شهرستان ساوه
اين شهرستان به مساحت 8855 كيلومتر مربع (معادل 30 درصد مساحت كل استان مركزي) در شمال استان مركزي قرار گرفته است كه بدين ترتيب وسيع ترين شهرستان استان مركزي به شمار مي آيد . اين شهرستان از شمال وشمال غربي به كرج و قزوين، شمال شرقي به شهريار، جنوب شرق به قم از جنوب به تفرش و از غرب به همدان محدود مي گردد . مركز آن شهر ساوه، در ارتفاع 995 متري از سطح دريا قرار گرفته است و با مركز استان (اراك) 152 كيلومتر فاصله دارد.
شهرستان ساوه براساس آخرين تقسيمات كشوري سال 1375 داراي 5 شهر (ساوه، زوايه، غرق آباد ، مأمونيه، نوبران) 4 بخش و 12 دهستان بوده است. جمعيت اين شهرستان در سال 1375، حدود 223429 نفر بوده، 5/17 درصد جمعيت استان را شامل ميشود . از اين تعداد 53 درصد ساكن نقاط شهري بوده اند.
سوغات شهرستان انار و انجير خشك و پاية اقتصاد آن را صنعت و كشاورزي تشكيل مي دهد. منطقه ساوه به خاطر مجاورت با كوير و ارتفاعات كم داراي آب و هواي گرم و خشك است.
ميزان بارندگي كم و حدود 213 ميليمتر در سال مي باشد و بيشتر بارش نيز به صورت باران است. شهرستان ساوه را بيشتر نقاط هموار و دشت تشكيل مي دهد. اين دشتها از جنوب شهر ساوه شروع و تا دشت بزرگ ساوه – كه گستردگي شهرهاي غرق آباد، ساوه، شهرصنعتي، مأمونيه و زرند است – امتداد دارد و داراي خاكي بسيار حاصلخيز و محل توليد بسياري از محصولات باغها و كشاورزي است. ارتفاعات منطقه در غرب شهرستان متمركز بوده و در شمال غرب شهر ساوه و غرب رازقان به حداكثر 2930 متر مي رسد.
رودخانه قره چاي كه از غرب و از استان همدان وارد شهرستان ساوه مي شود با جهت غرب به شرق تمام شهرستان را مشورب نموده و به خارج از شهرستان (مسيله قم) هدايت مي شود. بر مسير همين رود است. ساكه ساوه (الغدير) بر محل قديمي بند شاه عباسي احداث گرديده است. از ديگر رودخانه هاي مهم در آن، مزدكان كه از ارتفاعات غربي سرچشمه گرفته و در جنوب شهر ساوه با قره چاي يكي مي شود از سرشاخه ها اين رودخانه كه همگي از ارتفاعات شمال غرب سرچشمه مي گيرند. مي توان به رودخانه هاي فصلي سامان، مسيله و چرم اشاره داشت.
شهرستان ساوه به دليل موقعيت جغرافيايي و ارتباطي هموار در طول تاريخ مورد توجه بوده است لذا بايد اين منطقه را مركز جاذبه هاي تاريخي استان مركزي ناميد. در ذيل تعدادي از اين آثار معرفي شده است.
مسجد جامع – مناره مسجد جامع – قله تاريخي الوير- تپه الوير – قلعة الوير – قلعه گبري- قلعه آردمين – بناي مسجد انقلاب (قرمز) – كاروانسراي باغ شيخ- پل تاريخي سرحده- امامزاده سيد اسحاق- سر ساوه (الغدير)- غار كوه ساوه (شاپسند)- منارة مسجد سرخ- مسجد بازار ساوه- آب انبار مسجد جامع- تپه هاي باستاني در مأمونيه، امامزاده پنج تن در بدچال مجموعة تپه باستاني آوه – مقبره پيغمبر- مقبرة شاهزاده سليمان- تپه باستاني خانقاه- و ……
بنا به اظهار كارشناسان اداره ميراث فرهنگي در شهرستان ساوه تعداد 23 اثر تاريخي وجود دارد كه از اين بين 70 اثر به ثبت آثار تاريخ رسيده است.
جغرافياي سياسي:
شهرستان ساوه يكي از شهرستان هاي استان مركزي است كه از طرف مشرق به شهرستان هاي ري سو كرج، از طرف جنوب و جنوب شرقي به شهرستان هاي تفرش و قم و از طرف شمال به شهرستان هاي قزوين و تاكستان از طرف مغرب به شهرستان همدان محدود مي شود فاصله ساوه تا تهران 140 كيلومتر و تا مركز استان 152 كيلومتر است مساحت كل شهرستان 79/8855 كيلومتر مربع برابر با 30 درصد مساحت كل استان با تراكم نسبي 24 نفر است.
شهرستان ساوه داراي 5 شهر بخش و 12 دهستان و 386 آبادي به شرح ذيل است بخش خرقان با دهستان الوير ( 19 آبادي و 1494 خانوار ) دهستان عليشا ( 18 آبادي و 1517 خانوار ) بخش زرند با دهستان حكيم آباد ( 45 آبادي و 1869 خانوار) دهستان خشگرود ( 59 آبادي و 1434 خانوار ) دهستان رودشور ( 17 آبادي 1242 خانوار ) بخش مركزي شامل دهستان شاهسونكندي ( 35 آبادي و 900 خانوار ) دهستان طراز ناهيد ( 37 آبادي و 1365 خانوار) دهستان قره چاي ( 30 آبادي و 1699 خانوار ) دهستان نو علي بيگ ( 35 آبادي و 2555 خانوار ) و بخش نوبران شامل دهستان آق كهريز 0 29 آبادي و 2049 خانوار) دهستان نبات ( 36 آبادي و 2114 خانوار ) دهستان كوهپايه ( 26 آبادي و 1504 خانوار )
محيط طبيعي:
به لحاظ طبيعي شهرستان ساوه در دشتي هموار واقع شده است.
شرايط اقليمي:
شهرستان ساوه داراي اقليمي نيمه خشك با تابستانهاي گرم و زمستانهاي كمي سرد مي باشد.اراضي اين شهرستان بين كوهستان و بيانان واقع شده و بلندترين ارتفاع اين شهرستان " كوه قليچ " در بخش زرند است كه 2050 متر بلندي دارد.
منابع آبي مهم:
مهمترين منبع آبي شهرستان ساوه رودخانه دائمي قره چاي بوده و پس از آن مي توان از رودخانه هاي مزلقان و شور را در رديفهاي بعدي قرار داد.سدالغدير كه بر روي رودخانه قره چاي احداث شده مهمترين منبع آب زراعي منطقه مي باشد.
پوشش گياهي:
شهرستان ساوه بلحاظ پوشش گياهي جزو مراتع خوب استان مركزي بوده و عمده ترين گونه هاي گياهي اين شهرستان عبارتند از :
درسنه، گون، كاروان كش، شيرين بيان، ورك، پونه ، گل مار، داريجان ، كنگر ريواس، جاجوغ و قاسني.
پوشش جانوري:
شهرستان ساوه از لحاظ پوشش جانوري نيز داراي تنوع قابل توجهي است.گرگ، خرگوش، شغال، آهو، روباه، كبك، غاز، مرغابي، مار، قرقاول، و عقاب از جمله جانوراني مي باشند كه پوشش جانوري اين شهرستان را تشكيل داده اند.
جغرافياي اقليمي:
اين شهر در ارتفاع 1050 متر و ذر 130 كيلومتري جنوب باختري تهران واقع گرديده است رودخانه قره چاي از كوههاي تفرش سرچشمه گرفته و بعد از مشروب ساختن اراضي جنوب ساوه به درياچه قم مي ريزد شهر ساوه در منطقه دشتي قرار گرفته و كوه قابل ذكري در نزديكي آن وجود ندارد منطقه در مجموع داراي آب و هوايي معتدل خشك است، بيشترين درجه حرارت در تابستان به 43 درجه سانتيگراد و در زمستان كمترين درجه حرارت صفر درجه سانتيگراد است ميزان متوسط باران ساليانه 288 ميليمتر است.
شرايط اجتماعي :
شهرستان ساوه ( در سال 1370 ) داراي 206710 نفر جمعيت (شامل 106066 نفر مرد و 100644 نفر زن با نسبت جنسي 39/105 درصد است ، كه از اين تعداد در نقاط شهري 109559 نفر ( 56594 نفر مرد و 52965 نفر زن ) با نسبت جنسي 85/106 و در نقاط روستايي 97151نفر ( 49472 مرد و 47679 زن با نسبت جنسي 76/103 در صد) زندگي مي كنند در كل اين شهرستان 43205 خانوار بسر مي برند كه از اين تعداد 6028 خانوار بي سواد و 15824 خانوار با سواد هستند ضريب رشد سالانه جمعيت در طي سالهاي 70- 65 برابر با 44/2بوده است.
موقعيت اقتصادي :
شهرستان ساوه به لحاظ پوشش گياهي جزو مراتع خوب استان ذكر گرديده است. از عمده ترين گونه هاي گياهي موجود در منطقه مي توان به انواع درمنه، گون، كاروان كش، شيرين بيان، ورك، پونه، گل ماردار، لنگر، ريواس، جاجورغ و قاسني اشاره نمود.
موقعيت معيشتي :
اقتصاد منطقه برپايه كشاورزي و دامداري استوار است، سيستم كشاورزي منطقه در سال هاي اخير حالت سنتي بصورت نيمه مكانيزه در آمده بطوريكه حدود 80% درآمد مردم از راه كشاورزي و 20% از راه صنعت تامين مي گردد دامداري بر اساس روش سنتي و پرواري انجام مي شود كه شامل پرورش گاو، گوسفند، طيور مي باشد كه بيشتر نيازهاي داخلي مردم اين شهر را تامين مي كند.
صنايع دستي اين شهرستان قالي بافي ، گليم بافي ، جاجيم بافي و گيوه دوزي است.
معادن :
معادن آهك، گچ، خاك سرخ، مس، خاك صنعتي ، ماسه، شن، سيليس و بارتين معادن موجود در شهرستان ساوه است.
صنايع :
بنا به آمار سال 75 در شهر صنعيت ساوه بيش از 95 كارخانه فعال وجود دارد كه مهمترين آنها عبارتند از:
لاستيك پارس، آلومينيوم پارس، ريخته گري، سالوپن، پاك وش، مقره سازي، گل نما، پتو بافي ، فنر سازي خاور و شيشه آب ديده.
© کپی رایت توسط Savehsara - ساوه سرا کلیه حقوق مادی و معنوی مربوط و متعلق به این سایت است.)
برداشت مقالات فقط با اجازه کتبی و ذکر منبع امکان پذیر است.
بخش‌ها
منوي كاربران
اطلاعات
کاربران حاضر درسایت: 
