Savehsara

Tear

يكي از رسومي كه ايرانيان داشته اند تقدس اب، گياه ، درختان و خاك بوده. كه به پيشينه تاريخي و فرهنگي مذهب مهر، زرتشت و اسلام بر مي گردد. عامل با اهميت ديگر براي ساكنين اين مناطق مركزي ايران كه اكثرا كشاورز بوده اند مشكل نيمه كويري بودن و بارندگي و تامين اب بوده كه بدون اب قادر به كشت و تهيه مواد غذايي براي زندگيشان نمي بودند. در مقايسه با شمال كشور و استانهاي اذربايجان و كردستان و خوزستان كه ازبارندگي واب بيشتري بر خودار بوده اند و اين مشكل به شدت استانهاي مركزي نداشته اند. مشكل اب باعث شدتا ساكنان اين مناطق به اهميت اب پي برده و در فكر ابتكاراتي و تكنيك هايي باشند تا از اب موجود در طبيعت به بهترين نحو بهره برداري كنند. يكي از اين ابتكارات ايجاد قنات و كانال هاي ابرساني به مزارع و باغات بودندو توجه خاص به چشمه ها مي شد. ايجاد قنات در ايران بخش بسيار با ارزش تلاش انسان براي هماهنگي با طبيعت مي باشد كه در تاريخ تمدن بشري يك امر بي نظيري است و ايران كشوري بوده كه در كل جهان مبتكر اين روشهاي نمونه ابياري مصنوعي بوده و با اين روشها توانسته بر خشكي، كوير ،مرگ و نيستي غلبه كند . در حالي كه در كشورهاي ديگر با هواي خشك بعلت نبود اين ابتكارات باعث تلف شدن انسانها ، حيوانات و نباتات مي شده و يا مي شود هنوز هم كه هنوز است در بعضي از كشورهاي افريقايي انسانها بخاطر كم ابي و بي درايتي در حل اين مشكل تلف مي شوند و گريبانگير بيماري هاي فراواني هم هستند. يكي از علل هم اين است كه اين انسانها به دانش اب يابي اشنا نيستند. كمك هاي جهاني هم يك سر سوزني از اين مشكل را حل مي كند. دليل سازمان هاي بين المللي هم اين است كه بودجه كافي در اختيار ندارند و حجم مشكلات و بلايا بيشتر از حد توان انان مي باشد. البته اين دليل به طور كامل قابل قبول نيست زيرا با توجه به علوم ، فنون و تكنيكي كه در جهان در مورد صنايع اب و اب يابي وجود دارد مي توان با اموزشهاي دسته جمعي بومي اين مشكلات را براي دراز مدت بسيار خوب حل كرد.

چشمه ها در ايران مكانهاي مقدسي بودند كه علاوه بر تقدس ديني عامل بقاء انساني و كشاورزي هم محسوب مي شدند. مناطق كوهستاني و يخچال ها هم در پيدايش اين چشمه ها نقش مهمي دارند. تا بحال كتاب هاي جامعه ايي در مورد چشمه هاي كه دركل روستا هاي ايران به چشم نمي خورد. اين موضوع مي تواند براي بخش كشاورزي و اب شناسي دانشگاهها يك موضوع مهمي براي پايان نامه هاي ليسانس و فوق ليسانس و دكترا باشد. اين گونه پايان نامه ها مي توانند اهميت حياتي و جايگاه اب و حفاظت از منابع ابي و صنعت اب را به خوبي روشن كنند تا عاملي براي خوداگاهي ملي در مورد حفاظت اين شاهرگ حياتي يا «طلاي سفيد» باشد.

ساوه يكي ازاين نقاط كشور ماست كه هر روستاي ان داراي زيباترين چشمه ها در مي باشند. اين مناطق بخاطر يخچالي بودن از دوران كهن اين شانس را داشته اند تا در انهاچشمه هاي زيبا و ذلالي بجوشند كه هم از نظر زيبايي در جهان قابل اهميت است. نوع و كيفيت اب اين چشمها هم از نظر ارزش غذايي حائز اهميت فوق العاده است زيرا چشمه ها املاح و مواد معدني را با خود به همراه دارند كه تاثير بسيار عميق در تغذيه و بهداشت انساني دارد. مراكز تحقيقي اب شناسي كشور هم قادرند در اين مورد تحقيقات ارزنده و پايان نامه هاي خوبي ارائه دهند تا علاوه بر حفظ منابع طبيعي كشور يك كار علمي برجسته در جهان براي انسانهاي محروم از اب هم عرضه شود. زيرا بخاطر توسعه پديده خشكي در جهان اين گونه تحقيقات مورد اهميت و تو جه فراوان كشورهاي مناطق گرم و صحرايي مي باشد. حال كه شهر ساوه اين افتخار را در تاريخ فرهنگي و انساني خود در زمينه اب و سقاگري دارد دانشجويان رشته مهندسي كشاورزي شهر ساوه مي توانند پيش قدمان و پيش كسوتان اينگونه تحقيقات با ارزش و ثمربخش باشند.

يكي از روستا هاي ساوه كه داراي اين ثروت گرانقدر يعني اب است روستاي سنگستان مي باشد كه بخاطر چشمه ها و رودخانه هايش كه از ميان صخره ها مي جوشند معروف مي باشد. زيبايي ابهاي ان كمتر از چشمه هاي كوهاي الپ در سوئيس نيست بلكه هم سان ان هم هست.
البته كنار اين روستا روستاي كماللو هم هست كه انجا هم چشمه هاي بسيار زيبا دارد كه متاسفانه در چند سال گذشته مورد بي مهري شديد قرار گرفته و چشمه هايي كه زماني اواز خوششان دل هر انساني را شاد مي كرد ضعيف تر به گوش مي رسد. علت ان هم اين است كه با امدن لوله اب چشمه ها هم فراموش شده اند.

سنگستان داراي چند چشمه بسيار پر اب و ذلال و خنك است كه هر كدام با توجه به نامشان داراي پيشينه تاريخي قديمي است. اين چشمه ها عبارتند از 1. چشمه چهل دختر 2. چشمه علي 3. چشمه باباخان. شايد چشمه هاي ديگري هم باشد كه هم هموطنان سنگستاني مي توانند بهتر معرفي كنند.چشمه هاي اين روستا بخصوص « چشمه علي » جزو زيباترين چشمه هاي جهان است. كه به حفاظت تاريخي شديد نياز دارد. ابهاي زير كوه اين روستا عامل ايجاد اين چشمه هاي طبيعي است. به نعمت اين ابها و چشمه ها پوشش گياهي سنگستان و كماللو بسيار سبز و بشاش است. در انجا ميوه هاي معطر براي هر انساني غير قابل فراموش است.

در اين روستا به كوچه باغهاي زيبايي برمي خوريم كه در ان انواع واقسام ميوه هاي منطقه معتدل مديترانه ايي سبز مي شوند كه شامل هلو، سيب، گلابي، الو، گيلاس، انگور، گردو ، گوجه سبز،فندق، بادام و..... با انواع و اقسام انها مي باشد. عامل كوچ شهري كمي باعث بي توجهي به اين كوچه باغهاي ميوه شده.

لطافت هواي روستاي سنگستان وكماللو از اواسط بهار تا اول پائيز مانند مناطق مديترانه ملايم و لطيف است. باد خنك يكي از مشخصه هاي منطقه سنگستان است. علاوه بر داشتن باغها ساكنين اين مناطق به كشت غلات و حبوبات از هر نوع و اقسامي مشغول مي باشند. البته به علت پديده شهر نشيني و كوج به شهر ها مقداري از بافت جمعيت نسبت به چندين سال پيش كم شده است كه اميدوارم مسئولان محترم ساوه يكسري راهكارهايي ارائه دهند تا اين روستاهاي زيبا روي پا باقي بمانند و از تخريب محفوظ شوند. علاوه بر درختان فراوان در سنگستان گل هاي وحشي مثل لاله، سنبل بنفش، شقايق و گل هاي ديگري در بهار ديده مي شود.

سنگستان و چشمه هايش هنوز بشاشي خود را دارند. اما خطري كه سنگستان را روز به روز بيشتر تهديد مي كند. مشكل الوده كردن محيط زيست( با زباله هاي پلاستيكي) و ابها ست . افراد غير متعهد بوسيله اشغالهاي پلاستيكي علاوه بر تخريب طبيعت ،زيبايي اين مناطق را هم از بين مي برند اين افراد بي خيال اشغالهاي خود را همان جا رها مي كنند و ناسپاسانه مي روند. اين ناسپاسي اخلاقي بسيار زشت و مدي است امريكايي كه متاسفانه در بعضي از كشورها بخصوص كشورهاي جهان سوم روز به روز تشديد مي يابد. در حالي كه ما در فرهنگمان از سفره و از ميزبان سپاسگزاري مي كنيم و اخلاق ميهمان را به جا مي اوريم. براي اينكه اين سفره از بين نرود و بسته نشود گردشگران ما بايد حداقل ده فرمان را در مسافرتهاي خود رعايت كنند كه شامل،
1. احترام به سنت و عادات يك روستا 2. احترام به محيط زيست و زندگي روستائيان 3. عدم مزاحمت و سروصدا براي مردم يك روستا بهر شكل ... 4. ارتباط دوستانه و انساني با مردم يك روستا 5. در صورت نبودن سطل زباله ، ريختن ذباله ها در يك كيسه و با خود بردن 6. همراه داشتن نيم كيلو ذغال+ يك ليتر اب( براي خاموش كردن اتش) بجاي شكستن درختان جنگلها و باغها 7. عدم روشن كردن اتش در جنگل ها و باغها 8. عدم ورود به مزارع و باغهاي كشاورزان 9. نريختن اشغال به هر شكل در ابها 10. تشكر و قدر داني از روستا و طبيعت و مردم هر روستا تا ملاقات بعدي.

هر سال هم بر حجم اين ذباله ها علاوه بر سنگستان در روستا هاي ديگر افزوده مي شود. مشكل ديگر محيط زيست سوزاندن جنگلها بوسيله گردشگران و افراد غير متعهد مي باشد كه به بهانه پيك نيك در جاهاي نا امن جنگل اتش روشن مي كنند و اين خطري است براي اهالي اين دو روستا. در حالي اين مشكل با ممنوع كردن اتش در جنگل ها و كنارچشمه ها نيز قابل حل است. براي گردشكران و بازديد كننده گان مسئولان شهرستان ساوه مي توانند دو مكان كاملا مشخص در محلي باز و بي خطر را تعيين كرده و در ان اجاق سنگي ساخته شود تا گردشگران بتوانند به راحتي غذاي خودرا اماده كنند. مشكل ديگر اين است كه گردشگران با شكستن درختان باعث صدمه به درختان ميشوند. در حالي كه هر ادم با وجدان مي تواند با (نيم كيلو ذغال+ يك ليتر اب) به جنگل ها و درختان صدمه نزند.با نصب چند سطل ذباله مشكل اشغال ها هم قابل حل است. اداره محترم منابع طبيعي شهرستان ساوه ميتواند با برنامه اموزشي قنون حفظ منابع طبيعي كوتاه مدت جهت حفاظت و حراست چشمه ها ، اب ها ،جنگل ها ،باغها و مزارع براي اين دو روستا برنامه ايي تهيه و به روستائيان ارائه دهد. منع مطلق اتش يكي از اين اموزشها مهم مي باشد تا جنگل هاي اين مناطق از بين نروند. با رشد مشكل الودگي محيط زيست و ابها زندگي و توليد كشاورزي اين مناطق مي تواند دچار مشكل شود. گردشگري حاضر نخواهد شد به اين مناطق بيايد كه الوده گي پيدا مي كند. و جاذبه گردشگري هم خاموش مي شود. اما با پيشگيري هاي لازم هم به رشد اين روستا ها كمك بزرگي مي شود و هم اينكه از ظرفيت و استعداد عالي اين مناطق در گردشگري بهره وري مي شود. نصب تابلو هاي مخصوص با مطالبي مهم براي گردشگران بسيار حياتي مي باشد. چون متاسفانه فرهنگ گردشگري هنوز به شكل مثبت رشد نكرده و تعداد زيادي از گردشگران شهري اشغال ساز بدون احساس مسئوليت ذباله هاي خود را در ابها يادر هر گوشه ايي رها كرده و مي روند.... هر جا دلشان هوس كرد اتش برپا مي كنند، با شكستن درختان به كشاورزي و منابع جنگلي ان منطقه لطمه مي زنند. . قسمتي از جنگل هاي كماللو و سنگستان هم در سالهاي گذشته قرباني بعضي از اين افراد غير متعهد بوده و مقدار زياد صدمه ديده اند بافت گياهان جنگلي سنگستان در گذشته دو برابر زمان فعلي بود. با نصب تابلوهاي اعمال ممنوعه همه پيامها به گردشگران داده مي شود. جريمه مالي متناسب با جرم امري است هم لازم و ضروري.

با اين حال و با اين زخمه ها جنگل ها لبخند بر لب باز جوانه مي زنند و دوباره درختي زاده مي شود. هنوز هم بهار و تابستان انجا بسيار زيباست. محلي است با صفا و ارام بخش.