مشخصات
كلي كتاب:
نام: كليات سلمان ساوجي
به تصحيح و مقدمه دكتر عباسعلي
وفايي
چاپ دوم، 1382
چاپ: مؤسسه چاپ و انتشارات
دانشگاه تهران
ناشر: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي
اين كتاب جامع، كه پاياننامه
دكتراي دكتر عباسعلي وفايي به حساب ميآيد، شامل:
- قصايد
- غزليات
- قطعات
- ترجيحات
- تركيبات
- رباعيات
و
- مثنوي فراقنامه
و
- مثنوي مشهور «جمشيد و خورشيد»
سلمان ساوجي ميشود.
به نظر ميرسد در اين كتاب، بيش از
15هزار بيت از سرودههاي سلمان جمعآوري شده است.
در بخش سرآغاز اين ديوان به قلم
استاد وفايي آمده است:
«سلمان ساوجي از قصيده سرايان بزرگ
ادب فارسي است. قصيدههاي طولاني و در عين حال متحد و منسجم و تصويرگرهاي زيبا و
مضمونآفرينيهاي وي جالب توجه است. صناعات شعري، در قصايد سلمان جايگاه خاصي دارد
و به عقيده وي، قدرت شاعري در توانايي به كارگيري صناعات ادبي، در شعر است.»
در قسمتي ديگر از سرآغاز آمده است:
«آنچه تقديم ميگردد، حاصل اين شيوه
تصحيح و تلاش است: تدوين ديوان كامل شاعر با ارائه نسخه بدلها بدون دخالت دادن ذوق
شخصي و اتكا به نسخه اساس و عدم به كارگيري شيوه فراهم چيني از نسخ گوناگون و ارائه
كامل قطعات و ايجاد اعتماد و اطمينان به كاوشگران در امر صحت انتساب اشعار به
شاعر... از ويژگيهاي اين تحقيق است.»
در بخش مقدمه اين كتاب، زندگينامه
سلمان، به اختصار آمده است و در ادامه، كتاب به 8 بخش تقسيم شده است كه در بالا
ذكر شد.
در بخشي از مقدمه، «ويژگيهاي شعر
سلمان» به خوبي بيان شده است.
بيتي از حافظ شيرازي در مدح سلمان
در اين مقدمه آورده شده كه به نظر جالب ميآيد:
سرآمد
فضلاي زمانه داني كيست؟ |
ني ز راه صدق و يقين،
ني ز راه كذب و گمان |
شهنشه
فضلا پادشاه ملك سخن |
جمال ملت و دين، خواجه
جهان سلمان |
در پايان، مثنوي مناجات از بخش
«جمشيد و خورشيد» را ميآوريم:
مناجات
الهي
پرده پندار بگشاي |
در
گنجينه اسرار بگشاي |
تو ما را
وا رهان از مايي خويش |
كه غير
از ما حجابي نيست در پيش |
تو كار
ما به لطف خويش بگذار |
به كار
خويش ما را باز مگذار |
كه كاري
كان سزاوار تو باشد |
نه كار
ماست هم كار تو باشد |
دل ز
نگار خوردم را صفا بخش |
مرا
آيينه معني نما بخش |
ز ما نفس
بد ما را جدا كن |
دل
بيگانه با خويش آشنا كن |
نهفتي از
سخن صد گنج در من |
در گنج
سخن بگشاي بر من |
به لطفت
شربتي در كام ما ريز |
ز جامت
جرعهاي در جام ما ريز |
نسيمي از
گلستان خودم بخش |
چراغي از
شبستان خودم بخش |
به حسن
نظم چون دادي نظاكش |
كنون زيب
و بهايي ده تمامش |
زر كان
مرا پاك و عيان كن |
به نام
شاه در عالم روان كن |
خداوندا،
تو آن داري دين را |
پناه
افسر و تخت و نگين را |
كه او
امروز گيتي را پناه است |
خلايق را هم او اميدگاه است |
به لطف
از سايه خويش آفريده |
جهان در
سايه او آرميده |
هميشه بر
سران سردار مي دار |
ز تاج و
تخت برخوردار مي دار |
به عدل
او جهان را شاد گردان |
درونهاي خراب آبادگردان |
درونش
مهبط انوار خود ساز |
زبانش
مظهر اسرار خود ساز |
همان ران
بر دل و دست و زبانش |
كه باشد
سود در هر دو جهانش |
به نيكان
ملك او معمور مي دار |
بدان را
از در او دور مي دار |
به عونش
ربع مسكون را امان ده |
سكون
فتنه آخر زمان ده |
© کپی رایت توسط Savehsara - ساوه سرا کلیه حقوق مادی و معنوی مربوط و متعلق به این سایت است.)
برداشت مقالات فقط با اجازه کتبی و ذکر منبع امکان پذیر است.