تاريخچة شهرستان ساوه

ساوه يكي از شهرها و مناطق باستاني بازمانده از دورة ساساني است .تپه باستاني ساساني آسياباد(اسيرآباد) در مجاورت شهر , همچنين تپه ها و محوطه هاي تاريخي هريسان , خرم آباد , آوه و امثالهم نشانگر قدمت اين شهر مي باشد . ساوه در روزگار پارتيان با نام (سواكينه) يكي از منازل مهم ميان راهي و در سده هفتم قبل ازميلاد يكي از دژها و منازل سرزمين ماد به شمار مي رفته است .از وضعيت ساوه در روزگار پيش از اسلام اطلاع دقيقي در دست نيست , ولي از قرن دوم هجري به بعد در مورد اين شهر اطلاعات و روايات مكتوب زيادي در دست است . ورود حضرت معصومه (ع) به ساوه درراه سفر به خراسان و بيماري ايشان در ساوه نخستين رويدادي است كه در تاريخ اوايل دوران اسلامي اين شهر ذكر شده است . رونق و‌ آباداني شهر ساوه در روزگار سلجوقيان به اوج خود رسيد و ساوه به مركز سران قبايل متحد سلجوقي كه لقب اتابك داشتند , تبديل شد . از اين روزگار تا دوره خوارزمشاهيان بسياري از وزراي سلجوقي و خوارزمشاهي ساوجي بودند كه هريك درزمان خود در آباداني و ايجاد بناهاي شهري آن كوشيدند . ساوه در جريان حملة مغول در قرن هفتم هجري صدمه و آسيب فراوان ديد , مغولان شهر را ويران كردند و ساكنان آن را از دم تيغ گذراندند . در دوران جانشينان هلاكو(ايلخانان) قسمت عمده اي از خرابي هاي هجوم مغول مجدداُ بازسازي شد . ساوه در دوران تيموريان و آق قويونلو از غارت هاي متعدد و رقابت هاي ميان شاهزادگان آق قويونلو صدمه فراواني ديد . در دوران صفويه بلوكات ساوه يكي از قلمروهاي استقرار ايلات وابسته به نهاد حكومت صفويه (قزلباش و شاهسون ها) گرديد. از اين رو شهر ساوه روبه آباداني مجدد نهاد و كاروانسراها , راهها , مساجد و بناهاي متعدد احداث شد . با اين حال خرابي هاي ناشي از هجوم و حملة تيموريان , جنگ ها وكشمكش هاي زمان آق قويونلوها به تمامي بازسازي نشد . در روزگار زنديه با احداث بناي معروف چهارسو , بازرگاني رونق گرفت . در دورة قاجاريه با پايتخت شدن تهران از اهميت ساوه كاسته شد . هم اكنون ساوه يكي از شهرهاي آباد استان مركزي است .