گردشگري باغ هاي ميوه - آشنايي باميوه هاي گوناگون روستا هاي ساوه و باغ هاي دل انگيز ان
گردشگري باغ هاي ميوه -سفري وگردشي به بهشت رنگها و ميوه ها در روستاهاي ساوه
با توجه به تنوع گوناگون ميوه هاي شهرستان ساوه كه بيشتر ان در روستا ها درطي هزاران سال كشت و پرورش مي يابند. انارميوه شماره يك شهرستان ساوه است.... مولف
-----
انار ساوه يکی از مرغوب‌ترين و شناخته شده‌ترين انارهای کشور ايران در ۹ هزار هکتار از باغهای اين شهرستان توليد می‌شود.ملس ترش ساوه، ملس تبريزی ساوه، ملس يوسف خانی ساوه، ملس پوست سفيد ساوه، ترش تابستانی، شيرين آقامحمدعلی ساوه، آلک ترش
ساوه، آلک شيرين ساوه، آلک پوست سفيد، شيرين اردستانی و.. ارقام انار ساوه را شامل می‌شوند. منبع ويكي پديا
--------
وصف كتاب نارستان و باغ هاي انار ساوه از نشريات جهان
در يك سايت فروش كتاب خارجي در باره كتاب نارستان كه شامل مطالب وعكسهاي زيادي در باره باغهاي ساوه و اهميت شناخت ان است اين نوشته را مي خوانيم . اين كتاب به چهار زبان نوشته شده و يكي از كتابهاي مستند و تصويري عصر معاصر در باره ادبيات انار ساوه مي باشد كه بخوبي تصاوير زيبايي از فرهنگ و نقش اين ميوه اسماني در زندگي مردم ساوه را از دريچه هاي گوناگوني به جهانيان معرفي مي كند.
ترجمه آزاد از مولف
Pomegranate Garden Foto Buch Granatapfelgarten von J. Mirsadeghi
كتاب نارستان (ساوه) همراه با عكسهايي از ميوه انار نوشته ژ.مير صادقي
Erleben Sie die Jahreszeiten an den Granatapfelbäumen mit Farbfotos von Jacqueline Mirsadeghi und lesen Sie die Kurztexte über den Granatapfel in 4 Sprachen (Farsi, English, Französisch und Deutsch):
شما ميتوانيد چهار فصل سال را در ميان درختان انار كتاب رنگي خانم ژاكلين مير صادقي تجربه كرده و اين كتاب را با متون مختصر در باره ميوه انار در چهار زبان از جمله فارسي، انگليسي ، فرانسه و الماني مطالعه كنيد. اين موضوعات در چند فصل شامل
Pomegranate Paradiesfrucht
انار ميوه اي بهشتي
[Geschichte[/align][/align ااز ديدگاه تاريخي
Medizin
از ديدگاه پزشكي
Religion
از ديدگاه مذهبي
Kunst
از ديدگاه هنر
Literatur
از ديدگاه ادبي
Mythologie und Folklore des Granatapfels.از ديدگاه اساطيري و مردم شناسي و عقايدي كه در باره انار وجود دارد
Die Autorin, Jacqueline Mirsadeghi, eine Schweizer Fotografin verheiratet mit einem Iraner, hat während 10 Jahren in einem Granatapfelgarten in der nähe von Saveh gelebt.
خانم ژاكلين مير صادقي يك عكاس سوئيسي است كه با يك فرد ايراني از ساكنين ساوه ازدواج نموده كه ايشان ده سال ازعمر خويش را در يك مزرعه انار در نزديكي ساوه سپري نموده است.
Mit 90 künstlerischen Fotos führt sie uns durch Iran’s berühmteste Granatapfelgegend, um diese mythische und wenig bekannte Frucht in ihrem historischen Kontext kennen zu lernen.
با 90 عكس هنرمندانه اين عكاس ما را به سمت ايران بسوي معروف ترين باغهاي انار هدايت مي نمايد كه تا ما اين ميوه اساطيري ناشناس را در محتوا و سرگذشت تاريخي اش بيشتر بشناسيم.
منبع گزارش
کد:
ww.granatapfel-shop.com
-----
[size=18ميوه هاي گوناگون زيادي درساو وروستاهاي ساوه درطول هزاران سال كشت و پرورش مي يابند. در تاريخ تاريخ نگاران از اين ميوه ها ياد كرده و تاريخ نشان ميدهد كه كشت و پرورش اين ميوه هااز زمانهاي ديرين در اين خطه رايج و مرسوم بوده و باعقايد ديني و انگاره هاي مذهبي ساكنان اين سرزمين از دير بازمرتبط بوده است. آثار باستاني كهن منطقه نوبران ساوه نشان ميدهد كه اين خطه با علم كشاورزي از دير باز اشنايي داشته و آباد ساختن زمين بخش مهم زندگي ساكنين اين بخش را تشكيل ميداده. در عكسهاي ساوسرا عكسي از يك در بسيارقديمي ديده ميشود كه نقش يك انار بر ان حكالي شده كه ديدنش بسيار جالب بود.
از تاريخ دانان معروف در دوره اسلامي ياقوت هموي از ميوه هاي متنوع از جمله انجير و انار و سيب هاي خوب ان واز پنبه و غله ان ياد كرده.
ازاباداني اين شهر بعنوان يكي از مهمترين شهرهاي اسلامي انزمان در كتابهايش گزارش داده. روستانشينان ساوه اي از پيروان وفادار شيعي و عاشقان امام حسين (ع) و امامان گرامي بوده و هستند و اين عشق بخش مهمي از هويت شيعي اين روستائيان را تشكيل ميدهد. وجود امامزاده هايي كه در اين نواحي وجود دارد يكي از عناصر مهم اين پديده است. تا به امروز شاهد تداوم ايندسته سنن به زيياترين شكل از جمله مراسم عاشورا و ديگر مراسم ها هستيم كه باعث تجمع روستائيان در روستاهايشان ميشود . اين مراسم هاي ريشه دار عاملي است براي پيوستگي و حفظ ساختار اجتماعي ساكنان روستا هرچند انها در شهرهاي مختلفي پخش شده باشند. در اين ايام اغلب همه دور هم جمع شده و سنن ذكر شده به زيباترين و طبيعي ترين شكل خود انجام ميشود.مراسم ها نيز با رنگ زيباي ميوه ها و ديگر فراوردهاي كشاورزي مزين ميشود. يكي ديگر از فعاليت هاي پر ثمر ايجاد اشتغال و كارافريني در زمينه گردشگري روستايي و گردشگري باغ راه اندازي نهالستان هاي محلي و سنتي توسط كشاورزان و باغ داران روستايي و فروش نهال هايشان به گردشگراني است كه براي بازديد به اين روستا ها سفر ميكنند. يعني هم فال هم تماشا. اين دسته فعاليت ها تشويقي است براي كشاورزان و باغ داران تا انواع و اقسام گياهان محلي به شكل مثبت حفاظت شوند. در اين مكانها به مرور زمان نيز ميشود كلاسهاي تعليم باغباني براي گردشگران توسط باغ داران و كشاورزان مجرب و ورزيده و با تجربه از طرف سازمان گردشگري برگزار شود. بسياري از گردشگران شهري علاقه عجيبي به يادگيري اين دسته اموزش ها ي عملي و كاربردي دارند تا با ان حياط منزل خود را مزين به درختان ميوه سازند. براي برگزاري اين دسته كلاسهاي اموزشي چند روزه با تهيه مسكن و غذا هزينه اي از گردشگران دريافت ميشود و اين درامد بخشي به تعليم دهندگان محلي و بخشي نيز براي خدمات ارائه شده از سوي روستائيان از جمله مسكن و تهيه غذا مي تواند تخصيص يابد و بخشي نيز هزينه سازمان دهي و برنامه هاي مربوطه دريافت ميشود. يكي از بهترين ايام پذيرايي از گردشگران ايام ايي است كه اعياد ازجمله نوزور و اعياد مذهبي ، مراسم هاي سوگواري حسيني برگزار ميشود. از جمله مراسم هاي ديدني مراسم هاي عروسي سنتي در اين مناطق است.
بسياري از اين ميوه ها كه درروستاهاي شهرستان ساوه از دير باز كشت ميشوند در قران نيز ياد گرديده و از ميوه هاي بهشتي از ان نام برده شده است. اين ميوه هاي بهشتي كه در هر روستاي ساوه قابل مشاهده هستند شامل انواع و اقسام انگورها انگوربي دانه و با دانه، انجير، زيتون، به، هلو، سيب، انواع زردآلو، طالبي ، هندوانه، انواع گلابي، شليل، آلو بنفش، آلوچه قرمز و زرد، گيلاس، آلبالو، انواع گردو، انواع بادام است. هشتاد درصد ساكنين شهرستان ساوه از طريق كشاورزي و باغداري تامين معاش مي نمايند وبيست درصد در بخش صنعت مشغول كار هستند. بعلت مساعد بودن خاك و آفتاب مناسب شرايط جغرافيايي اين امكان را به اين شهرستان داده تا توانايي توليد ايندسته ميوه هاي مديترانه اي را داشته باشد..... مولف
------------
ميوه های سر درختی مانند انار، انجير، انگور، زردآلو، گيلاس، بادام و گردو را می توان نام برد.
منبع گزارش سايت ايرانشناسي
کد:
http://parsology.blogfa.com
---------------------
نقش باغ هاي ميوه در پايداري سلامت
نقش مهم اين ميوه ها در تثبيت سلامتي بعنوان عامل پيشگيري از بيماريها و تامين مواد مورد نياز بدن از ارزش بهداشتي و پزشكي برخوردار است.
اين خدمات در سايه كشت و پرورش ايندسته ميو ها تحقق مي يابد و مانع اسيب پذيري بدن و سلامتي ميشوند. توجه به جنبه اقتصادي يك بعد بررسي باغ هاي ميوه است.... مولف
---------
شمه اي نيز در بخش هاي بعدي به خواص ميوه هايي كه در روستا هاي ساوه توليد ميشود اختصاص ميدهيم تا با تاثير بهداشتي و سلامت آفريني اين ميوه ها بيشترآشنا شويم.اين دسته ميو هاي نامبرده در زير در روستاهاي ساوه كشت و پرورش داده ميشوند. در بخشهاي ديگر به معرفي ميو ه هاي هر روستايي به شكل اختصاسي مي پردازيم . البته اگر عكسهاي مناسبي هم از همان مكان ها بدستمان رسيد برايتان نمايش داده ميشوند. از دوستاني كه از اين ميو ه هاي اختصاصي در هر كدام از روستاهاي ساوه عكسي از جمله درخت شكوفه ، درخت ميوه و كلا هر نوع عكسي در ارتباط با ميوه ، فراوردهاي غذايي ازجمله لواشك، شيره انگور، برگه خشك هر نوع ميوه اي، شيريني محلي كه از اين دسته ميوه ها درست ميشود ، را در هر موقع سال دم دست داشتند لطف كرده براي بخش مديريت بفرستند . يكدنيا ممنون خواهيم شد. از جمله ديگر عكس هاي زيبا عكس باغ هاي ميوه، نحوه كاشت درخت ميوه وتكثير انها و توضيحي كه چگونه اين درختان كاشته و تكثير ميشوند. با تشكر از همه دوستان ........مولف
[color=red]انار
انجير
به
[img]
سيب
گلابي
آلوچه سبز
انگور
بادام
زردالو
آلو بنفش
گردو
توت سبز
گيلاس
آلو سرخ
آلو قرمز
طالبي
الوچه
سنجد
خربزه
منبع تصویر
کد:
http://vajje.blog.ir
منبع عکس از ایسنا
خربزه های شیرین ساوه
آلبالو
هلو
نقش باغهاي ميوه و رد پاي ان در مراسم و اعياد شهرستان ساوه
استفاده از ميوه بشكل هاي متنوع در تمامي ائين و سنن شهرستان ساوه ديده ميشود در بعضي قالي ها بعنوان اثار نامحسوس فرهنگي و بعنوان ابزار نرم فرهنگي شاهد صدها نقش و نماي باغ ميوه و گياهان متنوعي هستيم. در نقوش بسياري از قالي ها با ميوه انار مواجه ميشويم و نيز با شكوفه هاي مختلف ميوه ها و گلها. براي فصل ميوه چيني مراسم هاي گوناگوني در ساوه، نوبران، غرق آباد وروستاهاي اين شهرستان به چشم ميخورد. براي اشنايي بهتر ميتوانيد به سايت هاي روستاهاي شهرستان ساوه مراجعه فرمائيد. يكي از اين رسوم دادن ميوه ، خشكبار و فراوردهاي ديگر باغي بشكل هديه به يكديگردر بسياري از روستاها بعنوان سوغات وپاي نيز مرسوم است. چيدن ميوه هاي رنگارنگ در ظرف بزرگ و قرار دادن ان در سر سفره هفت سين نوروزي، مصرف انار و ميوه هاي متنوع در شب يلدا، تعارف كردن ميوه در ديد و بازديدهاي فطر، خوردن ميوه در مراسم شيريني خوران، نامزدي ، حنابندان وعروسي، بخشش ميوه در مراسم سوگواري و عزاداريها.در باره نقش ميوه در زندگي مردم و آئين هاي برامده از ان قلمرو حائز اهميتي براي مردم شناسي است كه در ان بحث هاي مربوط به فراواني، باروري ، خير و بركت جاي تحقيق دارد و نشان ميدهد مردم در ديدارهايشان به هم ميوه تعارف ميكنند زيرا براي يكديگر سالامتي را در عمل آرزو ميكنند........انواع ضرب المثل هايي كه از اين مجموعه يعني رابطه ميوه با زندگي روزانه مردم و سنن پديد اورده نيز جالب هستند.....
ضرب المثل هايي كه با يك ميوه شروع ميشوند
هندونه زير بغل كسي دادن،درخت پر ميوه سر بر زمين می گذارد، گردو تو دامن كسي ريختن، انگور خوب نصيب شغال ميشه، با يك دست دو تا هندونه نميشه برداشت، ترب هم جزوء مركبات شد، غوره نشده مويز شد،
اب غوره ريختن،غوره نقد به از حلواي نسيه، هلو بيا برو تو گلو، چشمش آلبالو و گيلاس ميچينه، در زمستان الو به از پلوه، دزدي انهم شلغم !، دست ما كوتاه خرما بر نخيل، دوغ و دوشاب در نظرش يكي است، رطب خورد كي منع رطب كند، زردالو را ميخورند براي هسته اش،سرم را ميشكنه نخودچي تو جيبم مي ريزه، سيب سرخ براي دست چلاق خوبه، سيبي كه بالا ميرود تا پائين بيايد صد چرخ ميخورد،گر صبر كني زغوره حلوا سازيم، خربزه با عسل نميسازه،، مثل سيبي كه از وسط نصف اش كرده باشند، هر گردي گردو نيست، يك انار و صد بيمار،بزك نمير بهار مياد خربزه با خيار مياد، خربزه خوردن و پاي لرزش نشستن ، فكر نكن كن كه خربزه اب است و غيره....... مولف
گردشگري باغ هاي ميوه
بعد ديگر از جنبه زيبايي شناسي بعد مهم گردشگري طبيعت شاخه اي از ان يعني گردشگري باغ ميوه نيازمند تحقيق و ابداعات فرهنگي بسياري است.امروزه كشورهاي بسياري ازجمله كشورهاي مديترانه اي از طريق گردشگري باغ هاي ميوه سالانه هزاران و ميليونها گردشگر را به سرزمين هاي خويش جذب مي نمايند وبا ابتكارات جالبي باعث بوجود اوردن دهها شغل و نيز كارافريني در حجم بالايي براي كشورشان مي شوند. اين كشورها شرايط اب و هوايي و جغرافيايي مشابه شهرستان ساوه را دارند. گردشگري باغ هاي ميوه اين امكان را براي بسياري از روستائيان فراهم ميسازد كه محل سكونت خويش را بعلت يافتن كار در شهرها ترك نكرده و در روستاي بومي خويش درامد مورد نظر را ازطريق فعاليت هاي گردشگري و استفاده از باغ هاي به اين منظور كسب نمايند.
دادن آموزشهاي لازم و سازمان دهي در اين امراز طريق مراكز مخصوص از جمله سازمان گردشگري و سازمان هاي وابسته در پيشبرد اين امر موثر و مفيد است. فعاليت هاي مفيد شامل استفاده از باغ هاي ميوه براي جذب و ديدار گردشگران در ايام خاص بهار يعني فصل شكوفه، فصل برداشت ميوه ، فصل تهيه فراورده هاي خاص از ميوه بطور مثال ديدار از مراسم ساختن شيره انگور، رب انار، روش تهيه و بسته بندي خشكبار و تشكيل غرفه هاي فروش براي گردشگران اينگونه كسب درامد از اين امكان ها ممكن است. بطور مثال هر ساله صدها هزار گردشگر و توريست براي ديدن شكوفه هاي گيلاس به چين سفر مي كنند.
راههاي ديگر كسب درامد براي ساكنان روستايي ايجاد ميهمان خانه و رستوران هاي روستايي با غذاهاي بومي ومحلي جهت فروش و پذيرايي از گردشگران، ايجاد بازارهاي فروش ميوه، فراوردهاي ميوه از جمله خشكبار، صنايع دستي روستايي و سيفي جات در روزهاي بخصوص فصل بهار و تابستان و پائيز فصل برداشت محصول با تعيين قرار ملاقات قبلي براي جلسه بازديد بشكل سازمان يافته.
به نمونه اي از اين ابتكارات گردشگري روستايي در جنوب كشور بر ميخوريم كه تجربه جالبي است در ايندسته گردشگري روستايي و طبيعت گردي ، گردشگري باغ ميوه روستائيان عزيز بخشي از فرهنگ خويش را معرفي نيز مي كنند و براي گردشگران به علت تازگي ان جذاب و مورد توجه است.
نكته مهم اين است كه در اين بازديد ها به هيچ وجه نبايد به كشاورزان و باغداران صدمه اي از جانب گردشهاي دسته جمعي گردشگران وارد ايد. لازمه ان نيز فرهنگ سازي مناسب قبل از اجراي چنين طرحهايي است. زيرا اگر به باغهاي كشاورزان در اين دسته برنامه هاي گردشگري صدمه اي وارد شود به هيچوجه از اينگونه پروژه ها استقبال نخواهند نمود. بودن مديرو راهنماي گردش در ايندسته بازديد و سفرها الزامي است.... مولف
این مطلب آخرین بار توسط Aliabadi در چهار‌شنبه 29 بهمن 1393 - 20:43 ، و در مجموع 4 بار ویرایش شده است.
درختان ميوه و ميوه هاي روستاي قارلق شهرستان ساوه بخش نوبران
روستاي قارلق يكي از روستاهاي كوهستاني خوش اب و هواي شهرستان ساوه بخش نوبران مي باشد. در اين روستا مانند ديگر روستاهاي ساوه ميوه هاي گوناگوني رشد ميكند. يكي از عمده ترين انها انگور كشمش و عسگري و گردو ميباشد. تصاوير زير از سايت روستايي قارلق ميباشد. با اجازه از سايت محترم اين تصاوير را چون بسيار زيبا هستند در اينجا قرار دادم . باتشكر از زحمات شما براي تهيه عكسهاي بسيار جالب كه منعكس كننده فعاليت كشاورزان و فرهنگ ديرينه اين روستا در امر كشاورزي است.
منبع عكس ها از سايت روستاي قارلق
در روستا هاي ساوه كشاورزان از انگور براي توليد فراوردهايي از جمله شيره انگور ، سركه ، كشمش استفاده مي كردند و مي كنند . به اين دليل در هر روستايي انواع و اقسام انگورها براي مصارف مختلف كاشته مي شده و مي شود. از برگ انگور براي پختن دلمه استفاده مي شود. از شيره گندم علاوه بر توليد باسلوق در درست كردن قوت هم استفاده مي شود. درخت انگور در هر روستاي ساوه از زمانهاي پيشين كشت و مورد بهره برداري قرار ميگرفته و براي ان احترام خاصي قائل بوده اند. امروزه از ارج و جايگاه ان كاسته نشده است . با اموزشهاي نوين كشاورزي امكان بهره برداري كيفي از اين ميوه به مقدار فراواني وجود دارد و كشت علمي ان مي تواند بر سطح تاكستان هاي بيفزايد و فراورده هاي اين ميوه بعنوان قلم مهمي از صادرات در صنايع غذايي ، شيريني پزي ، سهم مهمي را داراست. زيرا امروزه استفاده از مواد شيرين كننده بي ضرر جاي شكر را مي گيرد ومردم براي سلامتي بيشتر بسوي موادشيرين كننده طبيعيي مانند كشمش و شير انگور و عسل هستند.
يكي از دوستان عزيز لطف كردند و توضيحاتي در باره طرز تهيه شيره انگور در زمانهاي قديم در روستا هاي ساوه فرمودند كه دانستنش بد نيست. ايشان فرمودند. قديمهاوقتي كشاورزان در روستا هاي ساوه محصول انگور را برداشت ميكردند. انگورها برحسب نوع و جنس انها كاربردهاي مختلف دسته بندي مي شده . نوع شيرين را براي ساختن شيره انگور و يا دوشاب كنار ميگذاشتند. انگورها را پاك و صاف كرده ومي شستند.
[color=brown]كارگاههاي مخصوص تهيه اب انگور براي پختن شيره
كارگاههاي مخصوصي روستا ها وجود داشته كه متشكل از يك مخزن مخصوص براي له كردن انگورها ودو سه چاله مخصوص براي پر كردن اب انگور استفاده مي شده كه با خاك سفيد سفيد كاري ميشده. در كارگاه شيره سازي كه به ان كارخانه ميگفتند. درمحل مخصوصي همه انگورهارا له ميكرده و آب ان گرفته ميشده. بعد از اين مرحله در كارگاه شيره سازي گودالهاي مخصوصي بوده كه با خاك مخصوصي سفيدكاري شده بوده. مايع اب انگور را در اين گودالهاي مخصوص مي رخته اند و بعد از يك روزاب انگور را براي ته نشين شدن به گودال ديگري هدايت مي كردند مايع بدست امده را از پارچه نازك كرباسي عبور داده و صاف ميكرده اند تا مايع كاملا ذلال و شفاف شود. هر قدر مايع بدست امده كدر مي بوده شيره حاصله از ان نيز از مزه و طعم خوبي برخوردار نبوده و مايع شيره روشن و ذلالي حاصل نمي شده. ولي اگر مايع كاملا ذلال مي شده شيره حاصله از ان نيز شفاف تر و از طعم مطلوبي برخوردار مي شده. تمامي اين تجارب از نسلي به نسل ديگر منتقل مي شده .نگه داشتن شيره انگور در چاله هايي با خاك سفيد براي شفاف شدن مايع و علت ديگراين بوده تا مزه خشك و گزي اب انگوربخوبي گرفته شود. اب انگور بدست امده را در ديك هاي مسي ريخته و بدقت مي چوشاندند و هر چند وقت مرتب به هم ميزدند تا خيلي سفت و به ته ديگ نچسبد. وقتي مايع اب انگور به اندازه كافي مي جوشيد ان را از روي ديگ برميداشتند و در بستو هاي مخصوصي ريخته و در تمامي سال تا فصل بعدي از ان استفاده ميكردند. موارد مصرف شيره انگور شامل: پختن حلوا، درست كردن نوشيدني دوشاب ويا شربت دوشاب، براي تهيه بالسلوق، براي شيرين كردن دسته اي از غذاها از ان استفاده مي شده. براي صبحانه شيره انگور را با نان و خامه و يا كره استفاده ميكردند. از وقتي كه دبه هاي پلاستيكي توي بازار امدند، متاسفانه بستو هاي خوش رنگ كمتر مصرف شدند و از رونق سفالگري كمي كاسته شد. اين بستوهاي خوش رنگ زينت و بركت هر خانه اي به شمار مي امده و از نظر سلامتي مساعد تراز مواد پلاستيكي بوده. زيرا سفال بعلت خنك نگه داشتن مواد غذايي از فساد ان جلوگيري ميكرده و نيز سالم تر بوده.
انگورهاي از جنس درجه سه هسته دار را براي تهيه سركه كنار ميگذاشته اند. براي درست كردن سركه از خمره هاي بسيار بزرگي استفاده ميشده. در بخش بعدي نحوه درست كردن سركه توضيح داده خواهد شد.همانطور كه مي بينيم استفاده از خمره و ظروف سفالي از نظر بهداشتي در نگه داري مواد غذايي مفيد تر بوده و از خراب شدن مواد غذايي جلوگيري مي كرده و اثرات سوء جانبي شيميايي نيز نداشته.
اگر شيره بيش از حد مي جوشيد مايع قهوه اي پررنگ و سفت ميشد. اگر انگور به اندازه كافي شيرين ميبوده. شيره ايي با مزه شيرين بدست مي امد. اگر انگور كمي ترش تر ميبوده شيره انگور مزه ترش بخود ميگرفته كه معمولا اين نوع شيره براي تهيه نوشيدني دوشاب استفاده ميشده. نوشيدني دوشاب را با مخلوط كردن مقداري اب زياد با چند ملاقه شيره درست ميكرده اند. معمولا اين مراسم شيره گيري بشكل جمعي انجام ميشده وروستائيان در موقع برداشت محصول و گرفتن اب انگوربراي درست كردن شيره انگور به شكل دسته جمعي به هم كمك ميكردند. اين نوع مراسم ها باعث تقويت روحيه جمعي و روحيه اخوت و برادري مي شده..... مولف
-----------------------------------
در لغت نامه دهخدا امده است
دوشاب . (اِ مركب ) شيره ٔ انگور. (ناظم الاطباء). دبس . (بحر الجواهر) (دهار) (نصاب ). شيره ٔ انگور و بعضي گفته اند كه شيره ٔ انگور كه آن را يك دو روز نگاهدارند تا ترش شود و به همين سبب آن را دوشاب گويند كه آب انگور است و شب بر آن گذشته . (آنندراج ) (غياث ). || قسمي شيره كه از آب انگور پزند. عقد عنب ؛ شيره كه از انگور ترش و شيرين پزند و طعم آن ترش و شيرين است . ابوالاسود. (يادداشت مؤلف ). شيره ٔ خرماي جوشانيده و به قوام آمده . (ناظم الاطباء). شيره ٔ خرما. (آنندراج ) (انجمن آرا) (از شرفنامه ٔ منيري ). شيره ٔ خرما، سوخته يا نسوخته . (لغت محلي شوشتر). شيره . شيره كه از خرما و تود و انگور و ميوه ٔ ديگر و يا گياهي پزند. (يادداشت مؤلف ). شيره كه از شكر راست كنند مثل جلاب . (ازشرفنامه ٔ منيري ). سقر. صقر. (منتهي الارب ) : [ و از هري ] كرباس و شيرخشت و دوشاب خيزد. (حدود العالم ). و از اين شهر [ ارغان به ناحيت پارس ] دوشاب نيك خيزد. (از حدود العالم ). [ شهرك بون قصبه ٔ گنج روستا ] جايي بسيارنعمت است و اندر وي آبهاي روان است و از وي دوشاب خيزد. (حدود العالم ). ورز انگور باشد بي اندازه ... وآن را بعضي عصير سازند و بعلاقه كنندو بعضي به دوشاب پزند. (فارسنامه ٔ ابن بلخي ص 139). چنانكه بيشترين خرما و دوشاب آن جانب از اين دو جاي [ پرگر و تارم ] خيزد. (فارسنامه ٔ ابن بلخي ص 130). بگيرند تخم بنگ ، افيون ، ميعه ... همه را بكوبند و به عقيدالعنب يعني دوشاب بسرشند. (ذخيره ٔ خوارزمشاهي ).
نيرزد عسل جان من زخم ريش
قناعت نكوتر به دوشاب خويش . سعدي
------
روش سنتی تهيه شيره انگور يا دوشاب
در كل ايران نزديك به 100 نوع انگور كشت می‌شود. البته فكر نكنيد كه از هر نوع انگوری شيره می‌گيرند، خير.در واقع انگورهایی كه درشت و خیلی شیرین بوده و در موقع رشد كمتر آب خورده باشند- يعنی درختشان كمتر آبياری شده باشد- به درد شيره گرفتن می‌خورند.
روش تهيه:
بعد از شستن انگورها، آنها را له كرده و آب شان را می‌گيرند؛ سپس خاك سفيد را به آن اضافه می‌كنند.
اما خاك سفيد چيست؟
خاك سفيد، خاكی است با تركيب بالای املاح معدنی كه در عطاری‌ها فروخته می‌شود. اين نوع خاك در روستاهای اطراف ملاير استان همدان به مقدار زياد يافت می‌شود.
خاك سفيد را معمولا زير آفتاب يا روی بخاری حرارت می‌دهند، سپس به آب انگور اضافه می‌كنند، چون خاك حرارت نديده باعث گل آلود شدن آب انگور می‌شود.
در ضمن ممكن است اگر خاك سفيد را به آن اضافه نكنند، در موقع جوشاندن، آب انگور ترش شود و به اصطلاح نجس شود.
آب انگوری كه به آن خاك سفيد اضافه كرده‌اند را يك شب نگه می‌دارند، سپس به وسيله پارچه‌های مخصوص، آن را صاف كرده و خاك را از آن جدا می‌كنند. بعد آب انگور جدا شده از خاك را بعد از 2 ساعت می‌جوشانند.
تولید كنندگان شيره سنتی معتقدند اگر آب انگور جدا شده از خاك سفيد را از اول در ظرفهای بزرگ "رويی" بريزند و بجوشانند، آب انگور زودتر قوام می‌آيد و زودتر به مرحله كش دار شدن می‌رسد و رنگ قهوه‌ای روشن و شفاف خواهد داشت.
اما اگر آب انگور جدا شده از خاك سفيد را از اول در ديگ‌های "مسی" بريزند و در آنها بجوشانند، زمان بيشتری طول می‌كشد تا آب انگور قوام بيايد و كش دار شود و در نتيجه به‌خاطر جوشيدن زياد، تيره‌رنگ می شود و محصول نهايی هم سفت‌تر خواهد بود.
منبع گزارش
کد:
http://www.tebyan.net/
طرز تهيه دوشاب از انگور جذابيت خاصي دارد به طوري که براي تهيه اين ماده شيرين، باغداران پس از تلاش يک روزه براي استحصال آب انگور، در دمادم غروب آفتاب آب انگور به دست آمده را با نوعي خاک سفيد رنگ مخلوط مي کنند.
اين خاک زلالي خاصي به شيره انگور مي بخشد و غلظت شيريني آنرا افزايش مي دهد.با گذشت 24 ساعت خاک ته نشين شده و شيره زلال انگور براي پخت از خاک ته نشين شده جدا و براي جوشاندن به ظروف مخصوص ريخته مي شود.پس از جوش آمدن شيره انگور، دوشاب براي مصرف آماده مي شود.
منبع گزارش
روزنامه رسالت، شماره 5977 به تاريخ 10/7/85
[/color]
انگور ،گردو ، بادام محصولات باغي روستاي مزلقا ن يكي از روستاهاي ساوه بخش نوبران
با اجازه از مدير سايت محترم مزلقان اين نوشته زير ،از سايت مزبور برداشت شد.تا دوستان عزيز با روستاي مزلقان و ميوه هاي زيبايش كه هر ساله در اين روستا كشت مي شود بيشتر آشنا شوند. از سايت محترم بخاطر عكس هاي فوق العاده زيبايشان و توضيحات دقيق شان در باره فراوردهاي انگور از جمله روش تهيه شيره انگور وديگر مطالب مفيد و فرهنگي شان كه گوشه هايي از فرهنگ كشاورزي اين روستا را براي ما با زبان گويايي بيان ميكند ، ممنون هستم . جاي تقدير و سپاس بسيار است . بنده براي مدير محترم و تمامي همكارانشان آرزوي توفيق فراواني را ميكنم. عكس ها ي روستاي مزلقان و ميوه هايشان در ميان مقاله زير در اينجا به نمايش گذاشته ميشود.... مولف
-----------------
منبع گزارش
سايت روستاي مزلقان
طرز تهيه شيره انگور
تهيه شيره انگور از ديرباز متداول بوده و هنوز هم ادامه دارد اين محصول طرفداران زيادی دارد .البته هر انگوری برای شيره مناسب نيست .انگورهایی که برای اين کار استفاده می شوند بايد دارای آب زياد باشند و زود له شوند . تهيه شيره به دو صورت است:
1-شيره ای که از انگور به دست می آيد : انگورهای چيده شده را داخل حوضچه ای با ارتفاع يک متر از زمين می ريزند و شخصی آنهارا له می کند آب حاصل از آن از لوله ای سرازير شده و در ظرفی که زير آن قرار دارد می ريزد . آب را در ديگ بزرگ ريخته وخاک مخصوص می زنند تا به اصطلاح ببرد و ترشی آن را بگيرد يک شب می ماند و پس از آنکه خاک ته ديگ ته نشين شد آن را از صافی رد می کنند آب صاف و تميز را دوباره به ديگ برمی گردانند و می جوشانند آنقدر که آب آن بخار شده و شيره آن به جا می ماند .شيره آماده را پس از سرد شدن در ظرفها پر می کنند .رنگ اين شيره سياه رنگ است .
2/ روش ديگر که از گذشته ها مرسوم بود درست کردن شيره از انگور خشک شده يا به اصطلاح مويز است .مويز هارا در چاله ای ريخته و له می کنند .له شده مويز خشک را روی هم می گذارند و خاک مخصوص را می زنند . مويز های له شده خيلی سفت می شود . تکه تکه آن را می کنند و در ظرفهای سفالی بزرگ (به نام ترکی تغار) ميريزند و شيره آن با آب تغار مخلوط شده و پس از گذشت مدتی آبهارا تغار خارج کرده و در همانند روش قبلی در ديگ بزرگ دهان گشاد می جوشانند .شيره برجا مانده را هم می زنند تا سرد شود در اين روش که خيلی کم استفاده می شود شيره سفت با رنگ قرمز به دست می آيد .فصل زمستان بهترين موقع برای انجام اين کار است .
مراحل استفاده از انگور
از آنجا که انگور عمده محصول روستاست و بسيار دوست داشتنی . وقتی به باغهای پررونق انگور (تاکستان ) می روی دوست داری کنار درختچه های انگور (مو) بنشينی و خوشه های درشت را تماشا بکنی . خوشه هايی به روشنايی آيينه و به درخشندگی آفتاب . احساس می کنی دارند به رويت لبخند می زنند . من که خودم از خوردن انگور سير نمی شوم .باغبان برای کاشت و به اين مرحله رساندن آن خون دلها خورده است . آنگونه که به ياددارم و ديده ام کاشتن تاک انگور و تشکيل باغ به اين گونه است که :زمين صاف و هموار و در عين حال حاصلخيز ومرغوب را با بيل به عمق نيم متر و عرض هفتاد تاهشتاد سانت (طول آن متفاوت است ) شخم می کنند کف آن را تميز می کنند آن وقت مو هايی را که قلمه کرده اند به فاصله يک ونيم تا دو متر در زمين می کارند و بدين گونه کرت درست می کنند . اين کار در اواخر اسفند انجام می شود .در طول سال چند بار آب می دهند هر سال که کرت را بيل می زنند کم کم پهنای آن را بيشتر می کنند .
اين موها حدود 3سال يا4سال طول می کشد تا به بار بنشيند و اولين خوشه های کوچک انگور از شاخه ان آويزان شود . از انگور و تاک چندين استفاده می شود . از برگ مو به عنوان مواد غذايی استفاده می شود .(مهمترين مصرف آن دلمه است) . انگورزمانی که غوره است آبش را می گيرند .زمانی که انگور شيرين می شود خوردن آن چه لذتی می دهد .زمان برداشت آن از نيمه دوم شهريور به بعد است .
خانواده صبح به سمت باغ حرکت می کنند در زير سايه درخت بساط خود را پهن می کنند . جوانترها به سراغ خوشه های انگور می روند و سبدهایی راکه در دست دارند از انگور پر می کنند . از اين مرحله به بعد ازانگور برای خشکاندن و درست کردن کشمش استفاده می شود .که به دو صورت انجام می شود : 1 –پهن کردن جلوی آفتاب ،قبلا خوشه هارا روی زمينی که تميز کرده بودند پهن می کردند اما امروزه چادر های بلند روی زمين پهن می کنند و انگورهارا روی آن زير نور آفتاب پهن می کنند.مزيت اين کار اين است که هم جمع کردن خوشه های خشک شده راحت تر است و هم اينکه کثيف و خاکی نمی شود .اين نوع کشمش به خاطر تغيير رنگ به رنگ قرمز کشمش قرمز معروف است انگورهايی که برای اين نوع کشمش در نظر می گيرند .عبارتند از عسگری ،فخری ، چيرکينک وانگور کشمش. 2 –سايه خشک : دو چوب نازک و تر وتازهو قابل انعطاف سرشان را به هم گره می زنند و خوشه های درشت انگور را لای آن می گذارند هر خوشه ای که می گذارند يک تاب به ترکه های چوب می دهند (مانند بافتن چوب ) تا اينکه به انتها می رسد و سپس دو سر ديگر چوب را گره می زنند . اين عمل را به اصطلاح آونگ بندی می گويند . درازی و طول اين آونگها به يک متر و شايد هم بيشتر می رسد . به طور معمول اين آونگهارا در باغ می بندندو وبار الاغ می کنند . سبدهايی به دو طرف الاغ می بندندکه خرسبد نام دارد داخل خرسبدهارا پراز انگورهای آونگ شده می کنند . و به خانه می آورند واز تيرهای چوبی سقف که ميخ کوبی شده اويزان می کنند . رنگ اين کشمشها سبز رنگ است . جوانترها سبدهای انگورراپراز می کنند. ودر زير سايه درخت روی چادر می ريزند و زنها کار آونگ بستن را بر عهده دارند .انگور کشمش برای درست کردن آونگ به کار می رود.
محصولات کشاورزی ودامداری
همان طور که گفتیم روستا به علت دارا بودن زمينهای حاصلخيز و قناتهای متعدد از محصولات متنوعی برخوردار است و هرساله مقدار زيادی محصول از مزارع و باغهای روستا برداشت می شود عمده ترين محصولات رو ستا عبارتنداز :
1-انگور : بيشترين باغهای انگور در منطقه متعلق به اين روستاست .همه گونه انگور از اين باغها برداشت می شود .مهمترين ورايج ترين گونه انگور عبارتند از : ريش بابا ، عسگری ، فخری ، انگور قرمز ، انگور دانه درشت بانام محلی الوان و انگور کشمش که برای خشکاندن و تهيه کشمش از آن استفاده می شود . می توان گفت انگور محصول کم هزينه ای است .بيشترين هزينه ای که برای آن برای پرداخت می شود زمان بيل زنی است .که در اوايل بهار انجام می شودگستره باغهای انگور به اندازه ای است که هر ساله کارگران زيادی برای بيل زنی به اين روستا می آيند. .پس از بيل زنی حدود يک ماه تا چهل روز باغ را آب نمی دهند .نياز به آب زياد ندارد شايد سالانه شش ياهفت بار آن را آب می دهند .از انگور و در خت آن استفاده های زيادی می شود از برگ مو گرفته تا خود ميوه انگور و کشمش خشک شده آن و تهيه شيره انگور « طرز تهيه کشمش و شيره را توضيح خواهيم داد »هر خانوار در روستا وچه آنها که ساکن روستا نيستند و در تهران اقامت دارند حد اقل دو قطعه باغ دارند. مساحت باغ در اصطلاح محلی با«من» که در زبا ن ترکی محلی «بادمان »گفته می شود مشخص می شود.« من » مقياسی است در مساحت که از زمان قديم رايج بوده . زمينی مربعی شکل با ضلع 12 متر که می شود 144 مترمربع در اصطلاح «يک من » گفته می شود. باغهایی هستند با مساحت 20 من ، 25 من ، و کمتر و بيشتر .اکثر باغهای انگور از آب رودخانه آبگيری می کنند .هر ساله نيمه دوم شهريور زمان انگور چينی چنان جمعيتی به سوی اين باغها سرازير می شود . وبوی آتشی که روی آن چای و غذا بار گذاشته اند که انسان را وارد دنيای ديگری می کند .اين محصول علاوه بر مصرف خانواده و خشکاندن مازاد آن به فروش می رسد .
2-گردو : اگر از بلندترين نقطه روستا نگاه کنی در کنار دشت پهناور و باغهای فراوان انگور درختهای بلند و قطور گردو خودنمايی می کند . در ختهايی که قدمت بعضی از آنها به چند دهه می رسد . با ميزان بار دهی زياد . در بعضی جاها به علت کثرت درخت گردو نور آفتاب به زمين نمی رسد . در چند سال اخير شاهد کاشت نهال گردو هستيم درختهای جوانی که به فاصله حداکثر 10متری هم کاشته می شوند و پس از گذشت سالها به درختهای قطور تبديل می شوند .
بالا رفتن از درخت گردو کار هر کسی نيست و مهارت خاصی دارد.زمان برداشت اين محصول اواخر شهريور است .با چوبهای بلندی به سر شاخه ها ميزنند وگردو هارا می ريزند و از زمين جمع می کنند .
صدای برخورد چوبهای بلند با شاخه های درخت فضای دشت را پر می کند . گردو ها پس از جمع آوری و تميز کردن پوست آن علاوه بر مصارف خانگی هم مغز گردو وهم با پوست به بازار فروش عرضه می شود .
3 - بادام : از ديگر محصولات سردرختی که جزء در آمد رو ستاييان به حساب می آيد . اين محصول بيشتر در باغهای اطراف روستا به چشم می خورد و هم چنين در زمينهای بالای جاده اصلی«به نام مکباد» که راه آن روبه روی ورودی روستاست .
بيشترين در ختهای بادام را درخود جای داده است . اين زمينها دارای قناتی است که آب آشاميدنی خوبی دارد .اين زمينها در ميان چراگاه گوسفندان قرار گرفته اند .
و هنگام ظهر چوپانها همراه گله به انجا آمده و در کنار قنات اتراق می کنند . از باغهايی است که رفت و آمد کمی به آنجا انجام می شود.
يكي از موارد جلب توجه گردشگران ديدن نمادهايي بومي هر شهر و دياري است كه تحسين انان را بر مي انگيزد. بطور مثال نماد ساوه انار و انجير ،سفال و ساير ميوه ها اطراف ان است. اين نمادهاي ميوه ايي موضوعاتي بسيار در خور اهميت براي بخش گردشگري هستند. يكي از متداول ترين ابتكارات و استفاده از اين نماد هاي ميوه اي ساختن مبلمان و محل نشستن بشكل انار و سفالي شكل و يا ميوه ها در پارك ها، رستوران ها، هتل ها مي باشد كه علاوه بر زيبايي و تنوع اشكال ان بزباني سمبولي بيانگر هويت شهر ساوه نيز هست . با عكسهاي يادگاري كه گردشگران موقع سفر هاي خود از اين مبل مان هاي راحت و خاطره انگيز شهري مي گيرند غير مستقيم ان را نيز به ديگران معرفي مي كنند. نماد انار و ساير ميوه هايي كه در اطراف ان وجود دارد موضوعي است هنري و ميتواند در بخش هنري و مبلمان سازي نيز ايده هاي خلاق بسياري را بيافريند كه منشاء زيبايي و تحول جالب در بخش اقتصادي شهري است.
استفاده از نماد انار و ميوه ها براي مبلمان سازي پارك ها علاوه بر زيبايي ، چهره شهر را نيز تغيير ميدهد و خاطرات زيبايي را براي گردشگران بجا ميگذارد و زمينه خلاقي براي فعاليت و كار هنرمندان است.
شما نمی توانید در این بخش موضوع جدید پست کنید شما نمی توانید در این بخش به موضوعها پاسخ دهید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش ویرایش کنید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش حذف کنید شما نمی توانید در این بخش رای دهید شما نمیتوانید به نوشته های خود فایلی پیوست نمایید شما نمیتوانید فایلهای پیوست این انجمن را دریافت نمایید
