توجه ! مطالبي كه با كلمه مولف پايان مي يابند از مولف است و مطالب ديگر از سايت هايي استخراج شده اند كه در انتهاي مطلب ادرس سايت نيز درج گرديده است.
قالي تصوير و ائينه اي است از روح و سبك نگرش ايرانيان به هستي، زندگي ، جهان و افرينش و انعكاسي از روح هنر ايراني. در اين سرزمين. هر شهر و روستا مزين به قالي هاي مخصوص منطقه و دست بافت خويش است و هر قالي ائينه اي است با تصاوير بي همتا و منحصر بفرد با بيان داستانهاي زندگي توسط مردم اين سرزمين و مملو از هنر نقاشي و سمبولهاي هنري. قالي در تاريخ ايرانيان در و اقع نقش انتقال دهنده( مه دين فرهنگي) فرهنگي و هنري را داشته و دارد.
قالي بافي هنري است كه همه شهرها و روستاي ايران را به هم پيوند مي دهد و هنري است كه بانوان ايراني ان را در هزاران سال حفظ كرده اند. اگر تصوير قالي هر شهر و روستايي را مانند ائينه ايي نقش دار در ذهن تجسم كنيد و اين تصاويررا با نقشه كشورمان تطبيق دهيم. و از دور به اين نقشه بنگريد، نقشه ايران تبديل به نقشه نگين داري مملو از دانه هاي الماس مي شود كه با هزاران تصويررنگي، تلئلو نور و رنگ هاي الوان جلوه گري مي كند. انعكاس بينش و شيوه زندگي و علايق ايرانيان را مي توان در طرحهاي قالي انان تماشا گربود.با دسته بندي طرحهاي قالي ها سبك هاي خاصي نيز بدست مي ايد.
1. طبيعت گرايي، طرحهاي باغ ايراني، گلستان ، بوستان، گل و گياه و شكوفه ونيلوفر ابي ، نخل
2. ماوراگرايي و عرفان، طرحهاي پرديس، بهشت، نقش هاي اسماني، سمبل وحدت، نقش هاي ماندالا هاي گوناگون، بته جقه اي( سمبل اتش مقدس)، درخت سرو مقدس
3. نقش رياضيات و هندسه و نجوم در طرحها ، از ابتكارات دوره اسلامي
امروزه براي زنده نگهداشتن اين طرحهاي قالي مي توان دست به اقدامات چندي زد.
1. تاسيس موزه فرش ملي در تمام استانهاي ايران
2. ايجاد بانك عكس و ارشيو ملي از سراسر كشور از هر روستا و شهري به كمك سازمان صنايع دستي و سازمان ميراث فرهنگي
3.ايجاد ارتباط مستقيم بين صنايع نساجي و مبلمان واين مراكز فرهنگي و ارشيو هاي فرهنگي كانالي است تا از هنر ملي بيشتر سود برده شود و از تهاجم مصنوعات خارجي كه با مناسبات زندگي فرهنگي ايراني هماهنگي زيادي ندارند، جلوگيري شود
4. ثبت همه انواع و اقسام فرشهاي ايراني بعنوان اثار ملي در سازمان فرهنگي يونسكو
5. برگزاري مسابقات و نمايشگاه عكس از ارشيو فرشهاي ايران از همه ايران در ايام عيد نوروز و يا در مناسبت هاي فرهنگي ديگر بين جوانان
6. كمك گيري از همه مراكز اقتصادي و توليد كننده گان فرش در ايران در ايجاد و كمك به تاسيس ارشيو و كارهاي فرهنگي موضوع فرش و گليم كه بي ربط به زندگي اقتصادي اين بخش نيست
7. زنده كردن صنعت مخمل و ابريشم و نساجي، انتقال اين نقوش بر روي پارچه مخمل و ابريشم براي مصارف داخلي و يا صادرات اجناس ايراني وكمك به توليد كننده گان ابريشم. امروزه چين با اين ابتكارات در شاخه ابريشم به موفقيت هاي بزرگ تجاري در جهان دست يافته
8. ايجاد نمايشگاه هاي نقاشي از نقاشان با هدف استفاده از طرحهاي سنتي فرش براي ايجاد طراحي ها به شيوه روز و نوين براي مصارف ملي . موفقيت در اين امر نياز به قوه ابتكار و الهام نقاشان دارد
با جمع اوري و پديد امدن اين ارشيو هاي گرانقدر فرهنگي سنتي از تمام شهرها و روستا ها در باره موضوع قالي و گليم مي توان با استفاده و الهام گيري از اين طرحها ي سنتي طرحهاي مطابق نيازروزتهيه كرد. ابتكارات مختلف بعنوان مثال، تمركز نقاشان برروي دسته خاصي از تركيب رنگها و خلق كار جديد، تمركز بر روي رنگي خاص و خلق كار جديد، تمركز بر روي دسته اي از طرحها استفاده مجزا و يا تركيبي در طرح هاي جديد. تركيب چند طرح با هم، استفاده و برجسته كردن سمبولها و يا رنگها در طرح هاي جديد.
بطور مثال از وجود اين طرحها در گرافيك، برجسته چاپي و طرحهاي مخلوط و يا مجزا سازي طرحها در توليدات فرهنگي مي توان استفاده كرد . در معماري ساختمانها و طراحي حاشيه سقف ها و خانه ها اين طرحها هم مي توانند به شكل نوين در گچبري ، زينت رنگي و يا كاشي كاري هنري، ستون سازي استفاده فراوان شود. از موادي مانند نخ و بخصوص مخمل در صنعت صحافي با نقوش خالص و يا نقوش برجسته براي تهيه جلد كتاب جاي استفاده زياد دارد. زماني كتابهاي نفيس ما مانند قران ، كتب ادبي ،داراي قاب و جلد تزئيني و مخملي بودند. اين سنت مي تواند دوباره تجديد شود. در صنعت چاپ و كاعذ: حاشيه سازي مات كتابها بوسيله طرحهاي متنوع قالي با رنگهاي مدرن بروز، كاغذ مخصوص نامه نگاري با حاشيه قالي ها و يا طرح مات وسط كاغذ با تك سمبل هاي قالي براي كاربرد هاي خطاطي استفاده شود. استفاده از اين طرحها براي چاپ تقدير نامه و پايان نامه ها، مدارك تحصيلي و اموزشي با اشكال نوين و جالب و عامل مانده گاري اين طرحهاست. توليد قوطي ها و جعبه هاي مخلي مخصوص هدايا با نقوش رنگي قالي، كارت مراسم عروسي با طراحي و گرافيك برجسته قالي ها، البوم جلد مخملي عكس براي مناسبت هاي مختلف با نقوش طلايي قالي از جمله البوم گشت و گذر به شهرهاي ايران، البوم عروسي بعنوان هديه و سوغات، البوم عكس هاي طبيعت سرزمين ايران همه موارد استفاده از اين منابع است. در توليدات نساجي، طراحي لباسهاي ايراني بوسيله نقوش قالي در حاشيه و طرح از جمله كيف خريد، شال و روسري، روميزي وپرده پنجره، مبلمان خانگي، مبلمان و دكوراسيون معماري هتل ها ، رستوران ها با استفاده از طرحهاي قالي تنوع جديدي ايجاد ميشود . اين طرحها به مثابه يك ارشيو فرهنگي بسيارغني ملي است كه به اجناس ايراني كه در روزمورد استفاده قرار ميگيرد يك هويت فرهنگي ملي ميدهد. چنين فرهنگ غني تصويري مي تواند مايه الهام هنرمندان و نقاشان ايراني در صنعت چاپ و گرافيك و نساجي گردد تا در مصنوعات داخلي و صادراتي و صنعت گردشگري باعث ايجاد جاذبه هاي نوين و گسترش بازار ايراني شوند...مولف
اهميت فرهنگي و تاريخی فرش فارس
پرفسور آربري درست گفته‌است كه شايد به جرأت بتوان گفت كه طرحهاي كنوني قالي‌هاي فارس تا سپيده‌دم تاريخ، سابقه‌اي باستاني دارد. در لابلاي نقش‌هاي اشكالي، نگاره‌ها و نقشمايه‌هايي ميتوان يافت كه سراسر تاريخ فرشبافي فارس را مي‌پيمايد. طراحي و نقشپردازي اشكالي برخي قالي‌هاي فارس، بي‌ترديد از شيوه‌هاي طراحي پيش از اسلام ايران مايه ميگيرد.
طراحي در دوران پس از اسلام در مرحله نخستين و تا دوران صفوي تبديل اشكال ساده هندسي به نقش‌هاي يكپارچه و شبكه‌هاي موزون كه از زنجيره‌هاي همه‌جانبي و متصل و مداوم دايره‌ها و چهارگوش‌ها و اشكال چند ضلعي به دست مي‌آيد. انگيزه و هدف طراحي اسلامي، وحدت است و ابديت و همبستگي يك‌يك نگاره‌ها و گسترش آنها تا بي‌نهايت. نگرنده نقش اسلامي، خود را جزيي از كل مي‌بيند و احساس مي‌كند كه تمام هستي در حركت مداوم و ابدي است و اين همان چيزي است كه در هنر پيش از اسلام نمي‌بينيم ولي در قالي‌هاي فارس مكرر مي‌بينيم.
در فرهنگ مردم فارس، نقشمايه‌ها، بيشتر از آنكه جنبه تزييني داشته باشند، داراي يك هويت نمادين هستند و همواره وظيفه و رسالتي براي بيان يك پيام برعهده دارند. در بيشترين دستبافت‌هاي استان فارس، از فرشهاي بافندگان فارسي‌زبان حيات‌داوودي و ني‌ريز و بوانات و آباده و ايل باصري گرفته تا ايلات ترك‌زبان قشقايي، بهارلو و اينالو و نفر و عرب‌هاي فارس، نگاره‌هاي مشتركي وجود دارد كه مهمترين و قديمي‌ترين آنها، خورشيد آريايي، گردونه خورشيد، گل شطرنجي، نشان ساساني، مرغ و درخت، گل هشت‌پر و نيلوفر آبي به همراه انواع بيشماري از گل‌ها و ستاره‌ها و مرغ‌هاي ساده شده‌اي هستند كه ريشه‌هاي ديرينه‌اي در فرهنگ و تمدن هخامنشي‌ـ اشكاني‌ـ ساساني دارند كه قفقاز و آسياي صغير هم از اين جهان فرهنگي جدا نيست.
1- خورشيد آريايي
خورشيد آريايي معروف به سواشيكا، يكي از ديرين‌سال‌ترين نقشمايه‌هاي باستاني است كه از آن در يك مسير چندين هزار‌ساله در بيشتر تمدن‌هاي كهن برجاي مانده است. اين علامت در نزد ايرانيان آريايي قديم، نشانه و مظهر نمادين خورشيد بوده و غالبا در مركز ترنج‌ها جاي ميگيرد و مي‌تواند يادگاري باشد و اشاره‌اي رمزي به مركزيت خورشيد در تمدن ايران باستان.
2- نشان ساساني
اين نگاره‌ها كه در ميان پاره‌اي از بافندگان لر و حيات داوودي فارس به نشان ساساني معروف است، تقريبا در گوشه و كنار تمامي قالي‌هاي فارس كه به شيوه اشكالي طراحي شده است، به چشم مي‌خورد. مشابهت بسيار زياد اين نشان و نگاره هشت‌پر قالي پازيريك، قابل توجه است.
3- مرغ و درخت
اين نگاره زمان ساساني، دو مرغ را نشان ميدهد كه روبروي هم و در دو سوي يك درخت يا آتشدان ايستاده‌اند. آنچه مسلم است، درخت، همان درخت زندگي يا درخت مقدس ساساني است و آن دو مرغ، نگهبان آن هستند.
4- گل هشت‌پر
اين نگاره، باستاني‌ترين نقش متداول در فرشبافي فارس است و كمتر فرشي را در فارس ميتوان يافت كه خالي از آن باشد. اين نگاره، دست‌كم، 2400 سال است كه از روزگار قالي پازيريك به همين صورت، بي كم و كاست، مورد استفاده و كاربرد قاليبافان عشايري و روستايي است. البته گل هشت‌پر و نيز 12پر ساده و يكرنگ، از دوران تمدن سكايي و ماد و هزاره دوم پيش از ميلاد در ايران وجود داشته است.
5- نيلوفر آبي
پراكندگي اين نگاره به شكل‌ها و شيوه‌هاي مختلف در هنر ساساني و فرشبافي فارس به حدي است كه پس از گل هشت‌پر پازيريك، آن را پر بركت‌ترين نگاره باستاني در هنر فرشبافي بايستي دانست.
6- گل شطرنجي
اين نقشمايه كه در نزد فرشبافان باصري فارس به چپ اندر قيچي مشهور است و در فرشهاي قشقايي شكرلو، رحيم‌لو و عرب‌‌چرپانلو و در فرشهاي لري سرحد شش ناحيه و خنگشت و حتي منطقه بوانات و ني‌ريز كاربردي تام و تمام دارد.
چنان كه ملاحظه ميشود، پاره‌اي از نقشمايه‌ها، سال‌هاي سال، به يك صورت و يا با تغييرات ناچيز، دست به دست گشته و در دستبافت‌هاي فارس، ماندگار شده است (مانند گل هشت‌پر) و پاره‌اي ديگر، در طول زمان و بر اثر استمرار و وفور كاربرد، دستخوش تغيير و تحول شده است. اما اين تغييرات به آن آن پايه و اندازه نيست كه نتوان آنها را از اشكال نخستين باز شناخت. ولي پاره‌اي ديگر، چندان زير و رو شده است كه به سختي ميتوان گذشته و منشأ آنها را رديابي كرد (مانند نشان ساساني). اما اين نگاره‌ها، خطي است ممتد، گاه پيدا و گاه پنهان كه همچون ريسماني، مهره‌هاي پراكنده را به يكديگر متصل مي‌كند. اين خط، كه در طول چند هزار سال، امتداد دارد و گاه چنان از غبار زمان پوشيده شده كه به چشم نمي‌آيد، در واقع همان بنيان فكري و طراحي و خيال و باور نگاره‌پردازي خاص و متمايزي است كه شش هزار سال پيش، خورشيد و گردش آن را در دو خط شكسته برهم افتاده مجسم مي‌كرد و سپس خورشيد پيچيده را در هم مي‌فشرد تا به آن گوي گدازان و دوران آن نزديكتر شود و باز براي آنكه حركت جاودانه آتشدان عالمتاب آسماني را نشان دهد، همان خط‌هاي شكسته نخستين را در زنجيره پايان ناپذير خورشيدها به هم مي‌پيوست
متن زير از ويكي پديا تحت عنوان " قالي پارسي" به شكل ازاد از سوي مولف ترجمه شده
Persische Teppisch
قالي پارسي
Der persische Teppich ist ein Grundbestandteil persischer Kunst und Kultur. Denn das Teppichweben ist eine der am weitesten entwickelten Kunstfertigkeiten der persischen Kultur, deren Anfänge in der Bronzezeit angesetzt werden.
قالي پارسي بخش مهمي از هنر و فرهنگ پارسي را تشكيل ميدهد. هنر قالي بافي يكي از پيشرفته ترين بخش هنري فرهنگ پارسي را تشكيل ميدهد كه خاستگاه ان به دوره برنز برمي گردد.
Während einer Ausgrabung im Jahre 1949 wurde in Sibirien der einzigartige Pazyryk-Teppich im Grab eines skythischen Prinzen entdeckt. Wissenschaftliche Untersuchungen zeigten, dass der Teppich im fünften Jahrhundert v. Chr. gewoben worden sein muss.
دريكي از كاوش هاي باستاني در سال 1949 در سيبري، فرش پزيريك در قبر يك شاهزاده اسكي تيشن كشف شد. تحقيقات علمي نشان داد كه اين قالي مي بايد در سده پنج قبل از ميلاد بافته شده باشد.
Der 1,83 mal 2 Meter große Teppich hat 36 Knoten pro cm². Er befindet sich im Museum Eremitage in Sankt Petersburg. Aufgrund der fortschrittlichen Webetechnik scheint der Beginn des Teppichwebens noch länger zurückzuliegen. Wann die Geschichte des Teppiches im Iran anfing, ist jedoch unbekannt.
عرض اين قالي يك متر و هشتادو سه سانتي متر و طول ان دو متر مي باشد. در هر سانتي متر اين قالي سي و شش گره استفاده شده است. اين قالي در حال حاضر در موزه ارميتاژ در سنت پطرزبورگ نگهداري ميشود. به خاطر پيشرفت تكنيك بافت( در اين قالي) بايد قدمت پيدايش قالي به زمانهاي دراز ماقبل بافت اين قالي باشد. اينكه واقعا تاريخچه پيدايش و ايجاد قالي در ايران كي شروع شده هنوز مشخص نيست ( يعني قدمت پيدايش قالي در ايران بيش از سده پنجم پيش از ميلاد مسيح بايد باشد كه براي دست يابي به قدمت واقعي در زمانهاي دور دست نياز به تحقيقات بيشتر است).
In persischen Manuskripten aus dem 6. Jh. wird ein Baharistan-(Persisch: Frühling)Teppich erwähnt, der in der Literatur „Frühling des/von Khosrau“ genannt wird. Einige Wissenschaftler meinen, dass er dem persischen Herrscher aus dem Hause der Sassaniden: Chosrau I.
در اثار و اسناد كتبي قرن ششم ميلادي از قالي بنام بهارستان نام برده شده كه در ادبيات بهار خسرو ناميده ميشود. بعضي از دانشمندان معتقدند كه خسرو اول پادشاه ساساني
Anoscharwan (»mit der unsterblichen Seele«) gehörte, Großkönig 531-579. Andere schreiben ihn seinem Enkel Chosrau II. Parwees (»der Siegreiche«) zu, Großkönig 590/591-628.
انوشيروان( به معني روان جاودان) متولد سال پانصد و نود و يا پانصدو نودو يك بعد از مسيح - مرگ سال ششصدو بيست و هشت بعد از مسيح تعلق داشته
Der legendäre Teppich aus dem Sassanidenpalast Taq-i-Kisra in Ktesiphon (pers. Tisfun) soll im Thronsaal gelegen und einen Garten dargestellt haben. Er war aus Wolle und Seide sowie mit Gold- und Silberfäden und außerdem mit Perlen und Edelsteinen ausgestattet. Er wurde nie gefunden, und es wird vermutet, dass er als Kriegsbeute aufgeteilt und teilweise zerstört wurde, als Ktesiphon 637 von den Arabern erobert wurde.
اين قالي افسانه ايي قصر تيسفون دوره ساساني مي بايست كه در سالن تاجگذاري از ان استفاده مي شده است و طرح ان يك باغ بهاري را تشكيل ميداده . اين قالي از پشم و ابريشم با رشته هاي طلا و نقره بافته شده بوده كه با مرواريد و گوهرهاي فراوان مزين شده بوده. اين قالي تاكنون يافت نشده و احتمال ميدهند كه در حمله اعراب بسال ششصدو سي و هفت ميلادي بدست اعراب افتاده و تكه تكه شده و مقداري نيز ازدر همان حين از بين رفته باشد
Da der Lauf der Zeit Materialien wie Baumwolle, die zur Teppichproduktion verwendet werden, zerfallen lässt, können Archäologen unter normalen Umständen kaum brauchbare Funde aufweisen. So blieben aus der Zeit vor der Seldschukenherrschaft im 13. und 14. Jahrhundert nur wenige verschlissene Teppiche erhalten.
در طول زمان موادي كه براي توليد قالي استفاده ميشده شامل نخ بوده كه به مرور زمان از بين مي رفته و از ان براي باستان شناسان ردپايي مناسب براي تحقيقات بجا نمي ماند. به اين خاطر اثار بسيار كم موجود از زمان حكومت سلجوقيان در قرن 13 ميلادي و14 ميلادي بدست امده كه باقي مانده است
1892 erwarb das Victoria und Albert Museum den Ardebil-Teppich, Die Engländer nennen ihn den Heiligen Teppich. Dieser äußerst fein geknüpfte Teppich misst 11,52 x 5,34 m und hat eine Knotendichte von über 500000 Knoten/m².
در سال هزارو هشتصد و نود دو موزه ويكتوريا و موزه البرت فرش اردبيل را معرفي مي كند كه انگليسي ها اين فرش را فرش مقدس نامگذاري مي كنند. اين قالي بسيار نرم به طول يازده متر و پنجاه و دو سانت(طول) در پنج متر و سي و چهار سانتي متر( عرض) كه مجموعا از 500000 گره در هر متر مربع تشكيل شده است
Das besondere ist eine Kartusche sowohl mit dem Datum des islamischen Jahres (AH 947), das entspricht AD 1540, und dem Namen des Webers Maksud al Kashani.
موضوع قابل اهميت اين است كه تاريخ بافت قالي زمان اسلامي سال نهصدو چهل و هفت هجري در ان ذكر شده و نام بافنده قالي مقصود كاشاني در ان ذكر شده است.
Schah Tahmasp (1524-1576) gab diese Teppiche für den Schrein seiner Vorfahren, Shaykh Safi al-Din, in Auftrag. Dieser Teppich stellt den Höhepunkt in der Entwicklung des persischen Medaillonteppichs dar. Der Teppich wurde als Paar angefertigt. Das zweite, nur teilweise erhaltene Stück befindet sich in Los Angeles.
شاه طهماسب متولد هزارو پانصدو بيست و چهار ميلادي - مرگ هزارو پانصدو هفتادو شش ميلادي به شيخ صفي الدين بافت اين فرش را سفارش ميدهد. اين قالي اوج تكامل صنعت قالي پارسي را نشان ميدهد. اين قالي دردو عدد يعني يك جفت بافته ميشود. از قالي دومي تنها تكه هايي باقي مانده كه در لس انجلس موجود است
Die ältesten in Museen erhaltenen Perserteppiche entstanden während der Safawidenherrschaft (1501-1736) im 16. Jahrhundert. Jedoch beweisen Gemälde eine Teppichproduktion schon vor dieser Zeit. Die klassischen persischen Teppiche aus dem 16. und 17.
قديمي ترين قالي هاي پارسي كه در موزه ها از ان نگهداري ميشود از زمان دوره صفوي ( هزارو پانصدو يك تا هزارو هفتصدو سي و شش ميلادي) يعني از قرن شانزده ميلادي بجا مانده . اثارتصويري به جا مانده نشان ميدهند كه نقش اين قالي ها به زمانهاي قبل اين دوره تعلق دارند
Jahrhundert zeichnen sich durch eine große Mannigfaltigkeit aus. Beliebte Motive zeigen verzweigte Weinreben, islamische Ornamentierung, Anthemione, Wolkenbänder oder sich überschneidende geometrische Muster. Oft sind Jagd- oder Festszenen dargestellt. Ein Großteil dieser Teppich besteht aus Wolle, doch sind auch einige seidene Exemplare aus Kaschan erhalten (Siehe Kaschan (Teppich).
الگو هاي تصويري صدها سال شامل تصاوير هندسي است. محبوبترين طرح و مدل نقش قالي متعلق به طرح هاي خوشه انگوري، نقش هاي اسلامي، طرحهاي از طبيعت مانند درخت نخل، نيلوفرابي ، غنچه و شاخه هاي گل، اشكال كهكشاني و اسماني( تصاوير توندرا موجي ، طوفان ، موجهاي كهكشاني ، ستارگان، ابر، اشكال اسماني)، طرحهاي هندسي ورياضي كه همديگر را مي شكنند، اغلب تصاير جشن و شكار نيز ديده ميشوند. قسمت زيادي از اين قالي ها از پشم ساخته شده اند. مقداري هم از جنس ابريشم هستند كه در كاشان تهيه شده اند و به قالي كاشان معروف هستند.
Obwohl heutzutage die meisten Teppiche nicht mehr in Handarbeit produziert werden, sind dennoch traditionell gewobene Teppiche häufig zu finden. Diese werden dann auch zu höheren Preisen verkauft als die Teppiche aus Massenfertigung.
بسياري از اين قالي ها امروزه ديگر رايج نيستند و توليد نمي شوند ، بلكه قالي هاي سنتي متداول بيشتر توليد و بافته مي شوند. اين قالي هاي دست بافت به قيمت بالايي نسبت به قالي هاي مرسوم فروخته مي شوند
In Teheran sind viele handgeknüpfte Exemplare im Iranischen Teppichmuseum ausgestellt
در موزه فرش تهران بسياري از اثار قالي هاي دست بافت قرار دارد كه به نمايش گذاشته شده است.
Ein fliegender Teppich ist ein Teppich, der auf ihm sitzende Personen auf der Stelle oder schnell an ihr Ziel befördert. Der fliegende Teppich von Tangu, auch Prinz Hosseins Teppich genannt, war ein scheinbar wertloser Teppich aus Tangu in Persien, der magische Kräfte besaß. Er kommt in der Erzählung über Aladin und in den Geschichten von 1001 Nacht vor. Es gibt noch weitere alte Mythen rund um den Teppich. Noch immer haben fliegende Teppiche ihren Platz in moderner Literatur oder im Film
قاليچه پرنده يعني قاليچه ايي كه روي ان فردي نشسته و قالي درحال پرواز را نشان ميدهد. قاليچه پرنده ازتانگو پارس گويا يك قاليچه كهنه از تانگو در منطقه پارس مي بوده كه هم به قالي شاهزاده حسين معروف است. اين قالي نيروي جادويي داشته . از اين قاليچه پرنده در هزار و يك شب در داستان علاء الدين نام برده شده است. اسطوره اي قديمي بسياري در باره قالي و قاليچه وجود دارد. هنوز كه هنوز است قاليچه هاي پرنده موضوع هنر فيلم و ادبيات مدرن است ونقش و جايگاه ويژه خود را هنوز حفظ كرده است.
منظور از ساختار همان فرم كلي است كه با اولين نگاه به فرش مورد نظر به چشم مي‌آيد. از اين منظر، نقشمايه يا نقش، اشكال منفرد و متفاوت هستند كه تركيب آنها و قرار گرفتن آنها كنار يكديگر ساختار يا فرم اصلي را شكل ميدهد. به عبارت ديگر اصطلاح طرح لچك و ترنج شاه عباسي اصفهان يعني طرحي با ساختار لچك و ترنج، نقشمايه‌هاي اصلي و غالب شاه عباسي كه متعلق به اصفهان است
در اين مجموعه طرحها يا ساختارهاي اصلي عبارتند از:
1- لچك و ترنج
2- افشان
3- ترنجي
4- محرابي
5- درختي
6- باغي
7- محرمات
8- تصويري
9- شكارگاهي
10- جنگلي
11-گلداني
12- گلستاني
13- تكراري
14- تلفيقي
بعضي از طرحها مثل لچك و ترنج و افشان و محرمات نسبتاً آشنا و از ديگر طرحها متمايز است.
اطلاق طرح «تكراري» به طرح‌هايي است كه يك جزء يا چند جزء معلوم در گستره طرح تكرار ميشود. مثل طرح «خشتي» كه در اينجا زير گروه طرح تكراري قرار گرفته است و يا طرح ضل‌السلطاني، تكرار يك گلدان گل در تمام طرح است و تفاوت آن با واگيره آن است كه واگيره از تقسيمات نقشه فرش است و نه طرح. البته نقشه طرحهاي تكراري را به صورت واگيره تهيه و مورد استفاده قرار ميدهند.
شناخت كلي از طرح «محرمات» عبارت از طرحي است كه به صورت راه راه و عموماً به صورت موازي با طول فرش و بعضي مورب ديده ميشود. اين اصطلاح رايج بدون اصرار بر وجه تسميه آن، در اين مجموعه نيز مورد استفاده قرار گرفته است و البته در طرحهاي فرش رايج و پذيرفته است.
طرح «گلداني» آن است كه گلدان بدون تكرار معلوم، كل طرح را در سيطره آورده باشد و حذف آن آسيب كلي بر ساختار و تركيب طرح واردكند همين طور طرح «درختي».
طرح «جنگلي» هم آن است كه در برگيرنده حيوانات و گياهان مختلف باشد و تداعي كننده جنگل باشد.
در طرح «شكارگاه» ميدان وسيع نخجير تداعي ميشود. شكارگر انسان است و حيوانات مورد شكار.
طرح «باغي» اساساً پلان باغ و جويبارها و باغچه‌هاي مشهور باغ‌هاي اصيل ايراني را نشان ميدهد.
طرح «گلستاني» هم گلزار را مجسم مي‌كند و طرح «محرابي» محراب را.
به طرح‌هايي كه با تصوير كردن افراد و شخصيتها با شباهت كامل و يا نسبي شكل گرفته طرح «تصويري» اطلاق شده است. در اين صورت بسياري از فرشهاي تابلويي داراي طرح تصويري هستند.
در اين ميان دامنه طرحهاي «تلفيقي» گسترده‌تر است. چه بسا اطلاق آن به بعضي از طرحها ابهام انگيز هم باشد. بايد پذيرفت كه تلفيق در طراحي فرش ايران يكي از پرطرفدارترين و از جهتي ساده‌ترين و از جهت ديگر حساس و دشوارترين روش ايجاد طرح است.
تلفيق در اين مجموعه از دو منظر ملاك نامگذاري قرار گرفته است:
الف ) تلفيق ساختاري: گاه دو يا چند ساختار با هم تلفيق ميشود مثل طرح لچك و ترنج و شكارگاه كه نام آن طرح تلفيق لچك و ترنج شكارگاهي است مثال بارز آن طرح فرش مشهور بافته شده در دوره صفويه است كه در موزه «وين» نگهداري ميشود. يا تلفيق طرح گلداني يا درختي با محرابي كه نام آن تلفيقي گذاشته شده است.
ب ) تلفيق نقشمايه‌اي: ساده‌ترين شكل آن تلفيق نقشمايه‌هاي با خطوط گردان (منحني) با نقشمايه‌هاي داراي خط مستقيم است و همچنين نقشمايه‌هاي گياهي و حيواني و هندسي. البته با توجه به اين كه اين نوع تلفيق بسياري از طرحهاي فرش ايران را فراگرفته است، بيشتر تلفيقهاي ساختاري يعني از نوع اول نمود پيدا كرده و مصطلح شده است. اگر در تلفيقهاي نقشمايه‌اي با دقت و تمركز زياد تامل كنيم طرح‌هايي مثل طرح قالي «پازيريك» را هم ميتوان تلفيقي ناميد زيرا از تلفيق نقشمايه‌هاي حيواني و هندسي بوجود آمده است.
شما نمی توانید در این بخش موضوع جدید پست کنید شما نمی توانید در این بخش به موضوعها پاسخ دهید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش ویرایش کنید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش حذف کنید شما نمی توانید در این بخش رای دهید شما نمیتوانید به نوشته های خود فایلی پیوست نمایید شما نمیتوانید فایلهای پیوست این انجمن را دریافت نمایید
