زندگینامه سید احمد خان سارنگ؛ استاد برجسته آواز عهد قاجار
بوسیله: در: Wednesday, February 12
میرزار سید احمد خان ساوهای در سال ۱۲۳۱ شمسی در خانوادهای مذهبی به دنیا آمد، پدر او از علماء بزرگ منطقه بود و سید احمد پنجمین فرزند خانواده و تک پسر خاندان بود؛ او همپا و همنسل با برادران فراهانی بود و صاحب لحن وشیوهای خاص در تغنی آواز ایرانی است.
سید احمد خان آواز را نزد (معین البکا) استاد گمنام ساوهای آموخت و سپس به تهران رفت و در سلک خوانندگان در آمد. در دوره قاجار کار خوانندگان از تکیه دولت شروع میشد و پایتخت محل رشد و ترقی خوانندگان بود. سید احمد خان در عرصه تعزیه خوانی بخصوص هنگام اجرای شبیه حضرت عباس و حربن یزید ریاحی و هم در اجرای ردیف موسیقی موفق و مورد تایید هنرمندان بزرگ زمان خود بوده است.
هنر شناسانی نظیر ادیب الممالک فراهانی، ابراهیم خان بوذری، عبدالله دوامی هنر او را ستودهاند و او را به عنوان استادی زبر دست و ماهر مورد تایید قرار گرفت.
سید احمد خان به ردیف موسیقی ایرانی مسلط بوده و با شعر نیز آشنایی کافی داشته و در اجرای تحریرهای مسلسل و مقطع صاحب مهارت ویژهای بوده است. استعداد غیر قابل انکار او در پرده شناسی و حساسیت کم نظیر گوش او در صفحاتی که به همراه تار میرزا عبدالله، میرزا حسینقلی، میرزا اسدالله خان، درویش خان و کمانچه باقرخان آواز خواننده مشخص است. هنرمندی سید احمد خان در گرفتن پردههای غیرآشکار، آغاز کردن از نقاط غیر معمول در گردش ملودی، فرودهای شور انگیز و ادای صحیح هر صدا در محدوده درست خویش بیهمتاست. او دارای صدایی دلنشین بوده و شنونده به محض شنیدن صدای او به تفکر فرو میرفته است.
ایشان آثار ضبط شده در سالهای 1284 شمسی در تهران و 1907 در پاریس داشته است که در نوع خود بینظیر است. وی پس از انقراض قاجاریه و روی کار آمدن رضا خان و آغاز سلطنت 50 ساله به انزوا کشیده شد و به زادگاهش بازگشت و تا آخر عمر به شبیه خوانی پرداخت و در ایام محرم مشغول این کار بود و جوانان از وی بهره میبردند.
میرزا احمد خان سارنگ ساوهای در سال 1319 شمسی در ساوه بدرود حیات گفته است.
از آثار بجای مانده از ایشان میتوان به:
3-12692 آواز دشتی؛ تصنیف ارمنی رنگ ایرانی، آواز سید احمد خان، تار درویش خان 3-12694آواز منصوری با اشعار منصوری، آواز سید احمد خان، تار درویش خان 11356 تیارتر اصفهان، سید احمد خان و مشهدی میرزا 11354 تیارتر شیرازی و ترک؛ سید احمد خان 4-12063 آذربایجانی با تصنیف و رنگ؛ آواز سید احمد خان، تار میرزا حسینقلی 4-12070 دستگاه همایون؛ شکسته تصنیف همایون، آواز سید احمد خان، کمانچه باقر خان و دهها اثر دیگر که جزیی از مفاخر ایران محسوب میشود.
منبع: کتاب ساوه شهر باستانی |