید غذایی با توجه به کوهستانی بودن بسیاری از مناطق ایران بخصوص در مناطق سردسیر امکان تکثیر این گیاهان بخوبی امکان پذیر بوده و میتواند علاوه بر ایجاد کارافرینی ، تقدیری ازتوسعه پروژه های حمایتی از گیاهان طبیعی نمونه هر منطقه باشد و نیاز بسیاری از نیازهای غذایی و دارویی داخل با ان به سبک و روشهای گوناگون تامین شود. یکی ازروشهای توسعه تجاری ان تکثیربذرایندسته گیاهان و تکثیر گلخانه ایی نشاء گلدانی این فراوردها برای مصارف خانگی و خانوادگی در فصل بهاردر مراکز گل و گیاه و ارقام صادراتی است که با اطلاع رسانی مناسب و بجا بزودی طرفداران ثابت هر ساله خود رادر هر شهر بخوبی خواهد یافت.
بسیاری از گیاهان با شکل و ریخت تره و یا پیازی بطورمثال مانند سیر و پیاز برای رشد در فصل سرما در خاک های شنی و نیمه شنی کاشته میشوند ویا بطور خودرور می رویند. لازمه رشد انها مناطق جغرافیایی سردسیر کوهستانی با زمستان های سرد و بهار خنک است تا عمل غده سازی پیازهابخوبی صورت گیرد. دمای سرد در نیش زدن جوانه پیاز و تره ها نقش بسیار بارزی داشته و افرادی که به کشت ایندسته گیاهان علاقه مند هستند حتما می بایست به این نکته مهم توجه داشته باشند. پیاز، سیر و اکثر گلها با ریشه پیازدار مانند لاله و نرگس و سنبل بنفش معمولا در اواسط و اواخر پائیز درزیر خاک نیمه شنی ولومی به عمق 8 تا 10 سانتی متری به نسبت و حجم پیازها قرار داده میشود. هر قدر حجم و اندازه پیازها کوچک درعمق سانتی متری کمی قرار میگریند و هرقدر حجم و اندازه پیازها بزرگتر باشد در عمق سانتی متری بیشتری قرار میگیرند.
معمولا موقع کاشت پیازها ، سر پیاز( محل جوانه ها) بسمت بالا و ته پیاز که محل رویش ریشه هاست به سمت پائین باید روی خاک قرار داده شوند و روی پیازها بخوبی با خاک پوشانده و با دست فشارداده میشود تا فضاخالی میان دانه های خاک باقی نماند و سطح خاک خالی از هوا باشد و رطوبت و آب زیاد باعث پوسیدن بذر و دانه های پیازی در فصل پائیز و زمستان نشوند. البته این به این معنی نیست که پیازها در فصل سرما نیاز به رطوبت و آب ندارند . منتها زیادی روی در این امر نیز برای رشد گیاه مناسب نیست. یکی از عوامل مهم رشد پیازها تاریکی و نیز سردبودن جایی است که دران نشاء شده ،می باشد. وقتی پیازها با خاک پوشانده میشوند فضای تاریک مناسب خودبخود پدید میاید.
بطور مثال برای رشد گیاه اسطوخودوس که گیاهی با بذرهای پیازی است ،قبل از کاشت بذرپیازی این گیاه همراه مقدار شن نرم در کیسه نایلونی دریخچال بخش خنک نگهداری میشوند تا بذرها بعلت سرما فعل و انفعلات لازم شیمیایی وامکان جوانه زدن ومراحل غده سازی بخوبی ممکن گردد. بهترین زمان کشت سیر و پیازها درپائيز درعمق 8 الی 10 سانتی متری و دراوایل بهمن ماه واسفند ماه در فاصله 5 الی هشت سانتی متری است. لازم به توضیح است پیازها باید بدون نقص و خراش باشند تا باعث تولید پوسیدگی و گندیدگی نشوند.
بهترین روش آزمایش کاشت خانگی بذرهای پیازی ، کاشت چند حبه سیریا چند تاپیاز در فصل بهاردرچند گلدان در قسمت سایه دار و خنک به عمق 15 تا 20 سانتی متری است. برای این منظور میتوانید ازجاماستی های سفید بزرگ ( کیلویی) نیز بعنوان جاگلدانی بدون هزینه در حیاط و بالکن برای کاشت حبه های سیربخوبی استفاده نمائید .با شروع رشد برگها در طول تابستان میتوانید بخوبی از برگهای خوش رنگ سیر برای درست کردن غذاها ونیز سس سالاد برای درست کردن چاشنی ماست و خیار بشکل مناسب استفاده نمائید.برگ سیر یکی از مواد خوش طعمی است که حتی میتواند بعنوان ادویه بسیار مناسب و نیز گیاه دارویی در فصل بهار و تابستان برای درست کردن سوپ ها ، سس ها و غذاها و حتی نان های خانگی بشکل تر و بشکل خشک شده در پائیر و زمستان استفاده شود............... مولف
شما نمی توانید در این بخش موضوع جدید پست کنید شما نمی توانید در این بخش به موضوعها پاسخ دهید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش ویرایش کنید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش حذف کنید شما نمی توانید در این بخش رای دهید شما نمیتوانید به نوشته های خود فایلی پیوست نمایید شما نمیتوانید فایلهای پیوست این انجمن را دریافت نمایید
