بيل گرداني اين مراسم سنتي که نوعي ورزش باستاني و پهلواني نيز محسوب مي شود در شهر نيمور برگزار مي شود . اين مراسم در ميدان اصلي نيمور برگزار مي شود . جشن هاوسرورهاي خصوصي اين قبيل جشن ها عمدتا به صورت جشن عروسي و خواستگاري در مراحل مختلف برگزار مي شود . شيوه برگزاري اين نوع مراسم در قياس با ساير نقاط کشور تفاوتهاي چنداني ندارد ، ولي ويژگي برگزاري اين مراسم به ويژه در مناطق روستايي استان متفاوت است . مراسم عروسي ، مراحل مختلف خواستگاري ، شيريني خوران ، عقدکنان ، حنابندان و شب عروسي را دربر مي گيرد. جشن هاي ملي و مذهبي در بيشتر نقاط استان مراسم اعياد ملي مذهبي برگزار مي شود . اين نوع مراسم مانند جشن هاي ملي چهارشنبه سوري ، عيدنوروز ، سيزده بدر و عيدهاي مذهبي قربان ، فطر، غديرخم ، نيمه شعبان ، روز مبعث پيغمبر(ص) ، روزتولد ائمه اطهار و ..... با شور و شوق از طرف مردم برگزار مي شوند. قاليشويان بر اساس روايات معتبر حضرت سلطان علي فرزند بلافصل امام پنجم که در اوايل قرن دوم هجري به دعوت اهالي فين ، قم و کاشان به اين سرزمين مسافرت کرده بود در مشهد اردهال به شهادت رسيده است . گفته مي شود در روز واقعه خون مطهر اين شهيد نقش هاي ترنج و محراب قالي را رنگين کرده است و از اين رو پس از گذشت بيش از يکهزارو سيصد سال ، مردم فين کاشان همه ساله با برگزاري مراسم « قاليشويان » ياد آن امام زاده را گرامي مي دارند . اين مراسم در دومين جمعه مهرماه برگزار مي شود مراسم ويژه محلي اهو اهو اين سنت در روستاي خورهه در شامگاه چهاردهمين ماه رمضان - شب تولد حضرت امام حسن (ع) برگزلر مي شود . با تاريک شدن هوا ، نوجوانان و کودکان به دسته هايي تقسيم مي شوند و به در خانه ها مي روند و اشعاري مي خوانند . يکي از افراد گروه که از همه بزرگتر است با صدا ي بلند شعري مي خواند وديگران در پايان آن با صداي بلند اهواهومي گويند . اين گروه معمولا به در منازلي مي روند که فرزند پسر کوچکي داشته باشد . حال اگر نام فررزند کوچک يک خانواده «عادل» باشد ، اين ابيات به صورت زير خوانده مي شود : عـادل خـوان شمائيـد اهواهو ، از قلعه در نيائيـد اهواهو کـه مردم دشمنت اند اهواهو ، به قصد کشتنت اند اهواهو .......... آجيل بيار زودي اهواهو در پايان اشعار معمولا پسر کوچک خانواده مقداري آجيل و تنقلات براي گروه مورد نطر مي آورد . اگر صاحب خانه دير آجيل بياورد دوباره اشعار فوق خوانده مي شود . لهجه واصطلاحات گويش، لهجه واصطلاحاتي که در اين بخش مي آيد در اصل ترکيبي از ناحيه عراق عجم و قسمتهاي مرکزيايران مي باشد که پس از گذشت نزديک به دو قرن هويتي خاص و مستقل پيدا کرده که ازلحاظ گويش و کلمات تغييرات جزئي نموده ولي از لحاظ مفهوم با ديگر نقاط کشور يکساناست درباره گويش اراکي بايد گفت که قبل از پيدايش شهر فعلي اراک در نقاط مختلف اين بخش از ايران لهجه هاي مختلفي وجود داشت ، از جمله گويش تاتی در منطقه وفس، لهجه مردم شراء(چراء) و کزاز و سربند که هر کدام در صوت و آوا تفاوتهايی با هم داشته و دارند، اماپس از بناي شهر اراک و اسکان گروههاي مختلف در اين شهر و مهاجرت مردمي با لهجه هايمختلف به اين ناحيه يک ترکيب خاصي از لهجه هاي مختلف بوجود آمد که تا قبل از پيدايشراديو و سينما و تلويزيون متداول بود اما با پيدايش رسانه هاي گروهي و تسلط زبانلفظ قلم با لهجه تهراني و زبان رسمي دولتي گويش محلي کم کم فراموش گرديد و اينکمردم اراک تا حدي بدون لهجه بوده و کتابي يا تهراني سخن مي گويند. ولي در روستاهاياطراف و خود شهر محاوره پيرمردان و پيرزنان همان لهجه قديمي مي باشد و لغات والفاظي که در بين مردم روستاها و پيرمردان در سخن گفتن متداول و معمول است بيشترواژه هاي فارسي دري و گاهي لغاتي از زبان اوستايي و پهلوي بوده که امروزه در حالنابودي و از بين رفتن است و ضرورت دارد براي حفظ و نگهداري واژه هاي اصيل و سرهقديمي به روستاها و در بين عشاير رفته و به جستجوي آن پرداخت تا به اين گنجينه نفيسادبي دست يافت متأسفانه غلبه زبان تهراني و جايگزيني کلمات بيگانه و تعميم فرهنگ و راهيابي واژه هاي اروپايي،غالب لغات صحيح و قديمي ما را پايمال کرده و از ادبيات فارسي خارج ساخته است تاجايي که پيرمردان و روستائيان را به خاطر استعمال کلمات درستشان مورد تمسخر قرار ميدهند و بدون دقت به گفته هاي آنان مي خندند و تفريح مي کنند درحاليکه همانطوريکهملاحظه خواهد شد بسياري از لغات ريشه دار و اصيل و گاهي اوستايي و پهلوي که ريشهيابي شده اند معني و تلفظ صحيح آن همان است که در سخن گفتن پيرمردان مي آيد و باتحقيق در فرهنگهاي فارسي متقدمين از شعراي بزرگ ايران شواهد شعري نيز آورده شده استاما براي بسياري از واژه ها نتوانستيم قرينه و معني به دست آوريم زيرا در فرهنگهاضبط نشده اند مراسم خواستگاري پس از آنکه دختري را در نظر مي گرفتند و راجع به او و خانواده او تحقيق مقدماتي انجام شده بودبه وسيله همان واسطه اي که معرف دختر بود قرار ملاقات با خانواده عروس گذاشته مي شدبه طور معمول مادر و خواهر داماد و يک زن جهان ديده و کدبانو از بستگان داماد يکروز بعد ازظهر به خانه عروس مي رفتند تا دختر را از نزديک ديده و او را بررسينمايند پس از ورود و تعارفات و چاق سلامتي اوليه و کمي گپ زدن مادر دختر با صدايبلند دخترش را صدا کرده تا چاي بياورد. دختر هم که از قبل آمادگي براي خودنمايي وپذيرايي داشته است با سيني شربت يا چاي وارد مي شود و پس از تعارفات لازم مادر بهدختر اجازه مي دهد که بنشيند. در اين موقع مادر داماد مي گويد عروس خانم مرد غريبهکه اينجا نيست چادرت را بردار (به خاطر اينکه موهاي او را ببيند) آنگاه صورت او رامي بوسد البته از روي لبان (بدان جهت که متوجه شود دهان او بو مي دهد يا خير) و سخنگفتن بين طرفين آغاز مي شود و هر کدام از دو مادر از محاسن فرزند خود گفته و شرحمبسوطي از وضع خانوادگي و کيف و کار فاميل به ميان مي آورند که بيشتر همراه غلو وبرتري جويي است . در اين موقع مادر داماد از عروس خانم خواهش مي کند که يک غليانبراي او چاق کند (به خاطر اينکه نحوه خانه داري و طرز برخورد او را بسنجد) در اينموقع مادر دختر دوباره شروع کرده مي گويد دختر ما پايش را از خانه بيرون نذاشته(نگذاشته است) و به قول معروف آفتاب مهتاب رنگ او را نديده خيلي نجيب و کم رو وعاقل است مادر داماد در مقابل مي گويد پسر ما هم مث شاخ شمشاد است نجيب و کاسب وکارآمد است از همه بالاتر با آبرو و خوشنام است به صورت يکي دو ساعت اين چنين ميگذرد و در ضمن خداحافظي مادر داماد مي گويد خدمت مي رسيم مساحت شهر در سالهاي مختلف مساحت شهر در سال 1355 حدود 1830 هكتار بوده كه معادل 28/373 هكتار آن سطح شهرصنعتي در منطقه شرقي شهر (معادل 4/20 درصد كل شهر) مي باشد. باغهاي ميوه و انگور در داخل شهر سطحي در حدود 145 هكتار را فرا گرفته است. اراضي باير كه در نقاط مختلف اطراف شهر پراكنده است با مساحتي بالغ بر 487 هكتار(معادل 6/26 درصد كل شهر) سطح اطراف شهر را پوشش مي دهد. مساحت شهر قديم 54 هكتار مساحت شهر در سال 42 58/783 هكتار مساحت شهر در سال 55 46/829 هكتار مساحت شهر در سال 1363 معاد 24/2831 هكتار مي باشد. تاريخچه مدارس جديد اولين مدرسه با نظام جديد در سال 1321 هـ.ق به نام مدرسه صمصاميه (دبيرستان صمصامي فعلي) بوسيله شادروان حاح صمصام الملك امير تومان كه يكي از بزرگان و دانش دوستان اين شهر بود احداث گرديد. مديريت آن با زنده ياد ميرزا محمدخان آذرهوش كه از تحصيل كرده هاي دارالفنون بود محول گرديد. اين دبستان در بدو تاسيس داراي 3 كلاس شامل كلاس ابتدايي، فارسي. علمي و داراي 50 نفر دانش آموز بوده كه در سال 1322 هـ.ق تعداد دانش آموزان به 150 نفر در 4 كلاس و با دروس فارسي، عربي، رياضي و زبان فرانسه فعاليت داشت، براي مخارج اين واحد فرهنگي از طرف موسس و باني آن املاك و مستغلاتي وقف گرديده كه هزينه زندگي دانش آموزان و معلمان از آن در آمد پرداخت گردد. فتوكپي آن وقف نامه در پيوست همين تحقيق آمده است. در سال 1325 هـ.ق آموزشگاه منتصريه با كوشش منتصرالدوله حاكم وقت عراق تاسيس گرديد و در آن سال داراي 200 نفر دانش آموز بوده است. در سال 1328 هـ.ق . آموزشگاه سهاميه با كوشش مرحوم مرتضي قليخان بيات (سهام السلطان) نماينده عراق در مجلس شوراي ملي و مديريت آن با مرحوم كريم زاهدي بوده است در سال 1330 هـ.ق آموزشگاهي به نام سلطانيه دايرگرديد. در سال 1332 هـ.ق اولين دبستان دخترانه به نام شمس المخدرات احداث شد. در سال 1338 هـ.ق برابر 1299 خورشيدي كه اولين سال تاسيس اداره معارف در عراق است دبستان عطيمه به رياست شادروان نخستين افتتاح گرديد. در سال 1299 خورشيدي، دبستان دولتي شماره 1 (احمديه سپس فردوسي) از طرف اداره معارف (آموزش و پرورش) تاسيس شد. در همان سال 1299 خورشيدي نيز دبستان دولتي شماره 2 (دبستان پهلوي سابق) بوسيله مرحوم صادق انصاري رئيس وقت اداره معارف افتتاح شد. در اين سال اولين امتحانات رسمي شش ساله ابتدائي انجام گرديده است. در سال 1301 خورشيدي در دبستان دولتي شماره 1 (فردوسي) اولين كلاس دبيرستان داير و نيز يك باب دبستان دخترانه به نام دبستان دولتي دخترانه دوشيزگان افتتاح گرديد. در سال 1307 خورشيدي 10 باب دبستان در بخشهاي عراق تاسيس شد بدين ترتيب است. دبستان دولتي شماره 1 كرهرود دبستان دولتي شماره 2 آستانه دبستان دولتي شماره 3 سربند دبستان دولتي شماره 4 خنداب دبستان دولتي شماره 5 فرمهين دبستان دولتي شماره 6 بزچلو دبستان دولتي شماره 7 گرگان دبستان دولتي شماره 8 قم - تفرش دبستان دولتي شماره 9 ابراهيم آباد دبستان دولتي شماره 10 طرخوران تفرش اين دبستانها ابتدا دو كلاسه بعد 4 كلاسه بوده اند. در سال 1407 خورشيدي كلاس دوم دبيرستان در مدرسه عظيمي داير شد و مدرسه صمصامي نيز در اين سال دبيرستان شده و پس از مدتي تا كلاس سوم داير نمودند. در سال 1308 يك باب آموزشگاه متوسطه امريكائي به نام ارك در اين شهر افتتاح و دانش آموزان آن در سال 1309 با شاگردان دبيرستان صمصامي در امتحانات رسمي دوره اول دبيرستان شركت نمودند. اين مدرسه در سال 1311 منحل گرديد. در سال 1313 دبيرستان (پهلوي سابق) در محل فعلي پاساژ مركزي افتتاح گرديد. در سال 1313 نيز دبيرستان دخترانه مهستي داير شد. در سال 1313 اولين دبستان مختلط به نام دبستان دولتي مختلط بدر به وجود آمد. دبيرستان دخترانه شاهدخت نيز در سال 1313 تاسيس شد. در سال 1314 دبستان مختلط منصوري از موقوفات حاجيه طوطي خانم منصوري احداث گرديد. در سال 1315 كلاس ششم دبيرستان در صمصامي داير شد. ارامنه اراك در سال 1286 شمسي برابر اكتبر 1907 ميلادي دبستان ملي شرف در ارامنه را افتتاح گرديد. كودكستان نوين در سال 1314 و كودكستان ارامنه در سال 1305 به وجود آمده بود. چاپخانه ها در سال 1289 خورشيدي يك چاپخانه سنگي از درآمد دبيرستان صمصامي داير گرديد. ولي پس از مدتي تعطيل شد. در سال 1307 يك چاپخانه سربي بنام حقيقت داير شد كه پس از چندي بنام چاپخانه عراق مرسوم شد. در همين زمان دو چاپخانه به نامهاي باقرزاده و رئيس زاده تاسيس گرديد. در سال 1311 چاپخانه موسوي احداث شد كه اين چاپخانه از لحاظ تجهيزات آن روز مدرن بود. در سال 1313 چاپخانه اي بنام فروهر داير گرديد. در حال حاضر تعداد 15 چاپخانه و دو واحد ليتوگرافي بكار مشغولند. روزنامه 1- در سال 1286 خورشيدي : روزنامة اتفاق به مديريت آقاي حيب الله عكاسباشي. 2- در سال 1289 خورشيدي: روزنامة رنجبر با چاپ سنگي به مديريت آقاي علي نخستين. 3- در سال 1310 خورشيدي: روزنامه نقش ايران به مديريت آقاي مكي. 4- در سال 1311 خورشيدي: روزنامه اي بنام تمدن به مديريت آقاي ايران مدار منتشر شد كه پس از چندي تعطيل گرديد. 5- در فاصله سالهاي 1324 —1329 روزنامه ستدان منتشر مي شد. 6- در سالهاي 1325-1329 روزنامه اراك نو به مديريت آقاي محمود كوهپايه اي 7- روزنامه سپهر به مديريت آقاي رئيس زاده. 8- روزنامه افق به مديريت آقاي فولادوند. 9- روزنامه بيان الحق به مديريت آقاي بيان الحق. 10-در سال 1312 روزنامه عراق كه سپس به اراك تبديل شد به مديريت آقاي باقر موسوي 11-در سال 1361 روزنامه سروش به مديريت آقاي علي معطري كه در زمان حال تعطيل شده است. تمام روزنامه هاي كثيرالانتشار و مجله هاي هفتگي و ماهانه در اراك بفروش مي رسد . | 
بخش‌ها
منوي كاربران
اطلاعات
کاربران حاضر درسایت: 
